മഹാഭാരതം മൂലം/ശല്യപർവം/അധ്യായം20

മഹാഭാരതം മൂലം/ശല്യപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം20

1 [സ്]
     തസ്മിംസ് തു നിഹതേ ശൂരേ ശാല്വേ സമിതിശോഭനേ
     തവാഭജ്യദ് ബലം വേഗാദ് വാതേനേവ മഹാദ്രുമഃ
2 തത് പ്രഭഗ്നം ബലം ദൃഷ്ട്വാ കൃതവർമാ മഹാരഥഃ
     ദധാര സമരേ ശൂരഃ ശത്രുസൈന്യം മഹാബലഃ
3 സംനിവൃത്താസ് തു തേ ശൂരാ ഋഷ്ട്വാ സാത്വതം ആഹവേ
     ശൗലോപമം സ്ഥിതം രാജൻ കീര്യമാണം ശരൈർ യുധി
4 തഥ പ്രവവൃതേ യുദ്ധം കുരൂണാം പാണ്ഡവൈഃ സഹ
     നിവൃത്താനാം മഹാരാജ മൃത്യും കൃത്വാ നിവർതനം
5 തത്രാശ്ചര്യം അഭൂദ് യുദ്ധാം സാത്വതസ്യ പരൈഃ സഹ
     യദ് ഏകോ വാരയാം ആസ പാണ്ഡുസേനാം ദുരാസദാം
6 തേഷാം അന്യോന്യസുഹൃദാം കൃതേ കർമണി ദുഷ്കരേ
     സിംഹനാദഃ പ്രഹൃഷ്ടാനാം ദിവഃ സ്പൃക് സുമഹാൻ അഭൂത്
7 തേന ശബ്ദേന വിത്രസ്താൻ പാഞ്ചാലാൻ ഭരതർഷഭ
     ശിനേർ നപ്താ മഹാബാഹുർ അന്വപദ്യത സാത്യകിഃ
8 സ സമാസാദ്യ രാജാനം ക്ഷേമധൂർതിം മഹാബലം
     സപ്തഭിർ നിശിതൈർ ബാണൈർ അനയദ് യമസാദനം
9 തം ആയാന്തം മഹാബാഹും പ്രവപന്തം ശിതാഞ് ശരാൻ
     ജവേനാഭ്യപതദ് ധീമാൻ ഹാർദിക്യഃ ശിനിപുംഗവം
10 തൗ സിംഹാവ് ഇവ നർദന്തൗ ധന്വിനൗ രഥിനാം വരൗ
    അന്യോന്യം അഭ്യധാവേതാം ശസ്ത്രപ്രവര ധാരിണൗ
11 പാണ്ഡവാഃ സഹ പാഞ്ചാലൈർ യോധാശ് ചാന്യേ നൃപോത്തമാഃ
    പ്രേക്ഷകാഃ സമപദ്യന്ത തയോഃ പുരുഷസിംഹയോഃ
12 നാരാചൈർ വത്സദന്തൈശ് ച വൃഷ്ണ്യന്ധകമഹാരഥൗ
    അഭിജഘ്നതുർ അന്യോന്യം പ്രഹൃഷ്ടാവ് ഇവ കുഞ്ജരൗ
13 ചരന്തൗ വിവിധാൻ മാർഗാൻ ഹാർദിക്യ ശിനിപുംഗവൗ
    മുഹുർ അന്തർദധാതേ തൗ ബാണവൃഷ്ട്യാ പരസ്പരം
14 ചാപവേഗബലോദ്ധൂതാൻ മാർഗണാൻ വൃഷ്ണിസിംഹയോഃ
    ആകാശേ സമപശ്യാമ പതംഗാൻ ഇവ ശീഘ്രഗാൻ
15 തം ഏകം സത്യകർമാണം ആസാദ്യ ഹൃദികാത്മജഃ
    അവിധ്യൻ നിശിതൈർ ബാണൈശ് ചതുർഭിശ് അതുരോ ഹയാൻ
16 സ ദീർഘബാഹുഃ സങ്ക്രുദ്ധസ് തോത്ത്രാർദിത ഇവ ദ്വിപഃ
    അഷ്ടാഭിഃ കൃതവർമാണം അവിധ്യത് പരമേഷുഭിഃ
17 തതഃ പൂർണായതോത്സൃഷ്ടൈഃ കൃതവർമാ ശിലാശിതൈഃ
    സാത്യകിം ത്രിഭിർ ആഹത്യ ധനുർ ഏകന ചിച്ഛിദേ
18 നികൃത്തം തദ് ധനുഃശ്രേഷ്ഠം അപാസ്യ ശിനിപുംഗവഃ
    അന്യദ് ആദത്ത വേഗേന ശൈനേയഃ സശരം ധനുഃ
19 തദ് ആദായ ധനുഃശ്രേഷ്ഠം വരിഷ്ഠഃ സർവധന്വിനാം
    ആരോപ്യ ച മഹാവീര്യോ മഹാബുദ്ധിർ മഹാബലഃ
20 അമൃഷ്യമാണോ ധനുഷശ് ഛേദനം കൃതവർമണാ
    കുപിതോ ഽതിരഥഃ ശീഘ്രം കൃതവർമാണം അഭ്യയാത്
21 തതഃ സുനിശിതൈർ ബാണൈർ ദശഭിഃ ശിനിപുംഗവഃ
    ജഘാന സൂതം അശ്വാംശ് ച ധ്വജം ച കൃതവർമണഃ
22 തതോ രാജൻ മഹേഷ്വാസഃ കൃതവർമാ മഹാരഥഃ
    ഹതാശ്വസൂതം സമ്പ്രേക്ഷ്യ രഥം ഹേമപരിഷ്കൃതം
23 രോഷേണ മഹതാവിഷ്ടഃ ശൂലം ഉദ്യമ്യ മാരിഷ
    ചിക്ഷേപ ഭുജവേഗേന ജിഘാംസുഃ ശിനിപുംഗവം
24 തച് ഛൂലം സാത്വതോ ഹ്യ് ആജൗ നിർഭിദ്യ നിശിതൈഃ ശരൈഃ
    ചൂർണിതം പാതയാം ആസ മോഹയന്ന് ഇവ മാധവം
    തതോ ഽപരേണ ഭല്ലേന ഹൃദ്യ് ഏനം സമതാഡയത്
25 സ യുദ്ധേ യുയുധാനേന ഹതാശ്വോ ഹതസാരഥിഃ
    കൃതവർമാ കൃതാസ്ത്രേണ ധരണീം അന്വപദ്യത
26 തസ്മിൻ സാത്യകിനാ വീരേ ദ്വൈരഥേ വിരഥീ കൃതേ
    സമപദ്യത സർവേപ്ഷാം സൈന്യാനാം സുമഹദ് ഭയം
27 പുത്രസ്യ തവ ചാത്യർഥം വിഷാദഃ സമപദ്യത
    ഹതസൂതേ ഹതാശ്വേ ച വിരഥേ കൃതവർമണി
28 ഹതാശ്വം ച സമാലക്ഷ്യ ഹതസൂതം അരിന്ദമം
    അഭ്യധാവത് കൃപോ രാജഞ് ജിഘാംസുഃ ശിനിപുംഗവം
29 തം ആരോപ്യ രഥോപസ്ഥേ മിഷതാം സർവധന്വിനാം
    അപോവാഹ മഹാബാഹുസ് തൂർണം ആയോധനാദ് അപി
30 ശൈനേയേ ഽധിഷ്ഠിതേ രാജൻ വിരഥേ കൃതവർമണി
    ദുര്യോധന ബലം സർവം പുനർ ആസീത് പരാങ്മുഖം
31 തത്പരേ നാവബുധ്യന്ത സൈന്യേന രജസാവൃതേ
    താവകാഃ പ്രദ്രുതാ രാജൻ ദുര്യോധനം ഋതേ നൃപം
32 ദുര്യോധനസ് തു സമ്പ്രേക്ഷ്യ ഭഗ്നം സ്വബലം അന്തികാത്
    ജവേനാഭ്യപതത് തൂർണം സർവാംശ് ചൈകോ ന്യവാരയത്
33 പാണ്ഡൂംശ് ച സർവാൻ സങ്ക്രുദ്ധോ ധൃഷ്ടദ്യുമ്നം ച പാർഷതം
    ശിഖണ്ഡിനം ദ്രൗപദേയാൻ പാഞ്ചാലാനാം ച യേ ഗണാഃ
34 കേകയാൻ സോമകാംശ് ചൈവ പാഞ്ചാലാംശ് ചൈവ മാരിഷ
    അസംഭ്രമം ദുരാധർഷഃ ശിതൈർ അസ്ത്രൈർ അവാരയത്
35 അതിഷ്ഠദ് ആഹവേ യത്തഃ പുത്രസ് തവ മഹാബലഃ
    യഥാ യജ്ഞേ മഹാൻ അഗ്നിർ മത്ര പൂതഃ പ്രകാശയൻ
36 തം പരേ നാഭ്യവർതന്ത മർത്യാ മൃത്യും ഇവാഹവേ
    അഥാന്യം രഥം ആസ്ഥായ ഹാർദിക്യഃ സമപദ്യത