ഉപനിഷത്തുകൾ/യോഗചൂഡാമണ്യുപനിഷദ്
| യോഗചൂഡാമണ്യുപനിഷത് ഉപനിഷത്തുകൾ |
യോഗചൂഡാമണ്യുപനിഷത്
[തിരുത്തുക]
മൂലാധാരാദിഷട്ചക്രം സഹസ്രാരോപരി സ്ഥിതം .
യോഗജ്ഞാനൈക ഫലകം രാമചന്ദ്രപദം ഭജേ ..
ഓം ആപ്യായന്തു മമാംഗാനി വാക്പ്രാണശ്ചക്ഷുഃ
ശ്രോത്രമഥോ ബലമിന്ദ്രിയാണി ച .. സർവാണി സർവം
ബ്രഹ്മോപനിഷദം മാഹം ബ്രഹ്മ നിരാകുര്യാം മാ മാ
ബ്രഹ്മ നിരാകരോദനിരാകരണമസ്ത്വനിരാകരണം മേസ്തു
തദാത്മനി നിരതേ യ ഉപനിഷത്സു ധർമാസ്തേ മയി സന്തു
തേ മയി സന്തു .. ഓം ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ..
ഓം യോഗചൂഡാമണിം വക്ഷ്യേ യോഗിനാം ഹിതകാമ്യയാ .
കൈവല്യസിദ്ധിദം ഗൂഢം സേവിതം യോഗവിത്തമൈഃ .. 1..
ആസനം പ്രാണസംരോധഃ പ്രത്യാഹാരശ്ച ധാരണാ .
ധ്യാനം സമാധിരേതാനി യോഗാംഗാനി ഭവന്തി ഷട് .. 2..
ഏകം സിദ്ധാസനം പ്രോക്തം ദ്വിതീയം കമലാസനം .
ഷട്ചക്രം ഷോഡശാധാരം ത്രിലക്ഷ്യം വ്യോമപഞ്ചകം .. 3..
സ്വദേഹേ യോ ന ജാനാതി തസ്യ സിദ്ധിഃ കഥം ഭവേത് .
ചതുർദലം സ്യാദാധാരം സ്വാധിഷ്ഠാനം ച ഷഡ്ദലം .. 4..
നാഭൗ ദശദലം പദ്മം ഹൃദയേ ദ്വാദശാരകം .
ഷോഡശാരം വിശുദ്ധാഖ്യം ഭ്രൂമധ്യേ ദ്വിദലം തഥാ .. 5..
സഹസ്രദലസംഖ്യാതം ബ്രഹ്മരന്ധ്രേ മഹാപഥി .
ആധാരം പ്രഥമം ചക്രം സ്വാധിഷ്ഠാനം ദ്വിതീയകം .. 6..
യോനിസ്ഥാനം ദ്വയോർമധ്യേ കാമരൂപം നിഗദ്യതേ .
കാമാഖ്യം തു ഗുദസ്ഥാനേ പങ്കജം തു ചതുർദലം .. 7..
തന്മധ്യേ പ്രോച്യതേ യോനിഃ കാമാഖ്യാ സിദ്ധവന്ദിതാ .
തസ്യ മധ്യേ മഹാലിംഗം പശ്ചിമാഭിമുഖം സ്ഥിതം .. 8..
നാഭൗ തു മണിവദ്ബിംബം യോ ജാനാതി സ യോഗവിത് .
തപ്തചാമീകരാഭാസം തഡില്ലേഖേവ വിസ്ഫുരത് .. 9..
ത്രികോണം തത്പുരം വഹ്നേരധോമേഢ്രാത്പ്രതിഷ്ഠിതം .
സമാധൗ പരമം ജ്യോതിരനന്തം വിശ്വതോമുഖം .. 10..
തസ്മിന്ദൃഷ്ടേ മഹായോഗേ യാതായാതോ ന വിദ്യതേ .
സ്വശബ്ദേന ഭവേത്പ്രാണഃ സ്വാധിഷ്ഠാനം തദാശ്രയഃ .. 11..
സ്വാധിഷ്ഠാശ്രയാദസ്മാന്മേഢ്രമേവഭിധീയതേ .
തന്തുനാ മണിവത്പ്രോതോ യോഽത്ര കന്ദഃ സുഷുമ്നയാ .. 12..
തന്നാഭിമണ്ഡലേ ചക്രം പ്രോച്യതേ മണിപൂരകം .
ദ്വാദശാരേ മഹാചക്രേ പുണ്യപാപവിവർജിതേ .. 13..
താവജ്ജീവോ ഭ്രമത്യേവം യാവത്തത്ത്വം ന വിന്ദതി .
ഊർധ്വം മേഢ്രാദധോ നാഭേഃ കന്ദേ യോനിഃ ഖഗാണ്ഡവത് .. 14..
തത്ര നാഡ്യഃ സമുത്പന്നാഃ സഹസ്രാണാം ദ്വിസപ്തതിഃ .
തേഷു നാഡീസഹസ്രേഷു ദ്വിസപ്തതിരുദാഹൃതാ .. 15..
പ്രധാനാഃ പ്രാണവാഹിന്യോ ഭൂയസ്താസു ദശസ്മൃതാഃ .
ഇഡാ ച പിംഗലാ ചൈവ സുഷുമ്നാ ച തൃതീയഗാ .. 16..
ഗാന്ധാരീ ഹസ്തിജിഹ്വാ ച പൂഷാ ചൈവ യശസ്വിനീ .
അലംബുസാ കുഹൂശ്ചൈവ ശംഖിനീ ദശമീ സ്മൃതാ .. 17..
ഏതന്നാഡീമഹാചക്രം ജ്ഞാതവ്യം യോഗിഭിഃ സദാ .
ഇഡാ വാമേ സ്ഥിതാ ഭാഗേ ദക്ഷിണേ പിംഗലാ സ്ഥിതാ .. 18..
സുഷുമ്നാ മധ്യദേശേ തു ഗാന്ധാരീ വാമചക്ഷുഷി .
ദക്ഷിണേ ഹസ്തിജിഹ്വാ ച പൂഷാ കർണേ ച ദക്ഷിണേ .. 19..
യശസ്വിനീ വാമകർണേ ചാനനേ ചാപുഅലംബുസാ .
കുഹൂശ്ച ലിംഗദേശേ തു മൂലസ്ഥാനേ തു ശംഖിനീ .. 20..
ഏവം ദ്വാരം സമാശ്രിത്യ തിഷ്ഠന്തേ നാഡയഃ ക്രമാത് .
ഇഡാപിംഗലാസൗഷുമ്നാഃ പ്രാണമാർഗേ ച സംസ്ഥിതാഃ .. 21..
സതതം പ്രാണവാഹിന്യഃ സോമസൂര്യാഗ്നിദേവതാഃ .
പ്രാണാപാനസമാനാഖ്യാ വ്യാനോദാനൗ ച വായവഃ .. 22..
നാഗഃ കൂർമോഽഥ കൃകരോ ദേവദത്തോ ധനഞ്ജയഃ .
ഹൃദി പ്രാണഃ സ്ഥിതോ നിത്യമപാനോ ഗുദമണ്ഡലേ .. 23..
സമാനോ നാഭിദേശേ തു ഉദാനഃ കണ്ഠമധ്യഗഃ .
വ്യാനഃ സർവശരീരേ തു പ്രധാനാഃ പഞ്ചവായവഃ .. 24..
ഉദ്ഗാരേ നാഗ ആഖ്യാതഃ കൂർമ ഉന്മീലനേ തഥാ .
കൃകരഃ ക്ഷുത്കരോ ജ്ഞേയോ ദേവദത്തോ വിജൃംഭണേ .. 25..
ന ജഹാതി മൃതം വാപി സർവവ്യാപീ ധനഞ്ജയഃ .
ഏതേ നാഡീഷു സർവാസു ഭ്രമന്തേ ജീവജന്തവഃ .. 26..
ആക്ഷിപ്തോ ഭുജദണ്ഡേന യഥാ ചലതി കന്ദുകഃ .
പ്രാണാപാനസമാക്ഷിപ്തസ്തഥാ ജീവോ ന തിഷ്ഠതി .. 27..
പ്രാണാപാനവശോ ജീവോ ഹ്യധശ്ചോർധ്വം ച ധാവതി .
വാമദക്ഷിണമാർഗാഭ്യാം ചഞ്ചലത്വാന്ന ദൃശ്യതേ .. 28..
രജ്ജുബദ്ധോ യഥാ ശ്യേനോ ഗതോഽപ്യാകൃഷ്യതേ പുനഃ .
ഗുണബദ്ധസ്തഥാ ജീവഃ പ്രാണാപാനേന കർഷതി .. 29..
പ്രാണാപാനവശോ ജീവോ ഹ്യധശ്ചോർധ്വം ച ഗച്ഛതി .
അപാനഃ കർഷതി പ്രാണം പ്രാണോഽപാനം ച കർഷതി .. 30..
ഊർധ്വാധഃസംസ്ഥിതാവേതൗ യോ ജാനാതി സ യോഗവിത് .
ഹകാരേണ ബഹിര്യാതി സകാരേണ വിശേത്പുനഃ .. 31..
ഹംസഹംസേത്യമും മത്രം ജീവോ ജപതി സർവദാ .
ഷട്ശതാനി ദിവാരാത്രൗ സഹസ്രാണ്യേകവിംശതിഃ .. 31..
ഏതത്സംഖ്യാന്വിതം മന്ത്രം ജീവോ ജപതി സർവദാ .
അജപാനാമ ഗായത്രീ യോഗിനാം മോക്ഷദാ സദാ .. 33..
അസ്യാഃ സങ്കൽപമാത്രേണ സർവപാപൈഃ പ്രമുച്യതേ .
അനയാ സദൃശീ വിദ്യാ അനയാ സദൃശോ ജപഃ .. 34..
അനയാ സദൃശം ജ്ഞാനം ന ഭൂതം ന ഭവിഷ്യതി .
കുണ്ഡലിന്യാ സമുദ്ഭൂതാ ഗായത്രീ പ്രാണധാരിണീ ..35..
പ്രാണവിദ്യാ മഹാവിദ്യാ യസ്താം വേത്തി സ വേദവിത് .
കന്ദോർധ്വേ കുണ്ഡലീശക്തിരഷ്ടധാ കുണ്ഡലാകൃതിഃ .. 36..
ബ്രഹ്മദ്വാരമുഖം നിത്യം മുഖേനാച്ഛായ തിഷ്ഠതി .
യേന ദ്വാരേണ ഗന്തവ്യം ബ്രഹ്മദ്വാരമനാമയം .. 37..
മുഖേനാച്ഛാദ്യ തദ്ദ്വാരം പ്രസുപ്താ പരമേശ്വരീ .
പ്രബുദ്ധാ വഹ്നിയോഗേന മനസാ മരുതാ സഹ .. 38..
സൂചിവദ്ഗാത്രമാദായ വ്രജത്യൂർധ്വം സുഷുമ്നയാ .
ഉദ്ഘാടയേത്കവാടം തു യഥാകുഞ്ചികയാ ഗൃഹം .
കുണ്ഡലിന്യാം തഥാ യോഗീ മോക്ഷദ്വാരം പ്രഭേദയേത് .. 39..
കൃത്വാ സമ്പുടിതൗ കരൗ ദൃഢതരം ബധ്വാ തു പദ്മാസനം
ഗാഢം വക്ഷസി സംനിധായ ചുബുകം ധ്യാനം ച തച്ചേഷ്ടിതം .
വാരംവാരമപാനമൂർധ്വമനിലം പ്രോച്ഛാരയേത്പൂരിതം
മുഞ്ചൻപ്രാണമുപൈതി ബോധമതുലം ശക്തിപ്രഭാവാന്നരഃ .. 40..
അംഗാനാം മർദനം കൃത്വാ ശ്രമസഞ്ജാതവാരിണാ .
കട്വമ്ലലവണത്യാഗീ ക്ഷീരഭോജനമാചരേത് ..41..
ബ്രഹ്മചാരീ മിതാഹാരീ യോഗീ യോഗപരായണഃ .
അബ്ദാദൂർധ്വം ഭവേത്സിദ്ധോ നാത്ര കാര്യാ വിചാരണാ .. 42..
സുസ്നിഗ്ധമധുരാഹാരശ്ചതുർഥാംശവിവർജിതഃ .
ഭുഞ്ജതേ ശിവസമ്പ്രീത്യാ മിതാഹാരീ സ ഉച്യതേ .. 43..
കന്ദോർധ്വേ കുണ്ഡലീശക്തിരഷ്ടധാ കുണ്ഡലീകൃതിഃ .
ബന്ധനായ ച മൂഢാനാം യോഗിനാം മോക്ഷദാ സദാ .. 44..
മഹാമുദ്രാ നഭോമുദ്രാ ഓഡ്യാണം ച ജലന്ധരം .
മൂലബന്ധം ച യോ വേത്തി സ യോഗീ മുക്തിഭാജനം .. 45..
പാർഷ്ണിഘാതേന സമ്പീഡ്യ യോനിമാകുഞ്ചയേദ്ദൃഢം .
അപാനമൂർധ്വമാകൃഷ്യ മൂലബന്ധോ വിധീയതേ .. 46..
അപാനപ്രാണയോരൈക്യം ക്ഷയാന്മൂത്രപുരീഷയോഃ .
യുവാ ഭവതി വൃദ്ധോഽപി സതതം മൂലബന്ധനാത് .. 47..
ഓഡ്യാണം കുരുതേ യസ്മാദവിശ്രാന്തം മഹാഖഗഃ .
ഓഡ്ഡിയാണം തദേവ സ്യാന്മൃത്യുമാതംഗകേസരീ .. 48..
ഉദരാത്പശ്ചിമം താണമധോ നാഭേർനിഗദ്യതേ .
ഓഡ്യാണമുദരേ ബന്ധസ്തത്ര ബന്ധോ വിധീയതേ .. 49..
ബധ്നാതി ഹി ശിരോജാതമധോഗാമി നഭോജലം .
തതോ ജാലന്ധരോ ബന്ധഃ കഷ്ടദുഃഖൗഘനാശനഃ .. 50..
ജാലന്ധരേ കൃതേ ബന്ധേ കണ്ഠസങ്കോചലക്ഷണേ .
ന പീയൂഷം പതത്യഗ്നൗ ന ച വായുഃ പ്രധാവതി .. 51..
കപാലകുഹരേ ജിഹ്വാ പ്രവിഷ്ടാ വിപരീതഗാ .
ഭ്രുവോരന്തർഗതാ ദൃഷ്ടിർമുദ്രാ ഭവതി ഖേചരീ .. 52..
ന രോഗോ മരണം തസ്യ ന നിദ്രാ ന ക്ഷുധാ തൃഷാ .
ന ച മൂർച്ഛാ ഭവേത്തസ്യ യോ മുദ്രാം വേത്തി ഖേചരീം .. 53..
പീഡ്യതേ ന ച രോഗേണ ലിഖ്യതേ ന സ കർമഭിഃ .
ബാധ്യതേ ന ച കേനാപി യോ മുദ്രാം വേത്തി ഖേചരീം .. 54..
ചിത്തം ചരതി ഖേ യസ്മാജ്ജിഹ്വാ ചരതി ഖേ യതഃ .
തേനേയം ഖേചരീ മുദ്രാ സർവസിദ്ധനമസ്കൃതാ ..55..
ബിന്ദുമൂലശരീരണി ശിരാസ്തത്ര പ്രതിഷ്ഠിതാഃ .
ഭാവയന്തീ ശരീരാണി ആപാദതലമസ്തകം .. 56..
ഖേചര്യാ മുദ്രിതം യേന വിവരം ലംബികോർധ്വതഃ .
ന തസ്യ ക്ഷീയതേ ബിന്ദുഃ കാമിന്യാലിംഗിതസ്യ ച .. 57..
യാവദ്ബിന്ദുഃ സ്ഥിതോ ദേഹേ താവന്മൃത്യുഭയം കുതഃ .
യാവദ്ബദ്ധാ നഭോമുദ്രാ താവദ്ബിന്ദുർന ഗച്ഛതി .. 58..
ജ്വലിതോഽപി യഥാ ബിന്ദുഃ സമ്പ്രാപ്തശ്ച ഹുതാശനം .
വ്രജത്യൂർധ്വം ഗതഃ ശക്ത്യാ നിരുദ്ധോ യോനിമുദ്രയാ .. 59..
സ പുനർദ്വിവിധോ ബിന്ദുഃ പാണ്ഡരോ ലോഹിതസ്തഥാ .
പാണ്ഡരം ശുക്ലമിത്യാഹുർലോഹിതാഖ്യം മഹാരജഃ .. 60..
സിന്ദൂരവ്രാതസങ്കാശം രവിസ്ഥാനസ്ഥിതം രജഃ .
ശശിസ്ഥാനസ്ഥിതം ശുക്ലം തയോരൈക്യം സുദുർലഭം .. 61..
ബിന്ദുർബ്രഹ്മാ രജഃ ശക്തിർബിന്ദുരിന്ദൂ രജോ രവിഃ .
ഉഭയോഃ സംഗമാദേവ പ്രാപ്യതേ പരമം പദം .. 62..
വായുനാ ശക്തിചാലേന പ്രേരിതം ച യഥാ രജഃ .
യാതി ബിന്ദുഃ സദൈകത്വം ഭവേദ്ദിവ്യവപുസ്തദാ .. 63..
ശുക്ലം ചന്ദ്രേണ സംയുക്തം രജഃ സൂര്യേണ സംഗതം .
തയോഃ സമരസൈകത്വം യോ ജാനാതി സ യോഗവിത് .. 64..
ശോധനം നാഡിജാലസ്യ ചാലനം ചന്ദ്രസൂര്യയോഃ .
രസാനാം ശോഷണം ചൈവ മഹാമുദ്രാഭിധീയതേ .. 65..
വക്ഷോന്യസ്തഹനുഃ പ്രപീഡ്യ സുചിരം യോനിം ച വാമാംഗിണാ
ഹസ്താഭ്യാമനുധാരയൻപ്രസരിതം പാദം തഥാ ദക്ഷിണം .
ആപൂര്യ ശ്വസനേന കുക്ഷിയുഗലം ബധ്വാ ശനൈ രേചയേ-
ത്സേയം വ്യാധിവിനാശിനീ സുമഹതീ മുദ്രാ നൃണാം കഥ്യതേ .. 66..
ചന്ദ്രാംശേന സമഭ്യസ്യ സൂര്യാംശേനാഭ്യസേത്പുനഃ .
യാ തുല്യാ തു ഭവേത്സംഖ്യാ തതോ മുദ്രാം വിസർജയേത് .. 67..
നഹി പഥ്യമപഥ്യം വാ രസാഃ സർവേഽപി നീരസാഃ .
അതിഭുക്തം വിഷം ഘോരം പീയൂഷമിവ ജീര്യതേ .. 68..
ക്ഷയകുഷ്ഠഗുദാവർതഗുൽമാജീർണപുരോഗമാഃ .
തസ്യ രോഗാഃ ക്ഷയം യാന്തി മഹാമുദ്രാം തു യോഽഭ്യസേത് .. 69..
കഥിതേയം മഹാമുദ്രാ മഹാസിദ്ധികരീ നൃണാം .
ഗോപനീയാ പ്രയത്നേന ന ദേയാ യസ്യ കസ്യചിത് .. 70..
പദ്മാസനം സമാരുഹ്യ സമകായശിരോധരഃ .
നാസാഗ്രദൃഷ്ടിരേകാന്തേ ജപേദോങ്കാരമവ്യയം .. 71..
ഓം നിത്യം ശുദ്ധം ബുദ്ധം നിർവികൽപം നിരഞ്ജനം
നിരാഖ്യാതമനാദിനിധനമേകം തുരീയം യദ്ഭൂതം
ഭവദ്ഭവിഷ്യത്പരിവർതമാനം സർവദാഽനവച്ഛിന്നം
പരംബ്രഹ്മ തസ്മാജ്ജാതാ പരാ ശക്തിഃ സ്വയം ജ്യോതിരാത്മികാ .
ആത്മന ആകാശഃ സംഭൂതഃ . ആകാശാദ്വായുഃ . വായോരഗ്നിഃ .
അഗ്നേരാപഃ . അദ്ഭ്യഃ പൃഥിവീ . ഏതേഷാം പഞ്ചഭൂതാനാം
പതയഃ പഞ്ച സദാശിവേശ്വരരുദ്രവിഷ്ണുബ്രഹ്മാണശ്ചേതി .
തേഷാം ബ്രഹ്മവിഷ്ണുരുദ്രാശ്ചോത്പത്തിസ്ഥിതിലയകർതാരഃ .
രാജസോ ബ്രഹ്മാ സാത്വികോ വിഷ്ണുസ്താമസോ രുദ്ര ഇതി ഏതേ ത്രയോ ഗുണയുക്താഃ .
ബ്രഹ്മാ ദേവാനാം പ്രഥമഃ സംബഭൂവ . ധാതാ ച സൃഷ്ടൗ
വിഷ്ണുശ്ച സ്ഥിതൗ രുദ്രശ്ച നാശേ ഭോഗായ ചന്ദ്ര ഇതി
പ്രഥമജാ ബഭൂവുഃ . ഏതേഷാം ബ്രഹ്മണോ ലോകാ ദേവതിര്യംഗ-
രസ്ഥാവരാശ്ച ജായന്തേ . തേഷാം മനുഷ്യാദീനാം
പഞ്ചഭൂതസമവായഃ ശരീരം . ജ്ഞാനകർമേന്ദ്രിയൈ-
ർജ്ഞാനവിഷയൈഃ പ്രാണാദിപഞ്ചവായുമനോബുദ്ധിചിത്താഹങ്കാരൈഃ
സ്ഥൂലകൽപിതൈഃ സോഽപി സ്ഥൂലപ്രകൃതിരിത്യുച്യതേ . ജ്ഞാനകർമേന്ദ്രിയൈ-
ർജ്ഞാനവിഷയൈഃ പ്രാണാദിപഞ്ചവായുമനോബുദ്ധിഭിശ്ച
സൂക്ഷ്മസ്ഥോഽപി ലിംഗമേവേത്യുച്യതേ . ഗുണത്രയയുക്തം കാരണം .
സർവേഷാമേവം ത്രീണി ശരീരാണി വർതന്തേ . ജാഗ്രത്സ്വപ്നസുഷുപ്തി-
തുരീയാശ്ചേത്യവസ്ഥാശ്ചതസ്രഃ താസാമവസ്ഥാനാമധിപതയ-
ശ്ചത്വാരഃ പുരുഷാ വിശ്വതൈജസപ്രാജ്ഞാത്മാനശ്ചേതി .
വിശ്വോ ഹി സ്ഥൂലഭുങ്നിത്യം തൈജസഃ പ്രവിവിക്തഭുക് .
ആനന്ദഭുക്തയാ പ്രാജ്ഞഃ സർവസാക്ഷീത്യതഃ പരഃ .. 72..
പ്രണതഃ സർവദാ തിഷ്ഠേത്സർവജീവേഷു ഭോഗതഃ .
അഭിരാമസ്തു സർവാസു ഹ്യവസ്ഥാസു ഹ്യധോമുഖഃ .. 73..
അകാര ഉകാരോ മകാരശ്ചേതി വേദാസ്ത്രയോ ലോകാസ്ത്രയോ
ഗുണാസ്ത്രീണ്യക്ഷരാണി ത്രയഃ സ്വരാ ഏവം പ്രണവഃ പ്രകാശതേ .
അകാരോ ജാഗ്രതി നേത്രേ വർതതേ സർവജന്തുഷു .
ഉകാരഃ കണ്ഠതഃ സ്വപ്നേ മകാരോ ഹൃദി സുപ്തിതഃ .. 74..
വിരാഡ്വിശ്വഃ സ്ഥൂലശ്ചാകാരഃ .
ഹിരണ്യഗർഭസ്തൈജസഃ സൂക്ഷ്മശ്ച ഉകാരഃ .
കാരണാവ്യാകൃതപ്രാജ്ഞശ്ച മകാരഃ .
അകാരോ രാജസോ രക്തോ ബ്രഹ്മ ചേതന ഉച്യതേ .
ഉകാരഃ സാത്ത്വികഃ ശുക്ലോ വിഷ്ണുരിത്യഭിധീയതേ .. 75..
മകാരസ്താമസഃ കൃഷ്ണോ രുദ്രശ്ചേതി തഥോച്യതേ .
പ്രണവാത്പ്രഭവോ ബ്രഹ്മാ പ്രണവാത്പ്രഭവോ ഹരിഃ .. 76..
പ്രണവാത്പ്രഭവോ രുദ്രഃ പ്രണവോ ഹി പരോ ഭവേത് .
അകാരേ ലീയതേ ബ്രഹ്മാ ഹ്യുകാരേ ലീയതേ ഹരിഃ .. 77..
മകാരേ ലീയതേ രുദ്രഃ പ്രണവോ ഹി പ്രകാശതേ .
ജ്ഞാനിനാമൂർധ്വഗോ ഭൂയാദജ്ഞാനേ സ്യാദധോമുഖഃ .. 78..
ഏവം വൈ പ്രണവസ്തിഷ്ഠേദ്യസ്തം വേദ സ വേദവിത് .
അനാഹതസ്വരൂപേണ ജ്ഞാനിനാമൂർധ്വഗോ ഭവേത് .. 79..
തൈലധാരാമിവാച്ഛിന്നം ദീർഘഘണ്ടാനിനാദവത് .
പ്രണവസ്യ ധ്വനിസ്തദ്വത്തദഗ്രം ബ്രഹ്മ ചോച്യതേ .. 80..ജ്യോതിർമയം തദഗ്രം സ്യാദവാച്യം ബുദ്ധിസൂക്ഷ്മതഃ .
ദദൃശുര്യേ മഹാത്മാനോ യസ്തം വേദ സ വേദവിത് .. 81..
ജാഗ്രന്നേത്രദ്വയോർമധ്യേ ഹംസ ഏവ പ്രകാശതേ .
സകാരഃ ഖേചരീ പ്രോക്തസ്ത്വമ്പദം ചേതി നിശ്ചിതം .. 82..
ഹകാരഃ പരമേശഃ സ്യാത്തത്പദം ചേതി നിശ്ചിതം .
സകാരോ ധ്യായതേ ജന്തുർഹകാരോ ഹി ഭവേദ്ധൃവം .. 83..
ഇന്ദ്രിയൈർബധ്യതേ ജീവ ആത്മാ ചൈവ ന ബധ്യതേ .
മമത്വേന ഭവേജ്ജീവോ നിർമമത്വേന കേവലഃ .. 84..
ഭൂർഭുവഃ സ്വരിമേ ലോകാഃ സോമസൂര്യാഗ്നിദേവതാഃ .
യസ്യ മാത്രാസു തിഷ്ഠന്തി തത്പരം ജ്യോതിരോമിതി .. 85..
ക്രിയാ ഇച്ഛാ തഥാ ജ്ഞാനം ബ്രാഹ്മീ രൗദ്രീ ച വൈഷ്ണവീ .
ത്രിധാ മാത്രാസ്ഥിതിര്യത്ര തത്പരം ജ്യോതിരോമിതി .. 86..
വചസാ തജ്ജപേന്നിത്യം വപുഷാ തത്സമഭ്യസേത് .
മനസാ തജ്ജപേന്നിത്യം തത്പരം ജ്യോതിരോമിതി .. 87..
ശുചിർവാപ്യശുചിർവാപി യോ ജപേത്പ്രണവം സദാ .
ന സ ലിപ്യതി പാപേന പദ്മപത്രമിവാംഭസാ .. 88..
ചലേ വാതേ ചലോ ബിന്ദുർനിശ്ചലേ നിശ്ചലോ ഭവേത് .
യോഗീ സ്ഥാണുത്വമാപ്നോതി തതോ വായും നിരുന്ധയേത് .. 89..
യാവദ്വായുഃ സ്ഥിതോ ദേഹേ താവജ്ജീവോ ന മുഞ്ചതി .
മരണം തസ്യ നിഷ്ക്രാന്തിസ്തതോ വായും നിരുന്ധയേത് .. 90..
യാവദ്വായുഃ സ്ഥിതോ ദേഹേ താവജ്ജീവോ ന മുഞ്ചതി .
യാവദ്ദൃഷ്ടിർഭ്രുവോർമധ്യേ താവത്കാലം ഭയം കുതഃ .. 91..
അൽപകാലഭയാദ്ബ്രഹ്മൻപ്രാണായമപരോ ഭവേത് .
യോഗിനോ മുനശ്ചൈവ തതഃ പ്രാണാന്നിരോധയേത് .. 92..
ഷഡ്വിംശദംഗുലിർഹംസഃ പ്രയാണം കുരുതേ ബഹിഃ .
വാമദക്ഷിണമാർഗേണ പ്രാണായാമോ വിധീയതേ .. 93..
ശുദ്ധിമേതി യദാ സർവം നാഡീചക്രം മലാകുലം .
തദൈവ ജായതേ യോഗീ പ്രാണസംഗ്രഹണക്ഷമഃ .. 94..
ബദ്ധപദ്മാസനോ യോഗീ പ്രാണം ചന്ദ്രേണ പൂരയേത് .
ധാരയേദ്വാ യഥാശക്ത്യാ ഭൂയഃ സൂര്യേണ രേചയേത് .. 95..
അമൃതോദധിസങ്കാശം ഗോക്ഷീരധവലോപമം .
ധ്യാത്വാ ചന്ദ്രമസം ബിംബം പ്രാണായാമേ സുഖീ ഭവേത് .. 96..
സ്ഫുരത്പ്രജ്വലസഞ്ജ്വാലാപൂജ്യമാദിത്യമണ്ഡലം .
ധ്യാത്വാ ഹൃദി സ്ഥിതം യോഗീ പ്രാണായാമേ സുഖീ ഭവേത് .. 97..
പ്രാണം ചേദിഡയാ പിബേന്നിയമിതം ഭൂയോഽന്യഥാ രേചയേ-
ത്പീത്വാ പിംഗലയാ സമീരണമഥോ ബദ്ധ്വാ ത്യജേദ്വാമയാ .
സൂര്യാചന്ദ്രമസോരനേന വിധിനാ ബിന്ദുദ്വയം ധ്യായതഃ
ശുദ്ധാ നാഡിഗണാ ഭവന്തി യമിനോ മാസദ്വയാദൂർധ്വതഃ .. 98..
യഥേഷ്ടധാരണം വായോരനലസ്യ പ്രദീപനം .
നാദാഭിവ്യക്തിരാരോഗ്യം ജായതേ നാഡിശോധനാത് .. 99..
പ്രാണോ ദേഹസ്ഥിതോ യാവദപാനം തു നിരുന്ധയേത് .
ഏകശ്വാസമയീ മാത്രാ ഊർധ്വാധോ ഗഗനേ ഗതിഃ .. 100..
രേചകഃ പൂരകശ്ചൈവ കുംഭകഃ പ്രണവാത്മകഃ .
പ്രാണായാമോ ഭവേദേവം മാത്രാദ്വാദശസംയുതഃ .. 101..
മാത്രാദ്വാദശസംയുക്തൗ ദിവാകരനിശാകരൗ .
ദോഷജാലമബധ്നന്തൗ ജ്ഞാതവ്യൗ യോഗിഭിഃ സദാ .. 102..
പൂരകം ദ്വാദശം കുര്യാത്കുംഭകം ഷോഡശം ഭവേത് .
രേചകം ദശ ചോങ്കാരഃ പ്രാണായാമഃ സ ഉച്യതേ .. 103..
അധമേ ദ്വാദശമാത്രാ മധ്യമേ ദ്വിഗുണാ മതാ .
ഉത്തമേ ത്രിഗുണാ പ്രോക്താ പ്രാണായാമസ്യ നിർണയഃ .. 104..
അധമേ സ്വേദജനനം കമ്പോ ഭവതി മധ്യമേ .
ഉത്തമേ സ്ഥാനമാപ്നോതി തതോ വായും നിരുന്ധയേത് .. 105..
ബദ്ധപദ്മാസനോ യോഗീ നമസ്കൃത്യ ഗുരും ശിവം .
നാസാഗ്രദൃഷ്ടിരേകാകീ പ്രാണായാമം സമഭ്യസേത് .. 106..
ദ്വാരാണാം നവ സംനിരുധ്യ മരുതം ബധ്വാ ദൃഢാം ധാരണാം
നീത്വാ കാലമപാനവഹ്നിസഹിതം ശക്ത്യാ സമം ചാലിതം .
ആത്മധ്യാനയുതസ്ത്വനേന വിധിനാ ഘ്രിന്യസ്യ മൂർധ്നി സ്ഥിരം
യാവത്തിഷ്ഠതി താവദേവ മഹതാം സംഗോ ന സംസ്തൂയതേ .. 107..
പ്രാണായാമോ ഭവേദേവം പാതകേന്ധനപാവകഃ .
ഭവോദധിമഹാസേതുഃ പ്രോച്യതേ യോഗിഭിഃ സദാ .. 108..
ആസനേന രുജം ഹന്തി പ്രാണായാമേന പാതകം .
വികാരം മാനസം യോഗീ പ്രത്യാഹാരേണ മുഞ്ചതി .. 109..
ധാരണാഭിർമനോധൈര്യം യാതി ചൈതന്യമദ്ഭുതം .
സമാധൗ മോക്ഷമാപ്നോതി ത്യക്ത്വാ കർമ ശുഭാശുഭം .. 110..
പ്രാണായാമദ്വിഷട്കേന പ്രത്യാഹാരഃ പ്രകീർതിതഃ .
പ്രത്യാഹാരദ്വിഷട്കേന ജായതേ ധാരണാ ശുഭാ .. 111..
ധാരണാദ്വാദശ പ്രോക്തം ധ്യാനം യോഗവിശാരദൈഃ .
ധ്യാനദ്വാദശകേനൈവ സമാധിരഭിധീയതേ .. 112..
യത്സമാധൗ പരഞ്ജ്യോതിരനന്തം വിശ്വതോമുഖം .
തസ്മിന്ദൃഷ്ടേ ക്രിയാകർമ യാതായാതോ ന വിദ്യതേ .. 113..
സംബദ്ധാസനമേഢ്രമംഘ്രിയുഗലം കർണാക്ഷിനാസാപുട-
ദ്വാരാദ്യംഗുലിഭിർനിയമ്യ പവനം വക്ത്രേണ വാ പൂരിതം .
ബധ്വാ വക്ഷസി ബഹ്വയാനസഹിതം മൂർധ്നി സ്ഥിരം ധാരയേ-
ദേവം യാന്തി വിശേഷതത്ത്വസമതാം യോഗീശ്വരാസ്തന്മനഃ .. 114..
ഗഗനം പവനേ പ്രാപ്തേ ധ്വനിരുത്പദ്യതേ മഹാൻ .
ഘണ്ടാദീനാം പ്രവാദ്യാനാം നാദസിദ്ധിരുദീരിതാ .. 115..
പ്രാണായാമേന യുക്തേന സർവരോഗക്ഷയോ ഭവേത് .
പ്രാണായാമവിയുക്തേഭ്യഃ സർവരോഗസമുദ്ഭവഃ .. 116..
ഹിക്കാ കാസസ്തഥാ ശ്വാസഃ ശിരഃകർണാക്ഷിവേദനാഃ .
ഭവന്തി വിവിധാ രോഗാഃ പവനവ്യത്യയക്രമാത് .. 117..
യഥാ സിംഹോ ഗജോ വ്യാഘ്രോ ഭവേദ്വശ്യഃ ശനൈഃ ശനൈഃ .
തഥൈവ സേവിതോ വായുരന്യഥാ ഹന്തി സാധകം .. 118..
യുക്തംയുക്തം ത്യജേദ്വായും യുക്തംയുക്തം പ്രപൂരയേത് .
യുക്തംയുക്തം പ്രബധ്നീയാദേവം സിദ്ധിമവാപ്നുയാത് .. 119..
ചരതാം ചക്ഷുരാദീനാം വിഷയേഷു യഥാക്രമം .
യത്പ്രത്യാഹരണം തേഷാം പ്രത്യാഹരഃ സ ഉച്യതേ .. 120..
യഥാ തൃതീയകാലേ തു രവിഃ പ്രത്യാഹരേത്പ്രഭാം .
തൃതീയംഗസ്ഥിതോ യോഗീ വികാരം മനസം ഹരേദീത്യുപനിഷത് .
ഓം ആപ്യായന്തു മമാംഗാനി വാക്പ്രാണശ്ചക്ഷുഃ
ശ്രോത്രമഥോ ബലമിന്ദ്രിയാണി ച സർവാണി സർവം ബ്രഹ്മോപനിഷദം
മാഹം ബ്രഹ്മ നിരാകുര്യാം മാ മാ ബ്രഹ്മ നിരാകരോദനിരാകരണ-
മസ്ത്വനിരാകരണം മേസ്തു തദാത്മനി നിരതേ യ ഉപനിഷത്സു
ധർമാസ്തേ മയി സന്തു തേ മയി തേ മയി സന്തു ..
ഓം ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ..
ഇതി യോഗചൂഡാമണ്യുപനിഷത്സമാപ്താ ..