ഹിതോപദേശഃ । ൧൫
തഥാചോക്തം । ചലത്യേകേനപാദേനതിഷ്ഠത്യേകേനബുദ്ധിമാൻ ।
മാസമിക്ഷ്യപരംസ്ഥാനംപൂൎവ്വമായതനംത്യജേൽ ॥
വായസോബ്രൂതേ,അസ്തിസുനിരൂപിതംസ്ഥാനം। ഹിരണ്യകോ,വദൽ
കിന്തൽ? വായസോബ്രൂതേ,അസ്തിദണ്ഡകാരണ്യേകൎപ്പൂരഗൌരാഭി
ധാനംസരഃ,തത്രചിരകാലാപാൎജ്ജിതഃ പ്രിയസുഹൃന്മേമന്ഥരാഭിധാ
നഃകഛപോധാൎമ്മികഃപ്രതിവസതി ।
യതഃ । പരോപദേശേപാണ്ഡിത്യംസൎവ്വേഷാംസുകരംനൃണാം |
ധൎമ്മേസ്വീയ മനുഷ്ഠാനംകസ്യചിൽസുമഹാത്മനഃ ॥
സചഭോജനവിശേഷൈൎമ്മാംസംവൎദ്ധയിഷ്യതി । ഹിരണ്യകോ,പ്യാ
ഹതല്കിമത്രാവസ്ഥായമയാകൎത്തവ്യം ।
യതഃ । യസ്മിന്ദേശേനസന്മാനംനവൃൎത്തിന്നചബാന്ധവഃ ।
നചവിദ്യാഗമഃകശ്ചിൽതംദേശംപരിജ്ജയേൽ ॥
അപരഞ്ച । ലോകയാത്രാഭയംലജ്ജാദാക്ഷിണ്യംത്യാഗശീലതാ ।
പഞ്ചയത്രനവിദ്യന്തേനകുൎയ്യാൽതത്രസംസ്ഥിതിം ॥
അന്യച്ച തത്രമിത്രനവസ്തവ്യംയത്രനാസ്തിചതുഷ്ടയം ।
ഋണദാതാചവൈദ്യശ്ചശ്രോത്രിയഃസജലാനദി ॥
തതോമാമപിതത്രനയ । അഥവായസസ്തേനമിത്രേണസഹവിചിത്രാ
ലാപൈഃസുഖേനതസ്യസരസഃ സമീപംയയൌതതോമന്ഥരോൎദൂരാദ
വാലോക്യലഘുപതനകസ്യയഥോചിതമാതിഥ്യംവിധായ മൂഷികസ്യാ
തിഥിസല്കാരംചകാര ।
യതഃ । ബാലോവായദിവാവൃദ്ധോയുവാവാഗൃഹമാഗതഃ ।
തസ്യപൂജാവിധാതവ്യാസൎവ്വത്രാഭ്യാഗതോഗുരുഃ ॥
അപരഞ്ച । ഗുരുരഗ്നിദ്വിജാതീനാംവൎണ്ണനാംബ്രഹ്മണോഗുരുഃ ।
പതിരേകോഗുരുസ്ത്രീണാംസൎവ്വത്രാഭ്യാഗതോഗുരുഃ ॥
അപരഞ്ച । ഉത്തമസ്യാപിവൎണ്ണസ്യനീചോ,പിഗൃഹമാഗതഃ ।
പൂജനീയോയഥായോഗ്യംസൎവ്വദേവമയോ,തിഥിഃ ॥
വായസോവദൽ,സഖേമന്ഥരസവിശേഷപൂജാമസ്മൈ വിധേഹിയ
തോ, യംപുണ്യകൎമ്മണാംധുരിണഃ കാരുണ്യരത്നാകരോഹിരണ്യ കനാ
മാമൂഷികരാജഃഏതസ്യഗുണസ്തുതിംജിഹ്വാസഹസ്രദ്വയേനാപിയദി
സൎപ്പരാജഃ കദാചിൽകഥയിതുംസമൎത്ഥഃ സ്യാദിത്യുക്ത്വാചിത്രഗ്രീവോ
പാഖ്യാനംവൎണ്ണിതവാൻ । മന്ഥരഃസോദരം ഹിരണ്യകംസംപൂജ്യാഹഭദ്ര
ന്തേ ആത്മനോനിൎജ്ജനവനാഗമനകാരണമാഖ്യാതുമൎഹസി । ഹിരണ്യ
കോ, വദൽകഥയാമിശ്രുയതാം । അസ്തിചമ്പകാഭിധാനായാംനഗൎയ്യാം
പരിവ്രാജകാനാംവസതിഃ? തത്രചൂഡാകൎണ്ണോനാമപരിവ്രാൾപ്രതിവ
സതി,സചഭോജനാവശിഷ്ടഭിക്ഷാന്നസഹിതംഭിക്ഷാപാത്രം നാഗദ
ന്തകേ,വസ്ഥാപ്യസ്വപിതി,അഹഞ്ചതദന്നംഉൽ പ്ലുത്യപ്രത്യഹംഭക്ഷ
യാമി । അനന്തരംതസ്യപ്രിയസുഹൃൽവീണാകൎണ്ണോനാമപരിവ്രാജകഃ
സമായാതഃ,സതേനസഹകഥാപ്രസംഗാവസ്ഥിതോമമത്രാസാൎത്ഥം ജ
ൎജ്ജരവംശഖണ്ഡേനഭൂമിമതാഡയൽ । വീണാകൎണ്ണഉവാചസഖേകി
