മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം/അധ്യായം43
| ←അധ്യായം42 | മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം രചന: അധ്യായം43 |
അധ്യായം44→ |
1 [ധൃ]
ഋചോ യജൂംഷ്യ് അധീതേ യഃ സാമവേദം ച യോ ദ്വിജഃ
പാപാനി കുർവൻ പാപേന ലിപ്യതേ ന സ ലിപ്യതേ
2 [സൻ]
നൈനം സാമാന്യ് ഋചോ വാപി ന യജൂംഷി വിചക്ഷണ
ത്രായന്തേ കർമണഃ പാപാൻ ന തേ മിഥ്യാ ബ്രവീമ്യ് അഹം
3 ന ഛന്ദാംസി വൃജിനാത് താരയന്തി; മായാവിനം മായയാ വർതമാനം
നീഡം ശകുന്താ ഇവ ജാതപക്ഷാശ്; ഛന്ദാംസ്യ് ഏനം പ്രജഹത്യ് അന്തകാലേ
4 ന ചേദ് വേദാ വേദവിദം ശക്താസ് ത്രാതും വിചക്ഷണ
അഥ കസ്മാത് പ്രലാപോ ഽയം ബ്രാഹ്മണാനാം സനാതനഃ
5 [സൻ]
അസ്മിംൽ ലോകേ തപസ് തപ്തം ഫലം അന്യത്ര ദൃശ്യതേ
ബ്രാഹ്മണാനാം ഇമേ ലോകാ ഋദ്ധേ തപസി സംയതാഃ
6 കഥം സമൃദ്ധം അപ്യ് ഋദ്ധം തപോ ഭവതി കേവലം
സനത്സുജാത തദ് ബ്രൂഹി യഥാ വിദ്യാമ തദ് വയം
7 [സൻ]
ക്രോധാദയോ ദ്വാദശ യസ്യ ദോഷാസ്; തഥാ നൃശംസാദി ഷഡ് അത്ര രാജൻ
ധർമാദയോ ദ്വാദശ ചാതതാനാഃ; ശാസ്ത്രേ ഗുണാ യേ വിദിതാ ദ്വിജാനാം
8 ക്രോധഃ കാമോ ലോഭമോഹൗ വിവിത്സാ; കൃപാസൂയാ മാനശോകൗ സ്പൃഹാ ച
ഈർഷ്യാ ജുഗുപ്സാ ച മനുഷ്യദോഷാ; വർജ്യാഃ സദാ ദ്വാദശൈതേ നരേണ
9 ഏകൈകം ഏത രാജേന്ദ്ര മനുഷ്യാൻ പര്യുപാസതേ
ലിപ്സമാനോ ഽന്തരം തേഷാം മൃഗാണാം ഇവ ലുബ്ധകഃ
10 വികത്ഥനഃ സ്പൃഹയാലുർ മനസ്വീ; ബിഭ്രത് കോപം ചപലോ ഽരക്ഷണശ് ച
ഏതേ പ്രാപ്താഃ ഷൺ നരാൻ പാപധർമാൻ; പ്രകുർവതേ നോത സന്തഃ സുദുർഗേ
11 സംഭോഗസംവിദ് ദ്വിഷം ഏധമാനോ; ദത്താനുതാപീ കൃപണോ ഽബലീയാൻ
വർഗ പ്രശംസീ വനിതാസു ദ്വേഷ്ടാ; ഏതേ ഽപരേ സപ്ത നൃശംസധർമാഃ
12 ധർമശ് ച സത്യം ച ദമസ് തപശ് ച; അമാത്സര്യം ഹ്രീസ് തിതിക്ഷാനസൂയാ
യജ്ഞശ് ച ദാനം ച ധൃതിഃ ശ്രുതം ച; മഹാവ്രതാ ദ്വാദശ ബ്രാഹ്മണസ്യ
13 യസ് ത്വ് ഏതഭ്യഃ പ്രവസേദ് ദ്വാദശേഭ്യഃ; സർവാം അപീമാം പൃഥിവീം പ്രശിഷ്യാത്
ത്രിഭിർ ദ്വാഭ്യാം ഏകതോ വാ വിശിഷ്ടോ; നാസ്യ സ്വം അസ്തീതി സ വേദിതവ്യഃ
14 ദമസ് ത്യാഗോ ഽപ്രമാദശ് ച ഏതേഷ്വ് അമൃതം ആഹിതം
താനി സത്യമുഖാന്യ് ആഹുർ ബ്രാഹ്മണാ യേ മനീഷിണഃ
15 ദമോ ഽഷ്ടാദശ ദോഷഃ സ്യാത് പ്രതികൂലം കൃതാകൃതേ
അനൃതം ചാഭ്യസൂയാ ച കാമാർഥൗ ച തഥാ സ്പൃഹാ
16 ക്രോധഃ ശോകസ് തഥാ തൃഷ്ണാ ലോഭഃ പൈശുന്യം ഏവ ച
മത്സരശ് ച വിവിത്സാ ച പരിതാപസ് തഥാ രതിഃ
17 അപസ്മാരഃ സാതിവാദസ് തഥാ സംഭാവനാത്മനി
ഏതൈർ വിമുക്തോ ദോഷൈർ യഃ സ ദമഃ സദ്ഭിർ ഉച്യതേ
18 ശ്രേയാംസ് തു ഷഡ് വിധസ് ത്യാഗഃ പ്രിയം പ്രാപ്യ ന ഹൃഷ്യതി
അപ്രിയേ തു സമുത്പന്നേ വ്യഥാം ജാതു ന ചാർച്ഛതി
19 ഇഷ്ടാൻ ദാരാംശ് ച പുത്രാംശ് ച ന ചാന്യം യദ് വചോ ഭവേത്
അർഹതേ യാചമാനായ പ്രദേയം തദ് വചോ ഭവേത്
അപ്യ് അവാച്യം വദത്യ് ഏവ സ തൃതീയോ ഗുണഃ സ്മൃതഃ
20 ത്യക്തൈർ ദ്രവ്യൈർ യോ ഭവതി നോപയുങ്ക്തേ ച കാമതഃ
ന ച കർമസു തദ് ധീനഃ ശിഷ്യബുദ്ധിർ നരോ യഥാ
സർവൈർ ഏവ ഗുണൈർ യുക്തോ ദ്രവ്യവാൻ അപി യോ ഭവേത്
21 അപ്രമാദോ ഽഷ്ട ദോഷഃ സ്യാത് താൻ ദോഷാൻ പരിവർജയേത്
ഇന്ദ്രിയേഭ്യശ് ച പഞ്ചഭ്യോ മനസശ് ചൈവ ഭാരത
അതീതാനാഗതേഭ്യശ് ച മുക്തോ ഹ്യ് ഏതൈഃ സുഖീ ഭവേത്
22 ദോഷൈർ ഏതൈർ വിമുക്തം തു ഗുണൈർ ഏതൈഃ സമന്വിതം
ഏതത് സമൃദ്ധം അപ്യ് ഋദ്ധം തപോ ഭവതി കേവലം
യൻ മാം പൃച്ഛസി രാജേന്ദ്ര കിം ഭൂയഃ ശ്രോതും ഇച്ഛസി
23 ആഖ്യാന പഞ്ചമൈർ വേദൈർ ഭൂയിഷ്ഠം കഥ്യതേ ജനഃ
തഥൈവാന്യേ ചതുർവേദാസ് ത്രിവേദാശ് ച തഥാപരേ
24 ദ്വിവേദാശ് ചൈകവേദാശ് ച അനൃചശ് ച തഥാപരേ
തേഷാം തു കതമഃ സ സ്യാദ് യം അഹം വേദ ബ്രാഹ്മണം
25 [സൻ]
ഏകസ്യ വേദസ്യാജ്ഞാനാദ് വേദാസ് തേ ബഹവോ ഽഭവൻ
സത്യസ്യൈകസ്യ രാജേന്ദ്ര സത്യേ കശ് ചിദ് അവസ്ഥിതഃ
ഏവം വേദം അനുത്സാദ്യ പ്രജ്ഞാം മഹതി കുർവതേ
26 ദാനം അധ്യയനം യജ്ഞോ ലോഭാദ് ഏതത് പ്രവർതതേ
സത്യാത് പ്രച്യവമാനാനാം സങ്കൽപോ വിതഥോ ഭവേത്
27 തതോ യജ്ഞഃ പ്രതായേത സത്യസ്യൈവാവധാരണാത്
മനസാന്യസ്യ ഭവതി വാചാന്യസ്യോത കർമണാ
സങ്കൽപസിദ്ധഃ പുരുഷഃ സങ്കൽപാൻ അധിതിഷ്ഠതി
28 അനൈഭൃത്യേന വൈ തസ്യ ദീക്ഷിത വ്രതം ആചരേത്
നാമൈതദ് ധാതുനിർവൃത്തം സത്യം ഏവ സതാം പരം
ജ്ഞാനം വൈ നാമ പ്രത്യക്ഷം പരോക്ഷം ജായതേ തപഃ
29 വിദ്യാദ് ബഹു പഠന്തം തു ബഹു പാഠീതി ബ്രാഹ്മണം
തസ്മാത് ക്ഷത്രിയ മാ മംസ്ഥാ ജൽപിതേനൈവ ബ്രാഹ്മണം
യ ഏവ സത്യാൻ നാപൈതി സ ജ്ഞേയോ ബ്രാഹ്മണസ് ത്വയാ
30 ഛന്ദാംസി നാമ ക്ഷത്രിയ താന്യ് അഥർവാ; ജഗൗ പുരസ്താദ് ഋഷിസർഗ ഏഷഃ
ഛന്ദോവിദസ് തേ യ ഉ താൻ അധീത്യ; ന വേദ്യ വേദസ്യ വിദുർ ന വേദ്യം
31 ന വേദാനാം വേദിതാ കശ് ചിദ് അസ്തി; കശ് ചിദ് വേദാൻ ബുധ്യതേ വാപി രാജൻ
യോ വേദ വേദാൻ ന സ വേദ വേദ്യം; സത്യേ സ്ഥിതോ യസ് തു സ വേദ വേദ്യം
32 അഭിജാനാമി ബ്രാഹ്മണം ആഖ്യാതാരം വിചക്ഷണം
യശ് ഛിന്നവിചികിത്സഃ സന്ന് ആചഷ്ടേ സർവസംശയാൻ
33 തസ്യ പര്യേഷണം ഗച്ഛേത് പ്രാചീനം നോത ദക്ഷിണം
നാർവാചീനം കുതസ് തിര്യങ് നാദിശം തു കഥം ചന
34 തൂഷ്ണീംഭൂത ഉപാസീത ന ചേഷ്ടേൻ മനസാ അപി
അഭ്യാവർതേത ബ്രഹ്മാസ്യ അന്തരാത്മനി വൈ ശ്രിതം
35 മൗനാദ് ധി സ മുനിർ ഭവതി നാരണ്യ വസനാൻ മുനിഃ
അക്ഷരം തത് തു യോ വേദ സ മുനിഃ ശ്രേഷ്ഠ ഉച്യതേ
36 സർവാർഥാനാം വ്യാകരണാദ് വൈയാകരണ ഉച്യതേ
പ്രത്യക്ഷദർശീ ലോകാനാം സർവദർശീ ഭവേൻ നരഃ
37 സത്യേ വൈ ബ്രാഹ്മണസ് തിഷ്ഠൻ ബ്രഹ്മ പശ്യതി ക്ഷത്രിയ
വേദാനാം ചാനുപൂർവ്യേണ ഏതദ് വിദ്വൻ ബ്രവീമി തേ