മഹാഭാരതം മൂലം/ആശ്രമവാസികപർവം/അധ്യായം1

മഹാഭാരതം മൂലം/ആശ്രമവാസികപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം1

1 [ജ്]
     പ്രാപ്യ രാജ്യം മഹാഭാഗാഃ പാണ്ഡവാ മേ പിതാമഹാഃ
     കഥം ആസൻ മഹാരാജേ ധൃതരാഷ്ട്രേ മഹാത്മനി
2 സ ഹി രാജാ ഹതാമാത്യോ ഹതപുത്രോ നരാശ്രയഃ
     കഥം ആസീദ് ധതൈശ്വര്യോ ഗാന്ധാരീ ച യശസ്വിനീ
3 കിയന്തം ചൈവ കാലം തേ പിതരോ മമ പൂർവകാഃ
     സ്ഥിതാ രാജ്യേ മഹാത്മാനസ് തൻ മേ വ്യാഖ്യാതും അർഹസി
4 [വൈ]
     പ്രാപ്യ രാജ്യം മഹാത്മാനഃ പാണ്ഡവാ ഹതശത്രവഃ
     ധൃതരാഷ്ട്രം പുരസ്കൃത്യ പൃഥിവീം പര്യപാലയൻ
5 ധൃതരാഷ്ട്രം ഉപാതിഷ്ഠദ് വിദുരഃ സഞ്ജയസ് തഥാ
     യുയുത്സുശ് ചാപി മേധാവീ വൈശ്യാപുത്രഃ സ കൗരവഃ
6 പാണ്ഡവഃ സർവകാര്യാണി സമ്പൃച്ഛന്തി സ്മ തം നൃപം
     ചക്രുസ് തേനാഭ്യനുജ്ഞാതാ വർഷാണി ദശ പഞ്ച ച
7 സദാ ഹി ഗത്വാ തേ വീരാഃ പര്യുപാസന്ത തം നൃപം
     പാദാഭിവന്ദനം കൃത്വാ ധർമരാജ മതേ സ്ഥിതാഃ
     തേ മൂർധ്നി സമുപാഘ്രാതാഃ സർവകാര്യാണി ചക്രിരേ
8 കുന്തിഭോജസുതാ ചൈവ ഗന്ധാരീം അന്വവർതത
     ദ്രൗപദീ ച സുഭദ്രാ ച യാശ് ചാന്യാഃ പാണ്ഡവ സ്ത്രിയഃ
     സമാം വൃത്തിം അവർതന്ത തയോഃ ശ്വശ്രോർ യഥാവിധി
9 ശയനാനി മഹാർഹാണി വാസാംസ്യ് ആഭരണാനി ച
     രാജാർഹാണി ച സർവാണി ഭക്ഷ്യഭോജ്യാന്യ് അനേകശഃ
     യുധിഷ്ഠിരോ മഹാരാജ ധൃതരാഷ്ട്രേ ഽഭ്യുപാഹരത്
10 തഥൈവ കുന്തീ ഗാന്ധാര്യാം ഗുരുവൃത്തിം അവർതത
    വിദുരഃ സഞ്ജയശ് ചൈവ യുയുത്സുശ് ചൈവ കൗരവഃ
    ഉപാസതേ സ്മ തം വൃദ്ധം ഹതപുത്രം ജനാധിപം
11 സ്യാലോ ദ്രുണസ്യ യശ് ചൈകോ ദയിതോ ബ്രാഹ്മണോ മഹാൻ
    സ ച തസ്മിൻ മഹേഷ്വാസഃ കൃപഃ സമഭവത് തദാ
12 വ്യാസസ്യ ഭഗവാൻ നിത്യം വാസം ചക്രേ നൃപേണ ഹ
    കഥാഃ കുർവൻ പുരാണർഷിർ ദേവർഷിനൃപ രക്ഷസാം
13 ധർമയുക്താനി കാര്യാണി വ്യവഹാരാന്വിതാനി ച
    ധൃതരാഷ്ട്രാഭ്യനുജ്ഞാതോ വിദുരസ് താന്യ് അകാരയത്
14 സാമന്തേഭ്യഃ പ്രിയാണ്യ് അസ്യ കാര്യാണി സുഗുരൂണ്യ് അപി
    പ്രാപ്യന്തേ ഽർഥൈഃ സുലഘുഭിഃ പ്രഭാവാദ് വിദുരസ്യ വൈ
15 അകരോദ് ബന്ധമോക്ഷാംശ് ച വധ്യാനാം മോക്ഷണം തഥാ
    ന ച ധർമാത്മജോ രാജാ കദാ ചിത് കിം ചിദ് അബ്രവീത്
16 വിഹാരയാത്രാസു പുനഃ കുരുരാജോ യുധിഷ്ഠിരഃ
    സർവാൻ കാമാൻ മഹാതേജാഃ പ്രദദാവ് അംബികാ സുതേ
17 ആരാലികാഃ സൂപകാരാ രാഗഖാണ്ഡവികാസ് തഥാ
    ഉപാതിഷ്ഠന്ത രാജാനം ധൃതരാഷ്ട്രം യഥാ പുരാ
18 വാസാംസി ച മഹാർഹാണി മാല്യാനി വിവിധാനി ച
    ഉപാജഹ്രുർ യഥാന്യായം ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ പാണ്ഡവാഃ
19 മൈരേയം മധു മാംസാനി പാനകാനി ലഘൂനി ച
    ചിത്രാൻ ഭക്ഷ്യവികാരാംശ് ച ചക്രുർ അസ്യ യഥാ പുരാ
20 യേ ചാപി പൃഥിവീപാലാഃ സമാജഗ്മുഃ സമന്തതഃ
    ഉപാതിഷ്ഠന്ത തേ സർവേ കൗരവേന്ദ്രം യഥാ പുരാ
21 കുന്തീ ച ദ്രൗപദീ ചൈവ സാത്വതീ ചൈവ ഭാമിനീ
    ഉലൂപീ നാഗകന്യാ ച ദേവീ ചിത്ര് അംഗദാ തഥാ
22 ധൃഷ്ടകേതോശ് ച ഭഗിനീ ജരാ സന്ധസ്യ ചാത്മജാ
    കിങ്കരാഃ സ്മോപതിഷ്ഠന്തി സർവാഃ സുബലജാം തഥാ
23 യഥാ പുത്ര വിയുക്തോ ഽയം ന കിം ചിദ് ദുഃഖം ആപ്നുയാത്
    ഇതി രാജൻ വശാദ് ഭ്രാതൄൻ നിത്യം ഏവ യുധിഷ്ഠിരഃ
24 ഏവം തേ ധർമരാജസ്യ ശ്രുത്വാ വചനം അർഥവത്
    സവിശേഷം അവർതന്ത ഭീമം ഏകം വിനാ തദാ
25 ന ഹി തത് തസ്യ വീരസ്യ ഹൃദയാദ് അപസർപതി
    ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ ദുർബുദ്ധേർ യദ്വൃത്തം ദ്യൂതകാരിതം