൬൪ ഹിതോപദേശഃ ।
ശ്ചാൽ ധാവന്തിവദന്തിച । കശ്ചിൽ വദതിയദ്യയംകൂൎമ്മഃ പതതിതദാ
ത്രൈവപക്ത്വാഖാദിതവ്യഃ, കശ്ചിൽ വദതിഅത്രൈവദഗ്ദ്ധ്വാഖാദിത
വ്യോ,യംകശ്ചിൽ വദതിഗൃഹംനീത്വാഭക്ഷണീയ ഇതി തദ്വചനംശ്രു
ത്വാസകൂൎമ്മകോപാപിവിഷ്ടോവിസ്മൃതപൂൎവ്വസംസ്കാരഃപ്രാഹ,യുഷ്മാഭിൎഭ
സ്മഭക്ഷിതവ്യമിതിവദന്നേവ പതിതസ്തൈൎവ്യാപാരിതശ്ച,അതോ,ഹം
ബ്രവീമി,സുഹൃദാംഹിതകാമാനാമിത്യാദി । അഥപ്രണിധിൎബകസൂത്രാ
ഗത്യഉവാച, ദേവപ്രാഗേവമയാനിഗദിതം, ദുൎഗ്ഗശോധനം ഹിപ്രതീ
ക്ഷണംകൎത്തവ്യമിതിതച്ചയുഷ്മാഭിൎന്നകൃതം,തദനപവധാനസ്യ ഫലമനു
ഭൂതമിതി ദുൎഗ്ഗദാഹോമേഘവൎണ്ണേനവായസേന ഗൃദ്ധ്രപ്രയുക്തേനകൃ
തഃ । രാജാനിശ്ചസ്യാഹ, ।
പ്രണയാദുപകാരാൽവായോവിശ്വസിതിശത്രുഷു ।
സസുപ്തഇവവൃക്ഷാഗ്രാൽപതിതഃപ്രതിബുദ്ധ്യതേ ॥
പ്രണിധിരുവാച,ഇതോദുൎഗ്ഗദാഹംവിധായയദാഗഗതോമേഘവൎണ്ണ
സ്തദാചിത്രവൎണ്ണേന പ്രസാദിതേനോക്തംഅയംമേഘവൎണ്ണോ,ത്ര ക
ൎപ്പൂരദ്വീപരാജ്യേഭിഷിച്യതാം ।
തഥാചോക്തം । കൃതകൃത്യസ്യഭൃത്യസ്യകൃതംനൈവപ്രണാശയേൽ ।
ഫലേനമനസാവാചാ ദൃഷ്ട്വാചൈനംപ്രഹൎഷയേൽ ।
ചക്രവാകോബ്രൂതേതല്പരപ്രണിധിരുവാച,തതഃപ്രധാനമന്ത്രിണാഗൃ
ദ്ധ്രേണാഭിഹിതംദേവനേദമുചിതംപ്രസാദാന്തരംകിമപിക്രിയതാം ।
യതഃ । അവിചാരയതോയുക്തികഥനംതുഷഖണ്ഡനം ।
നിചേഷൂപകൃതംരാജൻവാലുകാസ്വിവമൂത്രിതം ॥
മഹതാമാസ്പദേനീചഃകദാപിനകൎത്തവ്യഃ ।
തഥാചോക്തം । നീചഃശ്ലാഘ്യപദംപ്രാപ്യസ്വാമിനംഹന്തുമിഛതി ।
മൂഷികോവ്യാഘ്രതാംപ്രാപ്യമുനിംഹന്തുംഗതോയഥാ ॥
ചിത്രവൎണ്ണഃപൃഛതികഥമേതൽ ? മന്ത്രീകഥയതി,അസ്തിഗോതമസ്യമ
ഹൎഷേ സ്തപോവനേമഹാതപാനാമമുനിസ്തത്രതേനമുനിനാകാകേന
നീയമാനോമൂഷികശാബകോദൃഷ്ടഃ । തതഃസ്വഭാവദയാത്മനാതേന
മുനിനാനീവാരകണഃസംവൎദ്ധിതഃ । തതോവിലാളസ്തംമൂഷികംഖാദി
തുമനുധാവതിതമവലോക്യമൂഷികസ്തസ്യമുനേഃക്രോഡേപ്രവിവേശ ।
തതോമുനിനോക്തം,മൂഷികത്വംമാൎജ്ജാരോഭവതതഃ സവിലാളഃകുക്കുരം
ദൃഷ്ട്വാപലായതേ । തതോമുനിനോക്തംകുക്കുരാൽവിഭൈഷിതമേവകു
ക്കുരോഭവസചകുക്കുരോവ്യാഘ്രാൽവിഭൈതിതതസ്തേനമുനിനാ കുക്കു
രോവ്യാഘ്രഃകൃതഃ।അഥതംവ്യാഘ്രംമുനിൎമൂഷികോ,യമിതിപശ്യതി । അഥ
തംമുനിംദൃഷ്ട്വാവ്യാഘ്രംചസൎവ്വേവദന്തി,അനേനമുനിനാ മൂഷികോവ്യാ
ഘ്രതാംനീതഃ । ഏതഛ്രുത്വാസവ്യാഘ്രോ,ചിന്തയൽ, യാവദനേനമുനി
നാസ്ഥാതവ്യംതാവദിദംമേ സ്വരൂപാഖ്യാനമ കീൎത്തികരം നപലായി
ഷ്യതേമൂഷികഇത്യാലോച്യതം മുനിംഹന്തുംഗതഃ । തതോമുനിനാതൽ
ജ്ഞാത്വാപുനൎമ്മൂഷികോഭവഇത്യുക്ത്വാമൂഷികഏവകൃതഃ । അതോഹം
ബ്രവീമിനീചഃശ്ലാഘ്യപദമിത്യാദി।അപരഞ്ചസുകരമിദമിതിനമന്തവ്യം
