മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം45

മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം 45

1 [ഷ്]
     യദ് അപൃച്ഛത് തദാ രാജാ മന്ത്രിണോ ജനമേജയഃ
     പിതുഃ സ്വർഗഗതിം തൻ മേ വിസ്തരേണ പുനർ വദ
2 [സ്]
     ശൃണു ബ്രഹ്മൻ യഥാ പൃഷ്ടാ മന്ത്രിണോ നൃപതേസ് തദാ
     ആഖ്യാതവന്തസ് തേ സർവേ നിധനം തത്പരിക്ഷിതഃ
3 [ജ്]
     ജാനന്തി തു ഭവന്തസ് തദ് യഥാവൃത്തഃ പിതാ മമ
     ആസീദ് യഥാ ച നിധനം ഗതഃ കാലേ മഹായശാഃ
4 ശ്രുത്വാ ഭവത് സകാശാദ് ധി പിതുർ വൃത്തം അശേഷതഃ
     കല്യാണം പ്രതിപത്സ്യാമി വിപരീതം ന ജാതുചിത്
5 [സ്]
     മന്ത്രിണോ ഽഥാബ്രുവൻ വാക്യം പൃഷ്ടാസ് തേന മഹാത്മനാ
     സർവധർമവിദഃ പ്രാജ്ഞാ രാജാനം ജനമേജയം
6 ധർമാത്മാ ച മഹാത്മാ ച പ്രജാ പാലഃ പിതാ തവ
     ആസീദ് ഇഹ യഥാവൃത്തഃ സ മഹാത്മാ ശൃണുഷ്വ തത്
7 ചാതുർവർണ്യം സ്വധർമസ്ഥം സ കൃത്വാ പര്യരക്ഷത
     ധർമതോ ധർമവിദ് രാജാ ധർമോ വിഗ്രഹവാൻ ഇവ
8 രരക്ഷ പൃഥിവീം ദേവീം ശ്രീമാൻ അതുലവിക്രമഃ
     ദ്വേഷ്ടാരസ് തസ്യ നൈവാസൻ സ ച ന ദ്വേഷ്ടി കം ചന
     സമഃ സർവേഷു ഭൂതേഷു പ്രജാപതിർ ഇവാഭവത്
9 ബ്രാഹ്മണാഃ ക്ഷത്രിയാ വൈശ്യാഃ ശൂദ്രാശ് ചൈവ സ്വകർമസു
     സ്ഥിതാഃ സുമനസോ രാജംസ് തേന രാജ്ഞാ സ്വനുഷ്ഠിതാഃ
10 വിധവാനാഥ കൃപണാൻ വികലാംശ് ച ബഭാര സഃ
    സുദർശഃ സർവഭൂതാനാം ആസീത് സോമ ഇവാപരഃ
11 തുഷ്ടപുഷ്ടജനഃ ശ്രീമാൻ സത്യവാഗ് ദൃഢവിക്രമഃ
    ധനുർവേദേ ച ശിഷ്യോ ഽഭൂൻ നൃപഃ ശാരദ്വതസ്യ സഃ
12 ഗോവിന്ദസ്യ പ്രിയശ് ചാസീത് പിതാ തേ ജനമേജയ
    ലോകസ്യ ചൈവ സർവസ്യ പ്രിയ ആസീൻ മഹായശാഃ
13 പരിക്ഷീണേഷു കുരുഷു ഉത്തരായാം അജായത
    പരിക്ഷിദ് അഭവത് തേന സൗഭദ്രസ്യാത്മജോ ബലീ
14 രാജധർമാർഥകുശലോ യുക്തഃ സർവഗുണൈർ നൃപഃ
    ജിതേന്ദ്രിയശ് ചാത്മവാംശ് ച മേധാവീ വൃദ്ധസേവിതഃ
15 ഷഡ് വർഗവിൻ മഹാബുദ്ധിർ നീതിധർമവിദ് ഉത്തമഃ
    പ്രജാ ഇമാസ് തവ പിതാ ഷഷ്ടിം വർഷാണ്യ് അപാലയത്
    തതോ ദിഷ്ടാന്തം ആപന്നഃ സർപേണാനതിവർതിതം
16 തതസ് ത്വം പുരുഷശ്രേഷ്ഠ ധർമേണ പ്രതിപേദിവാൻ
    ഇദം വർഷസഹസ്രായ രാജ്യം കുരു കുലാഗതം
    ബാല ഏവാഭിജാതോ ഽസി സർവഭൂതാനുപാലകഃ
17 [ജ്]
    നാസ്മിൻ കുലേ ജാതു ബഭൂവ രാജാ; യോ ന പ്രജാനാം ഹിതകൃത് പ്രിയശ് ച
    വിശേഷതഃ പ്രേക്ഷ്യ പിതാമഹാനാം; വൃത്തം മഹദ് വൃത്തപരായണാനാം
18 കഥം നിധനം ആപന്നഃ പിതാ മമ തഥാവിധഃ
    ആചക്ഷധ്വം യഥാവൻ മേ ശ്രോതും ഇച്ഛാമി തത്ത്വതഃ
19 [സ്]
    ഏവം സഞ്ചോദിതാ രാജ്ഞാ മന്ത്രിണസ് തേ നരാധിപം
    ഊചുഃ സർവേ യഥാവൃത്തം രാജ്ഞഃ പ്രിയഹിതേ രതാഃ
20 ബഭൂവ മൃഗയാ ശീലസ് തവ രാജൻ പിതാ സദാ
    യഥാ പാണ്ഡുർ മഹാഭാഗോ ധനുർധര വരോ യുധി
    അസ്മാസ്വ് ആസജ്യ സർവാണി രാജകാര്യാണ്യ് അശേഷതഃ
21 സ കദാ ചിദ് വനചരോ മൃഗം വിവ്യാധ പത്രിണാ
    വിദ്ധ്വാ ചാന്വസരത് തൂർണം തം മൃഗം ഗഹനേ വനേ
22 പദാതിർ ബദ്ധനിസ്ത്രിംശസ് തതായുധ കലാപവാൻ
    ന ചാസസാദ ഗഹനേ മൃഗം നഷ്ടം പിതാ തവ
23 പരിശ്രാന്തോ വയഃസ്ഥശ് ച ഷഷ്ടിവർഷോ ജരാന്വിതഃ
    ക്ഷുധിതഃ സ മഹാരണ്യേ ദദർശ മുനിം അന്തികേ
24 സ തം പപ്രച്ഛ രാജേന്ദ്രോ മുനിം മൗന വ്രതാന്വിതം
    ന ച കിം ചിദ് ഉവാചൈനം സ മുനിഃ പൃച്ഛതോ ഽപി സൻ
25 തതോ രാജാ ക്ഷുച് ഛ്രമാർതസ് തം മുനിം സ്ഥാണുവത് സ്ഥിതം
    മൗന വ്രതധരം ശാന്തം സദ്യോ മന്യുവശം യയൗ
26 ന ബുബോധ ഹി തം രാജാ മൗന വ്രതധരം മുനിം
    സ തം മന്യുസമാവിഷ്ടോ ധർഷയാം ആസ തേ പിതാ
27 മൃതം സർപം ധനുഷ്കോട്യാ സമുത്ക്ഷിപ്യ ധരാതലാത്
    തസ്യ ശുദ്ധാത്മനഃ പ്രാദാത് സ്കന്ധേ ഭരതസത്തമ
28 ന ചോവാച സ മേധാവീ തം അഥോ സാധ്വ് അസാധു വാ
    തസ്ഥൗ തഥൈവ ചാക്രുധ്യൻ സർപം സ്കന്ധേന ധാരയൻ