മഹാഭാരതം മൂലം/ശല്യപർവം/അധ്യായം63

മഹാഭാരതം മൂലം/ശല്യപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം63

1 [ധൃ]
     അധിഷ്ഠിതഃ പദാ മൂർധ്നി ഭഗ്നസക്ഥോ മഹീം ഗതഃ
     ശൗടീരമാനീ പുത്രോ മേ കാന്യ് അഭാഷത സഞ്ജയ
2 അത്യർഥം കോപനോ രാജാ ജാതവൈരശ് ച പാണ്ഡുഷു
     വ്യസനം പരമം പ്രാപ്തഃ കിം ആഹ പരമാഹവേ
3 [സ്]
     ശൃണു രാജൻ പ്രവക്ഷ്യാമി യഥാവൃത്തം നരാധിപ
     രാജ്ഞാ യദ് ഉക്തം ഭഗ്നേന തസ്മിൻ വ്യസന ആഗതേ
4 ഭഗ്നസക്ഥോ നൃപോ രാജൻ പാംസുനാ സോ ഽവഗുണ്ഠിതഃ
     യമയൻ പൂർധജാംസ് തത്ര വീക്ഷ്യ ചൈവ ദിശോ ദശ
5 കേശാൻ നിയമ്യ യത്നേന നിഃശ്വസന്ന് ഉരഗോ യഥാ
     സംരംഭാശ്രു പരീതാഭ്യാം നേത്രാഭ്യാം അഭിവീക്ഷ്യ മാം
6 ബാഹൂ ധരണ്യാം നിഷ്പിഷ്യ മുഹുർ മത്ത ഇവ ദ്വിപഃ
     പ്രകീർണാൻ മൂർധജാൻ ധുന്വൻ ദന്തൈർ ദന്താൻ ഉപസ്പൃശൻ
     ഗർഹയൻ പാണ്ഡവം ജ്യേഷ്ഠം നിഃശ്വസ്യേദം അഥാബ്രവീത്
7 ഭീഷ്മേ ശാന്തനവേ നാഥേ കർണേ ചാസ്ത്രഭൃതാം വരേ
     ഗൗതമേ ശകുനൗ ചാപി ദ്രോണേ ചാസ്ത്രഭൃതാം വരേ
8 അശ്വത്ഥാമ്നി തഥാ ശല്യേ ശൂരേ ച കൃതവർമണി
     ഇമാം അവസ്ഥാം പ്രാപ്തോ ഽസ്മി കാലോ ഹി ദുരിത ക്രമഃ
9 ഏകാദശ ചമൂ ഭർതാ സോ ഽഹം ഏതാം ദശാം ഗതഃ
     കാലം പ്രാപ്യ മഹാബാഹോ ന കശ് ചിദ് അതിവർതതേ
10 ആഖ്യാതവ്യം മദീയാനാം യേ ഽസ്മിഞ് ജീവന്തി സംഗരേ
    യഥാഹം ഭീമസേനേന വ്യുത്ക്രമ്യ സമയം ഹതഃ
11 ബഹൂനി സുനൃശംസാനി കൃതാനി ഖലു പാണ്ഡവൈഃ
    ഭൂരിശ്രവസി കർണേ ച ഭീഷ്മേ ദ്രോണേ ച ശ്രീമതി
12 ഇദം ചാകീർതിജം കർമ നൃശംസൈഃ പാണ്ഡവൈഃ കൃതം
    യേന തേ സത്സു നിർവേദം ഗമിഷ്യന്തീതി മേ മതിഃ
13 കാ പ്രീതിഃ സത്ത്വയുക്തസ്യ കൃത്വോപധി കൃതം ജയം
    കോ വാ സമയഭേത്താരം ബുധഃ സംമന്തും അർഹതി
14 അധർമേണ ജയം ലബ്ധ്വാ കോ നു ഹൃഷ്യേത പണ്ഡിതഃ
    യഥാ സംഹൃഷ്യതേ പാപഃ പാണ്ഡുപുത്രോ വൃകോദരഃ
15 കിം നു ചിത്രം അതസ് ത്വ് അദ്യ ഭഗ്നസക്ഥസ്യ യൻ മമ
    ക്രുദ്ധേന ഭീമസേനേന പാദേന മൃദിതം ശിരഃ
16 പ്രതപന്തം ശ്രിയാ ജുഷ്ടം വർതമാനം ച ബന്ധുഷു
    ഏവം കുര്യാൻ നരോ യോ ഹി സ വൈ സഞ്ജയ പൂജിതഃ
17 അഭിജ്ഞൗ ക്ഷത്രധർമസ്യ മമ മാതാ പിതാ ച മേ
    തൗ ഹി സഞ്ജയ ദുഃഖാർതൗ വിജ്ഞാപ്യൗ വചനാൻ മമ
18 ഇഷ്ടം ഭൃത്യാ ഭൃതാഃ സമ്യഗ് ഭൂഃ പ്രശാസ്താ സസാഗരാ
    മൂർധ്നി സ്ഥിതം അമിത്രാണാം ജീവതാം ഏവ സഞ്ജയ
19 ദത്താ ദായാ യഥാശക്തി മിത്രാണാം ച പ്രിയം കൃതം
    അമിത്രാ ബാധിതാഃ സർവേ കോ നു സ്വന്തതരോ മയാ
20 യാതാനി പരരാഷ്ട്രാണി നൃപാ ഭുക്താശ് ച ദാസവത്
    പ്രിയേഭ്യഃ പ്രകൃതം സാധു കോ നു സ്വന്തതരോ മയാ
21 മാനിതാ ബാന്ധവാഃ സർവേ മാന്യഃ സമ്പൂജിതോ ജനഃ
    ത്രിതയം സേവിതം സർവം കോ നു സ്വന്തതരോ മയാ
22 ആജ്ഞപ്തം നൃപ മുഖ്യേഷു മാനഃ പ്രാപ്തഃ സുദുർലഭഃ
    ആജാനേയൈസ് തഥാ യാതം കോ നു സ്വന്തതരോ മയാ
23 അധീതം വിധിവദ് ദത്തം പ്രാപ്തം ആയുർ നിരാമയം
    സ്വധർമേണ ജിതാ ലോക്കാഃ കോ നു സ്വന്തതരോ മയാ
24 ദിഷ്ട്യാ നാഹം ജിതഃ സംഖ്യേ പരാൻ പ്രേഷ്യവദ് ആശ്രിതഃ
    ദിഷ്ട്യാ മേ വിപുലാ ലക്ഷ്മീർ മൃതേ ത്വ് അന്യം ഗതാ വിഭോ
25 യദ് ഇഷ്ടം ക്ഷത്രബന്ധൂനാം സ്വധർമം അനുതിഷ്ഠതാം
    നിധനം തൻ മയാ പ്രാപ്തം കോ നു സ്വന്തതരോ മയാ
26 ദിഷ്ട്യാ നാഹം പരാവൃത്തോ വൈരാത് പ്രാകൃതവജ് ജിതഃ
    ദിഷ്ട്യാ ന വിമതിം കാം ചിദ് ഭജിത്വാ തു പരാജിതഃ
27 സുപ്തം വാഥ പ്രമത്തം വാ യഥാ ഹന്യാദ് വിഷേണ വാ
    ഏവം വ്യുത്ക്രാന്ത ധർമേണ വ്യുത്ക്രമ്യ സമയം ഹതഃ
28 അശ്വത്ഥാമാ മഹാഭാഗഃ കൃതവർമാ ച സാത്വതഃ
    കൃപഃ ശാരദ്വതശ് ചൈവ വക്തവ്യാ വചനാൻ മമ
29 അധർമേണ പ്രവൃത്താനാം പാണ്ഡവാനാം അനേകശഃ
    വിശ്വാസം സമയഘ്നാനാം ന യൂയം ഗന്തും അർഹഥ
30 വാതികാംശ് ചാബ്രവീദ് രാജാ പുത്രസ് തേ സത്യവിക്രമഃ
    അധർമാദ് ഭീമസേനേന നിഹതോ ഽഹം യഥാ രണേ
31 സോ ഽഹം ദ്രോണം സ്വർഗഗതം ശല്യ കർണാവ് ഉഭൗ തഥാ
    വൃഷസേനം മഹാവീര്യം ശകുനിം ചാപി സൗബലം
32 ജലസന്ധം മഹാവീര്യം ഭഗദത്തം ച പാർഥിവം
    സൗമദത്തിം മഹേഷ്വാസം സൈന്ധവം ച ജയദ്രഥം
33 ദുഃശാസന പുരോഗാംശ് ച ഭ്രാതൄൻ ആത്മസമാംസ് തഥാ
    ദൗഃശാസനിം ച വിക്രാന്തം ലക്ഷ്മണം ചാത്മജാവ് ഉഭൗ
34 ഏതാംശ് ചാന്യാംശ് ച സുബഹൂൻ മദീയാംശ് ച സഹസ്രശഃ
    പൃഷ്ഠതോ ഽനുഗമിഷ്യാമി സാർഥഹീന ഇവാധ്വഗഃ
35 കഥം ഭ്രാതൄൻ ഹതാഞ് ശ്രുത്വാ ഭർതാരം ച സ്വസാ മമ
    രോരൂയമാണാ ദുഃഖാർതാ ദുഃശലാ സാ ഭവിഷ്യതി
36 സ്നുഷാഭിഃ പ്രസുണാഭിശ് ച വൃദ്ധോ രാജാ പിതാ മമ
    ഗാന്ധാരീ സഹിതഃ ക്രോശൻ കാം ഗതിം പ്രതിപത്സ്യതേ
37 നൂനം ലക്ഷ്മണ മാതാപി ഹതപുത്രാ ഹതേശ്വരാ
    വിനാശം യാസ്യതി ക്ഷിപ്രം കല്യാണീ പൃഥുലോചനാ
38 യദി ജാനാതി ചാർവാകഃ പരിവ്രാഡ് വാഗ് വിശാരദഃ
    കരിഷ്യതി മഹാഭാഗോ ധ്രുവം സോ ഽപചിതിം മമ
39 സമന്തപഞ്ചകേ പുണ്യേ ത്രിഷു ലോകേഷു വിശ്രുതേ
    അഹം നിധനം ആസാദ്യ ലോകാൻ പ്രാപ്സ്യാമി ശാശ്വതാൻ
40 തതോ ജനസഹസ്രാണി ബാഷ്പപൂർണാനി മാരിഷ
    പ്രലാപം നൃപതേഃ ശ്രുത്വാ വിദ്രവന്തി ദിശോ ദശ
41 സസാഗരവനാ ഘോരാ പൃഥിവീ സചരാചരാ
    ചചാലാഥ സനിർഹ്രാദാ ദിശശ് ചൈവാവിലാഭവൻ
42 തേ ദ്രോണപുത്രം ആസാദ്യ യഥാവൃത്തം ന്യവേദയൻ
    വ്യവഹാരം ഗദായുദ്ധേ പാർഥിവസ്യ ച ഘാതനം
43 തദ് ആഖ്യായ തതഃ സർവേ ദ്രോണപുത്രസ്യ ഭാരത
    ധ്യാത്വാ ച സുചിരം കാലം ജഗ്മുർ ആർതാ യഥാഗതം