ശിവപുരാണം/ശിവരാത്രിമാഹാത്മ്യം

ശ്രീകണ്ഠപ്രഭാവങ്ങളിനിയും ചൊല്ലീടുന്നേൻ
ശ്രീ കുലം ബലം ധനമായുസ്സും ഫലംവരും
ലോകരഞ്ജനം ജ്ഞാനം പ്രീതികാരണം പരം
ശോകഭഞ്ജനം മനോദോഷമോക്ഷണം ശിവം
രുദ്രസേവനത്തിനു തുല്യമാം വണ്ണമൊരു
ഭദ്രകർമ്മങ്ങൾ ചെയ്‌വാൻ മുറ്റും മറ്റൊന്നില്ല:
ധർമ്മകാമാർത്ഥങ്ങളും മോക്ഷവും സാധിപ്പിക്കും
ധാർമ്മികന്മാരേ! മാരാരാതിതന്നാരാധനാൽ
ദുസ്സ്വപ്നം ദുരാഗ്രഹം ദുർഗ്രഹക്ലേശങ്ങളും
ദുസ്സഹവ്യാമോഹവും വ്യാധിയും ദാരിദ്ര്യവും
ദുസ്സ്വഭാവവും ദുരന്താദിയും ദുര്യോഗവും
ഭസ്മമായ്‌വരും സ്മരാരാതിയെ സ്മരിച്ചാകിൽ
ബുദ്ധിപൂർവമല്ലാതെ ചെയ്കിലും ശിവാർച്ചനം
സിദ്ധിസാധനമായിസ്സംഭവിച്ചീടും നൂനം
മാഘമാസത്തിൽ വരും കൃഷ്ണയാം ചതുർദ്ദശി
ശ്ലാഘനീയയെന്നിഹ ചൊല്ലുന്നു ബുധജനം
അന്നുപവാസം ചെയ്തു നിദ്രയുമുപേക്ഷിച്ചാ-
ലിന്ദുശേഖരനോടു ചേരുമവനെന്നാലും
രാത്രിയിലുറങ്ങാതെ ശൈവപൂജയാ ശിവ-
രാത്രിനാളുപവാസം ചെയ്യുന്ന നരന്മാർക്കു
ധാത്രിയിൽ ജനിക്കയും ധാതൃകല്പിതങ്ങളാം
ഗാത്രസംക്ലേശങ്ങൾക്കും സംഗതിവരാ നൂനം.
മാതൃഗർഭത്തിൽ പുക്കു ദുഃഖസന്താപങ്ങളാ-
ലാതുരപ്പെട്ടു കിടന്നുഴന്നു ഖേദിക്കേണ്ടാ
നോറ്റുകൊള്ളുവിൻ ശിവരാത്രിയെന്നുരചെയ്തു
പോറ്റി താനാർത്തന്മാരോടർത്ഥബന്ധുവാം ദേവൻ
മാഘമാസവും ശിവരാത്രിയും ശിവ! ശിവ!
മോഘമാക്കുവാനാർക്കു തോന്നാതീ മഹാവ്രതം
ഏകരാത്രിയിലുറക്കശനമുപേക്ഷിച്ചാ-
ലേകരാജ്യമായ് വാഴാമീശന്റെ ലോകങ്ങളിൽ
വില്വപത്രത്തെക്കൊണ്ടു ദേവനെപ്പൂജിക്കുന്നോർ-
ക്കില്ലിനി ജനിക്ലേശം കില്ലതിനുണ്ടാകേണ്ട.
കൂവളത്തിലപറിച്ചാസ്ഥയാ മാലകെട്ടി
ശൈവമാം ബിംബം തന്നിൽ ചാർത്തിപ്പിച്ചീടുന്നവൻ
പുത്രസന്തതി യശോ ദീർഘായുസ്സമൃദ്ധനായ്
ഭവ്യമാം ഗിരീശനെപ്പൂജിച്ചാലതിൻ ഫലം
ഈവണ്ണമെന്നു പറഞ്ഞീടുവാനെളുതല്ല
കേവലമൊരു കഥകൊണ്ടു ഞാൻ ബോധിപ്പിക്കാം.
സൂര്യവംശത്തിൽ പണ്ടു വീരനാമൊരു നൃപൻ
ധൈര്യഗാംഭീര്യാംഭോധിജാതനായ് മഹാരഥൻ
നാമവും മിത്രസഹനെന്നിഹ കേട്ടീടുന്നു
ധീമതാം വരൻ മഹാസുന്ദരൻ നരോത്തമൻ
സൌമ്യത നിരൂപിച്ചാൽ സോമനെക്കാളും രമ്യൻ
ധാർമ്മികത്വത്തെപ്പാർത്താൽ ധർമ്മരാജനോടൊക്കും
സമ്പത്തുവിചാരിച്ചാലുമ്പർകോനിളപ്പെടും
കമ്പമില്ലാത്തതോർത്താൽ കൈലാസം വിറച്ചുപോം.
വിക്രമം നിനയ്ക്കുമ്പോൾ ചക്രപാണിയോടൊക്കും
കർക്കശപ്രതാപത്തിനർക്കനേയെതിരുള്ളു.
രൂപസൌന്ദര്യം കണ്ടാലംഗജൻ വിഷണ്ണനാം
ചാപകൌശലംകൊണ്ടു ഭാർഗ്ഗവൻ പ്രശംസിക്കും;
നീതിശാസ്ത്രങ്ങൾ കൊണ്ടു കുണ്ഠനാം ബൃഹസ്പതി,
ഗീതാചാതുര്യം കേട്ടാലന്ധരാം ഗന്ധർവന്മാർ;
ശബ്ദശാസ്ത്രങ്ങൾ കൊണ്ടു തുഷ്ടനാം ഹനൂമാനും,
വിദ്യയാ സരസ്വതീദേവിയും കൊണ്ടാടുന്നു
സർവവേദിത്വം കൊണ്ടു ശർവനും പ്രസാദിക്കും
സർവദാ ദാനം കൊണ്ടു പാരിജാതവും തോൽക്കും;
മിത്രവംശാലങ്കാരഭൂതനാം മിത്രസഹൻ
മിത്രമന്ത്രീന്ദ്രന്മാരോടൊന്നിച്ചു വാണീടിനാൻ.
ഇക്ഷ്വാകുകുലേന്ദ്രന്റെ വല്ലഭ ദമയന്തി
ലക്ഷണാന്വിത ദമയന്തിയെന്നതുപോലെ
കാന്തയോടൊരുമിച്ചു മേവുന്നാളൊരുദിനം
കാന്താരേ നായാട്ടിനു ഭൂപതി പുറപ്പെട്ടു
ശ്വാക്കളും ഭടന്മാരും കാടരും വലക്കെട്ടും
കർക്കടപംക്തി കുന്തം ചാപവും ശരങ്ങളും
ഒക്കവേ യോഗം കൂട്ടിക്കാട്ടിലങ്ങകം പുക്കു
വക്കാണം മൃഗങ്ങളോടേറ്റിതു മിത്രസഹൻ
ആനകൾ സിംഹങ്ങളും പന്നികൾ കരടികൾ
മാനുകൾ മഹിഷങ്ങൾ വാൾപ്പുലി വള്ളിപ്പുലി
ചെമ്പുലി കരിമ്പുലി കേഴകൾ തരക്ഷുക്കൾ
വമ്പരാം ശരഭങ്ങൾ ശല്യങ്ങൾ മൃഗങ്ങളും
ഈവകമൃഗങ്ങളെക്കൊന്നുകൊന്നടവിയിൽ
സാവധാനനാം നൃപൻ ക്രീഡിച്ചുനടക്കുമ്പോൾ
രൂക്ഷമാം ദാവാനലജ്ജ്വാലപോലുയർന്നൊരു
രാക്ഷസൻ വരുന്നതു കണ്ടുടൻ നരേശ്വരൻ
തൽക്ഷണം പ്രയോഗിച്ചു കൂർത്തുമൂർത്തൊരുശരം
രാക്ഷസനതുകൊണ്ടു മരിച്ചു ഭൂമൌ വീണാൻ,
അന്നേരമവനുടെ തമ്പിയാം നിശാചരൻ
ഖിന്നതപൂണ്ടു മണ്ടിക്കാനനം തന്നിൽ നിന്നു
പർവതഗുഹപുക്കു ഭീതനായരക്ഷണം
നിർവികാരനായ് നിന്നു ചേതസാ വിചാരിച്ചാൻ
ഉഗ്രവിക്രമം കൊണ്ടു ശക്രനെ ജയിക്കുന്നോ-
രഗ്രജക്ഷപാചരശ്രേഷ്ഠനെക്കൊന്നാനിവൻ
വിഗ്രഹാങ്കണേ മഹാശൂരനാമിവനുടെ
നിഗ്രഹം ചെയ്‌വാനെനിക്കാഗ്രഹമുണ്ടെന്നാലും
അഗ്രഭാഗമേ ചെന്നു പോരിനു വിളിച്ചാൽ ഞാൻ
വ്യഗ്രനായ് വരുമെന്നാൽ മായയാ ചതിക്കുന്നേൻ
ഇത്തരം വിചാരിച്ചു മായയാ മനുഷ്യനായ്
സത്വരം നരേന്ദ്രനെ പ്രാപിച്ചു വണങ്ങിനാൻ
മന്നവശിഖാമണേ! പാഹി മാം മഹാമതേ!
നിന്നുടെ പാദാംബുജേ വീണു ഞാൻ വണങ്ങുന്നേൻ
കുക്ഷിരക്ഷണം ചെയ്‌വാനില്ലിനിക്കൊരു ഗതി
രക്ഷ! രക്ഷ! മാം വിഭോ! ദാസനായ് വസിക്കുന്നേൻ.
പാചകപ്രവൃത്തിക്കു കൌശലമെനിക്കുണ്ടു
നീചജാതിയല്ല ഞാൻ ക്ഷത്രിയകുലോത്ഭവൻ
വസ്ത്രവുമശനവുമഭ്യംഗമിവ മൂന്നു
വസ്തുവെന്നിയേ മറ്റൊരാഗ്രഹമെനിക്കില്ല;
എന്നതു കേട്ടു നൃപൻ കൈതവം ബോധിക്കാതെ
നിന്നെ ഞാൻ പരിഗ്രഹിച്ചേനെന്നുമരുൾ ചെയ്താൻ.
യാചകപ്രിയങ്കരൻ ദുഷ്ടനാമരക്കനെ
പാചകവൃത്തിക്കു കല്പിച്ചു മിത്രസഹൻ.
വേട്ടയും മതിയാക്കിത്തന്നുടെ പുരം പുക്കു
കൂട്ടവും പിരിച്ചയച്ചാത്മകാന്തയാസമം
കേളിസൌധത്തെ പ്രാപിച്ചാത്മനാ ദ്വിതീയനായ്
കേളികൾ തുടങ്ങിനാനംഗനാരത്നത്തോടെ.
അക്കാലം പിതാവിന്റെ ശ്രാദ്ധവാസരമെത്തുന്നാൾ
സൽക്കാരം ചെയ്തു ഗുരുവാകിയ വസിഷ്ഠനെ
ശ്രാദ്ധമൂട്ടുവാനായി വരുത്തി വഴിപോലെ
ശ്രാദ്ധസംഭാരം കൂട്ടി തൽ‌പാദം കഴുകിച്ചു
ആസനേ വസിപ്പിച്ചു പൂജയും ചെയ്തനേരം
ദാസനായ് മരുവുന്ന പാചകനിശാചരൻ
ക്രവ്യവുമുപദംശദ്രവ്യവും വിളമ്പിനാൻ
ഗവ്യവും പക്വങ്ങളുമെന്നിവ ബഹുവിധം
മർത്ത്യമാംസത്തെക്കൂട്ടിത്തീർത്തുകൊണ്ടിലക്കറി
ഭൃത്യനങ്ങരുന്ധതീകാന്തനു വിളമ്പിനാൻ
താപസശ്രേഷ്ഠനതു കാൽക്ഷണം ഗ്രഹിച്ചുടൻ
കോപകമ്പിതത്തോടെ ശാപവാക്കരുൾചെയ്തു
നന്നെടോ! നരാധമ! നിന്ദ്യമാം നരാമിഷം
തന്നുനീയെന്നെച്ചതിപ്പിപ്പതിന്നാരംഭിച്ചു
ധിക്കരിച്ചിരിക്കുന്ന ദുഷ്ടനാം ഭവാനെന്നെ
സ്സൽക്കരിച്ചതും ചിത്രം ദുർമ്മതേ! നിരീശ്വര!
രാക്ഷസപ്രകൃതിയാം നീയിനി ക്ഷമാപതേ!
രാക്ഷസനായിപ്പോക രൂക്ഷമാനസ ശഠ!
ഇങ്ങനെ ശപിച്ചുടൻ മാമുനി വിചാരിച്ചു
തിങ്ങിന കൃപാനിധി പിന്നെയുമുരചെയ്തു:
ആശരനായിപ്പന്തീരാണ്ടു നീ വസിക്കെടോ!
ആശയത്തിന്റെ ദോഷാലിങ്ങനെ വേണ്ടിവന്നു;
നമ്മുടെ ശിഷ്യൻ ഭവാനെന്നതുകൊണ്ടു തന്റെ
ദുർമ്മദം ശമിപ്പിക്ക മാത്രമേ നമുക്കാവൂ
ഭൂപതിയതുകേട്ടു കോപിച്ചങ്ങരുൾ ചെയ്തു:
താപസശ്രേഷ്ഠ! ഭവാനെന്നുടെ പരമാർത്ഥം
ഒന്നുമേ വിചാരിപ്പാനീശനല്ലയോ വിഭോ!
നിന്ദിതം ചെയ്തീടുമോ സൂര്യവംശജാതന്മാർ?
ബുദ്ധിപൂർവമാം വണ്ണം ചെയ്തതല്ലിതു വിഭോ!
ക്രുദ്ധിച്ചു ശപിച്ചതു സാഹസമായിപ്പോയി
എങ്കിൽ ഞാനെനിക്കുള്ള ശാപശക്തികൊണ്ടുടൻ
നിങ്കലും കലുഷത ചേർപ്പതിന്നൊരുമ്പെട്ടേൻ.
എന്നുരചെയ്തു നൃപൻ കൂടവേ ശപിപ്പതി-
നുന്നതകോപം ധരിച്ചീടിനാൻ ശാപോദകം
സത്വരം ദമയന്തി ചെന്നു തൽ‌പാദേ വീണു
ഭർത്താവേ! യരുതരുതെന്നുരചെയ്തനേരം
ശാന്തകോപനാം നൃപൻ ദുരവേ വാങ്ങിനിന്നു
താൻ തന്നെ ശാപോദകം തൻ പാദങ്ങളിലാക്കി;
മന്നവൻ തന്റെ പാദം കൽമഷവർണ്ണമായി-
തന്നേരം കൽമഷാംഘ്രിയെന്നൊരു പേരുണ്ടായി.
രാക്ഷസനായിത്തീർന്നു ഭൂപതിയതുനേരം
രൂക്ഷമാം ശാപത്തിന്റെ ശക്തിയെന്നതേ വേണ്ടൂ;
തൽക്ഷണമടുക്കളക്കാരനെപ്പിടിച്ചവൻ
ഭക്ഷണം കഴിച്ചുടൻ കാനനം തന്നിൽ പുക്കാൻ.
എത്രയും കറുത്തിരുണ്ടഞ്ജനശൈലം പോലെ
ഗാത്രവും ദ്രംഷ്ട്രകളും ചുവന്ന കേശങ്ങളും
രൂക്ഷമാം നേത്രദ്വയം ഭീമമാം ഭുജങ്ങളും
രാക്ഷസപ്രഭുത്വവും പ്രാപിച്ച കൽമഷാംഘ്രി
അട്ടഹാസങ്ങൾകൊണ്ടു കാനനം മുഴക്കിക്കൊ-
ണ്ടെട്ടു ദിക്കിലും പാഞ്ഞു നടന്നുതുടങ്ങിനാൻ
മർത്ത്യരെപ്പിടിപെട്ടു വായിലിട്ടമർക്കയും
മൃത്യുഭീഷണാകാരൻ ശോണിതം കുടിക്കയും
താപസന്മാരെത്തല്ലിപ്പല്ലുകൾ തകർക്കയും
ഭൂപതിമാരെക്കൊന്നു തിന്നുടൻ തിമർക്കയും
ചോരയിൽ കുളിക്കയും ശൈവലം ധരിക്കയും
ഘോരമായ് ചിരിക്കയും ഘോഷിച്ചു ശയിക്കയും
ദന്തിവൃന്ദത്തെച്ചെന്നു പിടിച്ചു ശഠൻ തന്റെ
ദന്തമാം കുന്തങ്ങളിൽ കോർത്തിട്ടുനടക്കയും
ഇങ്ങനെ വനാന്തരേ സഞ്ചരിക്കുന്നനേരം
അങ്ങൊരുദിക്കിൽ കണ്ടു രണ്ടുപേരിരിക്കുന്നു
ഭംഗിയോടൊരു മുനിബാലകൻ മനോഹരൻ
മംഗലസ്ത്രീയോടൊന്നിച്ചാശ്രമേ വസിക്കുന്നു
മാമുനികുമാരനെച്ചെന്നവൻ പിടിപെട്ടു
ഭാമിനീ തപസ്വിനീ രോദനം ചെയ്തു ചൊന്നാൾ:
സൂര്യവംശജൻ ഭവാനിന്നു നീ നിശാചര!
ക്രൌര്യമങ്ങുപേക്ഷിക്ക ദേഹി മേ ഭർത്താവിനെ
എന്തെടോ! ദമയന്തീവല്ലഭ! ഭവാനെന്റെ
കാന്തനെക്കൊലചെയ്‌വാനഞ്ജസാ ഭാവിക്കുന്നു?
എന്നുടെ രമണനെത്തന്നു നീ രക്ഷിക്കേണം
മന്നവാ! ഭവാനതുകാരണം ശുഭം വരും.
ഹിംസയാലനർത്ഥമുണ്ടെന്നു നീ ബോധിക്കെടോ!
പാംസുഅപ്രകൃതികൾക്കീശ്വരൻ വിരോധിയാം
മൽ‌പ്രിയപ്രമാരണം ചെയ്കൊലാ മഹാബല
വിപ്രിയക്രിയാഫലം പാതകം ശരീരിണാം
എന്നുടെ ശരീരവും പ്രാണനും സുഖങ്ങളും
എന്നുടെ രമണനെന്നോർത്തുനീ കൃപാന്ധരാൽ
കാന്തനെ ത്യജിക്ക നീ കാനനപ്രചാരക!
ശാന്തനായ് വസിക്കെടോ! ശാപമോചനത്തോളം
താപസീവചസ്സിനെക്കേൾക്കാതെ നിശാചരൻ
താപസകുമാരനെക്കൊന്നു മാംസവും തിന്നാൻ
ബാലയാം മുനിപത്നി വാവിട്ടുകരഞ്ഞുടൻ
ലോലലോചന ചിതാവഹ്നിയെ ജ്വലിപ്പിച്ചു:
ദുർമ്മതേ! നിശാചര! നിന്നെ ഞാൻ ശപിക്കുന്നേൻ
കർമ്മലംഘനം ചെയ്‌വാൻ ജന്മികൾക്കെളുതാമോ?
ഘോരമാനസ! കേൾ നീ നിഷ്ഠുര! നിനക്കൊരു
നാരിയെത്തൊടുന്ന നാൾ നാശമെന്നുര ചെയ്തു
വഹ്നിയിൽ പ്രവേശിച്ചു വാമലോചനാ സതീ
തന്നുടെ രമണനോടൊന്നിച്ചു ദിവം പുക്കാൾ.
ഭൂപനും പന്തീരാണ്ടു രാക്ഷസാകാരത്തോടെ
ശാപമങ്ങനുസരിച്ചാത്മരൂപത്തെപ്പൂണ്ടു
തന്നുടെ പുരം പുക്കു ഭാര്യയെപ്പുണരുവാൻ
മന്നവനടുക്കുമ്പോൾ ഭാര്യതാനുരചെയ്താൾ:-
താപസീശാപംകൊണ്ടു ഭാര്യയെത്തൊടുന്ന നാൾ
ആപത്തുവരും ഭവാനെന്നു ഞാൻ കേട്ടൂ നാഥ!
സ്പർശനം ചെയ്തീടൊല്ലാ വല്ലഭ! മഹാമതേ!
കർശനം പറകയില്ലങ്ങനെ പരമാർത്ഥം
എന്നതുകേട്ടു നൃപൻ ഖിന്നതപൂണ്ടു പാരം
തന്നുടെ നാടും വെടിഞ്ഞപ്പൊഴേ പുറപ്പെട്ടു
ശാന്തനായ് ജിതേന്ദ്രിയഗ്രാമനായ് വിശുദ്ധനായ്
കാന്താരം പുക്കു തപോനിഷ്ഠയാ മേവീടിനാൻ
സന്തതിവിഘ്നം വരും സൂര്യവംശത്തിനെന്നു
ചിന്തിച്ചു വസിഷ്ഠനാം മാമുനിശ്രേഷ്ഠൻ താനും
ശ്രൌതധർമ്മത്താൽ ദമയന്തിയിൽ പുത്രോത്പാദം
ചെയ്തിതു മഹാമതി സർവധർമജ്ഞൻ തദാ.
തൽക്കാലം കൽമഷാംഘ്രിക്ഷോണിപൻ വസിക്കുന്ന
ദിക്കിലാമാറുചെന്നു ഘോരയാം പിശാചിക
താപസകുമാരന്റെ ഹിംസയാം ബ്രഹ്മഹത്യ
ഭൂപനെ ഗ്രസിപ്പാനായ് പാഞ്ഞടുക്കുന്നനേരം
തൽ‌പരമാർത്ഥം നൃപൻ താപസൻ ചൊല്ലിക്കേട്ടു
തൽ‌പ്രദേശത്തെ ത്യജിച്ചോടിനാൻ ഭയത്തോടെ
ഉത്തമക്ഷേത്രങ്ങളിൽ തീർത്ഥസേവനം ചെയ്തു
ധാത്രിയിൽ പലദിക്കും സഞ്ചരിച്ചീടുന്നേരം
അഗ്രതോ വിദേഹന്റെ രാജധാനിയിൽ ചെന്നു
ഉഗ്രയാം പിശാചിയും പിന്നാലെ കൂടിച്ചെന്നു
അന്നേരം കാണായ് വന്നു ഗൌതമമഹാമുനി
മന്ദസഞ്ചാരത്തോടേ വരുന്നു സന്തോഷവാൻ
ശിഷ്യരും വടുക്കളും ഗോക്കളും മൃഗങ്ങളും
ഭാഷ്യവാർത്തികങ്ങളും തർക്കവും വേദാന്തവും
വേദഘോഷവും നാമകീർത്തനക്രമങ്ങളും
വാദവും സ്തുതികളും കേൾക്കുമാറാ‍ായിതപ്പോൾ
കൌതുകപ്രഹർഷംകൊണ്ടെത്രയും പ്രസന്നനാം
ഗൌതമമുനീന്ദ്രനെ ക്ഷ്മാപതി വണങ്ങിനാൻ.
ഗൌതമനരുൾ ചെയ്തു: നല്ലതുവരികെടോ!
ഭൂതലേശ്വരാ! തവ സ്വാഗതം ഭവിക്കണം
നിന്നുടെ ഭാഗ്യത്തിങ്കൽ സൌഖ്യമോ മഹാത്മാവേ!
മന്നിടങ്ങളിൽ ശുഭം മന്നവ! മേവുന്നല്ലീ?
നിന്നുടെ പുരോഹിതൻ മാമുനിവസിഷ്ഠനും
തന്നുടെ തപോവ്രതനിഷ്ഠയാ വാഴുന്നല്ലീ?
രാജലക്ഷ്മിയെ ത്യജിച്ചങ്ങനെ താനേ തന്നെ
രാജരാജനാം ഭവാൻ പോരുവാനെന്തേ ബന്ധം?
നിന്നുടെ മുഖം കണ്ടാലന്തരാത്മാവിലൊരു
ഖിന്നത വിശേഷിച്ചുണ്ടെന്നതു തോന്നീടുന്നു
മന്നവ! ക്ഷമാപതേ! ചൊൽക നീ മടിക്കേണ്ട
മാനസേ വിഷാദമുണ്ടെങ്കിൽ ഞാൻ തീർത്തീടുവൻ
എന്നതുകേട്ടു നൃപൻ വന്ദിച്ചു ചൊല്ലീടിനാൻ
എന്നുടെ പുരം തന്നിൽ മറ്റൊരു ഖേദമില്ല
എന്നുടെ ദോഷം കൊണ്ടു വന്നതു ബ്രഹ്മഹത്യാ
വന്നു മാം ഗ്രസിപ്പതിനെപ്പൊഴും ഭാവിക്കുന്നു
മറ്റൊരുത്തർക്കും കാണ്മാനില്ലതു നോക്കുന്നേരം
മുറ്റുമെത്രയും ഘോരമെനിക്കേ കാണ്മാനുള്ളു
യജ്ഞങ്ങൾ പലവിധം ചെയ്തു ഞാൻ മഹാമുനേ!
സുജ്ഞാനപ്രദങ്ങളാം കർമ്മങ്ങൾ പലചെയ്തു;
അർത്ഥദാനങ്ങളെനിക്കാം വണ്ണ മനുഷ്ഠിച്ചേൻ
തീർത്ഥമാം തീർത്ഥങ്ങളിലൊക്കെയും സ്നാനം ചെയ്തേൻ
ധാത്രിയിലുള്ള മഹാക്ഷേത്രങ്ങൾ തോറും ചെന്നു
ഗാത്രശോഷമാം തപോനിഷ്ഠയുമനുഷ്ഠിച്ചേൻ;
ഒന്നു ചെയ്താലുമതിക്രൂരയാം പിശാചിക
എന്നെ വേർപെടുന്നീല ഹന്ത ഞാനെന്തു ചെയ്‌വൂ?
നിന്തിരുവടിയുടെ കാരുണ്യം കൊണ്ടു മമ
സന്താപപ്രബന്ധങ്ങൾ തീരുമെങ്കിലേയുള്ളു
ഈശ്വരാനുകൂല്യത്താലിന്നു ഞാൻ യാദൃച്ഛയാ
വിശ്വബന്ധുവാം നിന്റെ വീക്ഷണം സമ്പാദിച്ചേൻ
നിന്തിരുവടിയുടെ വേഷഭാവങ്ങൾ കണ്ടാ-
ലന്തരംഗത്തിലതി പ്രീതിയുണ്ടെന്നു തോന്നും
മാർഗ്ഗലംഘനം ക്ലേശമുണ്ടെന്നും സൂചിപ്പിക്കുന്നു
ദീർഘനിശ്വാസങ്ങളും വീർപ്പും നീർത്തുള്ളികളും
സർവസംശയങ്ങളും തീർത്തരുളേണം ഭവാൻ
ദുർവഹമെന്റെ ഭയം നീക്കി രക്ഷിച്ചീടണം
ഭൂപതിവചസ്സുകൾ കേട്ടുടൻ പ്രസാദിച്ചു
താപസകുലോത്തമൻ തൽക്ഷണമരുൾ ചെയ്തു:
സാധു ഹേ മഹീപതേ! സംഭ്രമം ത്യജിച്ചാലും
ബാധകളൊഴിക്കുമീശ്വരൻ പുരാന്തകൻ
ഭക്തരിൽ കരുണയാ പാർവതീകാന്തൻ ദേവൻ
ഭുക്തിമുക്തിദൻ മഹാ ഗോകർണ്ണേ വാണീടുന്നു;
ധാത്രീമണ്ഡലം തന്നിലുത്തമം ഗോകർണ്ണാഖ്യ-
ക്ഷേത്രമെന്നറിഞ്ഞാലും ക്ഷത്രിയശിഖാമണേ!
തത്ര ചെന്നൊരുദിനം വന്ദനം ചെയ്തീടുന്ന
മർത്ത്യജാതികളുടെ പാതകം ശമിച്ചീടും
പുത്രമിത്രാർത്ഥങ്ങളാം തുംഗകല്ലോലങ്ങളാ-
ലെത്രയും ദുരന്തമാം സംസാരാർണ്ണവം തന്നിൽ
സന്തതം മുങ്ങിപ്പൊങ്ങിപ്പാരമങ്ങുഴലുന്ന
ജന്തുവർഗ്ഗങ്ങൾക്കൊരു ബന്ധുവാം പുരാന്തകൻ
ഗോകർണ്ണക്ഷേത്രം തന്നിലന്വഹം വസിക്കുന്നു
ലോകങ്ങൾക്കധിപതി ശങ്കരൻ മഹാദേവൻ
വഹ്നിയും ശശാങ്കനും താരകഗ്രഹങ്ങളും
മന്നിലെത്തമസ്സിനെ സ്വല്പമേ ശമിപ്പിപ്പൂ
ഒക്കവേ തമോഭാരം നീക്കുവാനുദിതനാ-
മർക്കനെന്നിയേ മതിയാകുമോ മറ്റാരാനും?
എന്നതുപോലെ മന്നിൽ മറ്റുള്ള ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ
ചെന്നുടൻ സേവിക്കുമ്പോളേതാനും പാപം നീങ്ങും
സർവപാതകങ്ങളും തൽക്ഷണം നശിപ്പിച്ചാ-
നുർവിയിൽ ഗോകർണ്ണാഖ്യക്ഷേത്രനാഥനേയുള്ളു.
ജന്മകോടികൾ തോറും സംഭരിച്ചുണ്ടാകുന്ന
കൽമഷം സമസ്തവും സംഹരിച്ചീടും നൂനം
ഏകവാസരം തത്ര ചെയ്തൊരു തപസ്സുകൾ-
ക്കേകലക്ഷാബ്ദങ്ങളിൽ ചെയ്തതിൻ ഫലം വരും
വിഷ്ണുവും വിരിഞ്ചനും വിശ്വദേവാഖ്യന്മാരും
ജിഷ്ണുവാദിയാം ദേവവൃന്ദവും വസുക്കളും
ചന്ദ്രനും ദിനേശനും അശ്വിനീദേവന്മാരും
സാന്ദ്രഭക്തിപൂണ്ടവർ മേവുന്നു പൂർവദ്വാരേ
ചിത്രഗുപ്തനും പിന്നെക്കാലും പിതൃക്കളും
ചിത്രഭാനുവും തഥാ രുദ്രന്മാരേകാദശം
ദക്ഷിണദ്വാരം തന്നിൽ സർവദാ വസിക്കുന്നു
ദക്ഷവൈരിയാം മഹാബലനെസ്സേവചെയ്‌വാൻ
ഗംഗയും യമുനയും മറ്റുള്ള നദികളും
തുംഗനാം വരുണനും പശ്ചിമദ്വാരം തന്നിൽ
വായുവും കുബേരനും ദേവർഷി മാതൃക്കളും
പ്രായശോഗണങ്ങളുമുത്തരദ്വാരം തന്നിൽ
ഉർവശീതിലോത്തമാമേണകാരംഭാദിയാം
സ്വർവധൂജനങ്ങളും ദേവനെസ്സേവിക്കുന്നു;
കാശ്യപാദിയായുള്ള താപസശ്രേഷ്ഠന്മാരും
ഈശ്വരപ്രസാദത്തെ കാംക്ഷിച്ചു സേവിക്കുന്നു
സർവദേവതകളും സന്നിധി ചെയ്തീടുന്നു
സർവദാ സർവജ്ഞനാം ശർവന്റെ ക്ഷേത്രം തന്നിൽ
തത്ര പണ്ടനേകധാ സജ്ജന തപം ചെയ്തു
വൃത്രവൈരിയും പിന്നെ താർക്ഷ്യനുമഗസ്ത്യനും
വഹ്നിയും കന്ദർപ്പനും ശിംശുമാരനും തഥാ
പന്നഗപ്രധാനനും ചണ്ഡികാദേവിതാനും
രാവണൻ കുംഭകർണ്ണൻ ശാന്തനാം വിഭീഷണൻ
കേവലം ത്രിപുരന്മാർ ശൂരവർമ്മാവും തഥാ
താരകൻ മായാവിയും ദുന്ദുഭി ഹിരണ്യനും
ഘോരമായ് തപം ചെയ്ത ദേശമെന്നറിഞ്ഞാലും
മറ്റുമിങ്ങിനെ ബഹുദിവ്യന്മാർ തപം ചെയ്തു
മുറ്റുമാസ്ഥയാ ലിംഗപ്രതിഷ്ഠ ചെയ്തീടിനാർ.
ദേവനാം മഹാബലൻ തന്നുടെ ചുഴലവും
ദേവമന്ദിരങ്ങളുമുണ്ടെടോ! പലവിധം
വൈഷ്ണവക്ഷേത്രം ശുഭം കാർത്തികേയന്റെ സ്ഥാനം
വൃഷ്ണിജാതനാം ഗോശാലേശ്വരൻ തന്റെ ബിംബം
ദന്തിവക്ത്രന്റെ ക്ഷേത്രം ക്ഷേത്രപാലന്റെ ഗൃഹം
സിന്ധുജാഭഗവതി വാണരുളീടും സ്ഥാനം
പാർവതീനികേതനം പങ്കജോത്ഭവാലയം
ഗീർവാണപ്രവരന്റെ മന്ദിരം മനോഹരം
മാതൃമ്മന്ദിരം പിതൃമന്ദിരം ധർമ്മാഗാരം
ഭൂതനാഥന്റെ ഗൃഹം നന്ദിമന്ദിരം ശുഭം
ഭൃംഗിയും സിംഹോദരൻ കുംഭനും കുംഭോദരൻ
ഭൃംഗിരീടിയും നികുംഭാദിയാം ഗണങ്ങളും
ഊറ്റത്തിലുയർന്നൊരു കൂറ്റനും ശിഖണ്ഡിയും
പോറ്റിതന്നരികിലീ വൃന്ദങ്ങൾ നിരക്കവേ
സംഖ്യയില്ലല്ലോ ശിവലിംഗങ്ങൾക്കഹോ മഹാ
കങ്കട്ടികന്റെ പുരം ഗോകർണ്ണം മഹാത്ഭുതം
കല്ലുകൾ ശിവലിംഗം വാരികൾ തീർത്ഥങ്ങളും
അല്ലാതെയൊരു വസ്തു തത്രയില്ലറിഞ്ഞാലും
പണ്ടുപോൽ കൃതയുഗേ പാണ്ഡുരൻ മഹാബലൻ
തൊണ്ടിതൻ പഴം പോലെ ലോഹിതൻ ത്രേത്രായുഗേ
മഞ്ഞൾ തൻ നിറം പോലെ ദ്വാപരേ കാണായ് വരും
അഞ്ജനം പോലെ കലി തന്നുടെ കാലങ്ങളിൽ:
പശ്ചിമാംബുധിയുടെ തീരത്തു വിളങ്ങുന്ന
നിശ്ചലബ്രഹ്മം പരം ഗോകർണ്ണം മഹീപതേ!
പാപനാശനം മഹാപാവനം മനോഹരം
ഭൂപതേ! ഭജിച്ചുകൊൾകാശു നീ ശിവങ്കരം
സൂര്യസൌമ്യേന്ദു ചതുർദ്ദശികൂടീടും ദിനേ
വാരിധൌ സ്നാനം ചെയ്തു തർപ്പണം ചെയ്തീടേണം
മാരവൈരിയെച്ചെന്നു വന്ദനം ചെയ്താലുടൻ
ഘോരമാം മഹാപാപം ഭസ്മമാം മഹീപതേ!
സംക്രമം വ്യാതീപാതം സാധുവാം പ്രദോഷവും
ശങ്കരപ്രസാദത്തിനെത്രയും മഹത്തരം
മാഘമാസത്തിൽ വരും കൃഷ്ണയാം ചതുർദ്ദശി
ലോകസമ്മതം മഹാദേവനെസ്സേവ ചെയ്‌വാൻ
വില്വപത്രവും ശിവരാത്രിയും ഗോകർണ്ണവും
കല്യമാം ശിവലിംഗമെന്നിവ നാലും കൂടി
ദുർല്ലഭമറിക നീ ദുഷ്കൃതാപഹം ശുഭം
നല്ല പുണ്യവാന്മാർക്കേ സാധിപ്പൂ മഹാമതേ!
ഹാ കഷ്ടം! ശിവരാത്രി നോറ്റുകൊള്ളുവാനഹോ!
ലോകർക്കു മനസ്സില്ലാത്തെന്തെടോ നരേശ്വര!
ആകവേ നിരൂപിച്ചാലകമേ തോന്നുന്നുള്ളു
ലോകമോഹിനീ മായാദേവിതാൻ ബലീയസീ.
കേൾക്ക നീ മഹാമതേ! ഞാനുമെൻ ശിഷ്യന്മാരും
നോൽക്കയും ചെയ്തു ശിവരാത്രിയും കഴിഞ്ഞനാൾ
രാത്രിയിലുറങ്ങാതെ ശൈവപൂജയും ചെയ്തു
ക്ഷേത്രമുഖ്യമാം ഗോകർണ്ണാലയേ വസിച്ചൂ ഞാൻ
ഇന്നലെ ശിവരാത്രി ഗോകർണ്ണേ മഹോത്സവം
വന്നിതു മഹാജനം സംഖ്യയില്ലതിനേതും
സ്ത്രീകളും പുമാന്മാരും ബാലരും വൃദ്ധന്മാരും
ലോകവാസികൾ നാലുജാതിയുമോരോവിധം
സിദ്ധചാരണന്മാരും യക്ഷഗന്ധർവന്മാരും
സാദ്ധ്യകിം‌പുരുഷവിദ്യാധരശ്രേഷ്ഠന്മാരും
ഇന്ദ്രനും വിരിഞ്ചനും ദേവതാവർഗ്ഗങ്ങളും
ചന്ദ്രസൂര്യന്മാർ നവയോഗികൾ വസുക്കളും
ദിവ്യരാം മുനീന്ദ്രന്മാരിന്ദിരാകാന്തൻ താനും
ഭവ്യരാം ദ്വിജേന്ദ്രന്മാർ ഭാരതീമഹാലക്ഷ്മീ
ദേവനാരികൾ ശചീദേവിയും സഖികളും
ദേവവൈരികൾ മഹാനാഗങ്ങൾ ഗരുഡനും
ഇങ്ങനെ മിശ്രമായിട്ടുള്ളൊരു യോഗം കൂടി
മംഗലം മഹോത്സവേ ഗോകർണ്ണക്ഷേത്രം തന്നിൽ
അർച്ചനം ധ്യാനം ജപം തർപ്പണം പ്രദക്ഷിണം
തച്ചരിതാകർണ്ണനം വർണ്ണനം നമസ്ക്കാരം
നാമകീർത്തനം സന്ധ്യാനർത്തനം ദാനം വ്രതം
ഹോമമെന്നിവ തുടങ്ങീടിനാർ മഹാജനം
രാത്രി ജാഗരണവും ചെയ്തുടൻ ദിനോദയേ
ക്ഷേത്രവന്ദനം ചെയ്തു യാത്രയായിതു ജനം
ഞാനുമെൻ വൃന്ദങ്ങളും വാരിധിതീർത്ഥം തന്നിൽ
സ്നാനവും ചെയ്തു ശിവപൂജയും കഴിച്ചുടൻ
സത്വരം പ്രാതഃകാലേ പോരുവാൻ തുടങ്ങുമ്പോൾ
നേത്രകൌതുകമൊരു വിസ്മയം കാണായ് വന്നു.
വന്നിതു മദ്ധ്യാഹ്നവും ദാഹവും ക്ഷുത്തുംകൊണ്ടു
ഖിന്നരാം ഞങ്ങൾ ശീഘ്രം ചെന്നിതു സരസ്തടേ.
ഗാത്രശുദ്ധിയും ജലപാനവും കഴിച്ചുകൊ-
ണ്ടാൽത്തറമുകളേറിക്കാറ്റുമേറ്റിരിക്കുമ്പോൾ
വൃദ്ധയാം ചണ്ഡാലിയെക്കണ്ടിതു പുരോഭാഗേ
ബദ്ധസങ്കടം പൊടിതന്നിലങ്ങുഴലുന്നു
കുഷ്ഠവും കൃമികളും രാജയക്ഷ്മാവും പിടി-
ച്ചോഷ്ഠവും കരങ്ങളും മുറിഞ്ഞുവീണീടുന്നു;
മൂത്രവും മലം ചലം ചോരയും പുരണ്ടുള്ള
ഗാത്രവും കഫം ശ്ലേഷ്മം ഛർദ്ദിയും വിറയലും
പൂതിഗന്ധവും കല്ര്ന്നുൽക്കടശ്വാസത്തോടെ
ഭൂതലേ പിരണ്ടുരുണ്ടാതപം സഹിയാഞ്ഞു
കാലെടുത്തെറികയും കൈകളും തളർന്നുടൻ
നാലുദിക്കിലും നോക്കി വാവിട്ടു കരകയും
കാലമന്ദിരം പൂവാൻ കാലമായതും പ്രതി
പാലനം ചെയ്തു ഞങ്ങൾ കാൽ‌ക്ഷണം നിൽക്കുന്നേരം
സ്വർണ്ണവർണ്ണമാം വിമാനങ്ങൾ തൻ പ്രകാശവും
പൂർണ്ണമായ് നഭസ്ഥലേ സത്വരം കാണായ് വന്നു
സുന്ദരന്മാരാം ശിവകിങ്കരന്മാരെക്കണ്ടു
സ്യന്ദനം തന്നിൽ വിളങ്ങീടുന്നു നാലുജനം
ശൂലവും പരശുവും ഭസ്മവും ജടകളും
ബാലചന്ദ്രനും പുലിത്തോലുടയാടകളും
സർപ്പകാഞ്ചിയും ശിവമുദ്രയും രുദ്രാക്ഷവും
കെല്പോടെ ധരിച്ചുകൊണ്ടിങ്ങനെ കാണായ് വന്നു
നാലു കിങ്കരന്മാരുമെത്രയും പ്രസിദ്ധന്മാർ
നീലലോഹിതാകൃതിധാരികൾ മനോജ്ഞന്മാർ
വിസ്മയം പൂണ്ടു ഞാനുമെത്രയും വിനീതനായ്
ഭസ്മഭൂഷണന്മാരെത്തൊഴുതു ചൊല്ലീടിനേൻ:
രുദ്രകിങ്കരന്മാരേ! നിങ്ങൾക്കു നമസ്കാരം!
ഭദ്രമെന്നുടെ ജന്മം നിങ്ങളെക്കാൺക മൂലം
ചൊല്ലുവിൻ പ്രയോജനമെന്തിഹ വരുവതി-
നുല്ലസൻ മഹാപ്രഭാ മഞ്ജുളാകാരന്മാരേ!
ലോകരക്ഷണത്തിനു സഞ്ചരിക്കയോ നിങ്ങൾ
പാകശാസനാലയം പ്രാപിപ്പാൻ ഗമിക്കയോ?
എന്നിയേ മഹീതലവാസിയാം ജനത്തിന്റെ
പുണ്യപാപങ്ങൾ ഗണിച്ചീടുവാൻ നടക്കയോ?
ശങ്കരഭഗവാന്റെ കിങ്കരന്മാരാം നിങ്ങൾ
ശങ്ക തീരുവാൻ പരമാർത്ഥമേ ചൊല്ലീടുവിൻ!
ഇത്തരമെന്റെ ചോദ്യം കേട്ടുടൻ മഹാത്മാക്കൾ
ഉത്തരമുരചെയ്തു ദേവദൂതന്മാരേറ്റം:-
കാൺക നീ പുരോഭാഗേ വൃദ്ധയാം ചണ്ഡാലിക
സങ്കടപ്പെട്ടു മരിച്ചീടുവാൻ തുടങ്ങുന്നു;
ദിവ്യമാം വിമാനത്തിലേറ്റിക്കൊണ്ടിവളെയ-
ങ്ങവ്യയപ്രദേശത്തെ പ്രാപണം ചെയ്തീടുവിൻ
വിശ്വനായകൻ വിഭു വിശ്രുതൻ വിശുദ്ധിമാൻ
വിശ്വവന്ദിതൻ ദേവൻ ശങ്കരനരുൾ ചെയ്തു
എന്നതു കേട്ടു ഞാനും കൌതുകാൽ ചോദ്യം ചെയ്തേൻ
നന്നിതു ഭഗവാന്റെ ശാസനം ശിവ! ശിവ!
സർവപാപങ്ങൾക്കൊരു പാത്രമാം ചണ്ഡാലിയെ
ദിവ്യമാം വിമാനത്തിൽ കേറ്റുവാൻ കല്പിച്ചിതോ!
പൂർവപാപങ്ങൾ കൊണ്ടു വ്യാധിയും ദാരിദ്ര്യവും
സർവദാ ഭവിച്ചീടും ദേഹികൾക്കസംശയം
പാപങ്ങളനുമിക്കാം രൂപവൈരൂപ്യം കണ്ടാ-
ലാപദാന്നിധിയിവളെന്തൊരു ഭാഗ്യം ചെയ്തൂ!
ദാനവും ചെയ്തീലിവളേകദാ മഹെശ്വര-
ദ്ധ്യാനവും ചെയ്തീലിവൾ ധർമ്മവും ചെയ്തീലിവൾ
ജ്ഞാനവുമിവൾക്കില്ലാ സത്യവുമിവൾക്കില്ലാ
വൃത്തിയുമിവൾക്കില്ലാ വേദവുമിവൾക്കില്ലാ,
ഭക്തിയുമിവൾക്കില്ലാ, ഭാവശുദ്ധിയുമില്ലാ
സ്നാനവും ശൌചങ്ങളും കർമ്മവുമിവൾക്കില്ലാ
തർപ്പണമിവൾക്കില്ലാ, തീർത്ഥസേവയുമില്ലാ,
ക്ഷേത്രദേവതാ നമസ്ക്കാരവുമിവൾക്കില്ലാ,
ഈശ്വരനെന്നുള്ളതു കേട്ടിട്ടില്ലിവൾ പുരാ
ശാശ്വതബ്രഹ്മദ്ധ്യാനമെന്നതുപേക്ഷയല്ലോ!
സോമവാരവും ശിവരാത്രിയും നോറ്റീലിവൾ
സോമശേഖരൻ പ്രസാദിപ്പതിനെന്തുമൂലം?
നിർണ്ണയം ഭഗവാനിന്നീവണ്ണം നിയോഗിച്ചാൽ
പുണ്യകർമ്മങ്ങൾ ചെയ്കില്ലാരുമെന്നിനിവരും
പാപകർമ്മണാ പാപം പുണ്യകർമ്മണാ പുണ്യം
ലോപമില്ലിതിനെന്നു നിശ്ചയമില്ലാതായി
വല്ലതും ചെയ്തീടേണം വല്ലതും ഫലം വരും
നല്ലതേ നല്ലൂ നമുക്കെന്നുറപ്പില്ലാതായി
തിങ്കൾ മൌലി തൻ വാക്യം ലംഘനീയമല്ലെടോ!
കിങ്കരന്മാരേ! വേഗം ദുഷ്ടയെക്കൊണ്ടുപോവിൻ
എന്നതുകേട്ടു ശിവകിങ്കരപ്പരിഷകൾ
മന്ദഹാസവും പൂണ്ടു പറഞ്ഞാരെന്നോടപ്പോൾ:
കേൾക്കെടോ! മഹാമുനേ! കൌതുകമുണ്ടെന്നാകിൽ
കേൾക്കുമ്പോൾ ഭവാനുള്ളിൽ സംശയമെല്ലാം തീരും
മുമ്പിലേ ജന്മമിവളംഗസൌന്ദര്യത്തിനാ-
ലമ്പിളിക്കലപോലെ ജനിച്ചു വളർന്നവൾ
സൌമിനിയെന്നു പേരാം വിപ്രകാമിനീമണി
കാമിനിശിരോമണി ശൃംഗാരമുക്താമണി
താതനും ജനനിയും ലാളനം ചെയ്തു ഗൃഹേ
കാതരാക്ഷിയാമിവളാനന്ദത്തോടെ വാണാൾ
യൌവനം പ്രവേശിച്ചു കാന്തിയും വളർന്നിതു
സർവഗാത്രങ്ങൾക്കൊരു വെണ്മയുമുണ്ടായ്‌വന്നു;
വളഞ്ഞു ചില്ലി രണ്ടും തെളിഞ്ഞു മുഖാംബുജം
വിളങ്ങീ ഗണ്ഡസ്ഥലം വിരിഞ്ഞൂ വക്ഷോഭാഗം!
മുളച്ചൂ മുലകളും കളിച്ചു കടാക്ഷങ്ങ-
ളൊളിച്ചു ശിശുത്വവും പുളച്ചു മനോമദം;
ഇരുണ്ടൂ തലമുടി; ചുരുങ്ങീയുദരവും
പരന്നൂ ജഘനവും നിരന്നു സൌന്ദര്യവും:
സുന്ദരിമണിയാളെത്തന്നുടെ പിതാക്കന്മാർ
സുന്ദരാംഗനാമൊരു വിപ്രനു ദാനം ചെയ്തു.
വിപ്രനോടൊരുമിച്ചു സൌമിനി യഥാസുഖം
സുപ്രമോദഹങ്കാരം ക്രീഡിച്ചു മേവീടിനാൾ
വിപ്രനു രോഗം പിടിപ്പെട്ടിതു ദിനേ ദിനേ
വിപ്രിയം ഭവിച്ചിതു സൌമിനിക്കതുകാലം;
വാസരങ്ങളും പത്തുമുപ്പതു കഴിഞ്ഞപ്പോൾ
ഭൂസുരൻ മരിച്ചിതു കർമ്മമെന്നതേ വേണ്ടൂ.
വിപ്രനെക്കുറിച്ചുടൻ സൌമിനി ബഹുവിധം
വിപ്രലാപങ്ങൾ ചെയ്തു ദുഃഖിച്ചുമേവും കാലം
യൌവനക്കൊടുങ്കാറ്റു വർദ്ധിക്കനിമിത്തമായ്
ദൈവബുദ്ധിയാം ദീപജ്വാലയും പൊലിഞ്ഞുതേ
മാരസായകമേറ്റു പാരമങ്ങുഴന്നവൾ
ജാരസമ്പർക്കം തുടങ്ങീടിനാൾ പതുക്കവേ.
എത്രയും സൂക്ഷിച്ചൊരു ദിക്കിലങ്ങാക്കിടിനാ-
രെത്രയും മനോഭവപ്രൌഢത ജൃംഭിക്കയാൽ
ഗൂഢപുരുഷന്മാരെ പ്രത്യഹം വരുത്തിനാൾ
മൂഢയാം ദ്വിജാംഗന സൌമിനി ദിനേ ദിനേ.
യാമിനിയടുക്കുമ്പോൾ കാമിനീമണിയായ
സൌമിനി ജാരന്മാരെത്തിരഞ്ഞു പുറപ്പെടും
ആരുമേ കാണാതെ കണ്ടാരംഭം സാധിച്ചുടൻ
സ്വൈരമാം വണ്ണം ഗൃഹേ ഗൂഢമായ് വാഴുംകാലം
ഗർഭവുമുണ്ടായ്‌വന്നു ബന്ധുക്കളറിഞ്ഞഹോ
ദുർഭഗേ നടന്നാലുമെന്നവരുപേക്ഷിച്ചാർ
നാരിമാർക്കപരാധം കാമനാൽ വരുത്തീടും
ആരണന്മാർക്കു പാപം രാജസേവയാൽ വരും
ബ്രാഹ്മണദ്വേഷംകൊണ്ടു ഭൂപതിക്കനർത്ഥമാം
ധാർമ്മികന്മാർക്കു പരസ്ത്രീരാഗം കൊണ്ടും നാശം
ശൂദ്രനു മന്ത്രോപവാസം കൊണ്ടുപോലധോഗതി
ഭദ്രമല്ലൊരുത്തർക്കും കൃത്യലംഘനം ചെയ്താൽ.
ദേവരബ്മാരും മറ്റു ഭൂസുരന്മാരും കൂടി
കേവലം തലമുടി പിടിച്ചങ്ങിഴച്ചുടൻ
കാനനം തന്നിലാക്കിത്താഡനം ചെയ്തുപോന്നാർ
ദീനയായ് വിഷണ്ഡയായ് സൌമിനി നടകൊണ്ടാൾ
കാനനം കടന്നുടൻ കാമിനിതാനേതന്നെ
മാനഭംഗവും പൂണ്ടു ദേശരാജ്യങ്ങൾ തോറും
സഞ്ചരിക്കുന്നനേരം വീരനാമൊരു ശൂദ്രൻ
ചഞ്ചലാക്ഷിയെക്കണ്ടു കൌതുകം പൂണ്ടു ചെന്നാൻ;
വിത്തവാൻ മഹാബലൻ ശൂദ്രനാ സ്ത്രീരത്നത്തെ
സത്വരം കൂട്ടിക്കൊണ്ടു തന്നുടെ ഗൃഹം പുക്കാൻ
തന്നുടെ കളത്രമാക്കീടിനാനവൻ മുദാ
സന്നതാംഗിയെ സദാ ലാളനം ചെയ്തു വാണാൻ.
കോപ്പുകൾ പലവിധം തീർപ്പിച്ചു നൽകീടിനാ-
നെപ്പോഴും പിരിയാതെ മേളിച്ചു വാണീടിനാൻ.
കാമലീലകൾകൊണ്ടു ശൂദ്രനെ വശത്താക്കി
കാമിനീ സുഗാമിനീ സൌമിനീ സുഭാഷിണീ
മദ്യപാനവും സദാ മാംസഭോജനങ്ങളും
ശൂദ്രവല്ലഭയ്കേറ്റമിഷ്ടമായ് വന്നൂ മുദാ
നാലഞ്ചു സുതന്മാരുണ്ടായീ തദന്തരേ
ലീലയാ ശൂദ്രാലയേ സൌമിനി വാഴും കാലം
തന്നുടെ കണവനാം ശൂദ്രനങ്ങൊരുദിക്കി-
ലന്യകർമ്മത്തിനായിട്ടേകദാ ഗമിച്ചപ്പോൾ
മദ്യപാനവും ചെയ്തു മത്തയാം കൃശോദരി
നിദ്രയും വെടിഞ്ഞവളർദ്ധരാത്രിയിൽ തദാ
ആട്ടിന്റെ മാംസം ഭുജിച്ചീടുവാൻ മോഹത്തോടെ
പെട്ടെന്നു പുറപ്പെട്ടു വാളുമായ് താനേത്തന്നെ;
ഗോകുലസ്ഥാനം തന്നിൽ ചെന്നുടനജമെന്നോ-
ത്താകുലം കൂടാതൊരു ഗോവിനെക്കൊലചെയ്താൾ.
തൽക്ഷണം പശുവിനെക്കൊണ്ടിങ്ങു ഗൃഹം പുക്കു
സൂക്ഷിച്ചു വിളക്കത്തു സത്വരം നോക്കിക്കണ്ടാൾ
അന്നേരം പശുശിശുവെന്നറികയാലവൾ
ഖിന്നയായ് ശിവ! ശിവ! കഷ്ടമെന്നോതീടിനാൾ
പൂർവജന്മത്തിലൊരു പുണ്യസംഭവം കൊണ്ടു
പാർവതീപതിയുടെ നാമമുച്ചരിച്ചിതു
കേവലം ശിവനാമം കീർത്തിച്ചാലനന്തരം
ഭാവശുദ്ധിയും വരും പാതകങ്ങളും നീങ്ങും
അക്ഷരദ്വയം മഹാപാവനം ശിവങ്കരം
തൽക്ഷണം ജപിച്ചിതു സൌമിനി യദൃച്ഛയാ;
രണ്ടുനാശികനേരം മിണ്ടാതെയിരുന്നവൾ
കൊണ്ടുപോയ് പശുമാംസം പചിച്ചു തിന്നീടിനാൾ
അർദ്ധമാംസത്തെ ഭുജിച്ചർദ്ധശേഷത്തെയെടു-
ത്തർദ്ധരാത്രിയിൽ പുറത്തിട്ടുകൊണ്ടാക്രോശിച്ചാൾ:
ദൈവമേ ഹാ! ഹാ! കഷ്ടം ദുഷ്ടനാം വ്യാഘ്രം വന്നു
ഗോവിനെപ്പിടിപെട്ടു ഭക്ഷിച്ചുപോയീടിനാൻ
രക്ഷണം ചെയ്തീടുവിൻ രക്ഷണം ചെയ്തീടുവിൻ
ഭക്ഷണം കഴിച്ചിതാ വൻ പുലി ഗമിക്കുന്നു
വ്യാഘ്രത്തെ വധം ചെയ്‌വിൻ വൈകാതെ മാലോകരേ!
ശീഘ്രമവങ്ങൾ നിന്നു വാവിട്ടങ്ങലറിനാൾ
വീടുകൾ തോറും നിന്നു ശൂദ്രജാതികളെല്ലാ-
മോടിവന്നകം പുക്കു നോക്കിനാർ പശുമാംസം
മൂക്കത്തുവിരല്വച്ചു തങ്ങളിൽ നോക്കിനിന്നു
ദുഃഖിച്ചു പറഞ്ഞുപോയീടിനാരെല്ലാവരും
വന്നിതു പുലർ കാലേ ശൂദ്രനായകൻ നിജ
മന്ദിരേ വൃത്താന്തങ്ങൾ കേട്ടുടൻ ദുഃഖം പൂണ്ടു
പിന്നെയും പശുക്കളെ രക്ഷിച്ചുവഴിപോലെ
തന്നുടെ പുരമെല്ലാം പാലിച്ചുമേവീടിനാൻ.
പത്തുമുപ്പതുവർഷം കഴിഞ്ഞോരനന്തരം
ചത്തിതു ശൂദ്രപ്രിയാ സൌമിനിയൊരുദിനം
കാലമന്ദിരം പുക്കു മേവിനകാലം കാലൻ
ചാലവേ വിചാരിച്ചു ചേതസാ ധർമ്മാധർമ്മം
ഘോർമാം നരകത്തിലിട്ടുടൻ കരയേറ്റി
പാരാതെ ചണ്ഡാലസ്ത്രീ ഗർഭത്തിലാക്കീടിനാൻ
എത്രയും കറുത്തിരുണ്ടിങ്ങനെ കുരുടിയായ്
തത്ര വന്നുടൻ പിറന്നീടിനാളെന്നേവേണ്ടൂ
കണ്ണു കാണാതെ വന്നു പിറന്ന ചണ്ഡാലിയെ
ചണ്ഡനാം ചണ്ഡാലേശൻ ദ്വേഷിച്ചു വളർത്തിനാൻ
ശ്വാക്കളും ശിശുക്കളും തിന്നുതുപ്പിയ ചോറും
കൊറ്റിനുകൊടുത്തതിൽ ശേഷിച്ച പഴങ്കഞ്ഞി
കാടിയും കറിക്കലം കഴുകീട്ടുള്ള ചോറും
കൂടി മേളിച്ചു കൊടുത്തീടിനാനവൾക്കുണ്മാൻ
പട്ടിണി കിടക്കയും വാവിട്ടു കരകയും
ചുട്ടവെയ്‌ലത്തു കിടന്നൊട്ടുതാനുഴൽകയും
കുഷ്ഠവും പിടിപെട്ടു രാജയക്ഷ്മാവും കൂടി
പൃഷ്ഠവും കാലും കയ്യും പഴുത്തു ദുർഗന്ധവും
മൂത്രവും പുരീഷവും ചോരയും ചലങ്ങളും
ഗാത്രമെങ്ങുമേ പിരണ്ടങ്ങനെ വശം കെട്ടു
വേളിയും കഴിഞ്ഞീല ദുർഭഗയ്ക്കതുകാലം
ധൂളിയിൽ കിടന്നുഴന്നാർത്തിയും വർദ്ധിച്ചിതു
ചണ്ഡാലപ്രധാനിയങ്ങവളെക്കൊണ്ടുപോയി
ചണ്ഡമാം വനത്തിലങ്ങാക്കിനാൻ മടിയാതെ
യഷ്ടിയുമുടനൊരു ചട്ടിയുമെടുത്തവൾ
പട്ടണം തോറും നടന്നിരന്നു തുടങ്ങിനാൾ
ദൈവതമുള്ള ജനമൊട്ടൊട്ടു കൊടുത്തീടും
കേവലം നിരീശന്മാർ കൈകൊട്ടിച്ചിരിച്ചീടും
ഇത്തരം നടക്കുന്നോളേകദാ ശിവരാത്രി-
ക്കെത്തുവാൻ ഗമിക്കുന്ന മർത്ത്യരോടിടകൂടി;
നാലുദിക്കിലും നിന്നു വരുന്നു മഹാജനം
നാലുജാതിയും ബാലവൃന്ദവും വൃദ്ധന്മാരും
സ്ത്രീകളും പ്രഭുക്കളുമാനതേർ കുതിരക-
ളാകവേ ഘോഷത്തോടെ ഗോകർണ്ണം പ്രാപിക്കുന്നു
ഭോജനം കിട്ടും നല്ല വസ്ത്രവും കിട്ടുമെന്നു
യാചനം ചെയ്‌വാൻ മെല്ലെ ചണ്ഡാലി കൂടെപ്പോയാൾ
ഊട്ടിനു പുറപ്പെട്ട കൂട്ടമെന്നുറച്ചവൾ
പെട്ടെന്നു പണിപ്പെട്ടു വടിയും കുത്തി കുത്തി
അദ്ധ്വഗന്മാരെ ദൂരെ വിളിച്ചു പിമ്പേ കൂടി
ബദ്ധഖേദമാം വണ്ണം വണങ്ങിച്ചൊല്ലീടിനാൾ:-
അത്രമാത്രമെങ്കിലും ഭോജനം തരികെടോ!
വസ്ത്രവും തരുന്നാകിലും ഗുണം വരും
എന്തെടോ പാന്ഥന്മാരേ! ദീനരാം ജനങ്ങൾക്കു
ബന്ധുത ചെയ്തീടാത്തൂ? ഹന്ത മേ പാപം കാണിൻ
എന്തൊരു ദുരിതം ഞാൻ ചെയ്തതെന്നറിഞ്ഞീല
ബന്ധമെന്തെനിക്കിതി സങ്കടം സംഭവിപ്പാൻ?
ദാഹവും വിശപ്പുമുണ്ടെത്രയും വർദ്ധിക്കുന്നു
ദേഹവും തളരുന്നു നടപ്പാൻ ശക്തി പോരാ:
രണ്ടുനാലഹസ്സുണ്ടു പട്ടിണി കിടക്കുന്നു
കൊണ്ടുപോവതിനയ്യോ കാലനും മനസ്സില്ല
ഉറ്റവരുപേക്ഷിച്ചു ദൈവവും വെടിഞ്ഞിതു
കുറ്റമെന്തവർക്കെല്ലാം പാപി ഞാനെന്നേ വേണ്ടൂ.
കൊറ്റിനു വകയില്ല, കൂറ്റുകാരെനിക്കില്ല
പെറ്റതുമില്ലല്ലോ ഞാൻ പോറ്റുവാനാരുണ്ടാകും?
അറ്റവുമറുതിയുമില്ലെന്റെ പാപങ്ങൾക്കു
ചെറ്റുമില്ലൊരു ഗതി അയ്യയ്യോ! പാന്ഥന്മാരേ!
കാറ്റുമാതപങ്ങളും പറ്റുന്ന ഹിമങ്ങളു-
മേറ്റു ഞാൻ കിടക്കുന്നു മാറ്റുവാനെളുതാമോ?
കൈകളും പരത്തിക്കൊണ്ടങ്ങനെയിരിക്കുന്നോ-
രാകുലസ്വരൂപതാപാത്രമാം ചണ്ഡാലിക്ക്
വില്വപത്രത്തെക്കൊണ്ടുപോകുന്ന പാന്ഥനൊരു
വില്വപത്രത്തെക്കൊടുത്തീടിനാൻ കരം തന്നിൽ
കൂവളത്തില കരം കൊണ്ടവൾ തൊട്ടുനോക്കി
ചൊവ്വല്ല ഭുജിപ്പാനെന്നോർത്തുകൊണ്ടുപേക്ഷിച്ചാൾ
ദൈവകല്പിതം കൊണ്ടു വെടിഞ്ഞ വില്വപത്രം
ശൈവമാം ലിംഗത്തിന്റെ ശിരസ്സിൽ പതിച്ചിതു
ഭോജനം ലഭിയാഞ്ഞു നിദ്രയുമുണ്ടായീല
യോജനവഴിനടന്നാർത്തയാം ചണ്ഡാലിക്ക്
രാത്രിയും കഴിഞ്ഞുടൻ സർവ്വലോകരുമങ്ങു
യാത്രയും തുടർന്നിതു മിത്രനങ്ങുദിച്ചപ്പോൾ
ചണ്ഡികാനികേതനദ്വാരി വാരിധിതീരേ
ചണ്ഡാലി വാസം ചെയ്തു രാത്രിയും കഴിഞ്ഞുടൻ
മാനുഷഘോഷമെല്ലാം ശമിച്ചോരന്തരം
ദീനയാമിവൾ പണിപ്പെട്ടിഹ വന്നീടിനാൾ
അന്ത്യകാലവുമുടൻ വന്നടുത്തതു മൂല-
മന്തകപുരി പോവാൻ ഭാവിച്ചു കിടക്കുന്നു
സന്ധികൾ തളർന്നിതു സാദവും കലർന്നതി
സന്താപം സഹിയാഞ്ഞു രോദനം ചെയ്തീടുന്നു.
മർമ്മവേദനാ കാസശ്വാസനിർഗ്ഗമം കൊണ്ടും
കർമ്മവൈഭാം കൊണ്ടും ദുഃഖിച്ചു മേവീടുന്നു.
അന്ത്യമാം ദശാന്തരം പ്രാപ്തയാം ചണ്ഡാലിയെ
ചിന്തനം ചെയ്തു ശിവൻ ശങ്കരൻ ദയാനിധി
കൊണ്ടുപോരുവിനെന്നു സ്വാമിതാനരുൾ ചെയ്തു
രണ്ടുനാഴിക മുമ്പേ ഞങ്ങളെ നിയോഗിച്ചു
ഇങ്ങനെ പരമാർത്ഥം മാമുനേ! ധരിച്ചാലും
മംഗലസ്ഥാനപ്രവേശത്തിനു പാത്രമിവൾ
മുമ്പിലേ ജനം തന്നിൽ ദാനങ്ങൾ ചെയ്യായ്കയാൽ
സമ്പ്രതി ദരിദ്രയായ് തീർന്നിതു ചണ്ഡാലിയും
അന്നദാനങ്ങൾ മുന്നം ചെയ്യായ്ക നിമിത്തമായ്
ഖിന്നയായ് വിശപ്പുദാനങ്ങളെ പ്രാപിച്ചിതു
ഗോവിനെ ഹനിക്കയാൽ ചണ്ഡാലിയായിത്തീർന്നു
ദൈവകല്പിതമാർക്കു ലംഘനം ചെയ്തീടാവൂ.
സന്തതം പുരാ സുരാപാനമത്തയാകയാ-
ലന്ധയായ് ജനിച്ചിതു സമ്പ്രതി ധരിക്ക നീ
ജാരസംഗമം നടേ ചെയ്കയാലിവൾക്കിപ്പോൾ
ആരുമേ ഭർത്താവായി സമ്മ്ഭവിച്ചതുമില്ല
അത്രയല്ലെടോ! ജാരാലിംഗനം ചെയ്കമൂലം
ഗാത്രമെങ്ങുമേ കുഷ്ഠവ്യാധിയും പിടിപെട്ടു
ശൂദ്രനെ പരിഗ്രഹിച്ചീടുക നിമിത്തമായ്
രൌദ്രവേദനാ കൃമി പൂതിദുർഗന്ധങ്ങളും
പൂജനീയയാമവൾ മദ്യപാനം ചെയ്കയാൽ
രാജയക്ഷ്മാവും ശൂലരോഗവുമിപ്പോൾ കൂടി
പൂർവ്വജന്മോപാർജ്ജിതമാകിയ ശുഭാശുഭം
സർവദേഹികൾക്കുമിജ്ജന്മത്തിലനുഭവം
ശർവനെ സ്മരിച്ചെന്നാൽ സർവപാതകങ്ങളും
സർവരോഗാദികളും തൽക്ഷണം നശിച്ചീടും
പൂർവ്വജന്മാന്തേയിവളന്തകപുരം പുക്കു
സാർവ്വഭൌമനാം ധർമരാജന്റെ തിരുമുമ്പിൽ
വന്നതുകണ്ടു വിചാരിച്ചിതു സഭാജനം
പുണ്യപാപങ്ങളിവൾക്കെത്രയുണ്ടെന്നീവണ്ണം
ബ്രാഹ്മണകുലം തന്നിൽ ജാതയെങ്കിലുമിവൾ
ബ്രാഹ്മണാചാരം വെടിഞ്ഞന്യസംഗമം ചെയ്താൾ.
എന്നതുകൊണ്ടു നരകത്തിലങ്ങാക്കീടണം
എന്തിഹ വിചാരിപ്പാനെന്നൊരു പക്ഷം കേട്ടു
സാഹസം കണക്കല്ല പൂർവ്വപുണ്യങ്ങൾ കൊണ്ടേ
സാമ്പ്രതം മനുഷ്യനായ് സംഭവിച്ചീടൂ നൂനം.
അത്രയുമല്ലാ മഹാ ബ്രാഹ്മണവംശം കിട്ടാ-
നെത്രയും മഹാപുണ്യം പൂർവ്വജന്മത്തിൽ വേണം
ജന്മകോടികളെല്ലാമാകവേ വിചാരിച്ചേ
സമ്മതിക്കാവൂ ദണ്ഡമെന്നൊരു പക്ഷം കേട്ടൂ
എന്തിനു പൂർവ്വപുണ്യം ചിന്തനം ചെയ്തീടൂന്നൂ?
എന്തിവളൊരുപുണ്യം ചെയ്തതു ചിന്തിച്ചാലും
ബുദ്ധിപൂർവ്വമായൊരു ഗോവിനെ വധിച്ചീലേ
ശുദ്ധിയില്ലാത്ത ശൂദ്രജാതിയെ ഭജിച്ചീലേ?
തീക്കനൽപ്പുഴ തന്നിൽ നീന്തണമിവളാശു
നീക്കമില്ലിതിനേതുമെന്നൊരു പക്ഷം കേട്ടു
ഗോവിനെ വധിച്ചതു പാതകമെന്നാകിലും
ശൈവമാം നാമമൊന്നു ചൊന്നതു ചിന്തിക്കണം
വല്ലികൾ മരങ്ങളും പുല്ലുകളിവയെല്ലാം
തെല്ലു തീക്കനൽ കൊണ്ടു ഭസ്മമായീടുന്നീലേ
മംഗലശിവനാമമോതിയാലശേഷമേ
തുംഗമാം ദുരിതൌഘം ശാന്തമായീടൂം ദൃഢം.
ശൈവമാം പദം തന്നിൽ സൌമിനി വസിക്കണം
നൈവസഞ്ചയം കിഞ്ചിലെന്നൊരു പക്ഷം കേട്ടു
വല്ലതെന്നാലുമൊരു ജന്മത്തെക്കല്പിക്കേണം
നല്ലതു ചെയ്ത ഫലം നൽകുവാൻ ക്ഷമിക്കേണം
അംഗസംസ്കാരം ചെയ്യാതാഭരണങ്ങൾ ചേർത്താൽ
ഭംഗിയില്ലറീഞ്ഞാലും ശോധന വേണം മുമ്പേ.
ദുഷ്ടാംശം കളയാതെ ദുർവ്രണമുണക്കിയാ-
ലൊട്ടുനാൾ ചെല്ലുന്നേരം പൊട്ടുമെന്നറിഞ്ഞാലും
ജന്മമൊന്നിവൾക്കിനി സർവ്വദാ വേണ്ടിവന്നു
കർമ്മദോഷങ്ങളെല്ലാം താനനുഭവിക്കേണം
രോഗവും ദാരിദ്ര്യവുമെത്രയുമനുകൂലം
ഭോഗങ്ങളകപ്പെടായ്കാത്മശുദ്ധിയുണ്ടാകാൻ
സൌമിനിക്കതുകൊണ്ടു ജന്മമൊന്നാർജ്ജിക്കണം
താമസം വേണ്ടാതാനുമെന്നൊരു പക്ഷം കേട്ടു.
എങ്കിൽ പോയ് ജനിക്ക നീ സൌമിനീ വിരവോടേ
സങ്കടമനുഭവിച്ചീടുക ബഹുവിധം
ദുഷ്ടാദാരിദ്ര്യം നീചജാതിയിൽ ജനനവും
കുഷ്ഠവും കഫവ്യാധിക്ലേശവും ദുർഗ്ഗന്ധവും
അന്ധത ദുഃഖം പിന്നെ ക്ഷുത്പിപാസാദികളും
ബന്ധുക്കൾ വെടീകയാലുണ്ടാകും ദുഃഖങ്ങളും
ഒക്കവേയനുഭവിച്ചായുരാന്ത്യമാം കാലേ
സൽക്കർമ്മമൊന്നു ചെയ്തു ജീവനെ ത്യജിക്ക നീ.
എന്നതിൽ പരം ശിവൻ തന്നുടെ ലോകം തന്നിൽ
നിന്നെയും വസിപ്പിക്കും കുന്നിൻമാനിനീകാന്തൻ
തല്പദം സേവിക്കുന്ന മർത്ത്യനെക്കുറിച്ചൊരു
കൽപ്പന നമുക്കില്ല സർവമീശ്വരാധീനം
ചിത്രഗുപ്തനുമിതു സമ്മതമല്ലീ സഖേ!
പത്രമൊന്നെഴുതുക തത്ര സന്ദേഹം വേണ്ടാ:
ദുഷ്കൃതം വിചാരിച്ചു പൂർവ്വപത്രങ്ങൾ നോക്കി
ഒക്കവേ വരച്ചാലു, മെന്തിഹ മടിക്കുന്നു?
തങ്ങളാലനുഷ്ഠിതകർമ്മങ്ങൾക്കനുകൂലം
തങ്ങൾക്കു ശുഭാശുഭമെന്നതു നീക്കീടാമോ?
ഇങ്ങിനെ വിചാരിച്ചു ധർമ്മരാജനുമപ്പോൾ
ഇങ്ങിനെ ചണ്ഡാലിയായിവളെജ്ജനിപ്പിച്ചു
ഇത്രനാൾ മഹാദുഃഖം സഹിച്ചാളിവൾ ശിവ-
രാത്രികളുറക്കവുമഷ്ടീയും ലഭിക്കാതെ
ഗോകർണ്ണക്ഷേത്രേ വന്നു കൂവളത്തിലകൊണ്ടു
ലോകനാഥനെപ്പൂജിച്ചീടീനാൾ യദൃച്ഛയാ
എന്നതുമൂലം ശിവലോകത്തെ പ്രാപിപ്പിപ്പാൻ
വന്നിതു ഞങ്ങളിനിപ്പോകുന്നു മഹാമുനേ!
ഭവ്യരാം ശിവരൂപന്മാരിതി പറഞ്ഞുടൻ
ദിവ്യമാം വിമാനത്തിലേറ്റിയാർ ചണ്ഡാലിയെ
അന്നേരം മഹോജ്ജ്വലപ്രൌഢശോഭയായ്ത്തീർന്നു
സുന്ദരിപുരന്ദരസ്ത്രീകളെക്കാളും രമ്യം
കിങ്കരന്മാരും തദാ നാരിയും വിമാനവും
ശങ്കരാസ്പദം നോക്കിഗ്ഗമിച്ചു മറഞ്ഞിതു
ഞങ്ങളുമതുകണ്ടു വിസ്മയം പൂണ്ടു ഭൃശം
ഇങ്ങിനെ വരുംനേരം നിന്നെയും കാണായ് വന്നു
ശൈവനാമോച്ചാരണം വില്വപത്രാരാധനം
ശൈവമാം പദം പ്രവേശ്പ്പിക്കും ധരിക്ക നീ
തത്ഭവാൻ ഗോകർണ്ണാഖ്യക്ഷേത്രത്തെ പ്രാപിച്ചാലും
ദുർഭഗക്ലേശം തീരും ശങ്കരപ്രസാദത്താൽ
ശങ്കരൻ തന്റെ ലോകേ ചെന്നു നീ പതിച്ചീടൂം
ശങ്കയില്ലതുകൊണ്ടു ജന്മസാഫല്യം വരും.
ഗൌതമവചസ്സതു കേട്ടുടൻ പ്രസാദിച്ചു
ജാതകൌതുകം നൃപൻ ചോദിച്ചു വിനീതനായ്:
ശൈവമാം പദത്തിന്റെ ലക്ഷണം മഹാമുനേ!
കേവലം ഗ്രഹിപ്പതിനാഗ്രഹം മമാശയേ.
എങ്ങനെയിരിപ്പോന്നു തല്പദപ്രകാരങ്ങൾ
ഭംഗിയോടരുൾ ചെയ്തീടേണമെന്നോടു ഭവാൻ
എന്നതു കേട്ടു മഹാഗൌതമനരുൾ ചെയ്തു:
നന്നിതു മഹീപതേ! നിന്നുടെ മനോരഥം
ബ്രഹ്മലോകാദികളിൽ പോലുമേ ലഭിയാതെ
ശർമ്മസാന്ദ്രമാം ലോകനാഥന്റെ ലോകം തന്നിൽ
സർവദാ മഹോജ്ജ്വലം സർവദാ മനോഹരം
സർവദാ ശിവങ്കരം സർവദാ നിരാമയം
നിർമ്മലഗുണത്രയാതീതമവ്യയപദം
കർമ്മവാസനാബന്ധച്ഛേദകം മോദസ്ഥാനം
കാമവും ക്രോധം മഹാ മോഹവും തൃഷ്ണാലോഭം
താമസം മിത്ഥ്യാദൃഷ്ടി മദമാത്സര്യങ്ങളും
രാഗഡംഭാഹങ്കാരദ്വേഷപൈശൂന്യങ്ങളും
ഭോഗലോലുപത്വവും ഹിംസയുമസൂയയും
ഇത്തരം ദുരന്തമാം ശത്രുവർഗ്ഗത്തെജ്ജയി-
ച്ചുത്തമം ശമം ദമം സന്തോഷം വിവേകവും
ശാന്തിയും മഹേശ്വരഭക്തിയും വിശ്വാസവും
ക്ഷാന്തിയും ദയാ ശൌചം സത്യവും ഋജുത്വവും
സജ്ജനമിത്രത്വവും ദീനരിൽ കരുണയും
ദുർജ്ജനേയുപേക്ഷയും സൽക്രിയാ മുദിതയും
ഇത്തരം വരേണ്ടതും വന്നുടൻ വിശുദ്ധരാം
സത്തുക്കൾ ഗമിക്കുന്നൂ ഇന്ദ്രചൂഡന്റെ ലോകം.
ഇന്ദ്രിയങ്ങളെജ്ജയിച്ചാത്മനാ രമിച്ചുകൊ-
ണ്ടിദ്രലോകാദികളിൽ പോലുമങ്ങനാസ്ഥയാ
ദേഹചിത്താദികളിലാത്മവിഭ്രമം ശമി-
ച്ചൈഹികം മൂല്യങ്ങളിൽ വൈരാഗ്യം ഭവിച്ചുടൻ
ബുദ്ധിയിൽ തോന്നീടുന്ന രൂപരൂപ്യത്തെപ്പോലെ
മിഥ്യയിപ്രപഞ്ചങ്ങൾ സത്യമല്ലെന്നും പിന്നെ
നിത്യമായതു പരമാത്മാവെന്നതും ഹൃദി
നിത്യവുമുറപിച്ചു നിശ്ചലം തപം ചെയ്യും
ധന്യരാം മഹത്തുക്കൾ സന്തതം ധ്യാനിക്കുമ്പോൾ
തന്നുള്ളിൽ കാണുന്നതും നീലകണ്ഠന്റെ ലോകം
അഷ്ടയോഗാംഗം കൊണ്ടു യോഗികൾക്കനുഭവം
ഇഷ്ടമായ് വരുന്നതുമഷ്ടമൂർത്തികൾ സ്ഥാനം
അന്ധകാരത്തിന്നേതും സംബന്ധമില്ലാത്തൊരു
ബന്ധുരപദമന്തകാരി തന്നുടെ ലോകം
എത്രയും പണിപ്പെട്ടു യാതൊരിടത്തു ചെന്നാൽ
തത്രനിന്നധോഗതി സംഭവിച്ചീടുന്നീല
ഏകമായനന്തമായുള്ള കല്യാണസ്ഥാനം
ശോകവർജ്ജിതമതു വാമദേവന്റെ സ്ഥാനം
ഏകദന്തനും മഹാവീരനും കുമാരനും
ലോകപാലകന്മാരും നന്ദികേശ്വരൻ താനും
ശൃംഗീഭൃംഗീരിടീയും വാസുകി തക്ഷകനും
തുംഗനാമൃഷഭനും ഭൂതനായകന്മാരും
ശൈലനന്ദിനിതാനും ഗംഗയും ശശാങ്കനും
ബാലനാം കുരംഗവും ശൂലവും കഠാരവും
തുമ്പമാലയും കലാപങ്ങളും പുലിത്തോലും
ചാമ്പലുമെല്ലും വില്വമാലയും രുദ്രാക്ഷവും
ടങ്കവും കടുന്തുടി ഡങ്കവും കോടീരവും
അങ്കുശം പാശം ഫണിമാലകൾ ബഹുവിധം
ഇത്തരം പദാർത്ഥങ്ങൾ യാതൊരുദിക്കിൽ സദാ
ചിത്തമോഹനമതു കൃത്തിവാസസ്സിൻ പദം
സൂര്യവംശജ ക്ഷമാവല്ലഭ! ഭവാനിന്നു
സ്വൈരമാം വണ്ണം ഗോകർണ്ണാലയം പ്രാപിച്ചാലും
കൂവളത്തിലകൊണ്ടു ദേവനെപ്പൂജിച്ചാലും
ശൈവനാമങ്ങൾ ജപിച്ചാസ്ഥയാ വസിച്ചാലും
ബ്രഹ്മഹത്യയും തീരും ജന്മഭീതിയും തീരും
ബ്രഹ്മലീനനാമെന്നാലാനന്ദം ലഭിച്ചീടും
എന്നരുൾ ചെയ്തു മുനി ഗൌതമനെഴുന്നള്ളി
മന്നവൻ മിത്രസഹൻ ഗോകർണ്ണം പ്രാപിച്ചിതു
കൃത്തിയും ഭയപ്പെട്ടു ദൂരവേ വാങ്ങിപ്പോയി
നിത്യശുദ്ധനാം നൃപൻ ഭക്തിമാൻ വിനീതിമാൻ
ശൈവപൂജയും ചെയ്തു തൽ പ്രസാദവും വാങ്ങി
കേവലം ബ്രഹ്മത്തോടെ ലയിച്ചങ്ങാനന്ദിച്ചു
ഇക്കഥ കീർത്തിച്ചാലും കേട്ടാലും സ്തുതിച്ചാലും
ദുഃഖങ്ങൾ ശമിച്ചീടും മുക്തിയും ലഭിച്ചീടൂം
ശങ്കരൻ പ്രസാദിക്കും സമ്പത്തുമതുമൂലം
സങ്കടം വിനാ ജനിച്ചീടുമെന്നറിഞ്ഞാലും
എന്നതുകൊണ്ടു ചൊന്നേൻ മാമുനിശ്രേഷ്ഠന്മാരേ!
നന്നിതു ശിവരാത്രി തന്നിലെ മഹാവ്രതം
നിദ്രയുമശനവും ത്യജിച്ചു വഴിപോലെ
രുദ്രനെ പ്രദക്ഷിണം ചെയ്കയും സ്തുതിക്കയും
അർച്ചനം ജപം ഹോമം തർപ്പണമിവയെല്ലാം
ഇച്ഛയാ ജാതിദ്രവ്യങ്ങൾക്കുടൻ ചേരും വണ്ണം
നിത്യവും ചെയ്യാം വിശേഷിച്ചിഹ ശിവരാത്രൌ
നിത്യനിഷ്കളബ്രഹ്മപ്രാപ്തി മംഗലം ഫലം.

ശിവരാത്രിമാഹാത്മ്യം സമാപ്തം