മഹാഭാരതം മൂലം/ശല്യപർവം/അധ്യായം3

←അധ്യായം2

മഹാഭാരതം മൂലം/ശല്യപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം3

അധ്യായം4→

1 [സ്]
     ശൃണു രാജന്ന് അവഹിതോ യഥാവൃത്തോ മഹാൻ ക്ഷയഃ
     കുരൂണാം പാണ്ഡവാനാം ച സമാസാദ്യ പരസ്പരം
 2 നിഹതേ സൂതപുത്രേ തു പാണ്ഡവേന മഹാത്മനാ
     വിദ്രുതേഷു ച സൈന്യേഷു സമാനീതേഷു ചാസകൃത്
 3 വിമുഖേ തവ പുത്രേ തു ശോകോപഹതചേതസി
     ഭൃശോദ്വിഗ്നേഷു സൈന്യേഷു ദൃഷ്ട്വാ പാർഥസ്യ വിക്രമം
 4 ധ്യായമാനേഷു സൈന്യേഷു ദുഃഖം പ്രാപ്തേഷു ഭാരത
     ബലാനാം മധ്യമാനാനാം ശ്രുത്വാ നിനദം ഉത്തമം
 5 അഭിജ്ഞാനം നരേന്ദ്രാണാം വികൃതം പ്രേക്ഷ്യ സംയുഗേ
     പതിതാൻ രഥനീഡാംശ് ച രഥാംശ് ചാപി മഹാത്മനാം
 6 രണേ വിനിഹതാൻ നാഗാൻ ദൃഷ്ട്വാ പത്തീംശ് ച മാരിഷ
     ആയോധനം ചാതിഘോരം രുദ്രസ്യാക്രീഡ സംനിഭം
 7 അപ്രഖ്യാതിം ഗതാനാം തു രാജ്ഞാം ശതസഹസ്രശഃ
     കൃപാവിഷ്ടഃ കൃപോ രാജൻ വയഃ ശീലസമന്വിതഃ
 8 അബ്രവീത് തത്ര തേജസ്വീ സോ ഽഭിസൃത്യ ജനാധിപം
     ദുര്യോധനം മന്യുവശാദ് വചനം വചനക്ഷമഃ
 9 ദുര്യോധന നിബോധേദം യത് ത്വാ വക്ഷ്യാമി കൗരവ
     ശ്രുത്വാ കുരു മഹാരാജ യദി തേ രോചതേ ഽനഘ
 10 ന യുദ്ധധർമാച് ഛ്രേയാൻ വൈ പന്ഥാ രാജേന്ദ്ര വിദ്യതേ
    യം സമാശ്രിത്യ യുധ്യന്തേ ക്ഷത്രിയാഃ ക്ഷത്രിയർഷഭ
11 പുത്രോ ഭ്രാതാ പിതാ ചൈവ സ്വസ്രേയോ മാതുലസ് തഥാ
    സംബന്ധിബന്ധവാശ് ചൈവ യോധ്യാ വൈ ക്ഷത്രജീവിനാ
12 വധേ ചൈവ പരോ ധർമസ് തഥാധർമഃ പലായനേ
    തേ സ്മ ഘോരാം സമാപന്നാ ജീവികാം ജീവിതാർഥിനഃ
13 തത്ര ത്വാം പ്രതിവക്ഷ്യാമി കിം ചിദ് ഏവ ഹിതം വചഃ
    ഹതേ ഭീഷ്മേ ച ദ്രോണേ ച കർണേ ചൈവ മഹാരഥേ
14 ജയദ്രഥേ ച നിഹതേ തവ ഭ്രാതൃഷു ചാനഘ
    ലക്ഷ്മണേ തവ പുത്രേ ച കിം ശേഷം പര്യുപാസ്മഹേ
15 യേഷു ഭാരം സമാസജ്യ രാജ്യേ മതിം അകുർമഹി
    തേ സന്ത്യജ്യ തനൂർ യാതാഃ ശൂരാ ബ്രഹ്മ വിദാം ഗതിം
16 വയം ത്വ് ഇഹ വിനാ ഭൂതാ ഗുണവദ്ഭിർ മഹാരഥൈഃ
    കൃപണം വർതയിഷ്യാമ പാതയിത്വാ നൃപാൻ ബഹൂൻ
17 സർവൈർ അപി ച ജീവദ്ഭിർ ബീഭത്സുർ അപരാജിതഃ
    കൃഷ്ണ നേത്രോ മഹാബാഹുർ ദേവൈർ അപി ദുരാസദഃ
18 ഇന്ദ്ര കാർമുകവജ്രാഭം ഇന്ദ്രകേതും ഇവോച്ഛ്രിതം
    വാനരം കേതും ആസാദ്യ സഞ്ചചാല മഹാചമൂഃ
19 സിംഹനാദേന ഭീമസ്യ പാഞ്ചജന്യ സ്വനേന ച
    ഗാണ്ഡീവസ്യ ച നിർഘോഷാത് സംഹൃഷ്യന്തി മനാംസി നഃ
20 ചരന്തീവ മഹാവിദ്യുൻ മുഷ്ണന്തി നയനപ്രഭാം
    അലാതം ഇവ ചാവിദ്ധം ഗാണ്ഡീവം സമദൃശ്യത
21 ജാംബൂനദവിചിത്രം ച ധൂയമാനം മഹദ് ധനുഃ
    ദൃശ്യതേ ദിക്ഷു സർവാസു വിദ്യുദ് അഭ്രഘനേഷ്വ് ഇവ
22 ഉദ്യമാനശ് ച കൃഷ്ണേന വായുനേവ ബലാഹകഃ
    താവകം തദ് ബലം രാജന്ന് അർജുനോ ഽസ്ത്രവിദാം വരഃ
    ഗഹനം ശിശിരേ കക്ഷം ദദാഹാഗ്നിർ ഇവോത്ഥിതഃ
23 ഗാഹമാനം അനീകാനി മഹേന്ദ്രസദൃശപ്രഭം
    ധനഞ്ജയം അപശ്യാമ ചതുർദന്തം ഇവ ദ്വിപം
24 വിക്ഷോഭയന്തം സേനാം തേ ത്രാസയന്തം ച പാർഥിവാൻ
    ധനഞ്ജയം അപശ്യാമ നലിനീം ഇവ കുഞ്ജരം
25 ത്രാസയന്തം തഥാ യോധാൻ ധനുർ ഘോഷേണ പാണ്ഡവം
    ഭൂയ ഏനം അപശ്യാമ സിംഹം മൃഗഗണാ ഇവ
26 സർവലോകമഹേഷ്വാസൗ വൃഷഭൗ സർവധന്വിനാം
    ആമുക്തകവചൗ കൃഷ്ണൗ ലോകമധ്യേ വിരേജതുഃ
27 അദ്യ സപ്ത ദശാഹാനി വർതമാനസ്യ ഭാരത
    സംഗ്രാമസ്യാതിഘോരസ്യ വധ്യതാം ചാഭിതോ യുധി
28 വായുനേവ വിധൂതാനി തവാനീകാനി സർവശഃ
    ശരദ് അംഭോദ ജാലാനി വ്യശീര്യന്ത സമന്തതഃ
29 താം നാവം ഇവ പര്യസ്താം ഭ്രാന്തവാതാം മഹാർണവേ
    തവ സേനാം മഹാരാജ സവ്യസാചീ വ്യകമ്പയത്
30 ക്വ നു തേ സൂതപുത്രോ ഽഭൂത് ക്വ നു ദ്രോണഃ സഹാനുഗഃ
    അഹം ക്വ ച ക്വ ചാത്മാ തേ ഹാർദിക്യശ് ച തഥാ ക്വ നു
    ദുഃശാസനശ് ച ഭ്രാതാ തേ ഭ്രാതൃഭിഃ സഹിതഃ ക്വ നു
31 ബാണഗോചര സമ്പാപ്തം പ്രേക്ഷ്യ ചൈവ ജയദ്രഥം
    സംബന്ധിനസ് തേ ഭ്രാതൄംശ് ച സഹായാൻ മാതുലാംസ് തഥാ
32 സർവാൻ വിക്രമ്യ മിഷതോ ലോകാംശ് ചാക്രമ്യ മൂർധനി
    ജയദ്രഥോ ഹതോ രാജൻ കിം നു ശേഷം ഉപാസ്മഹേ
33 കോ വേഹ സ പുമാൻ അസ്തി യോ വിജേഷ്യതി പാണ്ഡവം
    തസ്യ ചാസ്ത്രാണി ദിവ്യാനി വിവിധാനി മഹാത്മനഃ
    ഗാണ്ഡീവസ്യ ച നിർഘോഷോ വീര്യാണി ഹരതേ ഹി നഃ
34 നഷ്ടചന്ദ്രാ യഥാ രാത്രിഃ സേനേയം ഹതനായകാ
    നാഗഭഗ്നദ്രുമാ ശുഷ്കാ നദീവാകുലതാം ഗതാ
35 ധ്വജിന്യാം ഹതനേത്രായാം യഥേഷ്ടം ശ്വേതവാഹനഃ
    ചരിഷ്യതി മഹാബാഹുഃ കക്ഷേ ഽഗ്നിർ ഇവ സഞ്ജ്വലൻ
36 സാത്യകേശ് ചൈവ യോ വേഗോ ഭീമസേനസ്യ ചോഭയോഃ
    ദരയേത ഗിരീൻ സർവാഞ് ശോഷയേത ച സാഗരാൻ
37 ഉവാച വാക്യം യദ് ഭീമഃ സഭാമധ്യേ വിശാം പതേ
    കൃതം ത സകലം തേന ഭൂയശ് ചൈവ കരിഷ്യതി
38 പ്രമുഖസ്ഥേ തദാ കർണേ ബലം പാണ്ഡവ രക്ഷിതം
    ദുരാസദം തഥാ ഗുപ്തം ഗൂഢം ഗാണ്ഡീവധന്വനാ
39 യുഷ്മാഭിസ് താനി ചീർണാനി യാന്യ് അസാഹൂനി സാധുഷു
    അകാരണകൃതാന്യ് ഏവ തേഷാം വഃ ഫലം ആഗതം
40 ആത്മനോ ഽർഥേ ത്വയാ ലോകോ യത്നതഃ സർവ ആഹൃതഃ
    സ തേ സംശയിതസ് താത ആത്മാ ച ഭരതർഷഭ
41 രക്ഷ ദുര്യോധനാത്മാനം ആത്മാ സർവസ്യ ഭാജനം
    ഭിന്നേ ഹി ഭാജനേ താത ദിശോ ഗച്ഛതി തദ്ഗതം
42 ഹീയമാനേന വൈ സന്ധിഃ പര്യേഷ്ടവ്യഃ സമേന ച
    വിഗ്രഹോ വർധമാനേന നീതിർ ഏഷാ ബൃഹസ്പതേഃ
43 തേ വയം പാണ്ഡുപുത്രേഭ്യോ ഹീനാഃ സ്വബലശക്തിതഃ
    അത്ര തേ പാണ്ഡവൈഃ സാർധം സന്ധിം മന്യേ ക്ഷമം പ്രഭോ
44 ന ജാനീതേ ഹി യഃ ശ്രേയഃ ശ്രേയസശ് ചാവമന്യതേ
    സ ക്ഷിപ്രം ഭ്രശ്യതേ രാജ്യാൻ ന ച ശ്രേയോ ഽനുവിന്ദതി
45 പ്രണിപത്യ ഹി രാജാനം രാജ്യം യദി ലഭേമഹി
    ശ്രേയഃ സ്യാൻ ന തു മൗഢ്യേന രാജൻ ഗന്തും പരാഭവം
46 വൈചിത്രവീര്യ വചനാത് കൃപാ ശീല്ലോ യുധിഷ്ഠിരഃ
    വിനിയുഞ്ജീത രാജ്യേ ത്വാം ഗോവിന്ദ വചനേന ച
47 യദ് ബ്രൂയാദ് ധി ഹൃഷീകേശോ രാജാനം അപരാജിതം
    അർജുനം ഭീമസേനം ച സർവം കുര്യുർ അസംശയം
48 നാതിക്രമിഷ്യതേ കൃഷ്ണോ വചനം കൗരവസ്യ ഹ
    ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ മന്യേ ഽഹം നാപി കൃഷ്ണസ്യ പാണ്ഡവഃ
49 ഏതത് ക്ഷമം അഹം മന്യേ തവ പാർഥൈർ അവിഗ്രഹം
    ന ത്വ ബ്രവീമി കാർപണ്യാൻ ന പ്രാണപരിരക്ഷണാത്
    പഥ്യം രാജൻ ബ്രവീമി ത്വാം തത്പരാസുഃ സ്മരിഷ്യസി
50 ഇതി വൃദ്ധോ വിലപ്യൈതത് കൃപഃ ശാരദ്വതോ വചഃ
    ദീർഘം ഉഷ്ണം ച നിഃശ്വസ്യ ശുശോച ച മുമോഹ ച