ഉപനിഷത്തുകൾ/യോഗകുണ്ഡല്യുപനിഷദ്

യോഗകുണ്ഡല്യുപനിഷത് ഉപനിഷത്തുകൾ

യോഗകുണ്ഡല്യുപനിഷത്

യോഗകുണ്ഡല്യുപനിഷദ്യോഗസിദ്ധിഹൃദാസനം .
നിർവിശേഷബ്രഹ്മതത്ത്വം സ്വമാത്രമിതി ചിന്തയേ ..
ഓം സഹ നാവവതു സഹ നൗ ഭുനക്തു സഹ വീര്യം കരവാവഹൈ .
തേജസ്വിനാവധീതമസ്തു മാ വിദ്വിഷാവഹൈ ..
ഓം ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ..
ഹരിഃ ഓം .. ഹേതുദ്വയം ഹി ചിത്തസ്യ വാസനാ ച സമീരണഃ .
തയോർവിനഷ്ട ഏകസ്മിംസ്തദ്ദ്വാവപി വിനശ്യതഃ .. 1..
തയോരാദൗ സമീരസ്യ ജയം കുര്യാനരഃ സദാ .
മിതാഹാരശ്ചാസനം ച ശക്തിശ്ചാലസ്തൃതീയകഃ .. 2..
ഏതേഷാം ലക്ഷണം വക്ഷ്യേ ശൃണു ഗൗതമ സാദരം .
സുസ്നിഗ്ധമധുരാഹാരശ്ചതുർഥാംശവിവർജിതഃ .. 3..
ഭുജ്യതേ ശിവസമ്പ്രീത്യൈ മിതാഹാരഃ സ ഉച്യതേ .
ആസനം ദ്വിവിധം പ്രോക്തം പദ്മം വജ്രാസനം തഥാ .. 4..
ഊർവോരുപരി ചേദ്ധത്തേ ഉഭേ പാദതലേ യഥാ .
പദ്മാസനം ഭവേദേതത്സർവപാപപ്രണാശനം .. 5..
വാമാംഘ്രിമൂലകന്ദാധോ ഹ്യന്യം തദുപരി ക്ഷിപേത് .
സമഗ്രീവശിരഃകായോ വജ്രാസനമിതീരിതം .. 6..
കുണ്ഡല്യേവ ഭവേച്ഛക്തിസ്താം തു സഞ്ചാലയേദ്ബുധ .
സ്വസ്ഥാനാദാഭ്രുവോർമധ്യം ശക്തിചാലനമുച്യതേ .. 7..
തത്സാധനേ ദ്വയം മുഖ്യം സരസ്വത്യാസ്തു ചാലനം .
പ്രാണരോധമഥാഭ്യാസാദൃജ്വീ കുണ്ഡലിനീ ഭവേത് .. 8..
തയോരാദൗ സരസ്വത്യാശ്ചാലനം കഥയാമി തേ .
അരുന്ധത്യേവ കഥിതാ പുരാവിദ്ഭിഃ സരസ്വതീ .. 9..
യസ്യാഃ സഞ്ചാലനേനൈവ സ്വയം ചലതി കുണ്ഡലീ .
ഇഡായാം വഹതി പ്രാണേ ബദ്ധ്വാ പദ്മാസനം ദൃഢം .. 10..
ദ്വാദശാംഗുലദൈർഘ്യം ച അംബരം ചതുരംഗുലം .
വിസ്തീര്യ തേന തന്നാഡീം വേഷ്ടയിത്വാ തതഃ സുധീഃ .. 11..
അംഗുഷ്ഠതർജനീഭ്യാം തു ഹസ്താഭ്യാം ധാരയേദ്ധൃഢം .
സ്വശക്ത്യാ ചാലയേദ്വാമേ ദക്ഷിണേന പുനഃപുനഃ .. 12..
മുഹൂർതദ്വയപര്യന്തം നിർഭയാച്ചാലയേത്സുധീഃ .
ഊർധ്വമാകർഷയേത്കിഞ്ചിത്സുഷുമ്നാം കുണ്ഡലീഗതാം .. 13..
തേന കുണ്ഡലിനീ തസ്യാഃ സുഷുമ്നായാ മുഖം വ്രജേത് .
ജഹാതി തസ്മാത്പ്രാണോഽയം സുഷുമ്നാം വ്രജതി സ്വതഃ .. 14..
തുന്ദേ തു താണം കുര്യാച്ച കണ്ഠസങ്കോചനേ കൃതേ .
സരസ്വത്യാം ചാലനേന വക്ഷസശ്ചോർധ്വഗോ മരുത് .. 15..
സൂര്യേണ രേചയേദ്വായും സരവത്യാസ്തു ചാലനേ .
കണ്ഠസങ്കോചനം കൃത്വാ വക്ഷസശ്ചോർധ്വഗോ മരുത് .. 16..
തസ്മാത്സഞ്ചാലയേന്നിത്യം ശബ്ദഗർഭാം സരസ്വതീം .
യസ്യാഃ സഞ്ചാലനാനേനൈവ യോഗീ രോഗൈഃ പ്രമുച്യതേ .. 17..
ഗുൽമം ജലോദരഃ പ്ലീഹാ യേ ചാന്യേ തുന്ദമധ്യഗാഃ .
സർവേ തേ ശക്തിചാലേന രോഗാ നശ്യന്തി നിശ്ചയം .. 18..
പ്രാണരോധമഥേദാനീം പ്രവക്ഷ്യാമി സമാസതഃ .
പ്രാണശ്ച ദഹനോ വായുരായാമഃ കുംഭകഃ സ്മൃതഃ .. 19..
സ ഏവ ദ്വിവിധഃ പ്രോക്തഃ സഹിതഃ കേവലസ്തഥാ .
യാവത്കേവലസിദ്ധിഃ സ്യാത്താവത്സഹിതമഭ്യസേത് .. 20..
സൂര്യോജ്ജായീ ശീതലീ ച ഭസ്ത്രീ ചൈവ ചതുർഥികാ .
ഭേദൈരേവ സമം കുംഭോ യഃ സ്യാത്സഹിതകുംഭകഃ .. 21..
പവിത്രേ നിർജനേ ദേശേ ശർകരാദിവിവർജിതേ .
ധനുഃപ്രമാണപര്യന്തേ ശീതാഗ്നിജലവർജിതേ .. 22..
പവിത്രേ നാത്യുച്ചനീചേ ഹ്യാസനേ സുഖദേ സുഖേ .
ബദ്ധപദ്മാസനം കൃത്വാ സരസ്വത്യാസ്തു ചാലനം .. 23..
ദക്ഷനാഡ്യാ സമാകൃഷ്യ ബഹിഷ്ഠം പവനം ശനൈഃ .
യഥേഷ്ടം പൂരയേദ്വായും രേചയേദിഡയാ തതഃ .. 24..
കപാലശോധനേ വാപി രേചയേത്പവനം ശനൈഃ .
ചതുഷ്കം വാതദോഷം തു കൃമിദോഷം നിഹന്തി ച .. 25..
പുനഃ പുനരിദം കാര്യം സൂര്യഭേദമുദാഹൃതം .
മുഖം സംയമ്യ നാഡിഭ്യാമാകൃഷ്യ പവനം ശനൈഃ .. 26..
യഥാ ലഗതി കണ്ഠാത്തു ഹൃദയാവധി സസ്വനം .
പൂർവവത്കുംഭയേത്പ്രാണം രേചയേദിഡയാ തതഃ .. 27..
ശീർഷോദിതാനലഹരം ഗലശ്ലേഷ്മഹരം പരം .
സർവരോഗഹരം പുണ്യം ദേഹാനലവിവർധനം .. 28..
നാഡീജലോദരം ധാതുഗതദോഷവിനാശനം .
ഗച്ഛതസ്തിഷ്ഠതഃ കാര്യമുജ്ജായാഖ്യം തു കുംഭകം .. 29..
ജിഹ്വയാ വായുമാകൃഷ്യ പൂർവവത്കുംഭകാദനു .
ശനൈസ്തു ഘ്രാണരന്ധ്രാഭ്യാം രേചയേദനിലം സുധീഃ .. 30..
ഗുൽമപ്ലീഹാദികാന്ദോഷാൻക്ഷയം പിത്തം ജ്വരം തൃഷാം .
വിഷാണി ശീതലീ നാമ കുംഭകോഽയം നിഹന്തി ച .. 31..
തതഃ പദ്മാസനം ബദ്ധ്വാ സമഗ്രീവോദരഃ സുധീഃ .
മുഖം സംയമ്യ യത്നേന പ്രാണം ഘ്രാണേന രേചയേത് .. 32..
യഥാ ലഗതി കണ്ഠാത്തു കപാലേ സസ്വനം തതഃ .
വേഗേന പൂരയേത്കിഞ്ചിധൃത്പദ്മാവധി മാരുതം .. 33..
പുനർവിരേചയേത്തദ്വത്പൂരയേച്ച പുനഃ പുനഃ .
യഥൈവ ലോഹകാരാണാം ഭസ്ത്രാ വേഗേന ചാല്യതേ .. 34..
തഥൈവ സ്വശരീരസ്ഥം ചാലയേത്പവനം ശനൈഃ .
യഥാ ശ്രമോ ഭവേദ്ദേഹേ തഥാ സൂര്യേണ പൂരയേത് .. 35..
യഥോദരം ഭവേത്പൂർണം പവനേന തഥാ ലഘു .
ധാരയന്നാസികാമധ്യം തർജനീഭ്യാം വിനാ ദൃഢം .. 36..
കുംഭകം പൂർവവത്കൃത്വാ രേചേയേദിഡയാനിലം .
കണ്ഠോത്ഥിതാനലഹരം ശരീരാഗ്നിവിവർധ്നം .. 37..
കുണ്ഡലീബോധകം പുണ്യം പാപഘ്നം ശുഭദം സുഖം .
ബ്രഹ്മനാഡീമുഖാന്തസ്ഥ കഫാദ്യർഗലനാശനം .. 38..
ഗുണത്രയസമുദ്ഭൂതഗ്രന്ഥിത്രയവിഭേദകം .
വിശേഷേണൈവ കർതവ്യം ഭസ്ത്രാഖ്യം കുംഭകം ത്വിദം .. 39..
ചതുർണാമപി ഭേദാനാം കുംഭകേ സമുപസ്ഥിതേ .
ബന്ധത്രയമിദം കാര്യം യോഗിഭിർവീതകൽമഷൈഃ .. 40..
പ്രഥമോ മൂലബന്ധസ്തു ദ്വിതീയോഡ്ഡീയണാഭിധഃ .
ജാലന്ധരസ്തൃതീയസ്തു തേഷാം ലക്ഷണമുച്യതേ .. 41..
അധോഗതിമപാനം വൈ ഊർധ്വഗം കുരുതേ ബലാത് .
ആകുഞ്ചനേന തം പ്രാഹുർമൂലബന്ധോഽയമുച്യതേ .. 42..
അപാനേ ചോർധ്വഗേ യാതേ സമ്പ്രാപ്തേ വഹ്നിമണ്ഡലേ .
തതോഽനലശിഖാ ദീർഘാ വർധതേ വായുനാഹതാ .. 43..
തതോ യാതൗ വഹ്ന്യമാനൗ പ്രാണമുഷ്ണസ്വരൂപകം .
തേനാത്യന്തപ്രദീപ്തേന ജ്വലനോ ദേഹജസ്തഥാ .. 44..
തേന കുണ്ഡലിനീ സുപ്താ സന്തപ്താ സമ്പ്രബുധ്യതേ .
ദണ്ഡാഹതഭുജംഗീവ നിഃശ്വസ്യ ഋജുതാം വ്രജേത് .. 45..
ബിലപ്രവേശതോ യത്ര ബ്രഹ്മനാഡ്യന്തരം വ്രജേത് .
തസ്മാന്നിത്യം മൂലബന്ധഃ കർതവ്യോ യോഗിഭിഃ സദാ .. 46..
കുംഭകാന്തേ രേചകാദൗ കർതവ്യസ്തൂഡ്ഡിയാണകഃ .
ബന്ധോ യേന സുഷുമ്നായാം പ്രാണസ്തൂഡ്ഡീയതേ യതഃ .. 47..
തസ്മാദുഡ്ഡീയണാഖ്യോഽയം യോഗിഭിഃ സമുദാഹൃതഃ .
സതി വജ്രാസനേ പാദൗ കരാഭ്യാം ധാരയേധൃഢം .. 48..
ഗുൽഫദേശസമീപേ ച കന്ദം തത്ര പ്രപീഡയേത് .
പശ്ചിമം താണമുദരേ ധാരയേധൃദയേ ഗലേ .. 49..
ശനൈഃ ശനൈര്യദാ പ്രാണസ്തുന്ദസന്ധിം നിഗച്ഛതി .
തുന്ദദോഷം വിനിർധൂയ കർതവ്യം സതതം ശനൈഃ .. 50..
പൂരകാന്തേ തു കർതവ്യോ ബന്ധോ ജാലന്ധരാഭിധഃ .
കണ്ഠസങ്കോചരൂപോഽസൗ വായുമാർഗനിരോധകഃ .. 51..
അധസ്താത്കുഞ്ചനേനാശു കണ്ഠസങ്കോചനേ കൃതേ .
മധ്യേ പശ്ചിമതാണേന സ്യാത്പ്രാണോ ബ്രഹ്മനാഡിഗഃ .. 52..
പൂർവോക്തേന ക്രമേണൈവ സമ്യഗാസനമാസ്ഥിതഃ .
ചാലനം തു സരസ്വത്യാഃ കൃത്വാ പ്രാണം നിരോധയേത് .. 53..
പ്രഥമേ ദിവസേ കാര്യം കുംഭകാനാം ചതുഷ്ടയം .
പ്രത്യേകം ദശസംഖ്യാങ്കം ദ്വിതീയേ പഞ്ചഭിസ്തഥാ .. 54..
വിശത്യലം തൃതീയേഹ്നി പഞ്ചവൃദ്ധ്യാ ദിനേദിനേ .
കർതവ്യഃ കുംഭകോ നിത്യം ബന്ധത്രയസമന്വിതഃ .. 55..
ദിവാ സുപ്തിർനിശായാം തു ജാഗരാദതിമൈഥുനാത് .
ബഹുസങ്ക്രമണം നിത്യം രോധാന്മൂത്രപുരീഷയോഃ .. 56..
വിഷമാശനദോഷാച്ച പ്രയാസപ്രാണചിന്തനാത് .
ശീഘ്രമുത്പദ്യതേ രോഗഃ സ്തംഭയേദ്യദി സംയമീ .. 57..
യോഗാഭ്യാസേന മേ രോഗ ഉത്പന്ന ഇതി കഥ്യതേ .
തതോഽഭ്യാസം ത്യജേദേവം പ്രഥമം വിഘ്നാച്യതേ .. 58..
ദ്വിതീയം സംശയാഖ്യം ച തൃതീയം ച പ്രമത്തതാ .
ആലസ്യാഖ്യം ചതുർഥം ച നിദ്രാരൂപം തു പഞ്ചമം .. 59..
ഷഷ്ഠം തു വിരതിർഭ്രാന്തിഃ സപ്തമം പരികീർതിതം .
വിഷമം ചാഷ്ടമം ചൈവ അനാഖ്യം നവമം സ്മൃതം .. 60..
അലബ്ധിര്യോഗതത്ത്വസ്യ ദശമം പ്രോച്യതേ ബുധൈഃ .
ഇത്യേതദ്വിഘ്നദശകം വിചാരേണ ത്യജേദ്ബുധഃ .. 61..
പ്രാണാഭ്യാസസ്തതഃ കാര്യോ നിത്യം സത്ത്വസ്ഥയാ ധിയാ .
സുഷുമ്നാ ലീയതേ ചിത്തം തഥാ വായുഃ പ്രധാവതി .. 62..
ശുഷ്കേ മലേ തു യോഗീ ച സ്യാദ്ഗതിശ്ചലിതാ തതഃ .
അധോഗതിമപാനം വൈ ഊർധ്വഗം കുരുതേ ബലാത് .. 63..
ആകുഞ്ചനേന തം പ്രാഹുർമൂലബന്ധോഽയമുച്യതേ .
അപാനശ്ചോർധ്വഗോഭൂത്വാ വഹ്നിനാ സഹ ഗച്ഛതി .. 64..
പ്രാണസ്ഥാനം തതോ വഹ്നിഃ പ്രാണാപാനൗ ച സത്വരം .
മിലിത്വാ കുണ്ഡലീം യാതി പ്രസുപ്താ കുണ്ഡലാകൃതിഃ .. 65..
തേനാഗ്നിനാ ച സന്തപ്താ പവനേനൈവ ചാലിതാ .
പ്രസാര്യ സ്വശരീരം തു സുഷുമ്നാ വദനാന്തരേ .. 66..
ബ്രഹ്മഗ്രന്ഥിം തതോ ഭിത്ത്വാ രജോഗുണസമുദ്ഭവം .
സുഷുമ്നാ വദനേ ശീഘ്രം വിദ്യുല്ലേഖേവ സംസ്ഫുരേത് .. 67..
വിഷ്ണുഗ്രന്ഥിം പ്രയാത്യുച്ചൈഃ സത്വരം ഹൃദി സംസ്ഥിതാ .
ഊർധ്വം ഗച്ഛതി യച്ചാസ്തേ രുദ്രഗ്രന്ഥിം തദുദ്ഭവം .. 68..
ഭ്രുവോർമധ്യേ തു സംഭിദ്യ യാതി ശീതാംശുമണ്ഡലം .
അനാഹതാഖ്യം യച്ചക്രം ദലൈഃ ഷോഡശഭിര്യുതം .. 69..
തത്ര ശീതാംശുസഞ്ജാതം ദ്രവം ശോഷയതി സ്വയം .
ചലിതേ പ്രാണ വേഗേന രക്തം പീതം രവേർഗ്രഹാത് .. 70..
യാതേന്ദുചക്രം യത്രാസ്തേ ശുദ്ധശ്ലേഷ്മദ്രവാത്മകം .
തത്ര സിക്തം ഗ്രസത്യുഷ്ണം കഥം ശീതസ്വഭാവകം .. 71..
തഥൈവ രഭസാ ശുക്ലം ചന്ദ്രരൂപം ഹി തപ്യതേ .
ഊർധ്വം പ്രവഹതി ക്ഷുബ്ധാ തദൈവം ഭ്രമതേതരാം .. 72..
തസ്യാസ്വാദവശാച്ചിത്തം ബഹിഷ്ഠം വിഷയേഷു യത് .
തദേവ പരമം ഭുക്ത്വാ സ്വസ്ഥഃ സ്വാത്മരതോ യുവാ .. 73..
പ്രകൃത്യഷ്ടകരൂപം ച സ്ഥാനം ഗച്ഛതി കുണ്ഡലീ .
ക്രോഡീകൃത്യ ശിവം യാതി ക്രോഡീകൃത്യ വിലീയതേ .. 74..
ഇത്യധോർധ്വരജഃ ശുക്ലം ശിവേ തദനു മാരുതഃ .
പ്രാണാപാനൗ സമൗ യാതി സദാ ജാതൗ തഥൈവ ച .. 75..
ഭൂതേഽൽപേ ചാപ്യനൽപേ വാ വാചകേ ത്വതിവർധതേ .
ധവയത്യഖിലാ വാതാ അഗ്നിമൂഷാഹിരണ്യവത് .. 76..
ആധിഭൗതികദേഹം തു ആധിദൈവികവിഗ്രഹേ .
ദേഹോഽതിവിമലം യാതി ചാതിവാഹികതാമിയാത് .. 77..
ജാഡ്യഭാവവിനിർമുക്തമമലം ചിന്മയാത്മകം .
തസ്യാതിവാഹികം മുഖ്യം സർവേഷാം തു മദാത്മകം .. 78..
ജായാഭവവിനിർമുക്തിഃ കാലരൂപസ്യ വിഭ്രമഃ .
ഇതി തം സ്വസ്വരൂപാ ഹി മതീ രജ്ജുഭുജംഗവത് .. 79..
മൃഷൈവോദേതി സകലം മൃഷൈവ പ്രവിലീയതേ .
രൗപ്യബുദ്ധിഃ ശുക്തികായാം സ്ത്രീപുംസോർഭ്രമതോ യഥാ .. 80..
പിണ്ഡബ്രഹ്മാണ്ഡയോരൈക്യം ലിംഗസൂത്രാത്മനോരപി .
സ്വാപാവ്യാകൃതയോരൈക്യം സ്വപ്രകാശചിദാത്മനോഃ .. 81..
ശക്തിഃ കുണ്ഡലിനീ നാമ ബിസതന്തുനിഭാ ശുഭാ .
മൂലകന്ദം ഫണാഗ്രേണ ദൃഷ്ട്വാ കമലകന്ദവത് .. 82..
മുഖേന പുച്ഛം സംഗൃഹ്യ ബ്രഹ്മരന്ധ്രസമന്വിതാ .
പദ്മാസനഗതഃ സ്വസ്ഥോ ഗുദമാകുഞ്ച്യ സാധകഃ .. 83..
വായുമൂർധ്വഗതം കുർവൻകുംഭകാവിഷ്ടമാനസഃ .
വായ്വാഘാതവശാദഗ്നിഃ സ്വാധിഷ്ഠാനഗതോ ജ്വലൻ .. 84..
ജ്വലനാഘാതപവനാഘാതോരൂന്നിദ്രിതോഽഹിരാട് .
ബ്രഹ്മഗ്രന്ഥിം തതോ ഭിത്ത്വാ വിഷ്ണുഗ്രന്ഥിം ഭിനത്ത്യതഃ .. 85..
രുദ്രഗ്രന്ഥിം ച ഭിത്ത്വൈവ കമലാനി ഭിനത്തി ഷട് .
സഹസ്രകമലേ ശക്തിഃ ശിവേന സഹ മോദതേ .. 86..
സൈവാവസ്ഥാ പരാ ജ്ഞേയാ സൈവ നിർവൃതികാരിണീ ഇതി ..
ഇതി പ്രഥമോഽധ്യായഃ .. 1..
അഥാഹം സമ്പ്രവക്ഷ്യാമി വിദ്യാം ഖേചരിസഞ്ജ്ഞികാം .
യഥാ വിജ്ഞാനവാനസ്യാ ലോകേഽസ്മിന്നജരോഽമരഃ .. 1..
മൃത്യുവ്യാധിജരാഗ്രസ്തോ ദൃഷ്ട്വാ വിദ്യാമിമാം മുനേ .
ബുദ്ധിം ദൃഢതരാം കൃത്വാ ഖേചരീം തു സമഭ്യസേത് .. 2..
ജരാമൃത്യുഗദഘ്നോ യഃ ഖേചരീം വേത്തി ഭൂതലേ .
ഗ്രന്ഥതശ്ചാർഥതശ്ചൈവ തദഭ്യാസപ്രയോഗതഃ .. 3..
തം മുനേ സർവഭാവേന ഗുരും മത്വാ സമാശ്രയേത് .
ദുർലഭാ ഖേചരീ വിദ്യാ തദഭ്യാസോഽപി ദുർലഭഃ .. 4..
അഭ്യാസം മേലനം ചൈവ യുഗപന്നൈവ സിധ്യതി .
അഭ്യാസമാത്രനിരതാ ന വിന്ദന്തേ ഹ മേലനം .. 5..
അഭ്യാസം ലഭതേ ബ്രഹ്മഞ്ജന്മജന്മാന്തരേ ക്വചിത് .
മേലനം തു ജന്മനാം ശതാന്തേഽപി ന ലഭ്യതേ .. 6..
അഭ്യാസം ബഹുജന്മാന്തേ കൃത്വാ തദ്ഭാവസാധിതം .
മേലനം ലഭതേ കശ്ചിദ്യോഗീ ജന്മാന്തരേ ക്വചിത് .. 7..
യദാ തു മേലനം യോഗീ ലഭതേ ഗുരുവക്ത്രതഃ .
തദാ തത്സിദ്ധിമാപ്നോതി യദുക്താ ശാസ്ത്രസന്തതൗ .. 8..
ഗ്രന്ഥതശ്ചാർഥതശ്ചൈവ മേലനം ലഭതേ യദാ .
തദാ ശിവത്വമാപ്നോതി നിർമുക്തഃ സർവസംസൃതേഃ .. 9..
ശാസ്ത്രം വിനാപി സംബോദ്ധും ഗുരവോഽപി ന ശക്നയുഃ .
തസ്മാത്സുദുർലഭതരം ലഭ്യം ശാസ്ത്രമിദം മുനേ .. 10..
യാവന്ന ലഭ്യതേ ശാസ്ത്രം താവദ്ഗാം പര്യടേദ്യതിഃ .
യദാ സംലഭ്യതേ ശാസ്ത്രം തദാ സിദ്ധിഃ കരേ സ്ഥിതാ .. 11..
ന ശാസ്ത്രേണ വിനാ സിദ്ധിർദൃഷ്ടാ ചൈവ ജഗത്ത്രയേ .
തസ്മാന്മേലനദാതാരം ശാസ്ത്രദാതാരമച്യുതം .. 12..
തദഭ്യാസപ്രദാതാരം ശിവം മത്വാ സമാശ്രയേത് .
ലബ്ധ്വാ ശാസ്ത്രമിദം മഹ്യമന്യേഷാം ന പ്രകാശയേത് .. 13..
തസ്മാത്സർവപ്രയത്നേന ഗോപനീയം വിജാനതാ .
യത്രാസ്തേ ച ഗുരുർബ്രഹ്മന്ദിവ്യയോഗപ്രദായകഃ .. 14..
തത്ര ഗത്വാ ച തേനോക്തവിദ്യാം സംഗൃഹ്യ ഖേചരീം .
തേനോക്തഃ സമ്യഗഭ്യാസം കുര്യാദാദാവതന്ദ്രിതഃ .. 15..
അനയാ വിദ്യയാ യോഗീ ഖേചരീസിദ്ധിഭാഗ്ഭവേത് .
ഖേചര്യാ ഖേചരീം യുഞ്ജൻഖേചരീബീജപൂരയാ .. 16..
ഖേചരാധിപതിർഭൂത്വാ ഖേചരേഷു സദാ വസേത് .
ഖേചരാവസഥം വഹ്നിമംബുമണ്ഡലഭൂഷിതം .. 17..
ആഖ്യാതം ഖേചരീബീജം തേന യോഗഃ പ്രസിധ്യതി .
സോമാംശനവകം വർണം പ്രതിലോമേന ചോദ്ധരേത് .. 18..
തസ്മാത്ത്ര്യംശകമാഖ്യാതമക്ഷരം ചന്ദ്രരൂപകം .
തസ്മാദപ്യഷ്ടമം വർണം വിലോമേന പരം മുനേ .. 19..
തഥാ തത്പരമം വിദ്ധി തദാദിരപി പഞ്ചമീ .
ഇന്ദോശ്ച ബഹുഭിന്നേ ച കൂടോഽയം പരികീർതിതഃ .. 20..
ഗുരൂപദേശലഭ്യം ച സർവയോഗപ്രസിദ്ധിദം .
യത്തസ്യ ദേഹജാ മായാ നിരുദ്ധകരണാശ്രയാ .. 21..
സ്വപ്നേഽപി ന ലഭേത്തസ്യ നിത്യം ദ്വാദശജപ്യതഃ .
യ ഇമാം പഞ്ച ലക്ഷാണി ജപേദപി സുയന്ത്രിതഃ .. 22..
തസ്യ ശ്രീഖേചരീസിദ്ധിഃ സ്വയമേവ പ്രവർതതേ .
നശ്യന്തി സർവവിഘ്നാനി പ്രസീദന്തി ച ദേവതാഃ .. 23..
വലീപലിതനാശശ്ച ഭവിഷ്യതി ന സംശയഃ .
ഏവം ലബ്ധ്വാ മഹാവിദ്യാമഭ്യാസം കാരയേത്തതഃ .. 24..
അന്യഥാ ക്ലിശ്യതേ ബ്രഹ്മന്ന സിദ്ധിഃ ഖേചരീപഥേ .
യദഭ്യാസവിധൗ വിദ്യാം ന ലഭേദ്യഃ സുധാമയീം .. 25..
തതഃ സംമേലകാദൗ ച ലബ്ധ്വാ വിദ്യാം സദാ ജപേത് .
നാന്യഥാ രഹിതോ ബ്രഹ്മന്ന കിഞ്ചിത്സിദ്ധിഭാഗ്ഭവേത് .. 26..
യദിദം ലഭ്യതേ ശാസ്ത്രം തദാ വിദ്യാം സമാശ്രയേത് .
തതസ്തദോദിതാം സിദ്ധിമാശു താം ലഭതേ മുനിഃ .. 27..
താലുമൂലം സമുത്കൃഷ്യ സപ്തവാസരമാത്മവിത് .
സ്വഗുരൂക്തപ്രകാരേണ മലം സർവം വിശോധയേത് .. 28..
സ്നുഹിപത്രനിഭം ശസ്ത്രം സുതീക്ഷ്ണം സ്നിഗ്ധനിർമലം .
സമാദായ തതസ്തേന രോമമാത്രം സമുച്ഛിനേത് .. 29..
ഹിത്വാ സൈന്ധവപഥ്യാഭ്യാം ചൂർണിതാഭ്യാം പ്രകർഷയേത് .
പുനഃ സപ്തദിനേ പ്രാപ്തേ രോമമാത്രം സമുച്ഛിനേത് .. 30..
ഏവം ക്രമേണ ഷണ്മാസം നിത്യോദ്യുക്തഃ സമാചരേത് .
ഷണ്മാസാദ്രസനാമൂലം സിരാബദ്ധം പ്രണശ്യതി .. 31..
അഥ വാഗീശ്വരീധാമ ശിരോ വസ്ത്രേണ വേഷ്ടയേത് .
ശനൈരുത്കർഷയേദ്യോഗീ കാലവേലാവിധാനവിത് .. 32..
പുനഃ ഷണ്മാസമാത്രേണ നിത്യം സംഘർഷണാന്മുനേ .
ഭ്രൂമധ്യാവധി ചാപ്യേതി തിര്യക്കണബിലാവധിഃ .. 33..
അധശ്ച ചുബുകം മൂലം പ്രയാതി ക്രമചാരിതാ .
പുനഃ സംവത്സരാണാം തു തൃതീയാദേവ ലീലയാ .. 34..
കേശാന്തമൂർധ്വം ക്രമതി തിര്യക് ശാഖാവധിർമുനേ .
അധസ്താത്കണ്ഠകൂപാന്തം പുനർവർഷത്രയേണ തു .. 35..
ബ്രഹ്മരന്ധ്രം സമാവൃത്യ തിഷ്ഠേദേവ ന സംശയഃ .
തിര്യക് ചൂലിതലം യാതി അധഃ കണ്ഠബിലാവധി .. 36..
ശനൈഃ ശനൈർമസ്തകാച്ച മഹാവജ്രകപാടഭിത് .
പൂർവം ബീജയുതാ വിദ്യാ ഹ്യാഖ്യാതാ യതിദുർലഭാ .. 37..
തസ്യാഃ ഷഡംഗം കുർവീത തയാ ഷട്സ്വരഭിന്നയാ .
കുര്യാദേവം കരന്യാസം സർവസിദ്ധ്യാദിഹേതവേ .. 38..
ശനൈരേവം പ്രകർതവ്യമഭ്യാസം യുഗപന്നഹി .
യുഗപദ്വർതതേ യസ്യ ശരീരം വിലയം വ്രജേത് .. 39..
തസ്മാച്ഛനൈഃ ശനൈഃ കാര്യമഭ്യാസം മുനിപുംഗവ .
യദാ ച ബാഹ്യമാർഗേണ ജിഹ്വാ ബ്രഹ്മബിലം വ്രജേത് .. 40..
തദാ ബ്രഹ്മാർഗലം ബ്രഹ്മന്ദുർഭേദ്യം ത്രിദശൈരപി .
അംഗുല്യഗ്രേണ സംഘൃഷ്യ ജിഹ്വാമാത്രം നിവേശയേത് .. 41..
ഏവം വർഷത്രയം കൃത്വാ ബ്രഹ്മദ്വാരം പ്രവിശ്യതി .
ബ്രഹ്മദ്വാരേ പ്രവിഷ്ടേ തു സമ്യങ്മഥനമാചരേത് .. 42..
മഥനേന വിനാ കേചിത്സാധയന്തി വിപശ്ചിതഃ .
ഖേചരീമന്ത്രസിദ്ധസ്യ സിധ്യതേ മഥനം വിനാ .. 43..
ജപം ച മഥനം ചൈവ കൃത്വാ ശീഘ്രം ഫലം ലഭേത് .
സ്വർണജാം രൗപ്യജാം വാപി ലോഹജാം വാ ശലാകികാം .. 44..
നിയോജ്യ നാസികാരന്ധ്രം ദുഗ്ധസിക്തേന തന്തുനാ .
പ്രാണാന്നിരുധ്യ ഹൃദയേ സുഖമാസനമാത്മനഃ .. 45..
ശനൈഃ സുമഥനം കുര്യാദ്ഭ്രൂമധ്യേ ന്യസ്യ ചക്ഷുഷീ .
ഷണ്മാസം മഥനാവസ്ഥാ ഭാവേനൈവ പ്രജായതേ .. 46..
യഥാ സുഷുപ്തിർബാലാനാം യഥാ ഭാവസ്തഥാ ഭവേത് .
ന സദാ മഥനം ശസ്തം മാസേ മാസേ സമാചരേത് .. 47..
സദാ രസനയാ യോഗീ മാർഗം ന പരിസങ്ക്രമേത് .
ഏവം ദ്വാദശവർഷാന്തേ സംസിദ്ധിർഭവതി ധ്രുവാ .. 48..
ശരീരേ സകലം വിശ്വം പശ്യത്യാത്മാവിഭേദതഃ .
ബ്രഹ്മാണ്ഡോഽയം മഹാമാർഗോ രാജദന്തോർധ്വകുണ്ഡലീ .. 49.. ഇതി..
ഇതി ദ്വിതീയോഽധ്യായഃ .. 2..
മേലനമനുഃ . ഹ്രീം ഭം സം പം ഫം സം ക്ഷം . പദ്മജ ഉവാച .
അമാവാസ്യാ ച പ്രതിപത്പൗർണമാസീ ച ശങ്കര .
അസ്യാഃ കാ വർണ്യതേ സഞ്ജ്ഞാ ഏതദാഖ്യാഹി തത്ത്വതഃ .. 1..
പ്രതിപദ്ദിനതോഽകാലേ അമാവാസ്യാ തഥൈവ ച .
പൗർണമാസ്യാം സ്ഥിരീകുര്യാത്സ ച പന്ഥാ ഹി നാന്യഥാ .. 2..
കാമേന വിഷയാകാങ്ക്ഷീ വിഷയാത്കാമമോഹിതഃ .
ദ്വാവേവ സന്ത്യജേന്നിത്യം നിരഞ്ജനമുപാശ്രയേത് .. 3..
അപരം സന്ത്യജേത്സർവം യദിച്ഛേദാത്മനോ ഹിതം .
ശക്തിമധ്യേ മനഃ കൃത്വാ മനഃ ശക്തേശ്ച മധ്യഗം .. 4..
മനസാ മന ആലോക്യ തത്ത്യജേത്പരമം പദം .
മന ഏവ ഹി ബിന്ദുശ്ച ഉത്പത്തിസ്ഥിതികാരണം .. 5..
മനസോത്പദ്യതേ ബിന്ദുര്യഥാ ക്ഷീരം ഘൃതാത്മകം .
ന ച ബന്ധനമധ്യസ്ഥം തദ്വൈ കാരണമാനസം .. 6..
ചന്ദ്രാർകമധ്യമാ ശക്തിര്യത്രസ്ഥാ തത്ര ബന്ധനം .
ജ്ഞാത്വാ സുഷുമ്നാം തദ്ഭേദം കൃത്വാ വായും ച മധ്യഗം .. 7..
സ്ഥിത്വാസൗ ബൈന്ദവസ്ഥാനേ ഘ്രാണരന്ധ്രേ നിരോധയേത് .
വായും ബിന്ദും സമാഖ്യാതം സത്ത്വം പ്രകൃതിമേവ ച .. 8..
ഷട് ചക്രാണി പരിജ്ഞാത്വാ പ്രവിശേത്സുഖമണ്ഡലം .
മൂലാധാരം സ്വാധിഷ്ഠാനം മണിപൂരം തൃതീയകം .. 9..
അനാഹതം വിശുദ്ധം ച ആജ്ഞാചക്രം ച ഷഷ്ഠകം .
ആധാരം ഗുദമിത്യുക്തം സ്വാധിഷ്ഠാനം തു ലൈംഗികം .. 10..
മണിപൂരം നഭിദേശം ഹൃദയസ്ഥമനാഹതം .
വിശുദ്ധിഃ കണ്ഠമൂലേ ച ആജ്ഞാചക്രം ച മസ്തകം .. 11..
ഷട് ചക്രാണി പരിജ്ഞാത്വാ പ്രവിശേത്സുഖമണ്ഡലേ .
പ്രവിശേദ്വായുമാകൃഷ്യ തയൈവോർധ്വം നിയോജയേത് .. 12..
ഏവം സമഭ്യസേദ്വായും സ ബ്രഹ്മാണ്ഡമയോ ഭവേത് .
വായും ബിന്ദും തഥാ ചക്രം ചിത്തം ചൈവ സമഭ്യസേത് .. 13..
സമാധിമേകേന സമമമൃതം യാന്തി യോഗിനഃ .
യഥാഗ്നിർദാരുമധ്യസ്ഥോ നോത്തിഷ്ഠേന്മഥനം വിനാ .. 14..
വിനാ ചാഭ്യാസയോഗേന ജ്ഞാനദീപസ്തഥാ ന ഹി .
ഘടമധ്യഗതോ ദീപോ ബാഹ്യേ നൈവ പ്രകാശതേ .. 15..
ഭിന്നേ തസ്മിൻഘടേ ചൈവ ദീപജ്വാലാ ച ഭാസതേ .
സ്വകായം ഘടമിത്യുക്തം യഥാ ദീപോ ഹി തത്പദം .. 16..
ഗുരുവാക്യസമാഭിന്നേ ബ്രഹ്മജ്ഞാനം സ്ഫുടീഭവേത് .
കർണധാരം ഗുരും പ്രാപ്യ കൃത്വാ സൂക്ഷ്മം തരന്തി ച .. 17..
അഭ്യാസവാസനാശക്ത്യാ തരന്തി ഭവസാഗരം .
പരായാമങ്കുരീഭൂയ പശ്യന്താം ദ്വിദലീകൃതാ .. 18..
മധ്യമായാം മുകുലിതാ വൈഖര്യാം വികസീകൃതാ .
പൂർവം യഥോദിതാ യാ വാഗ്വിലോമേനാസ്തഗാ ഭവേത് .. 19..
തസ്യാ വാചഃ പരോ ദേവഃ കൂടസ്ഥോ വാക്പ്രബോധകഃ .
സോഹമസ്മീതി നിശ്ചിത്യ യഃ സദാ വർതതേ പുമാൻ .. 20..
ശബ്ദൈരുച്ചാവചൈർനീചൈർഭാഷിതോഽപി ന ലിപ്യതേ .
വിശ്വശ്ച തൈജസശ്ചൈവ പ്രാജ്ഞശ്ചേതി ച തേ ത്രയഃ .. 21..
വിരാഡ്ഢിരണ്യഗർഭശ്ച ഈശ്വരശ്ചേതി തേ ത്രയഃ .
ബ്രഹ്മാണ്ഡം ചൈവ പിണ്ഡാണ്ഡം ലോകാ ഭൂരാദയഃ ക്രമാത് .. 22..
സ്വസ്വോപാധിലയാദേവ ലീയന്തേ പ്രത്യഗാത്മനി .
അണ്ഡം ജ്ഞാനാഗ്നിനാ തപ്തം ലീയതേ കാരണൈഃ സഹ .. 23..
പരമാത്മനി ലീനം തത്പരം ബ്രഹ്മൈവ ജായതേ .
തതഃ സ്തിമിതഗംഭീരം ന തേജോ ന തമസ്തതം .. 24..
അനാഖ്യമനഭിവ്യക്തം സത്കിഞ്ചിദവശിഷ്യതേ .
ധ്യാത്വാ മധ്യസ്ഥമാത്മാനം കലശാന്തരദീപവത് .. 25..
അംഗുഷ്ഠമാത്രമാത്മാനമധൂമജ്യോതിരൂപകം .
പ്രകാശയന്തമന്തസ്ഥം ധ്യായേത്കൂടസ്ഥമവ്യയം .. 26..
വിജ്ഞാനാത്മാ തഥാ ദേഹേ ജാഗ്രത്സ്വപ്നസുഷുപ്തിതഃ .
മായയാ മോഹിതഃ പശ്ചാദ്ബഹുജന്മാന്തരേ പുനഃ .. 27..
സത്കർമപരിപാകാത്തു സ്വവികാരം ചികീർഷതി .
കോഽഹം കഥമയം ദോഷഃ സംസാരാഖ്യ ഉപാഗതഃ .. 28..
ജാഗ്രത്സ്വപ്നേ വ്യവഹരന്ത്സുഷുപ്തൗ ക്വ ഗതിർമമ .
ഇതി ചിന്താപരോ ഭൂത്വാ സ്വഭാസാ ച വിശേഷതഃ .. 29..
അജ്ഞാനാത്തു ചിദാഭാസോ ബഹിസ്താപേന താപിതഃ .
ദഗ്ധം ഭവത്യേവ തദാ തൂലപിണ്ഡമിവാഗ്നിനാ .. 30..
ദഹരസ്ഥഃ പ്രത്യഗാത്മാ നഷ്ടേ ജ്ഞാനേ തതഃ പരം .
വിതതോ വ്യാപ്യ വിജ്ഞാനം ദഹത്യേവ ക്ഷണേന തു .. 31..
മനോമയജ്ഞാനമയാന്ത്സമ്യഗ്ദഗ്ധ്വാ ക്രമേണ തു .
ഘടസ്ഥദീപവച്ഛശ്വദന്തരേവ പ്രകാശതേ .. 32..
ധ്യായന്നാസ്തേ മുനിശ്ചൈവമാസുപ്തേരാമൃതേസ്തു യഃ .
ജീവന്മുക്തഃ സ വിജ്ഞേയഃ സ ധന്യഃ കൃതകൃത്യവാൻ .. 33..
ജീവന്മുക്തപദം ത്യക്ത്വാ സ്വദേഹേ കാലസാത്കൃതേ .
വിശത്യദേഹമുക്തത്വം പവനോഽസ്പന്ദതാമിവ .. 34..
അശബ്ദമസ്പർശമരൂപമവ്യയം
   തഥാരസം നിത്യമഗന്ധവച്ച യത് .
അനാദ്യനന്തം മഹതഃ പരം ധ്രുവം
   തദേവ ശിഷ്യത്യമലം നിരാമയം .. 35.. ഇത്യുപനിഷത് ..
ഓം സഹ നാവവതു സഹ നൗ ഭുനക്തു സഹ വീര്യം കരവാവഹൈ .
തേജസ്വിനാവധീതമസ്തു മാ വിദ്വിഷാവഹൈ ..
ഓം ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ .. ഹരിഃ ഓം തത്സത് ..
ഇതി യോഗകുണ്ഡല്യുപനിഷത്സമാപ്താ ..