മഹാഭാരതം മൂലം/ആശ്രമവാസികപർവം/അധ്യായം11

←അധ്യായം10

മഹാഭാരതം മൂലം/ആശ്രമവാസികപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം11

അധ്യായം12→

1 [ധൃ]
     മണ്ഡലാനി ച ബുധ്യേഥാഃ പരേഷാം ആത്മനസ് തഥാ
     ഉദാസീനഗുണാനാം ച മധ്യമാനാം തഥൈവ ച
 2 ചതുർണാം ശത്രുജാതാനാം സർവേഷാം ആതതായിനാം
     മിത്രം ചാമിത്രമിത്രം ച ബോദ്ധവ്യം തേ ഽരികർശന
 3 തഥാമാത്യാ ജനപദാ ദുർഗാണി വിഷമാണി ച
     ബലാനിച കുരുശ്രേഷ്ഠ ഭവന്ത്യ് ഏഷാം യഥേച്ച്ഛകം
 4 തേ ച ദ്വാദശ കൗന്തേയ രാജ്ഞാം വൈ വിവിധാത്മകാഃ
     മന്ത്രിപ്രധാനാശ് ച ഗുണാഃ ഷഷ്ടിർ ദ്വാദശ ച പ്രഭോ
 5 ഏതാൻ മണ്ഡലം ഇത്യ് ആഹുർ ആചാര്യാ നീതികോവിദാഃ
     അത്ര ഷാഡ്ഗുണ്യം ആയത്തം യുധിഷ്ഠിര നിബോധ തത്
 6 വൃദ്ധിക്ഷയൗ ച വിജ്ഞേയൗ സ്ഥാനം ച കുരുനന്ദന
     ദ്വിസപ്തത്യാ മഹാബാഹോ തതഃ ഷാഡ്ഗുണ്യ ചാരിണഃ
 7 യദാ സ്വപക്ഷോ ബലവാൻ പരപക്ഷസ് തഥാ ബലഃ
     വിഗൃഹ്യ ശത്രൂൻ കൗന്തേയ യായാത് ക്ഷിതിപതിസ് തദാ
     യദാ സ്വപക്ഷേ ഽബലവാംസ് തദാ സന്ധിം സമാശ്രയേത്
 8 ദ്രവ്യാണാം സഞ്ചയശ് ചൈവ കർതവ്യഃ സ്യാൻ മഹാംസ് തഥാ
     യദാ സമർഥോ യാനായ നചിരേണൈവ ഭാരത
 9 തദാ സർവം വിധേയം സ്യാത് സ്ഥാനം ച ന വിഭാജയേത്
     ഭൂമിർ അൽപഫലാ ദേയാ വിപരീതസ്യ ഭാരത
 10 ഹിരണ്യം കുപ്യ ഭൂയിഷ്ഠം മിത്രം ക്ഷീണം അകോശവത്
    വിപരീതാൻ ന ഗൃഹ്ണീയാത് സ്വയം സന്ധിവിശാരദഃ
11 സന്ധ്യർഥം രാജപുത്രം ച ലിപ്സേഥാ ഭരതർഷഭ
    വ്വിപരീതസ് തു തേ ഽദേയഃ പുത്ര കസ്യാം ചിദ് ആപദി
    തസ്യ പ്രമോക്ഷേ യത്നം ച കുര്യാഃ സോപായ മന്ത്രവിത്
12 പ്രകൃതീനാം ച കൗന്തേയ രാജാ ദീനാം വിഭാവയേത്
    ക്രമേണ യുഗപദ് ദ്വന്ദ്വം വ്യസനാനാം ബലാബലം
13 പീഡനം സ്തംഭനം ചൈവ കോശഭംഗസ് തഥൈവ ച
    കാര്യം യത്നേന ശത്രൂണാം സ്വരാഷ്ട്രം രക്ഷതാ സ്വയം
14 ന ച ഹിംസ്യോ ഽഭ്യുപഗതഃ സാമന്തോ വൃദ്ധിം ഇഛതാ
    കൗന്തേയ തം ന ഹിംസേത യോ മഹീം വിജിഗീഷതേ
15 ഗണാനാം ഭേദനേ യോഗം ഗച്ഛേഥാഃ സഹ മന്ത്രിഭിഃ
    സാധു സംഗ്രഹണാച് ചൈവ പാപനിഗ്രഹണാത് തഥാ
16 ദുർബലാശ് ചാപി സതതം നാവഷ്ടഭ്യാ ബലീയസാ
    തിഷ്ഠേഥാ രാജശാർദൂല വൈതസീം വൃത്തിം ആസ്ഥിതഃ
17 യദ്യ് ഏവം അഭിയായാച് ച ദുർബലം ബലവാൻ നൃപഃ
    സാമാദിഭിർ ഉപായൈസ് തം ക്രമേണ വിനിവർതയേത്
18 അശക്നുവംസ് തു യുദ്ധായ നിസ്പതേത് സഹ മന്ത്രിഭിഃ
    കോശേന പൗരൈർ ദണ്ഡേന യേ ചാന്യേ പ്രിയകാരിണഃ
19 അസംഭവേ തു സർവസ്യ യഥാമുഖ്യേന നിഷ്പതേത്
    ക്രമേണാനേന മോക്ഷഃ സ്യാച് ഛരീരം അപി കേവലം