മഹാഭാരതം മൂലം/കർണപർവം/അധ്യായം55

←അധ്യായം54

മഹാഭാരതം മൂലം/കർണപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം55

അധ്യായം56→

1 [സ്]
     ശ്രുത്വാ ച രഥി നിർഘോഷം സിംഹനാദം ച സംയുഗേ
     അർജുനഃ പ്രാഹ ഗോവിന്ദം ശീഘ്രം ചോദയ വാജിനഃ
 2 അർജുനസ്യ വചഃ ശ്രുത്വാ ഗോവിന്ദോ ഽർജുനം അബ്രവീത്
     ഏഷ ഗച്ഛാമി സുക്ഷിപ്രം യത്ര ഭീമോ വ്യവസ്ഥിതഃ
 3 ആയാന്തം അശ്വൈർ ഹിമശംഖവർണൈഃ; സുവർണമുക്താ മണിജാലനദ്ധൈഃ
     ജംഭം ജിഘാംസും പ്രഗൃഹീതവജ്രം; ജയായ ദേവേന്ദ്രം ഇവോഗ്രമന്യും
 4 രഥാശ്വമാതംഗപദാതിസംഘാ; ബാണസ്വനൈർ നേമിഖുര സ്വനൈശ് ച
     സംനാദയന്തോ വസുധാം ദിശശ് ച; ക്രുദ്ധാ നൃസിംഹാ ജയം അഭ്യുദീയുഃ
 5 തേഷാം ച പാർഥസ്യ മഹത് തദാസീദ്; ദേഹാസു പാപ്മ ക്ഷപണം സുയുദ്ധം
     ത്രൈലോക്യഹേതോർ അസുരൈർ യഥാസീദ്; ദേവസ്യ വിഷ്ണോർ ജയതാം വരസ്യ
 6 തൈർ അസ്തം ഉച്ചാവചം ആയുധൗഘം; ഏകഃ പ്രതിച്ഛേദേ കിരീടമാലീ
     ക്ഷുരാർധചന്ദ്രൈർ നിശിതൈശ് ച ബാണൈഃ; ശിരാംസി തേഷാം ബഹുധാ ച ബാഹൂൻ
 7 ഛത്രാണി വാലവ്യജനാനി കേതൂൻ; അശ്വാൻ രഥാൻ പത്തിഗണാൻ ദ്വിപാംശ് ച
     തേ പേതുർ ഉർവ്യാം ബഹുധാ വിരൂപാ; വാതപ്രഭഗ്നാനി യഥാ വനാനി
 8 സുവർണജാലാവതതാ മഹാഗജാഃ; സവൈജയന്തീ ധ്വജയോധകൽപിതാഃ
     സുവർണപുംഖൈർ ഇഷുഭിഃ സമാചിതാശ്; ചകാശിരേ പ്രജ്വലിതാ യഥാചലാഃ
 9 വിദാര്യ നാഗാംശ് ച രഥാംശ് ച വാജിനഃ; ശരോത്തമൈർ വാസവ വജ്രസംനിഭൈഃ
     ദ്രുതം യയൗ കർണ ജിഘാംസയാ തഥാ; യഥാ മരുത്വാൻ ബലഭേദനേ പുരാ
 10 തതഃ സ പുരുഷവ്യാഘ്രഃ സൂത സൈന്യം അരിന്ദമ
    പ്രവിവേശ മഹാബാഹുർ മകരഃ സാഗരം യഥാ
11 തം ദൃഷ്ട്വാ താവകാ രാജൻ രഥപത്തിസമന്വിതാഃ
    ഗജാശ്വസാദി ബഹുലാഃ പാണ്ഡവം സമുപാദ്രവൻ
12 തത്രാഭിദ്രവതാം പാർഥം ആരാവഃ സുമഹാൻ അഭൂത്
    സാഗരസ്യേവ മത്തസ്യ യഥാ സ്യാത് സലിലസ്വനഃ
13 തേ തു തം പുരുഷവ്യാഘ്രം വ്യാഘ്രാ ഇവ മഹാരഥാഃ
    അഭ്യദ്രവന്ത സംഗ്രാമേ ത്യക്ത്വാ പ്രാണകൃതം ഭയം
14 തേഷാം ആപതതാം തത്ര ശരവർഷാണി മുഞ്ചതാം
    അർജുനോ വ്യധമത് സൈന്യം മഹാവാതോ ഘനാൻ ഇവ
15 തേ ഽർജുനം സഹിതാ ഭൂത്വാ രഥവംശൈഃ പ്രഹാരിണഃ
    അഭിയായ മഹേഷ്വാസാ വിവ്യധുർ നിശിതൈഃ ശരൈഃ
16 തതോ ഽർജുനഃ സഹസ്രാണി രഥവാരണവാജിനാം
    പ്രേഷയാം ആസ വിശിഖൈർ യമസ്യ സദനം പ്രതി
17 തേ വധ്യമാനാഃ സമരേ പാർഥ ചാപച്യുതൈഃ ശരൈഃ
    തത്ര തത്ര സ്മ ലീയന്തേ ഭയേ ജാതേ മഹാരഥാഃ
18 തേഷാം ചതുഃശതാൻ വീരാൻ യതമാനാൻ മഹാരഥാൻ
    അർജുനോ നിശിതൈർ ബാണൈർ അനയദ് യമസാദനം
19 തേ വധ്യമാനാഃ സമരേ നാനാ ലിംഗൈഃ ശിതൈഃ ശരൈഃ
    അർജുനം സമഭിത്യജ്യ ദുദ്രുവുർ വൈ ദിശോ ഭയാത്
20 തേഷാം ശബ്ദോ മഹാൻ ആസീദ് ദ്രവതാം വാഹിനീമുഖേ
    മഹൗഘസ്യേവ ഭദ്രം തേ ഗിരിം ആസാദ്യ ദീര്യതഃ
21 താം തു സേനാം ഭൃശം വിദ്ധ്വാ ദ്രാവയിത്വാർജുനഃ ശരൈഃ
    പ്രായാദ് അഭിമുഖഃ പാർഥഃ സൂതാനീകാനി മാരിഷ
22 തസ്യ ശബ്ദോ മഹാൻ ആസീത് പരാൻ അഭിമുഖസ്യ വൈ
    ഗരുഡസ്യേവ പതതഃ പന്നഗാർഥേ യഥാ പുരാ
23 തം തു ശബ്ദം അഭിശ്രുത്യ ഭീമസേനോ മഹാബലഃ
    ബഭൂവ പരമപ്രീതഃ പാർഥ ദർശനലാലസഃ
24 ശ്രുത്വൈവ പാർഥം ആയാന്തം ഭീമസേനഃ പ്രതാപവാൻ
    ത്യക്ത്വാ പ്രാണാൻ മഹാരാജ സേനാം തവ മമർദ ഹ
25 സ വായുവേഗപ്രതിമോ വായുവേഗസമോ ജവേ
    വായുവദ് വ്യചരദ് ഭീമോ വായുപുത്രഃ പ്രതാപവാൻ
26 തേനാർദ്യമാനാ രാജേന്ദ്ര സേനാ തവ വിശാം പതേ
    വ്യഭ്രാമ്യത മഹാരാജ ഭിന്നാ നൗർ ഇവ സാഗരേ
27 താം തു സേനാം തദാ ഭീമോ ദർശയൻ പാണിലാഘവം
    ശരൈർ അവചകർതോഗ്രൈഃ പ്രേഷയിഷ്യൻ യമക്ഷയം
28 തത്ര ഭാരത ഭീമസ്യ ബലം ദൃഷ്ട്വാതിമാനുഷം
    വ്യത്രസ്യന്ത രണേ യോധാഃ കാലസ്യേവ യുഗക്ഷയേ
29 തഥാർദിതാൻ ഭീമബലാൻ ഭീമസേനേന ഭാരത
    ദൃഷ്ട്വാ ദുര്യോധനോ രാജാ ഇദം വചനം അബ്രവീത്
30 സൈനികാൻ സ മഹേഷ്വാസോ യോധാശ് ച ഭരതർഷഭ
    സമാദിശദ് രണേ സർവാൻ ഹതഭീമം ഇതി സ്മ ഹ
    തസ്മിൻ ഹതേ ഹതം മന്യേ സർവസൈന്യം അശേഷതഃ
31 പ്രതിഗൃഹ്യ ച താം ആജ്ഞാം തവ പുത്രസ്യ പാർഥിവാഃ
    ഭീമം പ്രച്ഛാദയാം ആസുഃ ശരവർഷൈഃ സമന്തതഃ
32 ഗജാശ് ച ബഹുലാ രാജൻ നരാശ് ച ജയ ഗൃദ്ധിനഃ
    രഥാ ഹയാശ് ച രാജേന്ദ്ര പരിവവ്രുർ വൃകോദരം
33 സ തൈഃ പരിവൃതഃ ശൂരൈഃ ശൂരോ രാജൻ സമന്തതഃ
    ശുശുഭേ ഭരതശ്രേഷ്ഠ നക്ഷത്രൈർ ഇവ ചന്ദ്രമാഃ
34 സ രരാജ തഥാ സംഖ്യേ ദർശനീയോ നരോത്തമഃ
    നിർവിശേഷം മഹാരാജ യഥാ ഹി വിജയസ് തഥാ
35 തത്ര തേ പാർഥിവാഃ സർവേ ശരവൃഷ്ടീ സമാസൃജൻ
    ക്രോധരക്തേക്ഷണാഃ ക്രൂരാ ഹന്തുകാമാ വൃകോദരം
36 സ വിദാര്യ മഹാസേനാം ശരൈഃ സംനതപർവഭിഃ
    നിശ്ചക്രാമ രണാദ് ഭീമോ മത്സ്യോ ജാലാദ് ഇവാംഭസി
37 ഹത്വാ ദശസഹസ്രാണി ഗജാനാം അനിവർതിനാം
    നൃഷാം ശതസഹസ്രേ ദ്വേ ദ്വേ ശതേ ചൈവ ഭാരത
38 പഞ്ച ചാശ്വസഹസ്രാണി രഥാനാം ശതം ഏവ ച
    ഹത്വാ പ്രാസ്യന്ദയദ് ഭീമോ നദീം ശോണിതകർദമാ
39 ശോണിതോദാം രഥാവർതാം ഹസ്തിഗ്രാഹസമാകുലാം
    നരമീനാം അശ്വനക്രാം കേശശൈവലശാദ്വലാം
40 സഞ്ഛിന്നഭുജ നാഗേന്ദ്രാം ബഹുരത്നാപഹാരിണീം
    ഊരുഗ്രാഹാം മജ്ജ പങ്കാം ശീർഷോപല സമാകുലാം
41 ധനുഷ്കാശാം ശരാവാപാം ഗദാപരിഘകേതനാം
    യോധവ്രാതവതീം സംഖ്യേ വഹന്തീം യമസാദനം
42 ക്ഷണേന പുരുഷവ്യാഘ്രഃ പ്രാവർതയത നിമ്നഗാം
    യഥാ വൈതരണീം ഉഗ്രാം ദുസ്തരാം അകൃതാത്മഭിഃ
43 യതോ യതഃ പാണ്ഡവേയഃ പ്രവൃത്തോ രഥസത്തമഃ
    തതസ് തതോ ഽപാതയത യോധാഞ് ശതസഹസ്രശഃ
44 ഏവം ദൃഷ്ട്വാ കൃതം കർമ ഭീമസേനേന സംയുഗേ
    ദുര്യോധനോ മഹാരാജ ശകുനിം വാക്യം അബ്രവീത്
45 ജയ മാതുലസംഗ്രാമേ ഭീമസേനം മഹാബലം
    അസ്മിഞ് ജിതേ ജിതം മന്യേ പാണ്ഡവേയം മഹാബലം
46 തതഃ പ്രായാൻ മഹാരാജ സൗബലേയഃ പ്രതാപവാൻ
    രണായ മഹതേ യുക്തോ ഭ്രാതൃഭിഃ പരിവാരിതഃ
    രണായ മഹതേ യുക്തോ ഭ്രാതൃഭിഃ പാരിവാരിതഃ
47 സ സമാസാദ്യ സംഗ്രാമേ ഭീമം ഭീമപരാക്രമം
    വാരയാം ആസ തം വീരോ വേലേവ മകരാലയം
    സ ന്യവർതത തം ഭീമോ വാര്യമാണഃ ശിതൈഃ ശരൈഃ
48 ശകുനിസ് തസ്യ രാജേന്ദ്ര വാമേ പാർശ്വേ സ്തനാന്തരേ
    പ്രേഷയാം ആസ നാരാചാൻ രുക്മപുംഖാഞ് ശിലാശിതാൻ
49 വർമ ഭിത്ത്വാ തു സൗവർണം ബാണാസ് തസ്യ മഹാത്മനഃ
    ന്യമജ്ജന്ത മഹാരാജ കങ്കബർഹിണ വാസസഃ
50 സോ ഽതിവിദ്ധോ രണേ ഭീമഃ ശരം ഹേമവിഭൂഷിതം
    പ്രേഷയാം ആസ സഹസാ സൗബലം പ്രതി ഭാരത
51 തം ആയാന്തം ശരം ഘോരം ശകുനിഃ ശത്രുതാപനഃ
    ചിച്ഛേദ ശതധാ രാജൻ കൃതഹസ്തോ മഹാബലഃ
52 തസ്മിൻ നിപതിതേ ഭൂമൗ ഭീമഃ ക്രുദ്ധോ വിശാം പതേ
    ധനുശ് ചിച്ഛേദ ഭല്ലേന സൗബലസ്യ ഹസന്ന് ഇവ
53 തദ് അപാസ്യ ധനുശ് ഛിന്നം സൗബലേയഃ പ്രതാപവാൻ
    അന്യദ് ആദത്ത വേഗേന ധനുർ ഭല്ലാംശ് ച ഷോഡശ
54 തൈസ് തസ്യ തു മഹാരാജ ഭല്ലൈഃ സംനതപർവഭിഃ
    ചതുർഭിഃ സാരഥിം ഹ്യ് ആർച്ഛദ് ഭീമം പഞ്ചഭിർ ഏവ ച
55 ധ്വജം ഏകേന ചിച്ഛേദ ഛത്രം ദ്വാഭ്യാം വിശാം പതേ
    ചതുർഭിശ് ചതുരോ വാഹാൻ വിവ്യാധ സുബലാത്മജഃ
56 തതഃ ക്രുദ്ധോ മഹാരാജ ഭീമസേനഃ പ്രതാപവാൻ
    ശക്തിം ചിക്ഷേപ സമരേ രുക്മദണ്ഡാം അയോ മയീം
57 സാ ഭീമ ഭുജനിർമുക്താ നാഗജിഹ്വേവ ചഞ്ചലാ
    നിപപാത രഥേ തൂർണം സൗബലസ്യ മഹാത്മനഃ
58 തതസ് താം ഏവ സംഗൃഹ്യ ശക്തിം കനകഭൂഷണാം
    ഭീമസേനായ ചിക്ഷേപ ക്രുദ്ധ രൂപോ വിശാം പതേ
59 സാ നിർഭിദ്യ ഭുജം സവ്യം പാണ്ഡവസ്യ മഹാത്മനഃ
    പപാത ച തതോ ഭൂമൗ യഥാ വിദ്യുൻ നഭശ് ച്യുതാ
60 അഥോത്ക്രുഷ്ടം മഹാരാജ ധാർതരാഷ്ട്രൈഃ സമന്തതഃ
    ന തു തം മമൃഷേ ഭീമഃ സിംഹനാദം തരസ്വിനാം
61 സ സംഗൃഹ്യ ധനുഃ സജ്യം ത്വരമാണോ മഹാരഥഃ
    മുഹൂർതാദ് ഇവ രാജേന്ദ്ര ഛാദയാം ആസ സായകൈഃ
    സൗബലസ്യ ബലം സംഖ്യേ ത്യക്ത്വാത്മാനം മഹാബലഃ
62 തസ്യാശ്വാംശ് ചതുരോ ഹത്വാ സൂതം ചൈവ വിശാം പതേ
    ധ്വജം ചിച്ഛേദ മല്ലേന ത്വരമാണഃ പരാക്രമീ
63 ഹതാശ്വം രഥം ഉത്സൃജ്യ ത്വരമാണോ നരോത്തമഃ
    തസ്ഥൗ വിസ്ഫാരയംശ് ചാപം ക്രോധരക്തേക്ഷണഃ ശ്വസൻ
    ശരൈശ് ച ബഹുധാ രാജൻ ഭീമം ആർച്ഛത് സമന്തതഃ
64 പ്രതിഹത്യ തു വേഗേന ഭീമസേനഃ പ്രതാപവാൻ
    ധനുശ് ചിച്ഛേദ സങ്ക്രുദ്ധോ വിവ്യാധ ച ശിതൈഃ ശരൈഃ
65 സോ ഽതിവിദ്ധോ ബലവതാ ശത്രുണാ ശത്രുകർശനഃ
    നിപപാത തതോ ഭൂമൗ കിം ചിത് പ്രാണോ നരാധിപ
66 തതസ് തം വിഹ്വലം ജ്ഞാത്വാ പുത്രസ് തവ വിശാം പതേ
    അപോവാഹ രഥേനാജൗ ഭീമസേനസ്യ പശ്യതഃ
67 രഥസ്ഥേ തു നരവ്യാഘ്രേ ധാർതരാഷ്ട്രാഃ പരാങ്മുഖാഃ
    പ്രദുദ്രുവുർ ദിശോ ഭീതാ ഭീമാഞ് ജാതേ മഹാഭയേ
68 സൗബലേ നിർജിതേ രാജൻ ഭീമസേനേന ധന്വിനാ
    ഭയേന മഹതാ ഭഗ്നഃ പുത്രോ ദുര്യോധനസ് തവ
    അപായാജ് ജവനൈർ അശ്വൈഃ സാപേക്ഷോ മാതുലം പ്രതി
69 പരാങ്മുഖം തു രാജാനം ദൃഷ്ട്വാ സൈന്യാനി ഭാരത
    വിപ്രജഗ്മുഃ സമുത്സൃജ്യ ദ്വൈരഥാനി സമന്തതഃ
70 താൻ ദൃഷ്ട്വാതിരഥാൻ സർവാൻ ധാർതരാഷ്ട്രാൻ പരാങ്മുഖാൻ
    ജവേനാഭ്യപതദ് ഭീമഃ കിരഞ് ശരശതാൻ ബഹൂൻ
71 തേ വധ്യമാനാ ഭീമേന ധാർതരാഷ്ട്രാഃ പരാങ്മുഖാഃ
    കർണം ആസാദ്യ സമരേ സ്ഥിതാ രാജൻ സമന്തതഃ
    സ ഹി തേഷാം മഹാവീര്യോ ദ്വീപോ ഽഭൂത് സുമഹാബലഃ
72 ഭിന്നനൗകാ യഥാ രാജൻ ദ്വീപം ആസാദ്യ നിർവൃതാഃ
    ഭവന്തി പുരുഷവ്യാഘ്ര നാവികാഃ കാലപര്യയേ
73 തഥാ കർണം സമാസാദ്യ താവകാ ഭരതർഷഭ
    സമാശ്വസ്താഃ സ്ഥിതാ രാജൻ സമ്പ്രഹൃഷ്ടാഃ പരസ്പരം
    സമാജഗ്മുശ് ച യുദ്ധായ മൃത്യും കൃത്വാ നിവർതനം