മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം138

മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം 138

1 [വൈ]
     തേന വിക്രമതാ തൂർണം ഊരുവേഗസമീരിതം
     പ്രവവാവ് അനിലോ രാജഞ് ശുചി ശുക്രാഗമേ യഥാ
2 സ മൃദ്നൻ പുഷ്പിതാംശ് ചൈവ ഫലിതാംശ് ച വനസ്പതീൻ
     ആരുജൻ ദാരു ഗുൽമാംശ് ച പഥസ് തസ്യ സമീപജാൻ
3 തഥാ വൃക്ഷാൻ ഭഞ്ജമാനോ ജഗാമാമിത വിക്രമഃ
     തസ്യ വേഗേന പാണ്ഡൂനാം മൂർച്ഛേവ സമജായത
4 അസകൃച് ചാപി സന്തീര്യ ദൂരപാരം ഭുജപ്ലവൈഃ
     പഥി പ്രച്ഛന്നം ആസേദുർ ധാർതരാഷ്ട്ര ഭയാത് തദാ
5 കൃച്ഛ്രേണ മാതരം ത്വ് ഏകാം സുകുമാരീം യശസ്വിനീം
     അവഹത് തത്ര പൃഷ്ഠേന രോധഃസു വിഷമേഷു ച
6 ആഗമംസ് തേ വനോദ്ദേശം അൽപമൂലഫലോദകം
     ക്രൂര പക്ഷിമൃഗം ഘോരം സായാഹ്നേ ഭരതർഷഭാഃ
7 ഘോരാ സമഭവത് സന്ധ്യാ ദാരുണാ മൃഗപക്ഷിണഃ
     അപ്രകാശാ ദിശഃ സർവാ വാതൈർ ആസന്ന് അനാർതവൈഃ
8 തേ ശ്രമേണ ച കൗരവ്യാസ് തൃഷ്ണയാ ച പ്രപീഡിതാഃ
     നാശക്നുവംസ് തദാ ഗന്തും നിദ്രയാ ച പ്രവൃദ്ധയാ
9 തതോ ഭീമോ വനം ഘോരം പ്രവിശ്യ വിജനം മഹത്
     ന്യഗ്രോധം വിപുലച് ഛായം രമണീയം ഉപാദ്രവത്
10 തത്ര നിക്ഷിപ്യ താൻ സർവാൻ ഉവാച ഭരതർഷഭഃ
    പാനീയം മൃഗയാമീഹ വിശ്രമധ്വം ഇതി പ്രഭോ
11 ഏതേ രുവന്തി മധുരം സാരസാ ജലചാരിണഃ
    ധ്രുവം അത്ര ജലസ്ഥായോ മഹാൻ ഇതി മതിർ മമ
12 അനുജ്ഞാതഃ സ ഗച്ഛേതി ഭ്രാത്രാ ജ്യേഷ്ഠേന ഭാരത
    ജഗാമ തത്ര യത്ര സ്മ രുവന്തി ജലചാരിണഃ
13 സ തത്ര പീത്വാ പാനീയം സ്നാത്വാ ച ഭരതർഷഭ
    ഉത്തരീയേണ പാനീയം ആജഹാര തദാ നൃപ
14 ഗവ്യൂതി മാത്രാദ് ആഗത്യ ത്വരിതോ മാതരം പ്രതി
    സ സുപ്താം മാതരം ദൃഷ്ട്വാ ഭ്രാതൄംശ് ച വസുധാതലേ
    ഭൃശം ദുഃഖപരീതാത്മാ വിലലാപ വൃകോദരഃ
15 ശയനേഷു പരാർധ്യേഷു യേ പുരാ വാരണാവതേ
    നാധിജഗ്മുസ് തദാ നിദ്രാം തേ ഽദ്യ സുപ്താ മഹീതലേ
16 സ്വസാരം വസുദേവസ്യ ശത്രുസംഘാവമർദിനഃ
    കുന്തിഭോജസുതാം കുന്തീം സർവലക്ഷണപൂജിതാം
17 സ്നുഷാം വിചിത്രവീര്യസ്യ ഭാര്യാം പാണ്ഡോർ മഹാത്മനഃ
    പ്രാസാദശയനാം നിത്യം പുണ്ഡരീകാന്തര പ്രഭാം
18 സുകുമാരതരാം സ്ത്രീണാം മഹാർഹശയനോചിതാം
    ശയാനാം പശ്യതാദ്യേഹ പൃഥിവ്യാം അതഥോചിതാം
19 ധർമാദ് ഇന്ദ്രാച് ച വായോശ് ച സുഷുവേ യാ സുതാൻ ഇമാൻ
    സേയം ഭൂമൗ പരിശ്രാന്താ ശേതേ ഹ്യ് അദ്യാതഥോചിതാ
20 കിം നു ദുഃഖതരം ശക്യം മയാ ദ്രഷ്ടും അതഃ പരം
    യോ ഽഹം അദ്യ നരവ്യാഘ്രാൻ സുപ്താൻ പശ്യാമി ഭൂതലേ
21 ത്രിഷു ലോകേഷു യദ് രാജ്യം ധർമവിദ്യോ ഽർഹതേ നൃപഃ
    സോ ഽയം ഭൂമൗ പരിശ്രാന്തഃ ശേതേ പ്രാകൃതവത് കഥം
22 അയം നീലാംബുദശ്യാമോ നരേഷ്വ് അപ്രതിമോ ഭുവി
    ശേതേ പ്രാകൃതവദ് ഭൂമാവ് അതോ ദുഃഖതരം നു കിം
23 അശ്വിനാവ് ഇവ ദേവാനാം യാവ് ഇമൗ രൂപസമ്പദാ
    തൗ പ്രാകൃതവദ് അദ്യേമൗ പ്രസുപ്തൗ ധരണീതലേ
24 ജ്ഞാതയോ യസ്യ നൈവ സ്യുർ വിഷമാഃ കുലപാംസനാഃ
    സ ജീവേത് സുസുഖം ലോകേ ഗ്രാമേ ദ്രുമ ഇവൈകജഃ
25 ഏകോ വൃക്ഷോ ഹി യോ ഗ്രാമേ ഭവേത് പർണഫലാന്വിതഃ
    ചൈത്യോ ഭവതി നിർജ്ഞാതിർ അർചനീയഃ സുപൂജിതഃ
26 യേഷാം ച ബഹവഃ ശൂരാ ജ്ഞാതയോ ധർമസംശ്രിതാഃ
    തേ ജീവന്തി സുഖം ലോകേ ഭവന്തി ച നിരാമയാഃ
27 ബലവന്തഃ സമൃദ്ധാർഥാ മിത്ര ബാന്ധവനന്ദനാഃ
    ജീവന്ത്യ് അന്യോന്യം ആശ്രിത്യ ദ്രുമാഃ കാനനജാ ഇവ
28 വയം തു ധൃതരാഷ്ട്രേണ സപുത്രേണ ദുരാത്മനാ
    വിവാസിതാ ന ദഗ്ധാശ് ച കഥം ചിത് തസ്യ ശാസനാത്
29 തസ്മാൻ മുക്താ വയം ദാഹാദ് ഇമം വൃക്ഷം ഉപാശ്രിതാഃ
    കാം ദിശം പ്രതിപത്സ്യാമഃ പ്രാപ്താഃ ക്ലേശം അനുത്തമം
30 നാതിദൂരേ ച നഗരം വനാദ് അസ്മാദ് ധി ലക്ഷയേ
    ജാഗർതവ്യേ സ്വപന്തീമേ ഹന്ത ജാഗർമ്യ് അഹം സ്വയം
31 പാസ്യന്തീമേ ജലം പശ്ചാത് പ്രതിബുദ്ധാ ജിതക്ലമാഃ
    ഇതി ഭീമോ വ്യവസ്യൈവ ജജാഗാര സ്വയം തദാ