ഉപനിഷത്തുകൾ/മുദ്ഗലോപനിഷദ്

മുദ്ഗലോപനിഷത് ഉപനിഷത്തുകൾ

മുദ്ഗലോപനിഷത്

ശ്രീമത്പുരുഷസൂക്താർഥം പൂർണാനന്ദകലേവരം .
പുരുഷോത്തമവിഖ്യാതം പൂർണം ബ്രഹ്മ ഭവാമ്യഹം ..
ഓം വാങ് മേ മനസി പ്രതിഷ്ഠിതാ
മനോ മേ വാചി പ്രതിഷ്ഠിതമാവിരാവീർമ ഏധി ..
വേദസ്യ മ ആണീസ്ഥഃ . ശ്രുതം മേ മാ പ്രഹാസീരനേനാധീതേ-
നാഹോരാത്രാൻസന്ദധാമ്യൃതം വദിഷ്യാമി സത്യം വദിഷ്യാമി ..
തന്മാമവതു തദ്വക്താരമവതു അവതു മാമവതു വക്താരമവതു വക്താരം ..
ഓം പുരുഷസൂക്താർഥനിർണയം വ്യാഖ്യാസ്യാമഃ
പുരുഷസംഹിതായാം പുരുഷസൂക്താർഥഃ സംഗ്രഹേണ പ്രോച്യതേ .
സഹസ്രശീർഷേത്യത്ര സശബ്ദോഽനന്തവാചകഃ .
അനന്തയോജനം പ്രാഹ ദശാംഗുലവചസ്തഥാ .. 1..
തസ്യ പ്രഥമയാ വിഷ്ണോർദേശതോ വ്യാപ്തിരീരിതാ .
ദ്വിതീയയാ ചാസ്യ വിഷ്ണോഃ കാലതോ വ്യാപ്തിരുച്യതേ .. 2..
വിഷ്ണോർമോക്ഷപ്രദത്വം ച കഥിതം തു തൃതീയയാ .
ഏതാവാനിതി മന്ത്രേണ വൈഭവം കഥിതം ഹരേഃ .. 3..
ഏതേനൈവ ച മന്ത്രേണ ചതുർവ്യൂഹോ വിഭാഷിതഃ .
ത്രിപാദിത്യനയാ പ്രോക്തമനിരുദ്ധസ്യ വൈഭവം .. 4..
തസ്മാദ്വിരാഡിത്യനയാ പാദനാരായണാദ്ധരേഃ .
പ്രകൃതേഃ പുരുഷസ്യാപി സമുത്പത്തിഃ പ്രദർശിതാ .. 5..
യത്പുരുഷേണേത്യനയാ സൃഷ്ടിയജ്ഞഃ സമീരിതഃ .
സപ്താസ്യാസൻപരിധയഃ സമിധശ്ച സമീരിതാഃ .. 6..
തം യജ്ഞമിതി മന്ത്രേണ സൃഷ്ടിയജ്ഞഃ സമീരിതഃ .
അനേനൈവ ച മന്ത്രേണ മോക്ഷശ്ച സമുദീരിതഃ .. 7..
തസ്മാദിതി ച മന്ത്രേണ ജഗത്സൃഷ്ടിഃ സമീരിതാ .
വേദാഹമിതി മന്ത്രാഭ്യാം വൈഭവം കഥിതം ഹരേഃ .. 8..
യജ്ഞേനേത്യുപസംഹാരഃ സൃഷ്ടേർമോക്ഷസ്യ ചേരിതഃ .
യ ഏവമേതജ്ജാനാതി സ ഹി മുക്തോ ഭവേദിതി .. 9.. 1..
അഥ തഥാ മുദ്ഗലോപനിഷദി പുരുഷസൂക്തസ്യ വൈഭവം
വിസ്തരേണ പ്രതിപാദിതം . വാസുദേവ ഇന്ദ്രായ ഭഗവജ്ജ്ഞാനമുപദിശ്യ
പുനരപി സൂക്ഷ്മശ്രവണായ പ്രണതായേന്ദ്രായ പരമരഹസ്യഭൂതം
പുരുഷസൂക്താഭ്യാം ഖണ്ഡദ്വയാഭ്യാമുപാദിശത് .
ദ്വൗ ഖണ്ഡാവുച്യേതേ . യോഽയ മുക്തഃ സ പുരുഷോ
നാമരൂപജ്ഞാനാഗോചരം സംസാരിണാമതിദുർജ്ഞേയം
വിഷയം വിഹായ ക്ലേശാദിഭിഃ സങ്ക്ലിഷ്ടദേവാദിജിഹീർഷയാ
സഹസ്രകലാവയവകല്യാണം ദൃഷ്ടമാത്രേണ മോക്ഷദം
വേഷമാദദേ . തേന വേഷേണ ഭൂമ്യാദിലോകം വ്യാപ്യാനന്ത-
യോജനമത്യതിഷ്ഠത് . പുരുഷോ നാരായണോ ഭൂതം ഭവ്യം
ഭവിഷ്യച്ചാസീത് . സ ച സർവസ്മാന്മഹിമ്നോ ജ്യായാൻ .
തസ്മാന്ന കോഽപി ജ്യായാൻ . മഹാപുരുഷ ആത്മാനം
ചതുർധാ കൃത്വാ ത്രിപാദേന പരമേ വ്യോമ്നി ചാസീത് . ഇതരേണ
ചതുർഥേനാനിരുദ്ധനാരായണേന വിശ്വാന്യാസൻ . സ ച
പാദനാരായണോ ജഗത്സ്രഷ്ടും പ്രകൃതിമജനയത് . സ
സമൃദ്ധകായഃ സൻസൃഷ്ടികർമ ന ജജ്ഞിവാൻ .
സോഽനിരുദ്ധനാരായണസ്തസ്മൈ സൃഷ്ടിമുപാദിശത് .
ബ്രഹ്മംസ്തവേന്ദ്രിയാണി യാജകാനി ധ്യാത്വാ കോശഭൂതം
ദൃഢം ഗ്രന്ഥികലേവരം ഹവിർധ്യാത്വാ മാം ഹവിർഭുജം
ധ്യാത്വാ വസന്തകാലമാജ്യം ധ്യാത്വാ ഗ്രീഷ്മമിധ്മം
ധ്യാത്വാ ശരദൃതും രസം ധ്യാത്വൈവമഗ്നൗ ഹുത്വാംഗ-
സ്പർശാത്കലേവരോ വജ്രം ഹീഷ്യതേ . തതഃ സ്വകാര്യാൻസർവ-
പ്രാണിജീവാൻസൃഷ്ട്വാ പശ്വാദ്യാഃ പ്രാദുർഭവിഷ്യന്തി .
തതഃ സ്ഥാവരജംഗമാത്മകം ജഗദ്ഭവിഷ്യതി . ഏതേന
ജീവാത്മനോര്യോഗേന മോക്ഷപ്രകാരശ്ച കഥിത ഇത്യനുസന്ധേയം .
യ ഇമം സൃഷ്ടിയജ്ഞം ജാനാതി മോക്ഷപ്രകാരം ച
സർവമായുരേതി .. 2..
ഏകോ ദേവോ ബഹുധാ നിവിഷ്ട അജായമാനോ ബഹുധാ വിജായതേ .
തമേതമഗ്നിരിത്യധ്വര്യവ ഉപാസതേ . യജുരിത്യേഷ ഹീദം
സർവം യുനക്തി . സാമേതി ഛന്ദോഗാഃ . ഏതസ്മിൻഹീദം സർവം
പ്രതിഷ്ഠിതം . വിഷമിതി സർപാഃ . സർപ ഇതി സർപവിദഃ .
ഊർഗിതി ദേവാഃ . രയിരിതി മനുഷ്യാഃ . മായേത്യസുരാഃ .
സ്വധേതി പിതരഃ . ദേവജന ഇതി ദേവജനവിദഃ . രൂപമിതി ഗന്ധർവാഃ .
ഗന്ധർവ ഇതി അപ്സരസഃ . തം യഥായഥോപാസതേ തഥൈവ ഭവതി .
തസ്മാദ്ബ്രാഹ്മണഃ പുരുഷരൂപം പരംബ്രഹ്മൈവാഹമിതി
ഭാവയേത് . തദ്രൂപോ ഭവതി . യ ഏവം വേദ .. 3..
തദ്ബ്രഹ്മ താപത്രയാതീതം ഷട്കോശവിനിർമുക്തം ഷഡൂർമിവർജിതം
പഞ്ചകോശാതീതം ഷഡ്ഭാവവികാരശൂന്യമേവമാദി-
സർവവിലക്ഷണം ഭവതി . താപത്രയം ത്വാധ്യാത്മികാധിഭൗതി-
കാധിദൈവികം കർതൃകർമകാര്യജ്ഞാതൃജ്ഞാനജ്ഞേയ-
ഭോക്തൃഭോഗഭോഗ്യമിതി ത്രിവിധം . ത്വങ്മാംസശോണിതാസ്ഥി-
സ്നായുമജ്ജാഃ ഷട്കോശാഃ . കാമക്രോധലോഭമോഹമദ-
മാത്സര്യമിത്യരിഷഡ്വർഗഃ . അന്നമയപ്രാണമയമനോമയ-
വിജ്ഞാനമയാനന്ദമയാ ഇതി പഞ്ചകോശാഃ .
പ്രിയാത്മജനനവർധനപരിണാമക്ഷയനാശാഃ ഷഡ്ഭാവാഃ .
അശനായാപിപാസാശോകമോഹജരാമരണാനീതി ഷഡൂർമയഃ .
കുലഗോത്രജാതിവർണാശ്രമരൂപാണി ഷഡ് ഭ്രമാഃ .
ഏതദ്യോഗേന പരമപുരുഷോ ജീവോ ഭവതി നാന്യഃ .
യ ഏതദുപനിഷദം നിത്യമധീതേ സോഽഗ്നിപൂതോ ഭവതി . സ വായുപൂതോ
ഭവതി . സ ആദിത്യപൂതോ ഭവതി . അരോഗീ ഭവതി . ശ്രീമാംശ്ച ഭവതി .
പുത്രപൗത്രാദിഭിഃ സമൃദ്ധോ ഭവതി . വിദ്വാംശ്ച ഭവതി .
മഹാപാതകാത്പൂതോ ഭവതി . സുരാപാനാത്പൂതോ ഭവതി .
അഗമ്യാഗമനാത്പൂതോ ഭവതി . മാതൃഗമനാത്പൂതോ ഭവതി .
ദുഹിതൃസ്നുഷാഭിഗമനാത്പൂതോ ഭവതി . സ്വർണസ്തേയാത്പൂതോ ഭവതി .
വേദിജന്മഹാനാത്പൂതോ ഭവതി . ഗുരോരശുശ്രൂഷണാത്പൂതോ ഭവതി .
അയാജ്യയാജനാത്പൂതോ ഭവതി . അഭക്ഷ്യഭക്ഷണാത്പൂതോ ഭവതി .
ഉഗ്രപ്രതിഗ്രഹാത്പൂതോ ഭവതി . പരദാരഗമനാത്പൂതോ ഭവതി .
കാമക്രോധലോഭമോഹേർഷ്യാദിഭിരബാധിതോ ഭവതി . സർവേഭ്യഃ
പാപേഭ്യോ മുക്തോ ഭവതി . ഇഹ ജന്മനി പുരുഷോ ഭവതി തസ്മാദേത-
ത്പുരുഷസൂക്താർഥമതിരഹസ്യം രാജഗുഹ്യം ദേവഗുഹ്യം ഗുഹ്യാദപി
ഗുഹ്യതരം നാദീക്ഷിതായോപദിശേത് .
നാനൂചാനായ . നായജ്ഞശീലായ . നാവൈഷ്ണവായ .
നായോഗിനേ . ന ബഹുഭാഷിണേ . നാപ്രിയവാദിനേ .
നാസംവത്സരവേദിനേ . നാതുഷ്ടായ . നാനധീതവേദായോപദിശേത് .
ഗുരുരപ്യേവംവിച്ഛുചൗ ദേശേ പുണ്യനക്ഷത്രേ
പ്രാണാനായമ്യ പുരുഷം ധ്യായന്നുപസന്നായ
ശിഷ്യായ ദക്ഷിണകർണേ പുരുഷസൂക്താർഥമുപദിശേദ്വിദ്വാൻ .
ന ബഹുശോ വദേത് . യാതയാമോ ഭവതി . അസകൃത്കർണമുപദിശേത് .
ഏതത്കുർവാണോഽധ്യേതാധ്യാപകശ്ച ഇഹ ജന്മനി പുരുഷോ
ഭവതീത്യുപനിഷത് ..
ഓം വാങ്മേ മനസി പ്രതിഷ്ഠിതാ മനോ മേ വാചി പ്രതിഷ്ഠിത-
മാവിരാവീർമ ഏധി .. വേദസ്യ മ ആണീസ്ഥഃ ശ്രുതം മേ മാ
പ്രഹാസീരനേനാധീതേനാഹോരാത്രാൻസന്ദധാമ്യൃതം വദിഷ്യാമി
സത്യം വദിഷ്യാമി .. തന്മാമവതു തദ്വക്താരമവതു അവതു
മാമവതു വക്താരമവതു വക്താരം ..
ഓം ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ..
ഇതി മുദ്ഗലോപനിഷത്സമാപ്താ ..