മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം/അധ്യായം47

←അധ്യായം46

മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം47

അധ്യായം48→

1 [ധൃ]
     പൃച്ഛാമി ത്വാം സഞ്ജയ രാജമധ്യേ; കിം അബ്രവീദ് വാക്യം അദീനസത്ത്വഃ
     ധനഞ്ജയസ് താത യുധാം പ്രണേതാ; ദുരാത്മനാം ജീവിതച്ഛിൻ മഹാത്മാ
 2 ദുര്യോധനോ വാചം ഇമാം ശൃണോതു; യദ് അബ്രവീദ് അർജുനോ യോത്സ്യമാനഃ
     യുധിഷ്ഠിരസ്യാനുമതേ മഹാത്മാ; ധനഞ്ജയഃ ശൃണ്വതഃ കേശവസ്യ
 3 അന്വത്രസ്തോ ബാഹുവീര്യം വിദാന; ഉപഹ്വരേ വാസുദേവസ്യ ധീരഃ
     അവോചൻ മാം യോത്സ്യമാനഃ കിരീടീ; മധ്യേ ബ്രൂയാ ധാർതരാഷ്ട്രം കുരൂണാം
 4 യേ വൈ രാജാനഃ പാണ്ഡവായോധനായ; സമാനീതാഃ ശൃണ്വതാം ചാപി തേഷാം
     യഥാ സമഗ്രം വചനം മയോക്തം; സഹാമാത്യം ശ്രാവയേഥാ നൃപം തം
 5 യഥാ നൂനം ദേവരാജസ്യ ദേവാഃ; ശുശ്രൂഷന്തേ വജ്രഹസ്തസ്യ സർവേ
     തഥാശൃണ്വൻ പാണ്ഡവാഃ സൃഞ്ജയാശ് ച; കിരീടിനാ വാചം ഉക്താം സമർഥാം
 6 ഇത്യ് അബ്രവീദ് അർജുനോ യോത്സ്യമാനോ; ഗാണ്ഡീവധന്വാ ലോഹിതപദ്മനേത്രഃ
     ന ചേദ് രാജ്യം മുഞ്ചതി ധാർതരാഷ്ട്രോ; യുധിഷ്ഠിരസ്യാജമീഢസ്യ രാജ്ഞഃ
     അസ്തി നൂനം കർമകൃതം പുരസ്താദ്; അനിർവിഷ്ടം പാപകം ധാർതരാഷ്ട്രൈഃ
 7 യേഷാം യുദ്ധം ഭീമസേനാർജുനാഭ്യാം; തഥാശ്വിഭ്യാം വാസുദേവേന ചൈവ
     ശൈനേയേന ധ്രുവം ആത്തായുധേന; ധൃഷ്ടദ്യുമ്നേനാഥ ശിഖണ്ഡിനാ ച
     യുധിഷ്ഠിരേണേന്ദ്ര കൽപേന ചൈവ; യോ ഽപധ്യാനാൻ നിർദഹേദ് ഗാം ദിവം ച
 8 തൈശ് ചേദ് യുദ്ധം മന്യതേ ധാർതരാഷ്ട്രോ; നിർവൃത്തോ ഽർഥഃ സകലഃ പാണ്ഡവാനാം
     മാ തത് കാർഷീഃ പാണ്ഡവാർഥായ ഹേതോർ; ഉപൈഹി യുദ്ധം യദി മന്യസേ ത്വം
 9 യാം താം വനേ ദുഃഖശയ്യാം ഉവാസ; പ്രവ്രാജിതഃ പാണ്ഡവോ ധർമചാരീ
     ആശിഷ്യതേ ദുഃഖതരാം അനർഥാം; അന്ത്യാം ശയ്യാം ധാർതരാഷ്ട്രഃ പരാസുഃ
 10 ഹ്രിയാ ജ്ഞാനേന തപസാ ദമേന; ക്രോധേനാഥോ ധർമഗുപ്ത്യാ ധനേന
    അന്യായ വൃതാഃ കുരുപാണ്ഡവേയാൻ; അധ്യാതിഷ്ഠദ് ധാർതരാഷ്ട്രോ ദുരാത്മാ
11 മായോപധഃ പ്രണിധാനാർജവാഭ്യാം; തപോ ദമാഭ്യാം ധർമഗുപ്ത്യാ ബലേന
    സത്യം ബ്രുവൻ പ്രീതിയുക്ത്യാനൃതേന; തിതിക്ഷമാണഃ ക്ലിശ്യമാനോ ഽതിവേലം
12 യദാ ജ്യേഷ്ഠഃ പാണ്ഡവഃ സംശിതാത്മാ; ക്രോധം യത് തം വർഷപൂഗാൻ സുഘോരം
    അവസ്രഷ്ടാ കുരുഷൂദ്വൃത്ത ചേതാസ്; തദാ യുദ്ധം ധാർതരാഷ്ട്രോ ഽന്വതപ്സ്യത്
13 കൃഷ്ണ വർത്മേവ ജ്വലിതഃ സമിദ്ധോ; യഥാ ദഹേത് കക്ഷം അഗ്നിർ നിദാഘേ
    ഏവം ദഗ്ധാ ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ സേനാം; യുധിഷ്ഠിരഃ ക്രോധദീപ്തോ ഽനുവീക്ഷ്യ
14 യദ്യാ ദ്രഷ്ടാ ഭീമസേനം രണസ്ഥം; ഗദാഹസ്തം ക്രോധവിഷം വമന്തം
    ദുർമർഷണം പാണ്ഡവം ഭീമവേഗം; തദാ യുദ്ധം ധാർതരാഷ്ട്രോ ഽന്വതപ്സ്യത്
15 മഹാസിംഹോ ഗാവ ഇവ പ്രവിശ്യ; ഗദാപാണിർ ധാർതരാഷ്ട്രാൻ ഉപേത്യ
    യദാ ഭീമോ ഭീമരൂപോ നിഹന്താ; തദാ യുദ്ധം ധാർതരാഷ്ട്രോ ഽന്വതപ്സ്യത്
16 മഹാഭയേ വീതഭയഃ കൃതാസ്ത്രഃ; സമാഗമേ ശത്രുബലാവമർദീ
    സകൃദ് രഥേന പ്രതിയാദ് രഥൗഘാൻ; പദാതിസംഘാൻ ഗദയാഭിനിഘ്നൻ
17 സൈന്യാൻ അനേകാംസ് തരസാ വിമൃദ്നൻ; യദാ ക്ഷേപ്താ ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ സൈന്യം
    ഛിന്ദൻ വനം പരശുനേവ ശൂരസ്; തദാ യുദ്ധം ധാർതരാഷ്ട്രോ ഽന്വതപ്സ്യത്
18 തൃണപ്രായം ജ്വലനേനേവ ദഗ്ധം; ഗ്രാമം യഥാ ധാർതരാഷ്ട്രഃ സമീക്ഷ്യ
    പക്വം സസ്യം വൈദ്യുതേനേവ ദഗ്ധം; പരാസിക്തം വിപുലം സ്വം ബലൗഘം
19 ഹതപ്രവീരം വിമുഖം ഭയാർതം; പരാങ്മുഖം പ്രായശോ ഽധൃഷ്ട യോധം
    ശസ്ത്രാർചിഷാ ഭീമസേനേന ദഗ്ധം; തദാ യുദ്ധം ധാർതരാഷ്ട്രോ ഽന്വതപ്സ്യത്
20 ഉപാസംഗാദ് ഉദ്ധരൻ ദക്ഷിണേന; പരഃശതാൻ നകുലശ് ചിത്രയോധീ
    യദാ രഥാഗ്ര്യോ രഥിനഃ പ്രചേതാ; തദാ യുദ്ധം ധാർതരാഷ്ട്രോ ഽന്വതപ്സ്യത്
21 സുഖോചിതോ ദുഃഖശയ്യാം വനേഷു; ദീർഘം കാലം നകുലോ യാം അശേത
    ആശീവിഷഃ ക്രുദ്ധ ഇവ ശ്വസൻ ഭൃശം; തദാ യുദ്ധം ധാർതരാഷ്ട്രോ ഽന്വതപ്സ്യത്
22 ത്യക്താത്മാനഃ പാർഥിവായോധനായ; സമാദിഷ്ടാ ധർമരാജേന വീരാഃ
    രഥൈഃ ശുഭ്രൈഃ സൈന്യം അഭിദ്രവന്തോ; ദൃഷ്ട്വാ പശ്ചാത് തപ്സ്യതേ ധാർതരാഷ്ട്രഃ
23 ശിശൂൻ കൃതാസ്ത്രാൻ അശിശു പ്രകാശാൻ; യദാ ദ്രഷ്ടാ കൗരവഃ പഞ്ച ശൂരാൻ
    ത്യക്ത്വാ പ്രാണാൻ കേകയാൻ ആദ്രവന്തസ്; തദാ യുദ്ധം ധാർതരാഷ്ട്രോ ഽന്വതപ്സ്യത്
24 യദാ ഗതോദ്വാഹം അകൂജനാക്ഷം; സുവർണതാരം രഥം ആതതായീ
    ദാന്തൈർ യുക്തം സഹദേവോ ഽധിരൂഢഃ; ശിരാംസി രാജ്ഞാം ക്ഷേപ്സ്യതേ മാർഗണൗഘൈഃ
25 മഹാഭയേ സമ്പ്രവൃത്തേ രഥസ്ഥം; വിവർതമാനം സമരേ കൃതാസ്ത്രം
    സർവാം ദിശം സമ്പതന്തം സമീക്ഷ്യ; തദാ യുദ്ധം ധാർതരാഷ്ട്രോ ഽന്വതപ്സ്യത്
26 ഹ്രീനിഷേധോ നിപുണഃ സത്യവാദീ; മഹാബലഃ സർവധർമോപപന്നഃ
    ഗാന്ധാരിം ആർച്ഛംസ് തുമുലേ ക്ഷിപ്രകാരീ; ക്ഷേപ്താ ജനാൻ സഹദേവസ് തരസ്വീ
27 യദാ ദ്രഷ്ടാ ദ്രൗപദേയാൻ മഹേഷൂഞ്; ശൂരാൻ കൃതാസ്ത്രാൻ രഥയുദ്ധകോവിദാൻ
    ആശീവിഷാൻ ഘോരവിഷാൻ ഇവായതസ്; തദാ യുദ്ധം ധാർതരാഷ്ട്രോ ഽന്വതപ്സ്യത്
28 യദാഭിമന്യുഃ പരവീര ഘാതീ; ശരൈഃ പരാൻ മേഘ ഇവാഭിവർഷൻ
    വിഗാഹിതാ കൃഷ്ണ സമഃ കൃതാസ്ത്രസ്; തദാ യുദ്ധം ധാർതരാഷ്ട്രോ ഽന്വതപ്സ്യത്
29 യദാ ദ്രഷ്ടാ ബാലം അബാല വീര്യം; ദ്വിഷച് ചമൂം മൃത്യും ഇവാപതന്തം
    സൗഭദ്രം ഇന്ദ്ര പ്രതിമം കൃതാസ്ത്രം; തദാ യുദ്ധം ധാർതരാഷ്ട്രോ ഽന്വതപ്സ്യത്
30 പ്രഭദ്രകാഃ ശീഘ്രതരാ യുവാനോ; വിശാരദാഃ സിംഹസമാന വീര്യാഃ
    യദാ ക്ഷേപ്താരോ ധാർതരാഷ്ട്രാൻ സ സൈന്യാംസ്; തദാ യുദ്ധം ധാർതരാഷ്ട്രോ ഽന്വതപ്സ്യത്
31 വൃദ്ധൗ വിരാടദ്രുപദൗ മഹാരഥൗ; പൃഥക് ചമൂഭ്യാം അഭിവർതമാനൗ
    യദാ ദ്രഷ്ടാരൗ ധാർതരാഷ്ട്രാൻ സ സൈന്യാംസ്; തദാ യുദ്ധം ധാർതരാഷ്ട്രോ ഽന്വതപ്സ്യത്
32 യദാ കൃതാസ്ത്രോ ദ്രുപദഃ പ്രചിന്വഞ്; ശിരാംസി യൂനാം സമരേ രഥസ്ഥഃ
    ക്രുദ്ധഃ ശരൈശ് ഛേത്സ്യതി ചാപമുക്തൈസ്; തദാ യുദ്ധം ധാർതരാഷ്ട്രോ ഽന്വതപ്സ്യത്
33 യദാ വിരാടഃ പരവീര ഘാതീ; മർമാന്തരേ ശത്രുചമൂം പ്രവേഷ്ടാ
    മത്സ്യൈഃ സാർധം അനൃശംസരൂപൈസ്; തദാ യുദ്ധം ധാർതരാഷ്ട്രോ ഽന്വതപ്സ്യത്
34 ജ്യേഷ്ഠം മാത്സ്യാനാം അനൃശംസ രൂപം; വിരാട പുത്രം രഥിനം പുരസ്താത്
    യദാ ദ്രഷ്ടാ ദംശിതം പാണ്ഡവാർഥേ; തദാ യുദ്ധം ധാർതരാഷ്ട്രോ ഽന്വതപ്സ്യത്
35 രണേ ഹതേ കൗരവാണാം പ്രവീരേ; ശിഖണ്ഡിനാ സത്തമേ ശന്തനൂജേ
    ന ജാതു നഃ ശത്രവോ ധാരയേയുർ; അസംശയം സത്യം ഏതദ് ബ്രവീമി
36 യദാ ശിഖണ്ഡീ രഥിനഃ പ്രചിന്വൻ; ഭീഷ്മം രഥേനാഭിയാതാ വരൂഥീ
    ദിവ്യൈർ ഹയൈർ അവമൃദ്നൻ രഥൗഘാംസ്; തദാ യുദ്ധം ധാർതരാഷ്ട്രോ ഽന്വതപ്സ്യത്
37 യദാ ദ്രഷ്ടാ സൃഞ്ജയാനാം അനീകേ; ധൃഷ്ടദ്യുമ്നം പ്രമുഖേ രോചമാനം
    അസ്ത്രം യസ്മൈ ഗുഹ്യം ഉവാച ധീമാൻ; ദ്രോണസ് തദാ തപ്സ്യതി ധാർതരാഷ്ട്രഃ
38 യദാ സ സേനാപതിർ അപ്രമേയഃ; പരാഭവന്ന് ഇഷുഭിർ ധാർതരാഷ്ട്രാൻ
    ദ്രോണം രണേ ശത്രുസഹോ ഽഭിയാതാ; തദാ യുദ്ധം ധാർതരാഷ്ട്രോ ഽന്വതപ്സ്യത്
39 ഹ്രീമാൻ മനീഷീ ബലവാൻ മനസ്വീ; സ ലക്ഷ്മീവാൻ സോമകാനാം പ്രബർഹഃ
    ന ജാതു തം ശത്രവോ ഽന്യേ സഹേരൻ; യേഷാം സ സ്യാദ് അഗ്രണീർ വൃഷ്ണിസിംഹഃ
40 ബ്രൂയാച് ച മാ പ്രവൃണീഷ്വേതി ലോകേ; യുദ്ധേ ഽദ്വിതീയം സചിവം രഥസ്ഥം
    ശിനേർ നപ്താരം പ്രവൃണീമ സാത്യകിം; മഹാബലം വീതഭയം കൃതാസ്ത്രം
41 യദാ ശിനീനാം അധിപോ മയോക്തഃ; ശരൈഃ പരാൻ മേഘ ഇവ പ്രവർഷൻ
    പ്രച്ഛാദയിഷ്യഞ് ശരജാലേന യോധാംസ്; തദാ യുദ്ധം ധാർതരാഷ്ട്രോ ഽന്വതപ്സ്യത്
42 യദാ ധൃതിം കുരുതേ യോത്സ്യമാനഃ; സ ദീർഘബാഹുർ ദൃഢധന്വാ മഹാത്മാ
    സിംഹസ്യേവ ഗന്ധം ആഘ്രായ ഗാവഃ; സംവേഷ്ടന്തേ ശത്രവോ ഽസ്യാദ് യഥാഗ്നേഃ
43 സ ദീർഘബാഹുർ ദൃഢധന്വാ മഹാത്മാ; ഭിന്ദ്യാദ് ഗിരീൻ സംഹരേത് സർവലോകാൻ
    അസ്ത്രേ കൃതീ നിപുണഃ ക്ഷിപ്രഹസ്തോ; ദിവി സ്ഥിതഃ സൂര്യ ഇവാഭിഭാതി
44 ചിത്രഃ സൂക്ഷ്മഃ സുകൃതോ യാവദ് അസ്യ; അസ്ത്രേ യോഗോ വൃഷ്ണിസിംഹസ്യ ഭൂയാൻ
    യഥാവിധം യോഗം ആഹുഃ പ്രശസ്തം; സർവൈർ ഗുണൈഃ സാത്യകിസ് തൈർ ഉപേതഃ
45 ഹിരണ്മയം ശ്വേതഹയൈശ് ചതുർഭിർ; യദാ യുക്തം സ്യന്ദനം മാധവസ്യ
    ദ്രഷ്ടാ യുദ്ധേ സാത്യകേർ വൈ സുയോധനസ്; തദാ തപ്സ്യത്യ് അകൃതാത്മാ സ മന്ദഃ
46 യദാ രഥം ഹേമമണിപ്രകാശം; ശ്വേതാശ്വയുക്തം വാനരകേതും ഉഗ്രം
    ദ്രഷ്ടാ രണേ സംയതം കേശവേന; തദാ തപ്സ്യത്യ് അകൃതാത്മാ സ മന്ദഃ
47 യദാ മൗർവ്യാസ് തലനിഷ്പേഷം ഉഗ്രം; മഹാശബ്ദം വജ്രനിഷ്പേഷ തുല്യം
    വിധൂയമാനസ്യ മഹാരണേ മയാ; ഗാണ്ഡീവസ്യ ശ്രോഷ്യതി മന്ദബുദ്ധിഃ
48 തതോ മൂഢോ ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ പുത്രസ്; തപ്താ യുദ്ധേ ദുർമതിർ ദുഃസഹായഃ
    ദൃഷ്ട്വാ സൈന്യം ബാണവർണാന്ധ കാരം; പ്രഭജ്യന്തം ഗോകുലവദ് രണാഗ്രേ
49 ബലാഹകാദ് ഉച്ചരന്തീവ വിദ്യുത്; സഹസ്രഘ്നീ ദ്വിഷതാം സംഗമേഷു
    അസ്ഥിച്ഛിദോ മർമഭിദോ വമേച് ഛരാംസ്; തദാ യുദ്ധം ധാർതരാഷ്ട്രോ ഽന്വതപ്സ്യത്
50 യദാ ദ്രഷ്ടാ ജ്യാ മുഖാദ് വാണ സംഘാൻ; ഗാണ്ഡീവമുക്താൻ പതതഃ ശിതാഗ്രാൻ
    നാഗാൻ ഹയാൻ വർമിണശ് ചാദദാനാംസ്; തദാ യുദ്ധം ധാർതരാഷ്ട്രോ ഽന്വതപ്സ്യത്
51 യദാ മന്ദഃ പരബാണാൻ വിമുക്താൻ; മമേഷുഭിർ ഹ്രിയമാണാൻ പ്രതീപം
    തിര്യഗ് വിദ്വാംശ് ഛിദ്യമാനാൻ ക്ഷുരപ്രൈസ്; തദാ യുദ്ധം ധാർതരാഷ്ട്രോ ഽനവപ്സ്യത്
52 യദാ വിപാഠാ മദ് ഭുജവിപ്രമുക്താ; ദ്വിജാഃ ഫലാനീവ മഹീരുഹാഗ്രാത്
    പ്രച്ഛേത്താര ഉത്തമാംഗാനി യൂനാം; തദാ യുദ്ധം ധാർതരാഷ്ട്രോ ഽന്വതപ്സ്യത്
53 യദാ ദ്രഷ്ടാ പതതഃ സ്യന്ദനേഭ്യോ; മഹാഗജേഭ്യോ ഽശ്വഗതാംശ് ച യോധാൻ
    ശരൈർ ഹതാൻ പാതിതാംശ് ചൈവ രംഗേ; തദാ യുദ്ധം ധാർതരാഷ്ട്രോ ഽന്വതസ്യത്
54 പദാതിസംഘാൻ രഥസംഘാൻ സമന്താദ്; വ്യാത്താനനഃ കാല ഇവാതതേഷുഃ
    പ്രണോത്സ്യാമി ജ്വലിതൈർ ബാണവർഷൈഃ; ശത്രൂംസ് തദാ തപ്സ്യതി മന്ദബുദ്ധിഃ
55 സർവാ ദിശഃ സമ്പതതാ രഥേന; രജോധ്വസ്തം ഗാണ്ഡിവേനാപകൃത്തം
    യദാ ദ്രഷ്ടാ സ്വബലം സമ്പ്രമൂഢം; തദാ പശ്ചാത് തപ്സ്യതി മന്ദബുദ്ധിഃ
56 കാം ദിഗ് ഭൂതം ഛിന്നഗാത്രം വിസഞ്ജ്ഞം; ദുര്യോധനോ ദ്രക്ഷ്യതി സർവസൈന്യം
    ഹതാശ്വവീരാഗ്ര്യ നരേന്ദ്ര നാഗം; പിപാസിതം ശ്രാന്തപത്രം ഭയാർതം
57 ആർതസ്വരം ഹന്യമാനം ഹതം ച; വികീർണകേശാസ്ഥി കപാലസംഘം
    പ്രജാപതേഃ കർമ യഥാർധ നിഷ്ഠിതം; തദാ ദൃഷ്ട്വാ തപ്സ്യതേ മന്ദബുദ്ധിഃ
58 യദാ രഥേ ഗാണ്ഡിവം വാസുദേവം; ദിവ്യം ശംഖം പാഞ്ചജന്യം ഹയാംശ് ച
    തൂണാവ് അക്ഷയ്യൗ ദേവദത്തം ച മാം ച; ദ്രഷ്ടാ യുദ്ധേ ധാർതരാഷ്ട്രഃ സമേതാൻ
59 ഉദ്വർതയൻ ദസ്യു സംഘാൻ സമേതാൻ; പ്രവർതയൻ യുഗം അന്യദ് യുഗാന്തേ
    യദാ ധക്ഷ്യാമ്യ് അഗ്നിവത് കൗരവേയാംസ്; തദാ തപ്താ ധൃതരാഷ്ട്രഃ സപുത്രഃ
60 സഹ ഭ്രാതാ സഹ പുത്രഃ സ സൈന്യോ; ഭ്രഷ്ടൈശ്വര്യഃ ക്രോധവശോ ഽൽപചേതാഃ
    ദർപസ്യാന്തേ വിഹിതേ വേപമാനഃ; പശ്ചാൻ മന്ദസ് തപ്സ്യതി ധാർതരാഷ്ട്രഃ
61 പൂർവാഹ്നേ മാം കൃതജപ്യം കദാ ചിദ്; വിപ്രഃ പ്രോവാചോദകാന്തേ മനോജ്ഞം
    കരവ്യം തേ ദുഷ്കരം കർമ പാർഥ; യോദ്ധവ്യം തേ ശത്രുഭിഃ സവ്യസാചിൻ
62 ഇന്ദ്രോ വാ തേ ഹരിവാൻ വജ്രഹസ്തഃ; പുരസ്താദ് യാതു സമരേ ഽരീൻ വിനിഘ്നൻ
    സുഗ്രീവ യുക്തേന രഥേന വാ തേ; പശ്ചാത് കൃഷ്ണോ രക്ഷതു വാസുദേവഃ
63 വവ്രേ ചാഹം വജ്രഹസ്താൻ മഹേന്ദ്രാദ്; അസ്മിൻ യുദ്ധേ വാസുദേവം സഹായം
    സ മേ ലബ്ധോ ദസ്യുവധായ കൃഷ്ണോ; മന്യേ ചൈതദ് വിഹിതം ദൈവതൈർ മേ
64 അയുധ്യമാനോ മനസാപി യസ്യ; ജയം കൃഷ്ണഃ പുരുഷസ്യാഭിനന്ദേത്
    ധ്രുവം സർവാൻ സോ ഽഭ്യതീയാദ് അമിത്രാൻ; സേന്ദ്രാൻ ദേവാൻ മാനുഷേ നാസ്തി ചിന്താ
65 സ ബാഹുഭ്യാം സാഗരം ഉത്തിതീർഷേൻ; മഹോദധിം സലിലസ്യാപ്രമേയം
    തേജസ്വിനം കൃഷ്ണം അത്യന്തശൂരം; യുദ്ധേന യോ വാസുദേവം ജിഗീഷേത്
66 ഗിരിം യ ഇച്ഛേത തലേന ഭേത്തും; ശിലോച്ചയം ശ്വേതം അതി പ്രമാണം
    തസ്യൈവ പാണിഃ സ നഖോ വിശീര്യേൻ; ന ചാപി കിം ചിത് സ ഗിരേസ് തു കുര്യാത്
67 അഗ്നിം സമിദ്ധം ശമയേദ് ഭുജാഭ്യാം; ചന്ദ്രം ച സൂര്യം ച നിവാരയേത
    ഹരേദ് ദേവാനാം അമൃതം പ്രസഹ്യ; യുദ്ധേന യോ വാസുദേവം ജിഗീഷേത്
68 യോ രുക്മിണീം ഏകരഥേന ഭോജ്യാം; ഉത്സാദ്യ രാജ്ഞാം വിഷയം പ്രസഹ്യ
    ഉവാഹ ഭാര്യാം യശസാ ജ്വലന്തീം; യസ്യാം ജജ്ഞേ രക്മിണേയോ മഹാത്മാ
69 അയം ഗാന്ധരാംസ് തരസാ സമ്പ്രമഥ്യ; ജിത്വാ പുത്രാൻ നഗ്ന ജിതഃ സമഗ്രാൻ
    ബദ്ധം മുമോച വിനദന്തം പ്രസഹ്യ; സുദർശനീയം ദേവതാനാം ലലാമം
70 അയം കവാടേ നിജഘാന പാണ്ഡ്യം; തഥാ കലിംഗാൻ ദന്തകൂരേ മമർദ
    അനേന ദഗ്ധാ വർഷപൂഗാൻ വിനാഥാ; വാരാണസീ നഗരീ സംബഭൂവ
71 യം സ്മ യുദ്ധേ മന്യതേ ഽന്യൈർ അജേയം; ഏകലവ്യം നാമ നിഷാദരാജം
    വേഗേനേവ ശൈലം അഭിഹത്യ ജംഭഃ; ശേതേ സ കൃഷ്ണേന ഹതഃ പരാസുഃ
72 തഥോഗ്രസേനസ്യ സുതം പ്രദുഷ്ടം; വൃഷ്ണ്യന്ധകാനാം മധ്യഗാം തപന്തം
    അപാതയദ് ബലദേവ ദ്വിതീയോ; ഹത്വാ ദദൗ ചോഗ്രസേനായ രാജ്യം
73 അയം സൗഭം യോധയാം ആസ സ്വസ്ഥം; വിഭീഷണം മായയാ ശാല്വരാജം
    സൗഭദ്വാരി പ്രത്യഗൃഹ്ണാച് ഛതഘ്നീം; ദോർഭ്യാം ക ഏനം വിഷഹേത മർത്യഃ
74 പ്രാഗ്ജ്യോതിഷം നാമ ബഭൂവ ദുർഗം; പുരം ഘോരം അസുരാണാം അസഹ്യം
    മഹാബലോ നരകസ് തത്ര ഭൗമോ; ജഹാരാദിത്യാ മണികുണ്ഡലേ ശുഭേ
75 ന തം ദേവാഃ സഹ ശക്രേണ സേഹിരേ; സമാഗതാഹരണായ ഭീതാഃ
    ദൃഷ്ട്വാ ച തേ വിക്രമം കേശവസ്യ; ബലം തഥൈവാസ്ത്രം അവാരണീയം
76 ജാനന്തോ ഽസ്യ പ്രകൃതിം കേശവസ്യ; ന്യയോജയൻ ദസ്യു വധായ കൃഷ്ണം
    സ തത് കർമ പ്രതിശുശ്രാവ ദുഷ്കരം; ഐശ്വര്യവാൻ സിദ്ധിഷു വാസുദേവഃ
77 നിർമോചനേ ഷട് സഹസ്രാണി ഹത്വാ; സഞ്ഛിദ്യ പാശാൻ സഹസാ ക്ഷുരാന്താൻ
    മുരം ഹത്വാ വിനിഹത്യൗഘരാക്ഷസം; നിർമോചനം ചാപി ജഗാമ വീരഃ
78 തത്രൈവ തേനാസ്യ ബഭൂവ യുദ്ധം; മഹാബലേനാതിബലസ്യ വിഷ്ണോഃ
    ശേതേ സ കൃഷ്ണേന ഹതഃ പരാസുർ; വാതേനേവ മഥിതഃ കർണികാരഃ
79 ആഹൃത്യ കൃഷ്ണോ മണികുണ്ഡലേ തേ; ഹത്വാ ച ഭൗമം നരകം മുരം ച
    ശ്രിയാ വൃതോ യശസാ ചൈവ ധീമാൻ; പ്രത്യാജഗാമാപ്രതിമ പ്രഭാവഃ
80 തസ്മൈ വരാൻ അദദംസ് തത്ര ദേവാ; ദൃഷ്ട്വാ ഭീമം കർമ രണേ കൃതം തത്
    ശ്രമശ് ച തേ യുധ്യമാനസ്യ ന സ്യാദ്; ആകാശേ വാ അപ്സു ചൈവ ക്രമഃ സ്യാത്
81 ശസ്ത്രാണി ഗാത്രേ ച ന തേ ക്രമേരന്ന്; ഇത്യ് ഏവ കൃഷ്ണശ് ച തതഃ കൃതാർഥഃ
    ഏവംരൂപേ വാസുദേവേ ഽപ്രമേയേ; മഹാബലേ ഗുണസമ്പത് സദൈവ
82 തം അസഹ്യം വിഷ്ണും അനന്തവീര്യം; ആശംസതേ ധാരരാഷ്ട്രോ ബലേന
    യദാ ഹ്യ് ഏനം തർകയതേ ദുരാത്മാ; തച് ചാപ്യ് അയം സഹതേ ഽസ്മാൻ സമീക്ഷ്യ
83 പര്യാഗതം മമ കൃഷ്ണസ്യ ചൈവ; യോ മന്യതേ കലഹം സമ്പ്രയുജ്യ
    ശക്യം ഹർതും പാണ്ഡവാനാം മമത്വം; തദ് വേദിതാ സംയുഗം തത്ര ഗത്വാ
84 നമസ്കൃത്വാ ശാന്തനവായ രാജ്ഞേ; ദ്രോണായാഥോ സഹ പുത്രായ ചൈവ
    ശാരദ്വതായാപ്രതിദ്വന്ദ്വിനേ ച; യോത്സ്യാമ്യ് അഹം രാജ്യം അഭീപ്സമാനഃ
85 ധർമേണാസ്ത്രം നിയതം തസ്യ മന്യേ; യോ യോത്സ്യതേ പാണ്ഡവൈർ ധർമചാരീ
    മിഥ്യാ ഘലേ നിർജിതാ വൈ നൃശംസൈഃ; സംവത്സരാൻ ദ്വാദശ പാണ്ഡുപുത്രാഃ
86 അവാപ്യ കൃച്ഛ്രം വിഹിതം ഹ്യ് അരണ്യേ; ദീർഘം കാലം ചൈകം അജ്ഞാതചര്യാം
    തേ ഹ്യ് അകസ്മാജ് ജീവിതം പാണ്ഡവാനാം; ന മൃഷ്യന്തേ ഹാർതരാഷ്ട്രാഃ പദസ്ഥാഃ
87 തേ ചേദ് അസ്മാൻ യുധ്യമാനാഞ് ജയേയുർ; ദേവൈർ അപീന്ദ്ര പ്രമുഖൈഃ സഹായൈഃ
    ധർമാദ് അധർമശ് ചരിതോ ഗരീയാൻ; ഇതി ധ്രുവം നാസ്തി കൃതം ന സാധു
88 ന ചേദ് ഇമം പുരുഷം കർമ ബദ്ധം; ന ചേദ് അസ്മാൻ മന്യതേ ഽസൗ വിശിഷ്ടാൻ
    ആശംസേ ഽഹം വാസുദേവ ദ്വിതീയോ; ദുര്യോധനം സാനുബന്ധം നിഹന്തും
89 ന ചേദ് ഇദം കർമ നരേഷു ബദ്ധം; ന വിദ്യതേ പുരുഷസ്യ സ്വകർമ
    ഇദം ച തച് ചാപി സമീക്ഷ്യ നൂനം; പരാജയോ ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ സാധുഃ
90 പ്രത്യക്ഷം വഃ കുരവോ യദ് ബ്രവീമി; യുധ്യമാനാ ധാർതരാഷ്ട്രാ ന സന്തി
    അന്യത്ര യുദ്ധാത് കുരവഃ പരീപ്സൻ; ന യുധ്യതാം ശേഷ ഇഹാസ്തി കശ് ചിത്
91 ഹത്വാ ത്വ് അഹം ധാർതരാഷ്ട്രാൻ സ കർണാൻ; രാജ്യം കുരൂണാം അവജേതാ സമഗ്രം
    യദ് വഃ കാര്യം തത് കുരുധ്വം യഥാസ്വം; ഇഷ്ടാൻ ദാരാൻ ആത്മജാംശ് ചോപഭുങ്ക്തേ
92 അപ്യ് ഏവം നോ ബ്രാഹ്മണാഃ സന്തി വൃദ്ധാ; ബഹുശ്രുതാഃ ശീലവന്തഃ കുലീനാഃ
    സാംവത്സരാ ജ്യോതിഷി ചാപി യുക്താ; നക്ഷത്രയോഗേഷു ച നിശ്ചയജ്ഞാഃ
93 ഉച്ചാവചം ദൈവയുക്തം രഹസ്യം; ദിവ്യാഃ പ്രശ്നാ മൃഗചക്രാ മുഹൂർതാഃ
    ക്ഷയം മഹാന്തം കുരുസൃഞ്ജയാനാം; നിവേദയന്തേ പാണ്ഡവാനാം ജയം ച
94 തഥാ ഹി നോ മന്യതേ ഽജാതശത്രുഃ; സംസിദ്ധാർഥോ ദ്വിഷതാം നിഗ്രഹായ
    ജനാർദനശ് ചാപ്യ് അപരോക്ഷ വിദ്യോ; ന സംശയം പശ്യതി വൃഷ്ണിസിംഹഃ
95 അഹം ച ജാനാമി ഭവിഷ്യ രൂപം; പശ്യാമി ബുദ്ധ്യാ സ്വയം അപ്രമത്തഃ
    ദൃഷ്ടിശ് ച മേ ന വ്യഥതേ പുരാണീ; യുധ്യമാനാ ധാർതരാഷ്ട്രാ ന സന്തി
96 അനാലബ്ധം ജൃംഭതി ഗാണ്ഡിവം ധനുർ; അനാലബ്ധാ കമ്പതി മേ ധനുർജ്യാ
    ബാണാശ് ച മേ തൂണമുഖാദ് വിസൃജ്യ; മുഹുർ മുഹുർ ഗന്തും ഉശന്തി ചൈവ
97 സൈക്യഃ കോശാൻ നിഃസരതി പ്രസന്നോ; ഹിത്വേവ ജീർണാം ഉരഗസ് ത്വചം സ്വാം
    ധ്വജേ വാചോ രൗദ്രരൂപാ വദന്തി; കദാ രഥോ യോക്ഷ്യതേ തേ കിരീടിൻ
98 ഗോമായുസംഘാശ് ച വദന്തി രാത്രൗ; രക്ഷാംസ്യ് അഥോ നിഷ്പതന്ത്യ് അന്തരിക്ഷാത്
    മൃഗാഃ ശൃഗാലാഃ ശിതികണ്ഠാശ് ച കാകാ; ഗൃധ്രാ ബഡാശ് ചൈവ തരക്ഷവശ് ച
99 സുപർണപാതാശ് ച പതന്തി പശ്ചാദ്; ദൃഷ്ട്വാ രഥം ശ്വേതഹയപ്രയുക്തം
    അഹം ഹ്യ് ഏകഃ പാർഥിവാൻ സർവയോധാഞ്; ശരാൻ വർഷൻ മൃത്യുലോകം നയേയം
100 സമാദദാനഃ പൃഥഗ് അസ്ത്രമാർഗാൻ; യഥാഗ്നിർ ഇദ്ധോ ഗഹനം നിദാഘേ
   സ്ഥൂണാകർണം പാശുപതം ച ഘോരം; തഥാ ബ്രഹ്മാസ്ത്രം യച് ച ശക്രോ വിവേദ
101 വധേ ധൃതോ വേഗവതഃ പ്രമുഞ്ചൻ; നാഹം പ്രജാഃ കിം ചിദ് ഇവാവശിഷ്യേ
   ശാന്തിം ലപ്സ്യേ പരമോ ഹ്യ് ഏഷ ഭാവഃ; സ്ഥിരോ മമ ബ്രൂഹി ഗാവൽഗണേ താൻ
102 നിത്യം പുനഃ സചിവൈർ യൈർ അവോചദ്; ദേവാൻ അപീന്ദ്ര പ്രമുഖാൻ സഹായാൻ
   തൈർ മന്യതേ കലഹം സമ്പ്രയുജ്യ; സ ധാർതരാഷ്ട്രഃ പശ്യത മോഹം അസ്യ
103 വൃദ്ധോ ഭീഷ്മഃ ശാന്തനവഃ കൃപശ് ച; ദ്രോണഃ സപുത്രോ വിദുരശ് ച ധീമാൻ
   ഏതേ സർവേ യദ്വദ് അന്തേ തദ് അസ്തു; ആയുഷ്മന്തഃ കുരവഃ സന്തു സർവേ