മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം2

←അധ്യായം1

മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം2

അധ്യായം3→

പർവസംഗ്രഹപർവം

1 [രസായഗ്]
     സമന്തപഞ്ചകം ഇതി യദ് ഉക്തം സൂതനന്ദന
     ഏതത് സർവം യഥാന്യായം ശ്രോതും ഇച്ഛാമഹേ വയം
 2 [സ]
     ശുശ്രൂഷാ യദി വോ വിപ്രാ ബ്രുവതശ് ച കഥാഃ ശുഭാഃ
     സമന്തപഞ്ചകാഖ്യം ച ശ്രോതും അർഹഥ സത്തമാഃ
 3 ത്രേതാ ദ്വാപരയോഃ സന്ധൗ രാമഃ ശസ്ത്രഭൃതാം വരഃ
     അസകൃത് പാർഥിവം ക്ഷത്രം ജഘാനാമർഷ ചോദിതഃ
 4 സ സർവം ക്ഷത്രം ഉത്സാദ്യ സ്വവീര്യേണാനല ദ്യുതിഃ
     സമന്തപഞ്ചകേ പഞ്ച ചകാര രുധിരഹ്രദാൻ
 5 സ തേഷു രുധിരാംഭഃസു ഹ്രദേഷു ക്രോധമൂർച്ഛിതഃ
     പിതൄൻ സന്തർപയാം ആസ രുധിരേണേതി നഃ ശ്രുതം
 6 അഥർചീകാദയോ ഽഭ്യേത്യ പിതരോ ബ്രാഹ്മണർഷഭം
     തം ക്ഷമസ്വേതി സിഷിധുസ് തതഃ സ വിരരാമ ഹ
 7 തേഷാം സമീപേ യോ ദേശോ ഹ്രദാനാം രുധിരാംഭസാം
     സമന്തപഞ്ചകം ഇതി പുണ്യം തത്പരികീർതിതം
 8 യേന ലിംഗേന യോ ദേശോ യുക്തഃ സമുപലക്ഷ്യതേ
     തേനൈവ നാമ്നാ തം ദേശം വാച്യം ആഹുർ മനീഷിണഃ
 9 അന്തരേ ചൈവ സമ്പ്രാപ്തേ കലിദ്വാപരയോർ അഭൂത്
     സമന്തപഞ്ചകേ യുദ്ധം കുരുപാണ്ഡവസേനയോഃ
 10 തസ്മിൻ പരമധർമിഷ്ഠേ ദേശേ ഭൂദോഷവർജിതേ
    അഷ്ടാദശ സമാജഗ്മുർ അക്ഷൗഹിണ്യോ യുയുത്സയാ
11 ഏവം നാമാഭിനിർവൃത്തം തസ്യ ദേശസ്യ വൈ ദ്വിജാഃ
    പുണ്യശ് ച രമണീയശ് ച സ ദേശോ വഃ പ്രകീർതിതഃ
12 തദ് ഏതത് കഥിതം സർവം മയാ വോ മുനിസത്തമാഃ
    യഥാ ദേശഃ സ വിഖ്യാതസ് ത്രിഷു ലോകേഷു വിശ്രുതഃ
13 [രസായഗ്]
    അക്ഷൗഹിണ്യ ഇതി പ്രോക്തം യത് ത്വയാ സൂതനന്ദന
    ഏതദ് ഇച്ഛാമഹേ ശ്രോതും സർവം ഏവ യഥാതഥം
14 അക്ഷൗഹിണ്യാഃ പരീമാണം രഥാശ്വനരദന്തിനാം
    യഥാവച് ചൈവ നോ ബ്രൂഹി സർവം ഹി വിദിതം തവ
15 [സ]
    ഏകോ രഥോ ജഗശ് ചൈകോ നരാഃ പഞ്ച പദാതയഃ
    ത്രയശ് ച തുരഗാസ് തജ്ജ്ഞൈഃ പത്തിർ ഇത്യ് അഭിധീയതേ
16 പത്തിം തു ത്രിഗുണാം ഏതാം ആഹുഃ സേനാമുഖം ബുധാഃ
    ത്രീണി സേനാമുഖാന്യ് ഏകോ ഗുൽമ ഇത്യ് അഭിധീയതേ
17 ത്രയോ ഗുൽമാ ഗണോ നാമ വാഹിനീ തു ഗണാസ് ത്രയഃ
    സ്മൃതാസ് തിസ്രസ് തു വാഹിന്യഃ പൃതനേതി വിചക്ഷണൈഃ
18 ചമൂസ് തു പൃതനാസ് തിസ്രസ് തിസ്രശ് ചമ്വസ് ത്വ് അനീകിനീ
    അനീകിനീം ദശഗുണാം പ്രാഹുർ അക്ഷൗഹിണീം ബുധാഃ
19 അക്ഷൗഹിണ്യാഃ പ്രസംഖ്യാനം രഥാനാം ദ്വിജസത്തമാഃ
    സംഖ്യാ ഗണിത തത്ത്വജ്ഞൈഃ സഹസ്രാണ്യ് ഏകവിംശതിഃ
20 ശതാന്യ് ഉപരി ചൈവാഷ്ടൗ തഥാ ഭൂയശ് ച സപ്തതിഃ
    ഗജാനാം തു പരീമാണം ഏതദ് ഏവാത്ര നിർദിശേത്
21 ജ്ഞേയം ശതസഹസ്രം തു സഹസ്രാണി തഥാ നവ
    നരാണാം അപി പഞ്ചാശച് ഛതാനി ത്രീണി ചാനഘാഃ
22 പഞ്ച ഷഷ്ടിസഹസ്രാണി തഥാശ്വാനാം ശതാനി ച
    ദശോത്തരാണി ഷട് പ്രാഹുർ യഥാവദ് ഇഹ സംഖ്യയാ
23 ഏതാം അക്ഷൗഹിണീം പ്രാഹുഃ സംഖ്യാ തത്ത്വവിദോ ജനാഃ
    യാം വഃ കഥിതവാൻ അസ്മി വിസ്തരേണ ദ്വിജോത്തമാഃ
24 ഏതയാ സംഖ്യയാ ഹ്യ് ആസൻ കുരുപാണ്ഡവസേനയോഃ
    അക്ഷൗഹിണ്യോ ദ്വിജശ്രേഷ്ഠാഃ പിണ്ഡേനാഷ്ടാദശൈവ താഃ
25 സമേതാസ് തത്ര വൈ ദേശേ തത്രൈവ നിധനം ഗതാഃ
    കൗരവാൻ കാരണം കൃത്വാ കാലേനാദ്ഭുത കർമണാ
26 അഹാനി യുയുധേ ഭീഷ്മോ ദശൈവ പരമാസ്ത്രവിത്
    അഹാനി പഞ്ച ദ്രോണസ് തു രരക്ഷ കുരു വാഹിനീം
27 അഹനീ യുയുധേ ദ്വേ തു കർണഃ പരബലാർദനഃ
    ശല്യോ ഽർധദിവസം ത്വ് ആസീദ് ഗദായുദ്ധം അതഃ പരം
28 തസ്യൈവ തു ദിനസ്യാന്തേ ഹാർദിക്യ ദ്രൗണിഗൗതമാഃ
    പ്രസുപ്തം നിശി വിശ്വസ്തം ജഘ്നുർ യൗധിഷ്ഠിരം ബലം
29 യത് തു ശൗനക സത്രേ തു ഭാരതാഖ്യാന വിസ്തരം
    ആഖ്യാസ്യേ തത്ര പൗലോമം ആഖ്യാനം ചാദിതഃ പരം
30 വിചിത്രാർഥപദാഖ്യാനം അനേകസമയാന്വിതം
    അഭിപന്നം നരൈഃ പ്രാജ്ഞൈർ വൈരാഗ്യം ഇവ മോക്ഷിഭിഃ
31 ആത്മേവ വേദിതവ്യേഷു പ്രിയേഷ്വ് ഇവ ച ജീവിതം
    ഇതിഹാസഃ പ്രധാനാർഥഃ ശ്രേഷ്ഠഃ സർവാഗമേഷ്വ് അയം
32 ഇതിഹാസോത്തമേ ഹ്യ് അസ്മിന്ന് അർപിതാ ബുദ്ധിർ ഉത്തമാ
    ഖരവ്യഞ്ജനയോഃ കൃത്സ്നാ ലോകവേദാശ്രയേവ വാക്
33 അസ്യ പ്രജ്ഞാഭിപന്നസ്യ വിചിത്രപദപർവണഃ
    ഭാരതസ്യേതിഹാസസ്യ ശ്രൂയതാം പർവ സംഗ്രഹഃ
34 പർവാനുക്രമണീ പൂർവം ദ്വിതീയം പർവ സംഗ്രഹഃ
    പൗഷ്യം പൗലോമം ആസ്തീകം ആദിവംശാവതാരണം
35 തതഃ സംഭവ പർവോക്തം അദ്ഭുതം ദേവനിർമിതം
    ദാഹോ ജതു ഗൃഹസ്യാത്ര ഹൈഡിംബം പർവ ചോച്യതേ
36 തതോ ബകവധഃ പർവ പർവ ചൈത്രരഥം തതഃ
    തതഃ സ്വയംവരം ദേവ്യാഃ പാഞ്ചാല്യാഃ പർവ ചോച്യതേ
37 ക്ഷത്രധർമേണ നിർമിത്യ തതോ വൈവാഹികം സ്മൃതം
    വിദുരാഗമനം പർവ രാജ്യലംഭസ് തഥൈവ ച
38 അർജുനസ്യ വനേവാസഃ സുഭദ്രാഹരണം തതഃ
    സുഭദ്രാഹരണാദ് ഊർധ്വം ജ്ഞേയം ഹരണഹാരികം
39 തതഃ ഖാണ്ഡവ ദാഹാഖ്യം തത്രൈവ മയ ദർശനം
    സഭാ പർവ തതഃ പ്രോക്തം മന്ത്രപർവ തതഃ പരം
40 ജരാസന്ധ വധഃ പർവ പർവ ദിഗ് വിജയസ് തഥാ
    പർവ ദിഗ് വിജയാദ് ഊർധ്വം രാജസൂയികം ഉച്യതേ
41 തതശ് ചാർഘാഭിഹരണം ശിശുപാല വധസ് തതഃ
    ദ്യൂതപർവ തതഃ പ്രോക്തം അനുദ്യൂതം അതഃ പരം
42 തത ആരണ്യകം പർവ കിർമീരവധ ഏവ ച
    ഈശ്വരാർജുനയോർ യുദ്ധം പർവ കൈരാത സഞ്ജ്ഞിതം
43 ഇന്ദ്രലോകാഭിഗമനം പർവ ജ്ഞേയം അതഃ പരം
    തീർഥയാത്രാ തതഃ പർവ കുരുരാജസ്യ ധീമതഃ
44 ജടാസുരവധഃ പർവ യക്ഷയുദ്ധം അതഃ പരം
    തഥൈവാജഗരം പർവ വിജ്ഞേയം തദനന്തരം
45 മാർകണ്ഡേയ സമസ്യാ ച പർവോക്തം തദനന്തരം
    സംവാദശ് ച തതഃ പർവ ദ്രൗപദീ സത്യഭാമയോഃ
46 ഘോഷയാത്രാ തതഃ പർവ മൃഗസ്വപ്നഭയം തതഃ
    വ്രീഹി ദ്രൗണികം ആഖ്യാനം തതോ ഽനന്തരം ഉച്യതേ
47 ദ്രൗപദീ ഹരണം പർവ സൈന്ധവേന വനാത് തതഃ
    കുണ്ഡലാഹരണം പർവ തതഃ പരം ഇഹോച്യതേ
48 ആരണേയം തതഃ പർവ വൈരാടം തദനന്തരം
    കീചകാനാം വധഃ പർവ പർവ ഗോഗ്രഹണം തതഃ
49 അഭിമന്യുനാ ച വൈരാട്യാഃ പർവ വൈവാഹികം സ്മൃതം
    ഉദ്യോഗപർവ വിജ്ഞേയം അത ഊർധ്വം മഹാദ്ഭുതം
50 തതഃ സഞ്ജയ യാനാഖ്യം പർവ ജ്ഞേയം അതഃ പരം
    പ്രജാഗരം തതഃ പർവ ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ ചിന്തയാ
51 പർവ സാനത്സുജാതം ച ഗുഹ്യം അധ്യാത്മദർശനം
    യാനസന്ധിസ് തതഃ പർവ ഭഗവദ് യാനം ഏവ ച
52 ജ്ഞേയം വിവാദ പർവാത്ര കർണസ്യാപി മഹാത്മനഃ
    നിര്യാണം പർവ ച തതഃ കുരുപാണ്ഡവസേനയോഃ
53 രഥാതിരഥ സംഖ്യാ ച പർവോക്തം തദനന്തരം
    ഉലൂക ദൂതാഗമനം പർവാമർഷ വിവർധനം
54 അംബോപാഖ്യാനം അപി ച പർവ ജ്ഞേയം അതഃ പരം
    ഭീഷ്മാഭിഷേചനം പർവ ജ്ഞേയം അദ്ഭുതകാരണം
55 ജംബൂ ഖണ്ഡ വിനിർമാണം പർവോക്തം തദനന്തരം
    ഭൂമിപർവ തതോ ജ്ഞേയം ദ്വീപവിസ്തര കീർതനം
56 പർവോക്തം ഭഗവദ് ഗീതാ പർവ ഭീസ്മ വധസ് തതഃ
    ദ്രോണാഭിഷേകഃ പർവോക്തം സംശപ്തക വധസ് തതഃ
57 അഭിമന്യുവധഃ പർവ പ്രതിജ്ഞാ പർവ ചോച്യതേ
    ജയദ്രഥവധഃ പർവ ഘടോത്കച വധസ് തതഃ
58 തതോ ദ്രോണ വധഃ പർവ വിജ്ഞേയം ലോമഹർഷണം
    മോക്ഷോ നാരായണാസ്ത്രസ്യ പർവാനന്തരം ഉച്യതേ
59 കർണ പർവ തതോ ജ്ഞേയം ശല്യ പർവ തതഃ പരം
    ഹ്രദ പ്രവേശനം പർവ ഗദായുദ്ധം അതഃ പരം
60 സാരസ്വതം തതഃ പർവ തീർഥവംശഗുണാന്വിതം
    അത ഊർധ്വം തു ബീഭത്സം പർവ സൗപ്തികം ഉച്യതേ
61 ഐഷീകം പർവ നിർദിഷ്ടം അത ഊർധ്വം സുദാരുണം
    ജലപ്രദാനികം പർവ സ്ത്രീ പർവ ച തതഃ പരം
62 ശ്രാദ്ധപർവ തതോ ജ്ഞേയം കുരൂണാം ഔർധ്വദേഹികം
    ആഭിഷേചനികം പർവ ധർമരാജസ്യ ധീമതഃ
63 ചാർവാക നിഗ്രഹഃ പർവ രക്ഷസോ ബ്രഹ്മരൂപിണഃ
    പ്രവിഭാഗോ ഗൃഹാണാം ച പർവോക്തം തദനന്തരം
64 ശാന്തി പർവ തതോ യത്ര രാജധർമാനുകീർതനം
    ആപദ് ധർമശ് ച പർവോക്തം മോക്ഷധർമസ് തതഃ പരം
65 തതഃ പർവ പരിജ്ഞേയം ആനുശാസനികം പരം
    സ്വർഗാരോഹണികം പർവ തതോ ഭീഷ്മസ്യ ധീമതഃ
66 തത ആശ്വമേധികം പർവ സർവപാപപ്രണാശനം
    അനുഗീതാ തതഃ പർവ ജ്ഞേയം അധ്യാത്മവാചകം
67 പർവ ചാശ്രമവാസാഖ്യം പുത്രദർശനം ഏവ ച
    നാരദാഗമനം പർവ തതഃ പരം ഇഹോച്യതേ
68 മൗസലം പർവ ച തതോ ഘോരം സമനുവർണ്യതേ
    മഹാപ്രസ്ഥാനികം പർവ സ്വർഗാരോഹണികം തതഃ
69 ഹരി വംശസ് തതഃ പർവ പുരാണം ഖില സഞ്ജ്ഞിതം
    ഭവിഷ്യത് പർവ ചാപ്യ് ഉക്തം ഖിലേഷ്വ് ഏവാദ്ഭുതം മഹത്
70 ഏതത് പർവ ശതം പൂർണം വ്യാസേനോക്തം മഹാത്മനാ
    യഥാവത് സൂതപുത്രേണ ലോമഹർഷണിനാ പുനഃ
71 കഥിതം നൈമിഷാരണ്യേ പർവാണ്യ് അഷ്ടാദശൈവ തു
    സമാസോ ഭാരതസ്യായം തത്രോക്തഃ പർവ സംഗ്രഹഃ
72 പൗഷ്യേ പർവണി മാഹാത്മ്യം ഉത്തങ്കസ്യോപവർണിതം
    പൗലോമേ ഭൃഗുവംശസ്യ വിസ്താരഃ പരികീർതിതഃ
73 ആസ്തീകേ സർവനാഗാനാം ഗരുഡസ്യ ച സംഭവഃ
    ക്ഷീരോദമഥനം ചൈവ ജന്മോച്ഛൈഃ ശ്രവസസ് തഥാ
74 യജതഃ സർപസത്രേണ രാജ്ഞഃ പാരിക്ഷിതസ്യ ച
    കഥേയം അഭിനിർവൃത്താ ഭാരതാനാം മഹാത്മനാം
75 വിവിധാഃ സംഭവാ രാജ്ഞാം ഉക്താഃ സംഭവ പർവണി
    അന്യേഷാം ചൈവ വിപ്രാണാം ഋഷേർ ദ്വൈപായനസ്യ ച
76 അംശാവതരണം ചാത്ര ദേവാനാം പരികീർതിതം
    ദൈത്യാനാം ദാനവാനാം ച യക്ഷാണാം ച മഹൗജസാം
77 നാഗാനാം അഥ സർപാണാം ഗന്ധർവാണാം പതത്രിണാം
    അന്യേഷാം ചൈവ ഭൂതാനാം വിവിധാനാം സമുദ്ഭവഃ
78 വസൂനാം പുനർ ഉത്പത്തിർ ഭാഗീരഥ്യാം മഹാത്മനാം
    ശന്തനോർ വേശ്മനി പുനസ് തേഷാം ചാരോഹണം ദിവി
79 തേജോ ഽംശാനാം ച സംഘാതാദ് ഭീഷ്മസ്യാപ്യ് അത്ര സംഭവഃ
    രാജ്യാൻ നിവർതനം ചൈവ ബ്രഹ്മചര്യ വ്രതേ സ്ഥിതിഃ
80 പ്രതിജ്ഞാ പാലനം ചൈവ രക്ഷാ ചിത്രാംഗദസ്യ ച
    ഹതേ ചിത്രാംഗദേ ചൈവ രക്ഷാ ഭ്രാതുർ യവീയസഃ
81 വിചിത്രവീര്യസ്യ തഥാ രാജ്യേ സമ്പ്രതിപാദനം
    ധർമസ്യ നൃഷു സംഭൂതിർ അണീ മാണ്ഡവ്യ ശാപജാ
82 കൃഷ്ണദ്വൈപായനാച് ചൈവ പ്രസൂതിർ വരദാനജാ
    ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ പാണ്ഡോശ് ച പാണ്ഡവാനാം ച സംഭവഃ
83 വാരണാവത യാത്രാ ച മന്ത്രോ ദുര്യോധനസ്യ ച
    വിദുരസ്യ ച വാക്യേന സുരുംഗോപക്രമ ക്രിയാ
84 പാണ്ഡവാനാം വനേ ഘോരേ ഹിഡിംബായാശ് ച ദർശനം
    ഘടോത്കചസ്യ ചോത്പത്തിർ അത്രൈവ പരികീർതിതാ
85 അജ്ഞാതചര്യാ പാണ്ഡൂനാം വാസോ ബ്രാഹ്മണ വേശ്മനി
    ബകസ്യ നിധനം ചൈവ നാഗരാണാം ച വിസ്മയഃ
86 അംഗാരപർണം നിർജിത്യ ഗംഗാകൂലേ ഽർജുനസ് തദാ
    ഭ്രാതൃഭിഃ സഹിതഃ സർവൈഃ പാഞ്ചാലാൻ അഭിതോ യയൗ
87 താപത്യം അഥ വാസിഷ്ഠം ഔർവം ചാഖ്യാനം ഉത്തമം
    പഞ്ചേന്ദ്രാണാം ഉപാഖ്യാനം അത്രൈവാദ്ഭുതം ഉച്യതേ
88 പഞ്ചാനാം ഏകപത്നീത്വേ വിമർശോ ദ്രുപദസ്യ ച
    ദ്രൗപദ്യാ ദേവ വിഹിതോ വിവാഹശ് ചാപ്യ് അമാനുഷഃ
89 വിദുരസ്യ ച സമ്പ്രാപ്തിർ ദർശനം കേശവസ്യ ച
    ഖാണ്ഡവ പ്രസ്ഥവാസശ് ച തഥാ രാജ്യാർധ ശാസനം
90 നാരദസ്യാജ്ഞയാ ചൈവ ദ്രൗപദ്യാഃ സമയക്രിയാ
    സുന്ദോപസുന്ദയോസ് തത്ര ഉപാഖ്യാനം പ്രകീർതിതം
91 പാർഥസ്യ വനവാസശ് ച ഉലൂപ്യാ പഥി സംഗമഃ
    പുണ്യതീർഥാനുസംയാനം ബഭ്രു വാഹന ജന്മ ച
92 ദ്വാരകായാം സുഭദ്രാ ച കാമയാനേന കാമിനീ
    വാസുദേവസ്യാനുമതേ പ്രാപ്താ ചൈവ കിരീടിനാ
93 ഹരണം ഗൃഹ്യ സമ്പ്രാപ്തേ കൃഷ്ണേ ദേവകിനന്ദനേ
    സമ്പ്രാപ്തിശ് ചക്രധനുഷോഃ ഖാണ്ഡവസ്യ ച ദാഹനം
94 അഭിമന്യോഃ സുഭദ്രായാം ജന്മ ചോത്തമതേജസഃ
    മയസ്യ മോക്ഷോ ജ്വലനാദ് ഭുജംഗസ്യ ച മോക്ഷണം
    മഹർഷേർ മന്ദപാലസ്യ ശാർമ്ഗ്യം തനയസംഭവഃ
95 ഇത്യ് ഏതദ് ആധി പർവോക്തം പ്രഥമം ബഹുവിസ്തരം
    അധ്യായാനാം ശതേ ദ്വേ തു സംഖാതേ പരമർഷിണാ
    അഷ്ടാദശൈവ ചാധ്യായാ വ്യാസേനോത്തമ തേജസാ
96 സപ്ത ശ്ലോകസഹസ്രാണി തഥാ നവ ശതാനി ച
    ശ്ലോകാശ് ച ചതുരാശീതിർ ദൃഷ്ടോ ഗ്രന്ഥോ മഹാത്മനാ
97 ദ്വിതീയം തു സഭാ പർവ ബഹു വൃത്താന്തം ഉച്യതേ
    സഭാ ക്രിയാ പാണ്ഡവാനാം കിങ്കരാണാം ച ദർശനം
98 ലോകപാല സഭാഖ്യാനം നാരദാദ് ദേവ ദർശനാത്
    രാജസൂയസ്യ ചാരംഭോ ജരാസന്ധ വധസ് തഥാ
99 ഗിരിവ്രജേ നിരുദ്ധാനാം രാജ്ഞാം കൃഷ്ണേന മോക്ഷണം
    രാജസൂയേ ഽർഘ സംവാദേ ശിശുപാല വധസ് തഥാ
100 യജ്ഞേ വിഭൂതിം താം ദൃഷ്ട്വാ ദുഃഖാമർഷാന്വിതസ്യ ച
   ദുര്യോധനസ്യാവഹാസോ ഭീമേന ച സഭാ തലേ
101 യത്രാസ്യ മന്യുർ ഉദ്ഭൂതോ യേന ദ്യൂതം അകാരയത്
   യത്ര ധർമസുതം ദ്യൂതേ ശകുനിഃ കിതവോ ഽജയത്
102 യത്ര ദ്യൂതാർണവേ മഗ്നാൻ ദ്രൗപദീ നൗർ ഇവാർണവാത്
   താരയാം ആസ താംസ് തീർണാഞ് ജ്ഞാത്വാ ദുര്യോധനോ നൃപഃ
   പുനർ ഏവ തതോ ദ്യൂതേ സമാഹ്വയത പാണ്ഡവാൻ
103 ഏതത് സർവം സഭാ പർവ സമാഖ്യാതം മഹാത്മനാ
   അധ്യായാഃ സപ്തതിർ ജ്ഞേയാസ് തഥാ ദ്വൗ ചാത്ര സംഖ്യയാ
104 ശ്ലോകാനാം ദ്വേ സഹസ്രേ തു പഞ്ച ശ്ലോകശതാനി ച
   ശ്ലോകാശ് ചൈകാദശ ജ്ഞേയാഃ പർവണ്യ് അസ്മിൻ പ്രകീർതിതാഃ
105 അതഃ പരം തൃതീയം തു ജ്ഞേയം ആരണ്യകം മഹത്
   പൗരാനുഗമനം ചൈവ ധർമപുത്രസ്യ ധീമതഃ
106 വൃഷ്ണീനാം ആഗമോ യത്ര പാഞ്ചാലാനാം ച സർവശഃ
   യത്ര സൗഭവധാഖ്യാനം കിർമീരവധ ഏവ ച
   അസ്ത്രഹേതോർ വിവാസശ് ച പാർഥസ്യാമിത തേജസഃ
107 മഹാദേവേന യുദ്ധം ച കിരാത വപുഷാ സഹ
   ദർശനം ലോകപാലാനാം സ്വർഗാരോഹണം ഏവ ച
108 ദർശനം ബൃഹദശ്വസ്യ മഹർഷേർ ഭാവിതാത്മനഃ
   യുധിഷ്ഠിരസ്യ ചാർതസ്യ വ്യസനേ പരിദേവനം
109 നലോപാഖ്യാനം അത്രൈവ ധർമിഷ്ഠം കരുണോദയം
   ദമയന്ത്യാഃ സ്ഥിതിർ യത്ര നലസ്യ വ്യസനാഗമേ
110 വനവാസ ഗതാനാം ച പാണ്ഡവാനാം മഹാത്മനാം
   സ്വർഗേ പ്രവൃത്തിർ ആഖ്യാതാ ലോമശേനാർജുനസ്യ വൈ
111 തീർഥയാത്രാ തഥൈവാത്ര പാണ്ഡവാനാം മഹാത്മനാം
   ജടാസുരസ്യ തത്രൈവ വധഃ സമുപവർണ്യതേ
112 നിയുക്തോ ഭീമസേനശ് ച ദ്രൗപദ്യാ ഗന്ധമാദനേ
   യത്ര മന്ദാരപുഷ്പാർഥം നലിനീം താം അധർഷയത്
113 യത്രാസ്യ സുമഹദ് യുദ്ധം അഭവത് സഹ രാക്ഷസൈഃ
   യക്ഷൈശ് ചാപി മഹാവീര്യൈർ മണിമത് പ്രമുഖൈസ് തഥാ
114 ആഗസ്ത്യം അപി ചാഖ്യാനം യത്ര വാതാപി ഭക്ഷണം
   ലോപാമുദ്രാഭിഗമനം അപത്യാർഥം ഋഷേർ അപി
115 തതഃ ശ്യേനകപോതീയം ഉപാഖ്യാനം അനന്തരം
   ഇന്ദ്രോ ഽഗ്നിർ യത്ര ധർമശ് ച അജിജ്ഞാസഞ് ശിബിം നൃപം
116 ഋശ്യ ശൃംഗസ്യ ചരിതം കൗമാര ബ്രഹ്മചാരിണഃ
   ജാമദഗ്ന്യസ്യ രാമസ്യ ചരിതം ഭൂരി തേജസഃ
117 കാർതവീര്യ വധോ യത്ര ഹൈഹയാനാം ച വർണ്യതേ
   സൗകന്യം അപി ചാഖ്യാനം ച്യവനോ യത്ര ഭാർഗവഃ
118 ശര്യാതി യജ്ഞേ നാസത്യൗ കൃതവാൻ സോമപീഥിനൗ
   താഭ്യാം ച യത്ര സ മുനിർ യൗവനം പ്രതിപാദിതഃ
119 ജന്തൂപാഖ്യാനം അത്രൈവ യത്ര പുത്രേണ സോമകഃ
   പുത്രാർഥം അയജദ് രാജാ ലേഭേ പുത്രശതം ച സഃ
120 അഷ്ടാവക്രീയം അത്രൈവ വിവാദേ യത്ര ബന്ദിനം
   വിജിത്യ സാഗരം പ്രാപ്തം പിതരം ലബ്ധവാൻ ഋഷിഃ
121 അവാപ്യ ദിവ്യാന്യ് അസ്ത്രാണി ഗുർവർഥേ സവ്യസാചിനാ
   നിവാതകവചൈർ യുദ്ധം ഹിരണ്യപുരവാസിഭിഃ
122 സമാഗമശ് ച പാർഥസ്യ ഭ്രാതൃഭിർ ഗന്ധമാദനേ
   ഘോഷയാത്രാ ച ഗന്ധർവൈർ യത്ര യുദ്ധം കിരീടിനഃ
123 പുനരാഗമനം ചൈവ തേഷാം ദ്വൈതവനം സരഃ
   ജയദ്രഥേനാപഹാരോ ദ്രൗപദ്യാശ് ചാശ്രമാന്തരാത്
124 യത്രൈനം അന്വയാദ് ഭീമോ വായുവേഗസമോ ജവേ
   മാർകണ്ഡേയ സമസ്യായാം ഉപാഖ്യാനാനി ഭാഗശഃ
125 സന്ദർശനം ച കൃഷ്ണസ്യ സംവാദശ് ചൈവ സത്യയാ
   വ്രീഹി ദ്രൗണികം ആഖ്യാനം ഐന്ദ്രദ്യുമ്നം തഥൈവ ച
126 സാവിത്ര്യ് ഔദ്ദാലകീയം ച വൈന്യോപാഖ്യാനം ഏവ ച
   രാമായണം ഉപാഖ്യാനം അത്രൈവ ബഹുവിസ്തരം
127 കർണസ്യ പരിമോഷോ ഽത്ര കുണ്ഡലാഭ്യാം പുരന്ദരാത്
   ആരണേയം ഉപാഖ്യാനം യത്ര ധർമോ ഽന്വശാത് സുതം
   ജഗ്മുർ ലബ്ധവരാ യത്ര പാണ്ഡവാഃ പശ്ചിമാം ദിശം
128 ഏതദ് ആരണ്യകം പർവ തൃതീയം പരികീർതിതം
   അത്രാധ്യായ ശതേ ദ്വേ തു സംഖ്യാതേ പരമർഷിണാ
   ഏകോന സപ്തതിശ് ചൈവ തഥാധ്യായാഃ പ്രകീർതിതാഃ
129 ഏകാദശ സഹസ്രാണി ശ്ലോകാനാം ഷട്ശതാനി ച
   ചതുഃഷഷ്ടിസ് തഥാ ശ്ലോകാഃ പർവൈതത് പരികീർതിതം
130 അതഃ പരം നിബോധേദം വൈരാടം പർവ വിസ്തരം
   വിരാടനഗരം ഗത്വാ ശ്മശാനേ വിപുലാം ശമീം
   ദൃഷ്ട്വാ സംനിദധുസ് തത്ര പാണ്ഡവാ ആയുധാന്യ് ഉത
131 യത്ര പ്രവിശ്യ നഗരം ഛദ്മഭിർ ന്യവസന്ത തേ
   ദുരാത്മനോ വധോ യത്ര കീചകസ്യ വൃകോദരാത്
132 ഗോഗ്രഹേ യത്ര പാർഥേന നിർജിതാഃ കുരവോ യുധി
   ഗോധനം ച വിരാടസ്യ മോക്ഷിതം യത്ര പാണ്ഡവൈഃ
133 വിരാടേനോത്തരാ ദത്താ സ്നുഷാ യത്ര കിരീടിനഃ
   അഭിമന്യും സമുദ്ദിശ്യ സൗഭദ്രം അരിഘാതിനം
134 ചതുർഥം ഏതദ് വിപുലം വൈരാടം പർവ വർണിതം
   അത്രാപി പരിസംഖ്യാതം അധ്യായാനാം മഹാത്മനാ
135 സപ്തഷഷ്ടിരഥോ പൂർണാ ശ്ലോകാഗ്രം അപി മേ ശൃണു
   ശ്ലോകാനാം ദ്വേ സഹസ്രേ തു ശ്ലോകാഃ പഞ്ചാശദ് ഏവ തു
   പർവണ്യ് അസ്മിൻ സമാഖ്യാതാഃ സംഖ്യയാ പരമർഷിണാ
136 ഉദ്യോഗപർവ വിജ്ഞേയം പഞ്ചമം ശൃണ്വതഃ പരം
   ഉപപ്ലവ്യേ നിവിഷ്ടേഷു പാണ്ഡവേഷു ജിഗീഷയാ
   ദുര്യോധനോ ഽർജുനശ് ചൈവ വാസുദേവം ഉപസ്ഥിതൗ
137 സാഹായ്യം അസ്മിൻ സമരേ ഭവാൻ നൗ കർതും അർഹതി
   ഇത്യ് ഉക്തേ വചനേ കൃഷ്ണോ യത്രോവാച മഹാമതിഃ
138 അയുധ്യമാനം ആത്മാനം മന്ത്രിണം പുരുഷർഷഭൗ
   അക്ഷൗഹിണീം വാ സൈന്യസ്യ കസ്യ വാ കിം ദദാമ്യ് അഹം
139 വവ്രേ ദുര്യോധനഃ സൈന്യം മന്ദാത്മാ യത്ര ദുർമതിഃ
   അയുധ്യമാനം സചിവം വവ്രേ കൃഷ്ണം ധനഞ്ജയഃ
140 സഞ്ജയം പ്രേഷയാം ആസ ശമാർഥം പാണ്ഡവാൻ പ്രതി
   യത്ര ദൂതം മഹാരാജോ ധൃതരാഷ്ട്രഃ പ്രതാപവാൻ
141 ശ്രുത്വാ ച പാണ്ഡവാൻ യത്ര വാസുദേവ പുരോഗമാൻ
   പ്രജാഗരഃ സമ്പ്രജജ്ഞേ ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ ചിന്തയാ
142 വിദുരോ യത്ര വാക്യാനി വിചിത്രാണി ഹിതാനി ച
   ശ്രാവയാം ആസ രാജാനം ധൃതരാഷ്ട്രം മനീഷിണം
143 തഥാ സനത്സുജാതേന യത്രാധ്യാത്മം അനുത്തമം
   മനസ്താപാന്വിതോ രാജാ ശ്രാവിതഃ ശോകലാലസഃ
144 പ്രഭാതേ രാജസമിതൗ സഞ്ജയോ യത്ര ചാഭിഭോഃ
   ഐകാത്മ്യം വാസുദേവസ്യ പ്രോക്തവാൻ അർജുനസ്യ ച
145 യത്ര കൃഷ്ണോ ദയാപന്നഃ സന്ധിം ഇച്ഛൻ മഹായശാഃ
   സ്വയം ആഗാച് ഛമം കർതും നഗരം നാഗസാഹ്വയം
146 പ്രത്യാഖ്യാനം ച കൃഷ്ണസ്യ രാജ്ഞാ ദുര്യോധനേന വൈ
   ശമാർഥം യാചമാനസ്യ പക്ഷയോർ ഉഭയോർ ഹിതം
147 കർണദുര്യോധനാദീനാം ദുഷ്ടം വിജ്ഞായ മന്ത്രിതം
   യോഗേശ്വരത്വം കൃഷ്ണേന യത്ര രാജസു ദർശിതം
148 രഥം ആരോപ്യ കൃഷ്ണേന യത്ര കർണോ ഽനുമന്ത്രിതഃ
   ഉപായപൂർവം ശൗണ്ഡീര്യാത് പ്രത്യാഖ്യാതശ് ച തേന സഃ
149 തതശ് ചാപ്യ് അഭിനിര്യാത്രാ രഥാശ്വനരദന്തിനാം
   നഗരാദ് ധാസ്തിന പുരാദ് ബലസംഖ്യാനം ഏവ ച
150 യത്ര രാജ്ഞാ ഉലൂകസ്യ പ്രേഷണം പാണ്ഡവാൻ പ്രതി
   ശ്വോ ഭാവിനി മഹായുദ്ധേ ദൂത്യേന ക്രൂര വാദിനാ
   രഥാതിരഥ സംഖ്യാനം അംബോപാഖ്യാനം ഏവ ച
151 ഏതത് സുബഹു വൃത്താന്തം പഞ്ചമം പർവ ഭാരതേ
   ഉദ്യോഗപർവ നിർദിഷ്ടം സന്ധിവിഗ്രഹസംശ്രിതം
152 അധ്യായാഃ സംഖ്യയാ ത്വ് അത്ര ഷഡ് അശീതി ശതം സ്മൃതം
   ശ്ലോകാനാം ഷട് സഹസ്രാണി താവന്ത്യ് ഏവ ശതാനി ച
153 ശ്ലോകാശ് ച നവതിഃ പ്രോക്താസ് തഥൈവാഷ്ടൗ മഹാത്മനാ
   വ്യാസേനോദാര മതിനാ പർവണ്യ് അസ്മിംസ് തപോധനാഃ
154 അത ഊർധ്വം വിചിത്രാർഥം ഭീഷ്മ പർവ പ്രചക്ഷതേ
   ജംബൂ ഖണ്ഡ വിനിർമാണം യത്രോക്തം സഞ്ജയേന ഹ
155 യത്ര യുദ്ധം അഭൂദ് ഘോരം ദശാഹാന്യ് അതിദാരുണം
   യത്ര യൗധിഷ്ഠിരം സൈന്യം വിഷാദം അഗമത് പരം
156 കശ്മലം യത്ര പാർഥസ്യ വാസുദേവോ മഹാമതിഃ
   മോഹജം നാശയാം ആസ ഹേതുഭിർ മോക്ഷദർശനൈഃ
157 ശിഖണ്ഡിനം പുരസ്കൃത്യ യത്ര പാർഥോ മഹാധനുഃ
   വിനിഘ്നൻ നിശിതൈർ ബാണൈ രഥാദ് ഭീഷ്മം അപാതയത്
158 ഷഷ്ഠം ഏതൻ മഹാപർവ ഭാരതേ പരികീർതിതം
   അധ്യായാനാം ശതം പ്രോക്തം സപ്ത ദശ തഥാപരേ
159 പഞ്ച ശ്ലോകസഹസ്രാണി സംഖ്യയാഷ്ടൗ ശതാനി ച
   ശ്ലോകാശ് ച ചതുരാശീതിഃ പർവണ്യ് അസ്മിൻ പ്രകീർതിതാഃ
   വ്യാസേന വേദവിദുഷാ സംഖ്യാതാ ഭീഷ്മ പർവണി
160 ദ്രോണ പർവ തതശ് ചിത്രം ബഹു വൃത്താന്തം ഉച്യതേ
   യത്ര സംശപ്തകാഃ പാർഥം അപനിന്യൂ രണാജിരാത്
161 ഭഗദത്തോ മഹാരാജോ യത്ര ശക്രസമോ യുധി
   സുപ്രതീകേന നാഗേന സഹ ശസ്തഃ കിരീടിനാ
162 യത്രാഭിമന്യും ബഹവോ ജഘ്നുർ ലോകമഹാരഥാഃ
   ജയദ്രഥമുഖാ ബാലം ശൂരം അപ്രാപ്തയൗവനം
163 ഹതേ ഽഭിമന്യൗ ക്രുദ്ധേന യത്ര പാർഥേന സംയുഗേ
   അക്ഷൗഹിണീഃ സപ്ത ഹത്വാ ഹതോ രാജാ ജയദ്രഥഃ
   സംശപ്തകാവശേഷം ച കൃതം നിഃശേഷം ആഹവേ
164 അലംബുസഃ ശ്രുതായുശ് ച ജലസന്ധശ് ച വീര്യവാൻ
   സൗമദത്തിർ വിരാടശ് ച ദ്രുപദശ് ച മഹാരഥഃ
   ഘടോത്കചാദയശ് ചാന്യേ നിഹതാ ദ്രോണ പർവണി
165 അശ്വത്ഥാമാപി ചാത്രൈവ ദ്രോണേ യുധി നിപാതിതേ
   അസ്ത്രം പ്രാദുശ്ചകാരോഗ്രം നാരായണം അമർഷിതഃ
166 സപ്തമം ഭാരതേ പർവ മഹദ് ഏതദ് ഉദാഹൃതം
   അത്ര തേ പൃഥിവീപാലാഃ പ്രായശോ നിധനം ഗതാഃ
   ദ്രോണ പർവണി യേ ശൂരാ നിർദിഷ്ടാഃ പുരുഷർഷഭാഃ
167 അധ്യായാനാം ശതം പ്രോക്തം അധ്യായാഃ സപ്തതിസ് തഥാ
   അഷ്ടൗ ശ്ലോകസഹസ്രാണി തഥാ നവ ശതാനി ച
168 ശ്ലോകാ നവ തഥൈവാത്ര സംഖ്യാതാസ് തത്ത്വദർശിനാ
   പാരാശര്യേണ മുനിനാ സഞ്ചിന്ത്യ ദ്രോണ പർവണി
169 അതഃ പരം കർണ പർവ പ്രോച്യതേ പരമാദ്ഭുതം
   സാരഥ്യേ വിനിയോഗശ് ച മദ്രരാജസ്യ ധീമതഃ
   ആഖ്യാതം യത്ര പൗരാണം ത്രിപുരസ്യ നിപാതനം
170 പ്രയാണേ പരുഷശ് ചാത്ര സംവാദഃ കർണ ശല്യയോഃ
   ഹംസകാകീയം ആഖ്യാനം അത്രൈവാക്ഷേപ സംഹിതം
171 അന്യോന്യം പ്രതി ച ക്രോധോ യുധിഷ്ഠിര കിരീടിനോഃ
   ദ്വൈരഥേ യത്ര പാർഥേന ഹതഃ കർണോ മഹാരഥഃ
172 അഷ്ടമം പർവ നിർദിഷ്ടം ഏതദ് ഭാരത ചിന്തകൈഃ
   ഏകോന സപ്തതിഃ പ്രോക്താ അധ്യായാഃ കർണ പർവണി
   ചത്വാര്യ് ഏവ സഹസ്രാണി നവ ശ്ലോകശതാനി ച
173 അതഃ പരം വിചിത്രാർഥം ശക്യ പർവ പ്രകീർതിതം
   ഹതപ്രവീരേ സൈന്യേ തു നേതാ മദ്രേശ്വരോ ഽഭവത്
174 വൃത്താനി രഥയുദ്ധാനി കീർത്യന്തേ യത്ര ഭാഗശഃ
   വിനാശഃ കുരുമുഖ്യാനാം ശല്യ പർവണി കീർത്യതേ
175 ശല്യസ്യ നിധനം ചാത്ര ധർമരാജാൻ മഹാരഥാത്
   ഗദായുദ്ധം തു തുമുലം അത്രൈവ പരികീർതിതം
   സരസ്വത്യാശ് ച തീർഥാനാം പുണ്യതാ പരികീർതിതാ
176 നവമം പർവ നിർദിഷ്ടം ഏതദ് അദ്ഭുതം അർഥവത്
   ഏകോന ഷഷ്ടിർ അധ്യായാസ് തത്ര സംഖ്യാ വിശാരദൈഃ
177 സംഖ്യാതാ ബഹു വൃത്താന്താഃ ശ്ലോകാഗ്രം ചാത്ര ശസ്യതേ
   ത്രീണി ശ്ലോകസഹസ്രാണി ദ്വേ ശതേ വിംശതിസ് തഥാ
   മുനിനാ സമ്പ്രണീതാനി കൗരവാണാം യശോ ഭൃതാം
178 അതഃ പരം പ്രവക്ഷ്യാമി സൗപ്തികം പർവ ദാരുണം
   ഭഗ്നോരും യത്ര രാജാനം ദുര്യോധനം അമർഷണം
179 വ്യപയാതേഷു പാർഥേഷു ത്രയസ് തേ ഽഭ്യായയൂ രഥാഃ
   കൃതവർമാ കൃപോ ദ്രൗണിഃ സായാഹ്നേ രുധിരോക്ഷിതാഃ
180 പ്രതിജജ്ഞേ ദൃഢക്രോധോ ദ്രൗണിർ യത്ര മഹാരഥഃ
   അഹത്വാ സർവപാഞ്ചാലാൻ ധൃഷ്ടദ്യുമ്നപുരോഗമാൻ
   പാണ്ഡവാംശ് ച സഹാമാത്യാൻ ന വിമോക്ഷ്യാമി ദംശനം
181 പ്രസുപ്താൻ നിശി വിശ്വസ്താൻ യത്ര തേ പുരുഷർഷഭാഃ
   പാഞ്ചാലാൻ സപരീവാരാഞ് ജഘ്നുർ ദ്രൗണിപുരോഗമാഃ
182 യത്രാമുച്യന്ത പാർഥാസ് തേ പഞ്ച കൃഷ്ണ ബലാശ്രയാത്
   സാത്യകിശ് ച മഹേഷ്വാസഃ ശേഷാശ് ച നിധനം ഗതാഃ
183 ദ്രൗപദീ പുത്രശോകാർതാ പിതൃഭ്രാതൃവധാർദിതാ
   കൃതാനശന സങ്കൽപാ യത്ര ഭർതൄൻ ഉപാവിശത്
184 ദ്രൗപദീ വചനാദ് യത്ര ഭീമോ ഭീമപരാക്രമഃ
   അന്വധാവത സങ്ക്രുദ്ധോ ഭരദ്വാജം ഗുരോഃ സുതം
185 ഭീമസേന ഭയാദ് യത്ര ദൈവേനാഭിപ്രചോദിതഃ
   അപാണ്ഡവായേതി രുഷാ ദ്രൗണിർ അസ്ത്രം അവാസൃജത്
186 മൈവം ഇത്യ് അബ്രവീത് കൃഷ്ണഃ ശമയംസ് തസ്യ തദ് വചഃ
   യത്രാസ്ത്രം അസ്ത്രേണ ച തച് ഛമയാം ആസ ഫാൽഗുനഃ
187 ദ്രൗണിദ്വൈപായനാദീനാം ശാപാശ് ചാന്യോന്യ കാരിതാഃ
   തോയകർമണി സർവേഷാം രാജ്ഞാം ഉദകദാനികേ
188 ഗൂഢോത്പന്നസ്യ ചാഖ്യാനം കർണസ്യ പൃഥയാത്മനഃ
   സുതസ്യൈതദ് ഇഹ പ്രോക്തം ദശമം പർവ സൗപ്തികം
189 അഷ്ടാദശാസ്മിന്ന് അധ്യായാഃ പർവണ്യ് ഉക്താ മഹാത്മനാ
   ശ്ലോകാഗ്രം അത്ര കഥിതം ശതാന്യ് അഷ്ടൗ തഥൈവ ച
190 ശ്ലോകാശ് ച സപ്തതിഃ പ്രോക്താ യഥാവദ് അഭിസംഖ്യയാ
   സൗപ്തികൈഷീക സംബന്ധേ പർവണ്യ് അമിതബുദ്ധിനാ
191 അത ഊർധ്വം ഇദം പ്രാഹുഃ സ്ത്രീ പർവ കരുണോദയം
   വിലാപോ വീര പത്നീനാം യത്രാതികരുണഃ സ്മൃതഃ
   ക്രോധാവേശഃ പ്രസാദശ് ച ഗാന്ധാരീ ധൃതരാഷ്ട്രയോഃ
192 യത്ര താൻ ക്ഷത്രിയാഞ് ശൂരാൻ ദിഷ്ടാന്താൻ അനിവർതിനഃ
   പുത്രാൻ ഭ്രാതൄൻ പിതൄംശ് ചൈവ ദദൃശുർ നിഹതാൻ രണേ
193 യത്ര രാജാ മഹാപ്രാജ്ഞഃ സർവധർമഭൃതാം വരഃ
   രാജ്ഞാം താനി ശരീരാണി ദാഹയാം ആസ ശാസ്ത്രതഃ
194 ഏതദ് ഏകാദശം പ്രോക്തം പർവാതികരുണം മഹത്
   സപ്ത വിംശതിർ അധ്യായാഃ പർവണ്യ് അസ്മിന്ന് ഉദാഹൃതാഃ
195 ശ്ലോകാഃ സപ്തശതം ചാത്ര പഞ്ച സപ്തതിർ ഉച്യതേ
   സംഖയാ ഭാരതാഖ്യാനം കർത്രാ ഹ്യ് അത്ര മഹാത്മനാ
   പ്രണീതം സജ്ജന മനോ വൈക്ലവ്യാശ്രു പ്രവർതകം
196 അതഃ പരം ശാന്തി പർവ ദ്വാദശം ബുദ്ധിവർധനം
   യത്ര നിർവേദം ആപന്നോ ധർമരാജോ യുധിഷ്ഠിരഃ
   ഘാതയിത്വാ പിതൄൻ ഭ്രാതൄൻ പുത്രാൻ സംബന്ധിബാന്ധവാൻ
197 ശാന്തി പർവണി ധർമാശ് ച വ്യാഖ്യാതാഃ ശരതൽപികാഃ
   രാജഭിർ വേദിതവ്യാ യേ സമ്യങ് നയബുഭുത്സുഭിഃ
198 ആപദ് ധർമാശ് ച തത്രൈവ കാലഹേതു പ്രദർശകാഃ
   യാൻ ബുദ്ധ്വാ പുരുഷഃ സമ്യക് സർവജ്ഞത്വം അവാപ്നുയാത്
   മോക്ഷധർമാശ് ച കഥിതാ വിചിത്രാ ബഹുവിസ്തരാഃ
199 ദ്വാദശം പർവ നിർദിഷ്ടം ഏതത് പ്രാജ്ഞജനപ്രിയം
   പർവണ്യ് അത്ര പരിജ്ഞേയം അധ്യായാനാം ശതത്രയം
   ത്രിംശച് ചൈവ തഥാധ്യായാ നവ ചൈവ തപോധനാഃ
200 ശ്ലോകാനാം തു സഹസ്രാണി കീർതിതാനി ചതുർദശ
   പഞ്ച ചൈവ ശതാന്യ് ആഹുഃ പഞ്ചവിംശതിസംഖ്യയാ
201 അത ഊർധ്വം തു വിജ്ഞേയം ആനുശാസനം ഉത്തമം
   യത്ര പ്രകൃതിം ആപന്നഃ ശ്രുത്വാ ധർമവിനിശ്ചയം
   ഭീഷ്മാദ് ഭാഗീരഥീ പുത്രാത് കുരുരാജോ യുധിഷ്ഠിരഃ
202 വ്യവഹാരോ ഽത്ര കാർത്സ്ന്യേന ധർമാർഥീയോ നിദർശിതഃ
   വിവിധാനാം ച ദാനാനാം ഫലയോഗാഃ പൃഥഗ്വിധാഃ
203 തഥാ പാത്രവിശേഷാശ് ച ദാനാനാം ച പരോ വിധിഃ
   ആചാര വിധിയോഗശ് ച സത്യസ്യ ച പരാ ഗതിഃ
204 ഏതത് സുബഹു വൃത്താന്തം ഉത്തമം ചാനുശാസനം
   ഭീഷ്മസ്യാത്രൈവ സമ്പ്രാപ്തിഃ സ്വർഗസ്യ പരികീർതിതാ
205 ഏതത് ത്രയോദശം പർവ ധർമനിശ്ചയ കാരകം
   അധ്യായാനാം ശതം ചാത്ര ഷട് ചത്വാരിംശദ് ഏവ ച
   ശ്ലോകാനാം തു സഹസ്രാണി ഷട് സപ്തൈവ ശതാനി ച
206 തത ആശ്വമേധികം നാമ പർവ പ്രോക്തം ചതുർദശം
   തത് സംവർതമരുത്തീയം യത്രാഖ്യാനം അനുത്തമം
207 സുവർണകോശസമ്പ്രാപ്തിർ ജന്മ ചോക്തം പരിക്ഷിതഃ
   ദഗ്ധസ്യാസ്ത്രാഗ്നിനാ പൂർവം കൃഷ്ണാത് സഞ്ജീവനം പുനഃ
208 ചര്യായാം ഹയം ഉത്സൃഷ്ടം പാണ്ഡവസ്യാനുഗച്ഛതഃ
   തത്ര തത്ര ച യുദ്ധാനി രാജപുത്രൈർ അമർഷണൈഃ
209 ചിത്രാംഗദായാഃ പുത്രേണ പുത്രികായാ ധനഞ്ജയഃ
   സംഗ്രാമേ ബഭ്രു വാഹേന സംശയം ചാത്ര ദർശിതഃ
   അശ്വമേധേ മഹായജ്ഞേ നകുലാഖ്യാനം ഏവ ച
210 ഇത്യ് ആശ്വമേധികം പർവ പ്രോക്തം ഏതൻ മഹാദ്ഭുതം
   അത്രാധ്യായ ശതം ത്രിംശത് ത്രയോ ഽധ്യായാശ് ച ശബ്ദിതാഃ
211 ത്രീണി ശ്ലോകസഹസ്രാണി താവന്ത്യ് ഏവ ശതാനി ച
   വിംശതിശ് ച തഥാ ശ്ലോകാഃ സംഖ്യാതാസ് തത്ത്വദർശിനാ
212 തത ആശ്രമവാസാക്യം പർവ പഞ്ചദശം സ്മൃതം
   യത്ര രാജ്യം പരിത്യജ്യ ഗാന്ധാരീ സഹിതോ നൃപഃ
   ധൃതരാഷ്ട്രാശ്രമപദം വിദുരശ് ച ജഗാമ ഹ
213 യം ദൃഷ്ട്വാ പ്രസ്ഥിതം സാധ്വീ പൃഥാപ്യ് അനുയയൗ തദാ
   പുത്രരാജ്യം പരിത്യജ്യ ഗുരുശുശ്രൂഷണേ രതാ
214 യത്ര രാജാ ഹതാൻ പുത്രാൻ പൗത്രാൻ അന്യാംശ് ച പാർഥിവാൻ
   ലോകാന്തര ഗതാൻ വീരാൻ അപശ്യത് പുനരാഗതാൻ
215 ഋഷേഃ പ്രസാദാത് കൃഷ്ണസ്യ ദൃഷ്ട്വാശ്ചര്യം അനുത്തമം
   ത്യക്ത്വാ ശോകം സദാരശ് ച സിദ്ധിം പരമികാം ഗതഃ
216 യത്ര ധർമം സമാശ്രിത്യ വിദുരഃ സുഗതിം ഗതഃ
   സഞ്ജയശ് ച മഹാമാത്രോ വിദ്വാൻ ഗാവൽഗണിർ വശീ
217 ദദർശ നാരദം യത്ര ധർമരാജോ യുധിഷ്ഠിരഃ
   നാരദാച് ചൈവ ശുശ്രാവ വൃഷ്ണീനാം കദനം മഹത്
218 ഏതദ് ആശ്രമവാസാഖ്യം പൂർവോക്തം സുമഹാദ്ഭുതം
   ദ്വിചത്വാരിംശദ് അധ്യായാഃ പർവൈതദ് അഭിസംഖ്യയാ
219 സഹസ്രം ഏകം ശ്ലോകാനാം പഞ്ച ശ്ലോകശതാനി ച
   ഷഡ് ഏവ ച തഥാ ശ്ലോകാഃ സംഖ്യാതാസ് തത്ത്വദർശിനാ
220 അതഃ പരം നിബോധേദം മൗസലം പർവ ദാരുണം
   യത്ര തേ പുരുഷവ്യാഘ്രാഃ ശസ്ത്രസ്പർശ സഹാ യുധി
   ബ്രഹ്മദണ്ഡവിനിഷ്പിഷ്ടാഃ സമീപേ ലവണാംഭസഃ
221 ആപാനേ പാനഗലിതാ ദൈവേനാഭിപ്രചോദിതാഃ
   ഏരകാ രൂപിഭിർ വജ്രൈർ നിജഘ്നുർ ഇതരേതരം
222 യത്ര സർവക്ഷയം കൃത്വാ താവ് ഉഭൗ രാമ കേശവൗ
   നാതിചക്രമതുഃ കാലം പ്രാപ്തം സർവഹരം സമം
223 യത്രാർജുനോ ദ്വാരവതീം ഏത്യ വൃഷ്ണിവിനാകൃതാം
   ദൃഷ്ട്വാ വിഷാദം അഗമത് പരാം ചാർതിം നരർഷഭഃ
224 സ സത്കൃത്യ യദുശ്രേഷ്ഠം മാതുലം ശൗരിം ആത്മനഃ
   ദദർശ യദുവീരാണാം ആപനേ വൈശസം മഹത്
225 ശരീരം വാസുദേവസ്യ രാമസ്യ ച മഹാത്മനഃ
   സംസ്കാരം ലംഭയാം ആസ വൃഷ്ണീനാം ച പ്രധാനതഃ
226 സ വൃദ്ധബാലം ആദായ ദ്വാരവത്യാസ് തതോ ജനം
   ദദർശാപദി കഷ്ടായാം ഗാണ്ഡീവസ്യ പരാഭവം
227 സർവേഷാം ചൈവ ദിവ്യാനാം അസ്ത്രാണാം അപ്രസന്നതാം
   നാശം വൃഷ്ണികലത്രാണാം പ്രഭാവാനാം അനിത്യതാം
228 ദൃഷ്ട്വാ നിവേദം ആപന്നോ വ്യാസ വാക്യപ്രചോദിതഃ
   ധർമരാജം സമാസാദ്യ സംന്യാസം സമരോചയത്
229 ഇത്യ് ഏതൻ മൗസലം പർവ ഷോഡശം പരികീർതിതം
   അധ്യായാഷ്ടൗ സമാഖ്യാതാഃ ശ്ലോകാനാം ച ശതത്രയം
230 മഹാപ്രസ്ഥാനികം തസ്മാദ് ഊർധ്വം സപ്ത ദശം സ്മൃതം
   യത്ര രാജ്യം പരിത്യജ്യ പാണ്ഡവാഃ പുരുഷർഷഭാഃ
   ദ്രൗപദ്യാ സഹിതാ ദേവ്യാ സിദ്ധിം പരമികാം ഗതാഃ
231 അത്രാധ്യായാസ് ത്രയഃ പ്രോക്താഃ ശ്ലോകാനാം ച ശതം തഥാ
   വിംശതിശ് ച തഥാ ശ്ലോകാഃ സംഖ്യാതാസ് തത്ത്വദർശിനാ
232 സ്വർഗപർവ തതോ ജ്ഞേയം ദിവ്യം യത് തദ് അമാനുഷം
   അധ്യായാഃ പഞ്ച സംഖ്യാതാ പർവൈതദ് അഭിസംഖ്യയാ
   ശ്ലോകാനാം ദ്വേ ശതേ ചൈവ പ്രസംഖ്യാതേ തപോധനാഃ
233 അഷ്ടാദശൈവം ഏതാനി പർവാണ്യ് ഉക്താന്യ് അശേഷതഃ
   ഖിലേഷു ഹരിവംശശ് ച ഭവിഷ്യച് ച പ്രകീർതിതം
234 ഏതദ് അഖിലം ആഖ്യാതം ഭാരതം പർവ സംഗ്രഹാത്
   അഷ്ടാദശ സമാജഗ്മുർ അക്ഷൗഹിണ്യോ യുയുത്സയാ
   തൻ മഹദ് ദാരുണം യുദ്ധം അഹാന്യ് അഷ്ടാദശാഭവത്
235 യോ വിദ്യാച് ചതുരോ വേദാൻ സാംഗോപനിഷദാൻ ദ്വിജഃ
   ന ചാഖ്യാനം ഇദം വിദ്യാൻ നൈവ സ സ്യാദ് വിചക്ഷണഃ
236 ശ്രുത്വാ ത്വ് ഇദം ഉപാഖ്യാനം ശ്രാവ്യം അന്യൻ ന രോചതേ
   പുംഃ കോകിലരുതം ശ്രുത്വാ രൂക്ഷാ ധ്വാങ്ക്ഷസ്യ വാഗ് ഇവ
237 ഇതിഹാസോത്തമാദ് അസ്മാജ് ജായന്തേ കവി ബുദ്ധയഃ
   പഞ്ചഭ്യ ഇവ ഭൂതേഭ്യോ ലോകസംവിധയസ് ത്രയഃ
238 അസ്യാഖ്യാനസ്യ വിഷയേ പുരാണം വർതതേ ദ്വിജാഃ
   അന്തരിക്ഷസ്യ വിഷയേ പ്രജാ ഇവ ചതുർവിധാഃ
239 ക്രിയാ ഗുണാനാം സർവേഷാം ഇദം ആഖ്യാനം ആശ്രയഃ
   ഇന്ദ്രിയാണാം സമസ്താനാം ചിത്രാ ഇവ മനഃ ക്രിയാഃ
240 അനാശ്രിത്യൈതദ് ആഖ്യാനം കഥാ ഭുവി ന വിദ്യതേ
   ആഹാരം അനപാശ്രിത്യ ശരീരസ്യേവ ധാരണം
241 ഇദം സർവൈഃ കവി വരൈർ ആഖ്യാനം ഉപജീവ്യതേ
   ഉദയപ്രേപ്സുഭിർ ഭൃത്യൈർ അഭിജാത ഇവേശ്വരഃ
242 ദ്വൈപായനൗഷ്ഠ പുടനിഃസൃതം അപ്രമേയം; പുണ്യം പവിത്രം അഥ പാപഹരം ശിവം ച
   യോ ഭാരതം സമധിഗച്ഛതി വാച്യമാനം; കിം തസ്യ പുഷ്കര ജലൈർ അഭിഷേചനേന
243 ആഖ്യാനം തദ് ഇദം അനുത്തമം മഹാർഥം; വിന്യസ്തം മഹദ് ഇഹ പർവ സംഗ്രഹേണ
   ശ്രുത്വാദൗ ഭവതി നൃണാം സുഖാവഗാഹം; വിസ്തീർണം ലവണജലം യഥാ പ്ലവേന