മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം13
| ←അധ്യായം12 | മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം രചന: അധ്യായം 13 |
അധ്യായം14→ |
1 കിമർഥം രാജശാർദൂല സ രാജാ ജനമേജയഃ
സർപസത്രേണ സർപാണാം ഗതോ ഽന്തം തദ് വദസ്വ മേ
2 ആസ്തീകശ് ച ദ്വിജശ്രേഷ്ഠഃ കിമർഥം ജപതാം വരഃ
മോക്ഷയാം ആസ ഭുജഗാൻ ദീപ്താത് തസ്മാദ് ധുതാശനാത്
3 കസ്യ പുത്രഃ സ രാജാസീത് സർപസത്രം യ ആഹരത്
സ ച ദ്വിജാതിപ്രവരഃ കസ്യ പുത്രോ വദസ്വ മേ
4 [സ്]
മഹദ് ആഖ്യാനം ആസ്തീകം യത്രൈതത് പ്രോച്യതേ ദ്വിജ
സർവം ഏതദ് അശേഷേണ ശൃണു മേ വദതാം വര
5 [ഷ്]
ശ്രോതും ഇച്ഛാമ്യ് അശേഷേണ കഥാം ഏതാം മനോരമാം
ആസ്തീകസ്യ പുരാണസ്യ ബ്രാഹ്മണസ്യ യശസ്വിനഃ
6 [സ്]
ഇതിഹാസം ഇമം വൃദ്ധാഃ പുരാണം പരിചക്ഷതേ
കൃഷ്ണദ്വൈപായന പ്രോക്തം നൈമിഷാരണ്യവാസിനഃ
7 പൂർവം പ്രചോദിതഃ സൂതഃ പിതാ മേ ലോമഹർഷണഃ
ശിഷ്യോ വ്യാസസ്യ മേധാവീ ബ്രാഹ്മണൈർ ഇദം ഉക്തവാൻ
8 തസ്മാദ് അഹം ഉപശ്രുത്യ പ്രവക്ഷ്യാമി യഥാതഥം
ഇദം ആസ്തീകം ആഖ്യാനം തുഭ്യം ശൗനക പൃച്ഛതേ
9 ആസ്തീകസ്യ പിതാ ഹ്യ് ആസീത് പ്രജാപതിസമഃ പ്രഭുഃ
ബ്രഹ്മ ചാരീ യതാഹാരസ് തപസ്യ് ഉഗ്രേ രതഃ സദാ
10 ജരത്കാരുർ ഇതി ഖ്യാത ഊർധ്വരേതാ മഹാൻ ഋഷിഃ
യായാവരാണാം ധർമജ്ഞഃ പ്രവരഃ സംശിതവ്രതഃ
11 അടമാനഃ കദാ ചിത് സ സ്വാൻ ദദർശ പിതാമഹാൻ
ലംബമാനാൻ മഹാഗർതേ പാദൈർ ഊർധ്വൈർ അധോമുഖാൻ
12 താൻ അബ്രവീത് സ ദൃഷ്ട്വൈവ ജരത്കാരുഃ പിതാമഹാൻ
കേ ഭവന്തോ ഽവലംബന്തേ ഗർതേ ഽസ്മിൻ വാ അധോമുഖാഃ
13 വീരണസ്തംബകേ ലഗ്നാഃ സർവതഃ പരിഭക്ഷിതേ
മൂഷകേന നിഗൂഢേന ഗർതേ ഽസ്മിൻ നിത്യവാസിനാ
14 [പിതരഹ്]
യായാവരാ നാമ വയം ഋഷയഃ സംശിതവ്രതാഃ
സന്താനപ്രക്ഷയാദ് ബ്രഹ്മന്ന് അധോ ഗച്ഛാമ മേദിനീം
15 അസ്മാകം സന്തതിസ് ത്വ് ഏകോ ജരത്കാരുർ ഇതി ശ്രുതഃ
മന്ദഭാഗ്യോ ഽൽപഭാഗ്യാനാം തപ ഏവ സമാസ്ഥിതഃ
16 ന സപുത്രാഞ് ജനയിതും ദാരാൻ മൂഢശ് ചികീർഷതി
തേന ലംബാമഹേ ഗർതേ സന്താനപ്രക്ഷയാദ് ഇഹ
17 അനാഥാസ് തേന നാഥേന യഥാ ദുഷ്കൃതിനസ് തഥാ
കസ് ത്വം ബന്ധുർ ഇവാസ്മാകം അനുശോചസി സത്തമ
18 ജ്ഞാതും ഇച്ഛാമഹേ ബ്രഹ്മൻ കോ ഭവാൻ ഇഹ ധിഷ്ഠിതഃ
കിമർഥം ചൈവ നഃ ശോച്യാൻ അനുകമ്പിതും അർഹസി
19 [ജ്]
മമ പൂർവേ ഭവന്തോ വൈ പിതരഃ സപിതാമഹാഃ
ബ്രൂത കിം കരവാണ്യ് അദ്യ ജരത്കാരുർ അഹം സ്വയം
20 [പ്]
യതസ്വ യത്നവാംസ് താത സന്താനായ കുലസ്യ നഃ
ആത്മനോ ഽർഥേ ഽസ്മദർഥേ ച ധർമ ഇത്യ് ഏവ ചാഭിഭോ
21 ന ഹി ധർമഫലൈസ് താത ന തപോഭിഃ സുസഞ്ചിതൈഃ
താം ഗതിം പ്രാപ്നുവന്തീഹ പുത്രിണോ യാം വ്രജന്തി ഹ
22 തദ് ദാരഗ്രഹണേ യത്നം സന്തത്യാം ച മനഃ കുരു
പുത്രകാസ്മൻ നിയോഗാത് ത്വം ഏതൻ നഃ പരമം ഹിതം
23 [ജ്]
ന ദാരാൻ വൈ കരിഷ്യാമി സദാ മേ ഭാവിതം മനഃ
ഭവതാം തു ഹിതാർഥായ കരിഷ്യേ ദാരസംഗ്രഹം
24 സമയേന ച കർതാഹം അനേന വിധിപൂർവകം
തഥാ യദ്യ് ഉപലപ്സ്യാമി കരിഷ്യേ നാന്യഥാ ത്വ് അഹം
25 സനാമ്നീ യാ ഭവിത്രീ മേ ദിത്സിതാ ചൈവ ബന്ധുഭിഃ
ഭൈക്ഷവത് താം അഹം കന്യാം ഉപയംസ്യേ വിധാനതഃ
26 ദരിദ്രായ ഹി മേ ഭാര്യാം കോ ദാസ്യതി വിശേഷതഃ
പ്രതിഗ്രഹീഷ്യേ ഭിക്ഷാം തു യദി കശ് ചിത് പ്രദാസ്യതി
27 ഏവം ദാരക്രിയാ ഹേതോഃ പ്രയതിഷ്യേ പിതാമഹാഃ
അനേന വിധിനാ ശശ്വൻ ന കരിഷ്യേ ഽഹം അന്യഥാ
28 തത്ര ചോത്പത്സ്യതേ ജന്തുർ ഭവതാം താരണായ വൈ
ശാശ്വതം സ്ഥാനം ആസാദ്യ മോദന്താം പിതരോ മമ
29 [സ്]
തതോ നിവേശായ തദാ സ വിപ്രഃ സംശിതവ്രതഃ
മഹീം ചചാര ദാരാർഥീ ന ച ദാരാൻ അവിന്ദത
30 സ കദാ ചിദ് വനം ഗത്വാ വിപ്രഃ പിതൃവചഃ സ്മരൻ
ചുക്രോശ കന്യാ ഭിക്ഷാർഥീ തിസ്രോ വാചഃ ശനൈർ ഇവ
31 തം വാസുകിഃ പ്രത്യഗൃഹ്ണാദ് ഉദ്യമ്യ ഭഗിനീം തദാ
ന സ താം പ്രതിജഗ്രാഹ ന സനാമ്നീതി ചിന്തയൻ
32 സനാമ്നീം ഉദ്യതാം ഭാര്യാം ഗൃഹ്ണീയാം ഇതി തസ്യ ഹി
മനോ നിവിഷ്ടം അഭവജ് ജരത്കാരോർ മഹാത്മനഃ
33 തം ഉവാച മഹാപ്രാജ്ഞോ ജരത്കാരുർ മഹാതപാഃ
കിംനാമ്നീ ഭഗിനീയം തേ ബ്രൂഹി സത്യം ഭുജംഗമ
34 [വാ]
ജരത്കാരോ ജരത്കാരുഃ സ്വസേയം അനുജാ മമ
ത്വദർഥം രക്ഷിതാ പൂർവം പ്രതീച്ഛേമാം ദ്വിജോത്തമ
35 [സ്]
മാത്രാ ഹി ഭുജഗാഃ ശപ്താഃ പൂർവം ബ്രഹ്മ വിദാം വര
ജനമേജയസ്യ വോ യജ്ഞേ ധക്ഷ്യത്യ് അനിലസാരഥിഃ
36 തസ്യ ശാപസ്യ ശാന്ത്യ് അർഥം പ്രദദൗ പന്നഗോത്തമഃ
സ്വസാരം ഋഷയേ തസ്മൈ സുവ്രതായ തപസ്വിനേ
37 സ ച താം പ്രതിജഗ്രാഹ വിധിദൃഷ്ടേന കർമണാ
ആസ്തീകോ നാമ പുത്രശ് ച തസ്യാം ജജ്ഞേ മഹാത്മനഃ
38 തപസ്വീ ച മഹാത്മാ ച വേദവേദാംഗപാരഗഃ
സമഃ സർവസ്യ ലോകസ്യ പിതൃമാതൃഭയാപഹഃ
39 അഥ കാലസ്യ മഹതഃ പാണ്ഡവേയോ നരാധിപഃ
ആജഹാര മഹായജ്ഞം സർപസത്രം ഇതി ശ്രുതിഃ
40 തസ്മിൻ പ്രവൃത്തേ സത്രേ തു സർപാണാം അന്തകായ വൈ
മോചയാം ആസ തം ശാപം ആസ്തീകഃ സുമഹായശാഃ
41 നാഗാംശ് ച മാതുലാംശ് ചൈവ തഥാ ചാന്യാൻ സ ബാന്ധവാൻ
പിതൄംശ് ച താരയാം ആസ സന്തത്യാ തപസാ തഥാ
വ്രതൈശ് ച വിവിധൈർ ബ്രഹ്മ സ്വാധ്യായൈശ് ചാനൃണോ ഽഭവത്
42 ദേവാംശ് ച തർപയാം ആസ യജ്ഞൈർ വിവിധദക്ഷിണൈഃ
ഋഷീംശ് ച ബ്രഹ്മചര്യേണ സന്തത്യാ ച പിതാമഹാൻ
43 അപഹൃത്യ ഗുരും ഭാരം പിതൄണാം സംശിതവ്രതഃ
ജരത്കാരുർ ഗതഃ സ്വർഗം സഹിതഃ സ്വൈഃ പിതാമഹൈഃ
44 ആസ്തീകം ച സുതം പ്രാപ്യ ധർമം ചാനുത്തമം മുനിഃ
ജരത്കാരുഃ സുമഹതാ കാലേന സ്വർഗം ഈയിവാൻ
45 ഏതദ് ആഖ്യാനം ആസ്തീകം യഥാവത് കീർതിതം മയാ
പ്രബ്രൂഹി ഭൃഗുശാർദൂല കിം ഭൂയഃ കഥ്യതാം ഇതി