മഹാഭാരതം മൂലം/സഭാപർവം/അധ്യായം57

മഹാഭാരതം മൂലം/സഭാപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം57

1 [ദുർ]
     പരേഷാം ഏവ യശസാ ശ്ലാഘസേ ത്വം; സദാ ഛന്നഃ കുത്സയൻ ധാർതരാഷ്ട്രാൻ
     ജാനീമസ് ത്വാം വിദുര യത് പ്രിയസ് ത്വം; ബാലാൻ ഇവാസ്മാൻ അവമന്യസേ ത്വം
2 സുവിജ്ഞേയഃ പുരുഷോ ഽന്യത്ര കാമോ; നിന്ദാ പ്രശംസേ ഹി തഥാ യുനക്തി
     ജിഹ്വാ മനസ് തേ ഹൃദയം നിർവ്യനക്തി; ജ്യായോ നിരാഹ മനസഃ പ്രാതികൂല്യം
3 ഉത്സംഗേന വ്യാല ഇവാഹൃതോ ഽസി; മാർജാരവത് പോഷകം ചോപഹംസി
     ഭർതൃഘ്നത്വാൻ ന ഹി പാപീയ ആഹുസ്; തസ്മാത് ക്ഷത്തഃ കിം ന ബിഭേഷി പാപാത്
4 ജിത്വാ ശത്രൂൻ ഫലം ആപ്തം മഹൻ നോ; മാസ്മാൻ ക്ഷത്തഃ പരുഷാണീഹ വോചഃ
     ദ്വിഷദ്ഭിസ് ത്വം സമ്പ്രയോഗാഭിനന്ദീ; മുഹുർ ദ്വേഷം യാസി നഃ സമ്പ്രമോഹാത്
5 അമിത്രതാം യാതി നരോ ഽക്ഷമം ബ്രുവൻ; നിഗൂഹതേ ഗുഹ്യം അമിത്രസംസ്തവേ
     തദ് ആശ്രിതാപത്രപാ കിം ന ബാധതേ; യദ് ഇച്ഛസി ത്വം തദ് ഇഹാദ്യ ഭാഷസേ
6 മാ നോ ഽവമൻസ്ഥാ വിദ്മ മനസ് തവേദം; ശിക്ഷസ്വ ബുദ്ധിം സ്ഥവിരാണാം സകാശാത്
     യശോ രക്ഷസ്വ വിദുര സമ്പ്രണീതം; മാ വ്യാപൃതഃ പരകാര്യേഷു ഭൂസ് ത്വം
7 അഹം കർതേതി വിദുര മാവമൻസ്ഥാ; മാ നോ നിത്യം പരുഷാണീഹ വോചഃ
     ന ത്വാം പൃച്ഛാമി വിദുര യദ് ധിതം മേ; സ്വസ്തി ക്ഷത്തർ മാ തിതിക്ഷൂൻ ക്ഷിണു ത്വം
8 ഏകഃ ശാസ്താ ന ദ്വിതീയോ ഽസ്തി ശാസ്താ; ഗർഭേ ശയാനം പുരുഷം ശാസ്തി ശാസ്താ
     തേനാനുശിഷ്ടഃ പ്രവണാദ് ഇവാംഭോ; യഥാ നിയുക്തോ ഽസ്മി തഥാ വഹാമി
9 ഭിനത്തി ശിരസാ ശൈലം അഹിം ഭോജയതേ ച യഃ
     സ ഏവ തസ്യ കുരുതേ കാര്യാണാം അനുശാസനം
10 യോ ബലാദ് അനുശാസ്തീഹ സോ ഽമിത്രം തേന വിന്ദതി
    മിത്രതാം അനുവൃത്തം തു സമുപേക്ഷേത പണ്ഡിതഃ
11 പ്രദീപ്യ യഃ പ്രദീപ്താഗ്നിം പ്രാക് ത്വരൻ നാഭിധാവതി
    ഭസ്മാപി ന സ വിന്ദേത ശിഷ്ടം ക്വ ചന ഭാരത
12 ന വാസയേത് പാരവർഗ്യം ദ്വിഷന്തം; വിശേഷതഃ ക്ഷത്തർ അഹിതം മനുഷ്യം
    സ യത്രേച്ഛസി വിദുര തത്ര ഗച്ഛ; സുസാന്ത്വിതാപി ഹ്യ് അസതീ സ്ത്രീ ജഹാതി
13 [വി]
    ഏതാവതാ യേ പുരുഷം ത്യജന്തി; തേഷാം സഖ്യം അന്തവദ് ബ്രൂഹി രാജൻ
    രാജ്ഞാം ഹി ചിത്താനി പരിപ്ലുതാനി; സാന്ത്വം ദത്ത്വാ മുസലൈർ ഘാതയന്തി
14 അബാലസ് ത്വം മന്യസേ രാജപുത്ര; ബാലോ ഽഹം ഇത്യ് ഏവ സുമന്ദബുദ്ധേ
    യഃ സൗഹൃദേ പുരുഷം സ്ഥാപയിത്വാ; പശ്ചാദ് ഏനം ദൂഷയതേ സ ബാലഃ
15 ന ശ്രേയസേ നീയതേ മന്ദബുദ്ധിഃ; സ്ത്രീ ശ്രോത്രിയസ്യേവ ഗൃഹേ പ്രദുഷ്ടാ
    ധ്രുവം ന രോചേദ് ഭരതർഷഭസ്യ; പതിഃ കുമാര്യാ ഇവ ഷഷ്ടിവർഷഃ
16 അനുപ്രിയം ചേദ് അനുകാങ്ക്ഷസേ ത്വം; സർവേഷു കാര്യേഷു ഹിതാഹിതേഷു
    സ്ത്രിയശ് ച രാജഞ് ജദ പംഗുകാംശ് ച; പൃച്ഛ ത്വം വൈ താദൃശാംശ് ചൈവ മൂഢാൻ
17 ലഭ്യഃ ഖലു പ്രാതിപീയ നരോ ഽനുപ്രിയ വാഗ് ഇഹ
    അപ്രിയസ്യ തു പഥ്യസ്യ വക്താ ശ്രോതാ ച ദുർലഭഃ
18 യസ് തു ധർമേ പരാശ്വസ്യ ഹിത്വാ ഭർതുഃ പ്രിയാപ്രിയേ
    അപ്രിയാണ്യ് ആഹ പഥ്യാനി തേന രാജാ സഹായവാൻ
19 അവ്യാധിജം കടുകം തീക്ഷ്ണം ഉഷ്ണം; യശോ മുഷം പരുഷം പൂതി ഗന്ധി
    സതാം പേയം യൻ ന പിബന്ത്യ് അസന്തോ; മന്യും മഹാരാജ പിബ പ്രശാമ്യ
20 വൈചിത്രവീര്യസ്യ യശോ ധനം ച; വാഞ്ഛാമ്യ് അഹം സഹപുത്രസ്യ ശശ്വത്
    യഥാതഥാ വോ ഽസ്തു നമശ് ച വോ ഽസ്തു; മമാപി ച സ്വസ്തി ദിശന്തു വിപ്രാഃ
21 ആശീവിഷാൻ നേത്രവിഷാൻ കോപയേൻ ന തു പണ്ഡിതഃ
    ഏവം തേ ഽഹം വദാമീദം പ്രയതഃ കുരുനന്ദന