മഹാഭാരതം മൂലം/സ്ത്രീപർവം/അധ്യായം3
| ←അധ്യായം2 | മഹാഭാരതം മൂലം/സ്ത്രീപർവം രചന: അധ്യായം3 |
അധ്യായം4→ |
1 [ധൃ]
സുഭാഷിതൈർ മഹാപ്രാജ്ഞ ശോകോ ഽയം വിഗതോ മമ
ഭുയ ഏവ തു വാക്യാനി ശ്രോതും ഇച്ഛാമി തത്ത്വതഃ
2 അനിഷ്ടാനാം ച സംസർഗാദ് ഇഷ്ടാനാം ച വിവർജനാത്
കഥം ഹി മാനസൈർ ദുഃഖൈഃ പ്രമുച്യന്തേ ഽത്ര പണ്ഡിതാഃ
3 [വിദുര]
യതോ യതോ മനോദുഃഖാത് സുഖാദ് വാപി പ്രമുച്യതേ
തതസ് തതഃ ശമം ലബ്ധ്വാ സുഗതിം വിന്ദതേ ബുധഃ
4 അശാശ്വതം ഇദം സർവം ചിന്ത്യമാനം നരർഷഭ
കദലീ സംനിഭോ ലോകഃ സാരോ ഹ്യ് അസ്യ ന വിദ്യതേ
5 ഗൃഹാണ്യ് ഏവ ഹി മർത്യാനാം ആഹുർ ദേഹാനി പണ്ഡിതാഃ
കാലേന വിനിയുജ്യന്തേ സത്ത്വം ഏകം തു ശോഭനം
6 യഥാ ജീർണം അജീർണം വാ വസ്ത്രം ത്യക്ത്വാ തു വൈ നരഃ
അന്യദ് രോചയതേ വസ്ത്രം ഏവം ദേഹാഃ ശരീരിണാം
7 വൈചിത്ര വീര്യവാസം ഹി ദുഃഖം വായദി വാ സുഖം
പ്രാപ്നുവന്തീഹ ഭൂതാനി സ്വകൃതേനൈവ കർമണാ
8 കർമണാ പ്രാപ്യതേ സ്വർഗം സുഖം ദുഃഖം ച ഭാരത
തതോ വഹതി തം ഭാരം അവശഃ സ്വവശോ ഽപി വാ
9 യഥാ ച മൃൻ മയം ഭാണ്ഡം ചക്രാരൂഢം വിപദ്യതേ
കിം ചിത് പ്രകിര്യമാണം വാ കൃതമാത്രം അഥാപി വാ
10 ഛിന്നം വാപ്യ് അവരോപ്യന്തം അവതീർണം അഥാപി വാ
ആർദ്രം വാപ്യ് അഥ വാ ശുഷ്കം പച്യമാനം അഥാപി വാ
11 അവതാര്യമാണം ആപാകാദ് ഉദ്ധൃതം വാപി ഭാരത
അഥ വാ പരിഭുജ്യന്തം ഏവം ദേഹാഃ ശരീരിണാം
12 ഗർഭസ്ഥോ വാ പ്രസൂതോ വാപ്യ് അഥ വാ ദിവസാന്തരഃ
അർധമാസ ഗതോ വാപി മാസമാത്രഗതോ ഽപി വാ
13 സംവത്സരഗതോ വാപി ദ്വിസംവത്സര ഏവ വാ
യൗവനസ്ഥോ ഽപി മധ്യസ്ഥോ വൃദ്ധോ വാപി വിപദ്യതേ
14 പ്രാക് കർമഭിസ് തു ഭൂതാനി ഭവന്തി ന ഭവന്തി ച
ഏവം സാംസിദ്ധികേ ലോകേ കിമർഥം അനുതപ്യസേ
15 യഥാ ച സലിലേ രാജൻ ക്രീഡാർഥം അനുസഞ്ചരൻ
ഉന്മജ്ജേച് ച നിമജ്ജേച് ച കിം ചിത് സത്ത്വം നരാധിപ
16 ഏവം സംസാരഗഹനാദ് ഉന്മജ്ജന നിമജ്ജനാത്
കർമ ഭോഗേന ബധ്യന്തഃ ക്ലിശ്യന്തേ യേ ഽൽപബുദ്ധയഃ
17 യേ തു പ്രാജ്ഞാഃ സ്ഥിതാഃ സത്യേ സംസാരാന്ത ഗവേഷിണഃ
സമാഗമജ്ഞാ ഭൂതാനാം തേ യാന്തി പരമാം ഗതിം