മഹാഭാരതം മൂലം/സഭാപർവം/അധ്യായം62

മഹാഭാരതം മൂലം/സഭാപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം62

1 [ദ്രൗ]
     പുരസ്താത് കരണീയം മേ ന കൃതം കാര്യം ഉത്തരം
     വിഹ്വലാസ്മി കൃതാനേന കർഷതാ ബലിനാ ബലാത്
2 അഭിവാദം കരോമ്യ് ഏഷാം ഗുരൂണാം കുരുസംസദി
     ന മേ സ്യാദ് അപരാധോ ഽയം യദ് ഇദം ന കൃതം മയാ
3 [വൈ]
     സാ തേന ച സമുദ്ധൂതാ ദുഃഖേന ച തപസ്വിനീ
     പതിതാ വിലലാപേദം സഭായാം അതഥോചിതാ
4 [ദ്രൗ]
     സ്വയംവരേ യാസ്മി നൃപൈർ ദൃഷ്ടാ രംഗേ സമാഗതൈഃ
     ന ദൃഷ്ടപൂർവാ ചാന്യത്ര സാഹം അദ്യ സഭാം ഗതാ
5 യാം ന വായുർ ന ചാദിത്യോ ദൃഷ്ടവന്തൗ പുരാ ഗൃഹേ
     സാഹം അദ്യ സഭാമധ്യേ ദൃശ്യാമി കുരുസംസദി
6 യാം ന മൃഷ്യന്തി വാതേന സ്പൃശ്യമാനാം പുരാ ഗൃഹേ
     സ്പൃശ്യമാനാം സഹന്തേ ഽദ്യ പാണ്ഡവാസ് താം ദുരാത്മനാ
7 മൃഷ്യന്തേ കുരവശ് ചേമേ മന്യേ കാലസ്യ പര്യയം
     സ്നുഷാം ദുഹിതരം ചൈവ ക്ലിശ്യമാനാം അനർഹതീം
8 കിം ത്വ് അതഃ കൃപണം ഭൂയോ യദ് അഹം സ്ത്രീ സതീ ശുഭാ
     സഭാമധ്യം വിഗാഹേ ഽദ്യ ക്വ നു ധർമോ മഹീക്ഷിതാം
9 ധർമ്യാഃ സ്ത്രിയഃ സഭാം പൂർവം ന നയന്തീതി നഃ ശ്രുതം
     സ നഷ്ടഃ കൗരവേയേഷു പൂർവോ ധർമഃ സനാതനഃ
10 കഥം ഹി ഭാര്യാ പാണ്ഡൂനാം പാർഷതസ്യ സ്വസാ സതീ
    വാസുദേവസ്യ ച സഖീ പാർഥിവാനാം സഭാം ഇയാം
11 താം ഇമാം ധർമരാജസ്യ ഭാര്യാം സദൃശവർണജാം
    ബ്രൂത ദാസീം അദാസീം വാ തത് കരിഷ്യാമി കൗരവാഃ
12 അയം ഹി മാം ദൃഢം ക്ഷുദ്രഃ കൗരവാണാം യശോഹരഃ
    ക്ലിശ്നാതി നാഹം തത് സോഢും ചിരം ശക്ഷ്യാമി കൗരവാഃ
13 ജിതാം വാപ്യ് അജിതാം വാപി മന്യധ്വം വാ യഥാ നൃപാഃ
    തഥാ പ്രത്യുക്തം ഇച്ഛാമി തത് കരിഷ്യാമി കൗരവാഃ
14 [ഭ്സ്]
    ഉക്തവാൻ അസ്മി കല്യാണി ധർമസ്യ തു പരാം ഗതിം
    ലോകേ ന ശക്യതേ ഗന്തും അപി വിപ്രൈർ മഹാത്മഭിഃ
15 ബലവാംസ് തു യഥാ ധർമം ലോകേ പശ്യതി പൂരുഷഃ
    സ ധർമോ ധർമവേലായാം ഭവത്യ് അഭിഹിതഃ പരൈഃ
16 ന വിവേക്തും ച തേ പ്രശ്നം ഏതം ശക്നോമി നിശ്ചയാത്
    സൂക്ഷ്മത്വാദ് ഗഹനത്വാച് ച കാര്യസ്യാസ്യ ച ഗൗരവാത്
17 നൂനം അന്തഃ കുലസ്യാസ്യ ഭവിതാ നചിരാദ് ഇവ
    തഥാ ഹി കുരവഃ സർവേ ലോഭമോഹപരായണാഃ
18 കുലേഷു ജാതാഃ കല്യാണി വ്യസനാഭ്യാഹതാ ഭൃശം
    ധർമ്യാൻ മാർഗാൻ ന ച്യവന്തേ യഥാ നസ് ത്വം വധൂഃ സ്ഥിതാ
19 ഉപപന്നം ച പാഞ്ചാലി തവേദം വൃത്തം ഈദൃശം
    യത് കൃച്ഛ്രം അപി സമ്പ്രാപ്താ ധർമം ഏവാന്വവേക്ഷസേ
20 ഏതേ ദ്രോണാദയശ് ചൈവ വൃദ്ധാ ധർമവിദോ ജനാഃ
    ശൂന്യൈഃ ശരീരൈസ് തിഷ്ഠന്തി ഗതാസവ ഇവാനതാഃ
21 യുധിഷ്ഠിരസ് തു പ്രശ്നേ ഽസ്മിൻ പ്രമാണം ഇതി മേ മതിഃ
    അജിതാം വാ ജിതാം വാപി സ്വയം വ്യാഹർതും അർഹതി
22 [വ്]
    തഥാ തു ദൃഷ്ട്വാ ബഹു തത് തദ് ഏവം; രോരൂയമാണാം കുരരീം ഇവാർതാം
    നോചുർ വചഃ സാധ്വ് അഥ വാപ്യ് അസാധു; മഹീക്ഷിതോ ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ ഭീതാഃ
23 ദൃഷ്ട്വാ തു താൻ പാർഥിവ പുത്രപൗത്രാംസ്; തൂഷ്ണീംഭൂതാൻ ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ പുത്രഃ
    സ്മയന്ന് ഇവേദം വചനം ബഭാഷേ; പാഞ്ചാലരാജസ്യ സുതാം തദാനീം
24 തിഷ്ഠത്വ് അയം പ്രശ്ന ഉദാരസത്ത്വേ; ഭീമേ ഽർജുനേ സഹദേവേ തഥൈവ
    പത്യൗ ച തേ നകുലേ യാജ്ഞസേനി; വദന്ത്വ് ഏതേ വചനം ത്വത് പ്രസൂതം
25 അനീശ്വരം വിബ്രുവന്ത്വ് ആര്യമധ്യേ; യുധിഷ്ഠിരം തവ പാഞ്ചാലി ഹേതോഃ
    കുർവന്തു സർവേ ചാനൃതം ധർമരാജം; പാഞ്ചാലി ത്വം മോക്ഷ്യസേ ദാസഭാവാത്
26 ധർമേ സ്ഥിതോ ധർമരാജോ മഹാത്മാ; സ്വയം ചേദം കഥയത്വ് ഇന്ദ്രകൽപഃ
    ഈശോ വാ തേ യദ്യ് അനീശോ ഽഥ വൈഷ; വാക്യാദ് അസ്യ ക്ഷിപ്രം ഏകം ഭജസ്വ
27 സർവേ ഹീമേ കൗരവേയാഃ സഭായാം; ദുഃഖാന്തരേ വർതമാനാസ് തവൈവ
    ന വിബ്രുവന്ത്യ് ആര്യ സത്ത്വാ യഥാവത്; പതീംശ് ച തേ സമവേക്ഷ്യാൽപ ഭാഗ്യാൻ
28 [വ്]
    തതഃ സഭ്യാഃ കുരുരാജസ്യ തത്ര; വാക്യം സർവേ പ്രശശംസുസ് തദോച്ചൈഃ
    ചേലാവേധാംശ് ചാപി ചക്രുർ നദന്തോ; ഹാഹേത്യ് ആസീദ് അപി ചൈവാത്ര നാദഃ
    സർവേ ചാസൻ പാർഥിവാഃ പ്രീതിമന്തഃ; കുരുശ്രേഷ്ഠം ധാർമികം പൂജയന്തഃ
29 യുധിഷ്ഠിരം ച തേ സർവേ സമുദൈക്ഷന്ത പാർഥിവാഃ
    കിം നു വക്ഷ്യതി ധർമജ്ഞ ഇതി സാചീ കൃതാനനാഃ
30 കിം നു വക്ഷ്യതി ബീഭത്സുർ അജിതോ യുധി പാണ്ഡവഃ
    ഭീമസേനോ യമൗ ചേതി ഭൃശം കൗതൂഹലാന്വിതാഃ
31 തസ്മിന്ന് ഉപരതേ ശബ്ദേ ഭീമസേനോ ഽബ്രവീദ് ഇദം
    പ്രഗൃഹ്യ വിപുലം വൃത്തം ഭുജം ചന്ദനരൂഷിതം
32 യദ്യ് ഏഷ ഗുരുർ അസ്മാകം ധർമരാജോ യുധിഷ്ഠിരഃ
    ന പ്രഭുഃ സ്യാത് കുലസ്യാസ്യ ന വയം മർഷയേമഹി
33 ഈശോ നഃ പുണ്യതപസാം പ്രാണാനാം അപി ചേശ്വരഃ
    മന്യതേ ജിതം ആത്മാനം യദ്യ് ഏഷ വിജിതാ വയം
34 ന ഹി മുച്യേത ജീവൻ മേ പദാ ഭൂമിം ഉപസ്പൃശൻ
    മർത്യധർമാ പരാമൃശ്യ പാഞ്ചാല്യാ മൂർധജാൻ ഇമാൻ
35 പശ്യധ്വം ആയതൗ വൃത്തൗ ഭുജൗ മേ പരിഘാവ് ഇവ
    നൈതയോർ അന്തരം പ്രാപ്യ മുച്യേതാപി ശതക്രതുഃ
36 ധർമപാശസിതസ് ത്വ് ഏവം നാധിഗച്ഛാമി സങ്കടം
    ഗൗരവേണ നിരുദ്ധശ് ച നിഗ്രഹാദ് അർജുനസ്യ ച
37 ധർമരാജ നിസൃഷ്ടസ് തു സിംഹഃ ക്ഷുദ്രമൃഗാൻ ഇവ
    ധാർതരാഷ്ട്രാൻ ഇമാൻ പാപാൻ നിഷ്പിഷേയം തലാസിഭിഃ
38 തം ഉവാച തദാ ഭീഷ്മോ ദ്രോണോ വിദുര ഏവ ച
    ക്ഷമ്യതാം ഏവം ഇത്യ് ഏവം സർവം സംഭവതി ത്വയി