ഭാഷാഭൂഷണം/പേജ് 42
| ←പേജ് 41 | ഭാഷാഭൂഷണം (അലങ്കാരശാസ്ത്രം) രചന: അലങ്കാരപ്രകരണം |
പേജ് 43→ |
- 74. ശുദ്ധദ്വിജസമീപത്തിൽ
- നിത്യം ചേർന്നു വസിക്കിലും
- അധരേ രാഗസംബന്ധ-
- മൊഴിയുന്നില്ലൊരിക്കലും.
വേറേയും ഉദാഹരണം
- 75. പല്ലുകളിളകീടുന്നൂ
- തലമുടിയെല്ലാം വെളുത്തു ചമയുന്നൂ
- കണ്ണുകളിരുളാർന്നിടു-
- ന്നെന്നാലും ശ്രീവധുവശം ചിത്തം. - കെ.സി. കേശവപിള്ള (സുഭാഷിതം)
- വ്യാഘാതമിഷ്ടകാര്യത്തിൻ-
- കാരണം താൻ വിരുദ്ധമാം
- കാര്യത്തെയുളവാക്കുന്നു -
- എന്നു സാധിക്കുകിൽ പരൻ: 57
- ഭൂഷണം സജ്ജനത്തിന്നു
- ദൂഷണം ഖലകല്പിതം
- ദോഷമല്ലോ ഖലൻ തന്റെ
- ദൃഷ്ടിയിൽ ഗുണമൊക്കവേ 58
ഒരുവൻ തനിക്കു് ഇഷ്ടമായ കാര്യത്തിനു കാരണമായി വിവക്ഷിക്കുന്ന സംഗതിയെത്തന്നെ മറ്റൊരുവൻ അതിനു വിപരീതമായ കാര്യത്തിനു കാരണമാക്കി സമർത്ഥിക്കുന്നതു് വ്യാഘാതം. വേറെ ഉദാഹരണം:
- 76. തീരംതിങ്ങും തമാലത്തളിരുകൾ വനമാർന്നുഗ്രയാദോഗണത്താ-
- ലേറെ ക്ഷോഭിച്ച നാലാഴികളുടെ മറുതീരംവരെബ്ഭൂമിപന്മാർ
- പാരം വന്ദിച്ചു പൂമാലകളോടു സമമായ് ചൂടുവോരാജ്ഞയെന്നിൽ
- തീരെത്തെറ്റുന്നമൂലം തവ വിനയമണിപ്രഭാവം കാട്ടിടുന്നു. -മുദ്രാരാക്ഷസം
ദോഷഗുണങ്ങളെ ഗുണദോഷങ്ങളാക്കുന്നതു് 'ലേശം' എന്നു് അയ്യപ്പദീക്ഷിതർ ദണ്ഡിയെ അനുസരിച്ചു കല്പിക്കുന്നു.*
പദ്യം 76. ശാരദോത്സവം നടത്തണമെന്ന ചന്ദ്രഗുപ്താജ്ഞ ദ്വീപാന്തരങ്ങളിലുള്ള സാമന്തന്മാർ അനുസരിച്ചപ്പോൾ ചാണക്യൻ നിഷേധിച്ചു. ചാണക്യവചനം ചന്ദ്രഗുപ്തനോടു്: തീരംതിങ്ങും .... മറുതീരം - തീരത്തുതമാലവൃക്ഷങ്ങൾ തിങ്ങിനില്ക്കുന്നതും ജലപ്രവാഹത്താൽ ഏറെ ക്ഷോഭിച്ചതുമായ നാലുസമുദ്രങ്ങളുടേയും അങ്ങേക്കര (ദ്വീപാന്തരമെന്നു താല്പര്യം). വിനയമണി - വിനയമാകുന്ന രത്നം. തീരംതിങ്ങും .... ഭൂമിപന്മാർ ആജ്ഞ അനുസരിക്കുന്നു എന്നതു് പ്രതാപത്തെ കാണിക്കുന്നു. അതേ ആജ്ഞതന്നെ ചാണക്യൻ ലംഘിക്കുമ്പോൾ ശിക്ഷിക്കാത്തതു് രാജാവിന്റെ വിനയത്തെ കാണിക്കുന്നു.
- * ഗുണദോഷങ്ങളിൽ ദോഷ-
- ഗുണകല്പന ലേശമാം;
- വിഹായസ്സിൽ വിഹംഗങ്ങൾ
- വിഹരിക്കുന്നു സ്വൈര്യമായ്;
- കിളി, നിൻമൊഴി തേനായി-
- പ്പോകയാൽ കൂട്ടിലായി നീ. -(കുവാലയാനന്ദം)
മധുരശബ്ദമില്ലായ്കയാൽ മറ്റുപക്ഷികൾക്കു സ്വൈര്യവിഹാരം ചെയ്യാനാവുമ്പോൾ കിളിക്കു മധുരശബ്ദമുള്ളതുകൊണ്ടു് പഞ്ജരബന്ധനം കിട്ടി. ഗുണദോഷങ്ങളിൽ വിപര്യാസകല്പന.