മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം197

മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം 197

1 [വിദുര]
     രാജൻ നിഃസംശയം ശ്രേയോ വാച്യസ് ത്വം അസി ബാന്ധവൈഃ
     ന ത്വ് അശുശ്രൂഷമാണേഷു വാക്യം സമ്പ്രതിതിഷ്ഠതി
2 ഹിതം ഹി തവ തദ് വാക്യം ഉക്തവാൻ കുരുസത്തമഃ
     ഭീഷ്മഃ ശാന്തനവോ രാജൻ പ്രതിഗൃഹ്ണാസി തൻ ന ച
3 തഥാ ദ്രോണേന ബഹുധാ ഭാഷിതം ഹിതം ഉത്തമം
     തച് ച രാധാ സുതഃ കർണോ മന്യതേ ന ഹിതം തവ
4 ചിന്തയംശ് ച ന പശ്യാമി രാജംസ് തവ സുഹൃത്തമം
     ആഭ്യാം പുരുഷസിംഹാഭ്യാം യോ വാ സ്യാത് പ്രജ്ഞയാധികഃ
5 ഇമൗ ഹി വൃദ്ധൗ വയസാ പ്രജ്ഞയാ ച ശ്രുതേന ച
     സമൗ ച ത്വയി രാജേന്ദ്ര തേഷു പാണ്ഡുസുതേഷു ച
6 ധർമേ ചാനവമൗ രാജൻ സത്യതായാം ച ഭാരത
     രാമാദ് ദാശരഥേശ് ചൈവ ഗയാച് ചൈവ ന സംശയഃ
7 ന ചോക്തവന്താവ് അശ്രേയഃ പുരസ്താദ് അപി കിം ചന
     ന ചാപ്യ് അപകൃതം കിം ചിദ് അനയോർ ലക്ഷ്യതേ ത്വയി
8 താവ് ഇമൗ പുരുഷവ്യാഘ്രാവ് അനാഗസി നൃപ ത്വയി
     ന മന്ത്രയേതാം ത്വച് ഛ്രേയഃ കഥം സത്യപരാക്രമൗ
9 പ്രജ്ഞാവന്തൗ നരശ്രേഷ്ഠാവ് അസ്മിംൽ ലോകേ നരാധിപ
     ത്വന്നിമിത്തം അതോ നേമൗ കിം ചിജ് ജിഹ്മം വദിഷ്യതഃ
     ഇതി മേ നൈഷ്ഠികീ ബുദ്ധിർ വർതതേ കുരുനന്ദന
10 ന ചാർഥഹേതോർ ധർമജ്ഞൗ വക്ഷ്യതഃ പക്ഷസംശ്രിതം
    ഏതദ് ധി പരമം ശ്രേയോ മേനാതേ തവ ഭാരത
11 ദുര്യോധനപ്രഭൃതയഃ പുത്രാ രാജൻ യഥാ തവ
    തഥൈവ പാണ്ഡവേയാസ് തേ പുത്രാ രാജൻ ന സംശയഃ
12 തേഷു ചേദ് അഹിതം കിം ചിൻ മന്ത്രയേയുർ അബുദ്ധിതഃ
    മന്ത്രിണസ് തേ ന തേ ശ്രേയഃ പ്രപശ്യന്തി വിശേഷതഃ
13 അഥ തേ ഹൃദയം രാജൻ വിശേഷസ് തേഷു വർതതേ
    അന്തരസ്ഥം വിവൃണ്വാനാഃ ശ്രേയഃ കുര്യുർ ന തേ ധ്രുവം
14 ഏതദർഥം ഇമൗ രാജൻ മഹാത്മാനൗ മഹാദ്യുതീ
    നോചതുർ വിവൃതം കിം ചിൻ ന ഹ്യ് ഏഷ തവ നിശ്ചയഃ
15 യച് ചാപ്യ് അശക്യതാം തേഷാം ആഹതുഃ പുരുഷർഷഭൗ
    തത് തഥാ പുരുഷവ്യാഘ്ര തവ തദ് ഭദ്രം അസ്തു തേ
16 കഥം ഹി പാണ്ഡവഃ ശ്രീമാൻ സവ്യസാചീ പരന്തപഃ
    ശക്യോ വിജേതും സംഗ്രാമേ രാജൻ മഘവതാ അപി
17 ഭീമസേനോ മഹാബാഹുർ നാഗായുത ബലോ മഹാൻ
    കഥം ഹി യുധി ശക്യേത വിജേതും അമരൈർ അപി
18 തഥൈവ കൃതിനൗ യുദ്ധേ യമൗ യമ സുതാവ് ഇവ
    കഥം വിഷഹിതും ശക്യൗ രണേ ജീവിതും ഇച്ഛതാ
19 യസ്മിൻ ധൃതിർ അനുക്രോശഃ ക്ഷമാ സത്യം പരാക്രമഃ
    നിത്യാനി പാണ്ഡവശ്രേഷ്ഠേ സ ജീയേത കഥം രണേ
20 യേഷാം പക്ഷധരോ രാമോ യേഷാം മന്ത്രീ ജനാർദനഃ
    കിം നു തൈർ അജിതം സംഖ്യേ യേഷാം പക്ഷേ ച സാത്യകിഃ
21 ദ്രുപദഃ ശ്വശുരോ യേഷാം യേഷാം ശ്യാലാശ് ച പാർഷതാഃ
    ധൃഷ്ടദ്യുമ്നമുഖാ വീരാ ഭ്രാതരോ ദ്രുപദാത്മജാഃ
22 സോ ഽശക്യതാം ച വിജ്ഞായ തേഷാം അഗ്രേണ ഭാരത
    ദായാദ്യതാം ച ധർമേണ സമ്യക് തേഷു സമാചര
23 ഇദം നിർദഗ്ധം അയശഃ പുരോചന കൃതം മഹത്
    തേഷാം അനുഗ്രഹേണാദ്യ രാജൻ പ്രക്ഷാലയാത്മനഃ
24 ദ്രുപദോ ഽപി മഹാൻ രാജാ കൃതവൈരശ് ച നഃ പുരാ
    തസ്യ സംഗ്രഹണം രാജൻ സ്വപക്ഷസ്യ വിവർധനം
25 ബലവന്തശ് ച ദാശാർഹാ ബഹവശ് ച വിശാം പതേ
    യതഃ കൃഷ്ണസ് തതസ് തേ സ്യുർ യതഃ കൃഷ്ണസ് തതോ ജയഃ
26 യച് ച സാമ്നൈവ ശക്യേത കാര്യം സാധയിതും നൃപ
    കോ ദൈവശപ്തസ് തത് കാർതും വിഗ്രഹേണ സമാചരേത്
27 ശ്രുത്വാ ച ജീവതഃ പാർഥാൻ പൗരജാനപദോ ജനഃ
    ബലവദ് ദർശനേ ഗൃധ്നുസ് തേഷാം രാജൻ കുരു പ്രിയം
28 ദുര്യോധനശ് ച കർണശ് ച ശകുനിശ് ചാപി സൗബലഃ
    അധർമയുക്താ ദുഷ്പ്രജ്ഞാ ബാലാ മൈഷാം വചഃ കൃഥാഃ
29 ഉക്തം ഏതൻ മയാ രാജൻ പുരാ ഗുണവതസ് തവ
    ദുര്യോധനാപരാധേന പ്രജേയം വിനശിഷ്യതി