മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം/അധ്യായം160

മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം160

1 [സ്]
     ദുര്യോധനസ്യ തദ് വാക്യം നിശമ്യ ഭരതർഷഭഃ
     നേത്രാഭ്യാം അതിതാമ്രാഭ്യാം കൈതവ്യം സമുദൈക്ഷത
2 സ കേശവം അഭിപ്രേക്ഷ്യ ഗുഡാകേശോ മഹായശാഃ
     അഭ്യഭാഷത കൈതവ്യം പ്രഗൃഹ്യ വിപുലം ഭുജം
3 സ്വവീര്യം യഃ സമാശ്രിത്യ സമാഹ്വയതി വൈ പരാൻ
     അഭീതഃ പൂരയഞ് ശക്തിം സ വൈ പുരുഷ ഉച്യതേ
4 പരവീര്യം സമാശ്രിത്യ യഃ സമാഹ്വയതേ പരാൻ
     ക്ഷത്രബന്ധുർ അശക്തത്വാൽ ലോകേ സ പുരുഷാധമഃ
5 സ ത്വം പരേഷാം വീര്യേണ മന്യസേ വീര്യം ആത്മനഃ
     സ്വയം കാപുരുഷോ മൂഢഃ പരാംശ് ചക്ഷേപ്തും ഇച്ഛസി
6 യസ് ത്വം വൃദ്ധം സർവരാജ്ഞാം ഹിതബുദ്ധിം ജിതേന്ദ്രിയം
     മരണായ മഹാബുദ്ധിം ദീക്ഷയിത്വാ വികത്ഥസേ
7 ഭാവസ് തേ വിദിതോ ഽസ്മാഭിർ ദുർബുദ്ധേ കുലപാംസന
     ന ഹനിഷ്യന്തി ഗംഗേയം പാണ്ഡവാഘൃണയേതി ച
8 യസ്യ വീര്യം സമാശ്രിത്യ ധാർതരാഷ്ട്ര വികത്ഥസേ
     ഹന്താസ്മി പ്രഥമം ഭീഷ്മം മിഷതാം സർവധന്വിനാം
9 കൈതവ്യ ഗത്വാ ഭരതാൻ സമേത്യ; സുയോധനം ധാർതരാഷ്ട്രം ബ്രവീഹി
     തഥേത്യ് ആഹ അർജുനഃ സവ്യസാചീ; നിശാ വ്യപായേ ഭവിതാ വിമർദഃ
10 യദ് വോ ഽബ്രവീദ് വാക്യം അദീനസത്ത്വോ; മധ്യേ കുരൂണാം ഹർഷയൻ സത്യസന്ധഃ
    അഹം ഹന്താ പാണ്ഡവാനാം അനീകം; ശാല്വേയകാംശ് ചേതി മമൈഷ ഭാരഃ
11 ഹന്യാം അഹം ദ്രോണം ഋതേ ഹി ലോകം; ന തേ ഭയം വിദ്യതേ പാണ്ഡവേഭ്യഃ
    തതോ ഹി തേ ലബ്ധതമം ച രാജ്യം; ക്ഷയം ഗതാഃ പാണ്ഡവാശ് ചേതി ഭാവഃ
12 സ ദർപപൂർണോ ന സമീക്ഷസേ ത്വം; അനർഥം ആത്മന്യ് അപി വർതമാനം
    തസ്മാദ് അഹം തേ പ്രഥമം സമൂഹേ; ഹന്താ സമക്ഷം കുരുവൃദ്ധം ഏവ
13 സൂര്യോദയേ യുക്തസേനഃ പതീക്ഷ്യ; ധ്വജീ രഥീ രക്ഷ ച സത്യസന്ധം
    അഹം ഹി വഃ പശ്യതാം ദ്വീപം ഏനം; രഥാദ് ഭീഷ്മം പാതയിതാസ്മി ബാണൈഃ
14 ശ്വോഭൂതേ കത്ഥനാ വാക്യം വിജ്ഞാസ്യതി സുയോധനഃ
    അർദിതം ശരജാലേന മയാ ദൃഷ്ട്വാ പിതാമഹം
15 യദ് ഉക്തശ് ച സഭാമധ്യേ പുരുഷോ ഹ്രസ്വദർശനഃ
    ക്രുദ്ധേന ഭീമസേനേന ഭ്രാതാ ദുഃശാസനസ് തവ
16 അധർമജ്ഞോ നിത്യവൈരീ പാപബുദ്ധിർ നൃശംസകൃത്
    സത്യാം പ്രതിജ്ഞാം നചിരാദ് രക്ഷ്യസേ താം സുയോധന
17 അഭിമാനസ്യ ദർപസ്യ ക്രോധപാരുഷ്യയോസ് തഥാ
    നൈഷ്ഠുര്യസ്യാവലേപസ്യ ആത്മസംഭാവനസ്യ ച
18 നൃശംസതായാസ് തൈക്ഷ്ണ്യസ്യ ധർമവിദ്വേഷണസ്യ ച
    അധർമസ്യാതിവാദസ്യ വൃദ്ധാതിക്രമണസ്യ ച
19 ദർശനസ്യ ച വക്രസ്യ കൃത്സ്നസ്യാപനയസ്യ ച
    ദ്രക്ഷ്യസി ത്വം ഫലം തീവ്രം അചിരേണ സുയോധന
20 വാസുദേവ ദ്വിതീയേ ഹി മയി ക്രുദ്ധേ നരാധിപ
    ആശാ തേ ജീവിതേ മൂഢ രാജ്യേ വാ കേന ഹേതുനാ
21 ശാന്തേ ഭീഷ്മേ തഥാ ദ്രോണേ സൂതപുത്രേ ച പാതിതേ
    നിരാശോ ജീവിതേ രാജ്യേ പുത്രേഷു ച ഭവിഷ്യസി
22 ഭ്രാതൄണാം നിധനം ദൃഷ്ട്വാ പുത്രാണാം ച സുയോധന
    ഭീമസേനേന നിഹതോ ദുഷ്കൃതാനി സ്മരിഷ്യസി
23 ന ദ്വിതീയാം പ്രതിജ്ഞാം ഹി പ്രതിജ്ഞാസ്യതി കേശവഃ
    സത്യം ബ്രവീമ്യ് അഹം ഹ്യ് ഏതത് സർവം സത്യം ഭവിഷ്യതി
24 ഇത്യ് ഉക്തഃ കൈതവോ രാജംസ് തദ് വാക്യം ഉപധാര്യ ച
    അനുജ്ഞാതോ നിവവൃതേ പുനർ ഏവ യഥാഗതം
25 ഉപാവൃത്യ തു പാണ്ഡുഭ്യഃ കൈതവ്യോ ധൃതരാഷ്ട്രജം
    ഗത്വാ യഥോക്തം തത് സർവം ഉവാച കുരുസംസദി
26 കേശവാർജുനയോർ വാക്യം നിശമ്യ ഭരതർഷഭഃ
    ദുഃശാസനം ച കർണം ച ശകുനിം ചാഭ്യഭാഷത
27 ആജ്ഞാപയത രാജ്ഞശ് ച ബലം മിത്രബലം തഥാ
    യഥാ പ്രാഗു ദയാത് സർവാ യുക്താ തിഷ്ഠത്യ് അനീകിനീ
28 തതഃ കർണ സമാദിഷ്ടാ ദൂതാഃ പ്രത്വരിതാ രഥൈഃ
    ഉഷ്ട്രവാമീഭിർ അപ്യ് അന്യേ സദശ്വൈർശ് ച മഹാജവൈഃ
29 തൂർണം പരിയയുഃ സേനാം കൃത്സ്നാം കർണസ്യ ശാസനാത്
    ആജ്ഞാപയന്തോ രാജ്ഞസ് താൻ യോഗഃ പ്രാഗ് ഉദയാദ് ഇതി