മഹാഭാരതം മൂലം/വിരാടപർവം/അധ്യായം45

മഹാഭാരതം മൂലം/വിരാടപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം45

1 [അഷ്വത്ഥ്]
     ന ച താവജ് ജിതാ ഗാവോ ന ച സീമാന്തരം ഗതാഃ
     ന ഹാസ്തിനപുരം പ്രാപ്താസ് ത്വം ച കർണ വികത്ഥസേ
2 സംഗ്രാമാൻ സുബഹൂഞ് ജിത്വാ ലബ്ധ്വാ ച വിപുലം ധനം
     വിജിത്യ ച പരാം ഭൂമിം നാഹുഃ കിം ചന പൗരുഷം
3 പചത്യ് അഗ്നിർ അവാക്യസ് തു തൂഷ്ണീം ഭാതി ദിവാകരഃ
     തൂഷ്ണീം ധാരയതേ ലോകാൻ വസുധാ സ ചരാചരാൻ
4 ചാതുർവർണ്യസ്യ കർമാണി വിഹിതാനി മനീഷിഭിഃ
     ധനം യൈർ അധിഗന്തവ്യം യച് ച കുർവൻ ന ദുഷ്യതി
5 അധീത്യ ബ്രാഹ്മണോ വേദാൻ യാജയേത യജേത ച
     ക്ഷത്രിയോ ധനുർ ആശ്രിത്യ ജയേതൈവ ന യാജയേത്
     വൈശ്യോ ഽധിഗമ്യ ദ്രവ്യാണി ബ്രഹ്മകർമാണി കാരയേത്
6 വർതമാനാ യഥാശാസ്ത്രം പ്രാപ്യ ചാപി മഹീം ഇമാം
     സത് കുർവന്തി മഹാഭാഗാ രുഗൂൻ സുവിഗുനാൻ അപി
7 പ്രാപ്യ ദ്യൂതേന കോ രാജ്യം ക്ഷത്രിയസ് തോഷ്ടും അർഹതി
     തഥാ നൃശംസരൂപേണ യഥാന്യഃ പ്രാകൃതോ ജനഃ
8 തഥാവാപ്തേഷു വിത്തേഷുകോ വികത്ഥേദ് വിചക്ഷണഃ
     നികൃത്യാ വഞ്ചനാ യോഗൈശ് ചരൻ വൈതംസികോ യഥാ
9 കതമദ് ദ്വൈരഥം യുദ്ധം യത്രാജൈഷീർ ധനഞ്ജയം
     നകുലം സഹദേവം ച ധനം യേഷാം ത്വയാ ഹൃതം
10 യുധിഷ്ഠിരോ ജിതഃ കസ്മിൻ ഭീമശ് ച ബലിനാം വരഃ
    ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥം ത്വയാ കസ്മിൻ സംഗ്രാമേ നിർജിതം പുരാ
11 കഥൈവ കതമം യുദ്ധം യസ്മിൻ കൃഷ്ണാ ജിതാ ത്വയാ
    ഏകവസ്ത്രാ സഭാം നീതാ ദുഷ്ടകർമൻ രജസ്വലാ
12 മൂലം ഏഷാം മഹത് കൃത്തം സാരാർഥീ ചന്ദനം യഥാ
    കർമ കാരയിഥാഃ ശൂര തത്വ കിം വിദുരോ ഽബ്രവീത്
13 യഥാശക്തി മനുഷ്യാണാം ശമം ആലക്ഷയാമഹേ
    അന്യേഷാം ചൈവ സത്ത്വാനാം അപി കീട പിപീലികേ
14 ദ്രൗപദ്യാസ് തം പരിക്ലേശം ന ക്ഷന്തും പാണ്ഡവോ ഽർഹതി
    ദുഃഖായ ധാർതരാഷ്ട്രാണാം പ്രാദുർഭൂതോ ധനഞ്ജയഃ
15 ത്വം പുനഃ പണ്ഡിതോ ഭൂത്വാ വാചം വക്തും ഇഹേച്ഛസി
    വൈരാന്ത കരണോ ജിഷ്ണുർ ന നഃ ശേഷം കരിഷ്യതി
16 നൈഷ ദേവാൻ ന ഗന്ധർവാൻ നാസുരാൻ ന ച രാക്ഷസാൻ
    ഭയാദ് ഇഹ ന യുധ്യേത കുന്തീപുത്രോ ധനഞ്ജയഃ
17 യം യം ഏഷോ ഽഭിസങ്ക്രുദ്ധഃ സംഗ്രാമേ ഽഭിപതിഷ്യതി
    വൃക്ഷം ഗുരുഡ വേഗേന വിനിഹത്യ തം ഏഷ്യതി
18 ത്വത്തോ വിശിഷ്ടം വീര്യേണ ധനുഷ്യ് അമര രാട് സമം
    വാസുദേവ സമം യുദ്ധേ തം പാർഥം കോ ന പൂജയേത്
19 ദൈവം ദൈവേന യുധ്യേത മാനുഷേണ ച മാനുഷം
    അസ്ത്രേണാസ്ത്രം സമാഹന്യാത് കോ ഽർജുനേന സമഃ പുമാൻ
20 പുത്രാദ് അനന്തരഃ ശിഷ്യ ഇതി ധർമവിദോ വിദുഃ
    ഏതേനാപി നിമിത്തേന പ്രിയോ ദ്രോണസ്യ പാണ്ഡവഃ
21 യഥാ ത്വം അകരോർ ദ്യൂതം ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥം യഥാഹരഃ
    യഥാനൈഷീഃ സഭാം കൃഷ്ണാം തഥാ യുധ്യസ്വ പാണ്ഡവം
22 അയം തേ മാതുലഃ പ്രാജ്ഞഃ ക്ഷത്രധർമസ്യ കോവിദഃ
    ദുർദ്യൂത ദേവീ ഗാന്ധാരഃ ശകുനിർ യുധ്യതാം ഇഹ
23 നാക്ഷാൻ ക്ഷിപതി ഗാണ്ഡീവം ന കൃതം ദ്വാപരം ന ച
    ജ്വലതോ നിശിതാൻ ബാണാംസ് തീക്ഷ്ണാൻ ക്ഷിപതി ഗാണ്ഡിവം
24 ന ഹി ഗാണ്ഡീവനിർമുക്താ ഗാർധ്രപത്രാഃ സുതേജനാഃ
    അന്തരേഷ്വ് അവതിഷ്ഠന്തി ഗിരീണാം അപി ദാരണാഃ
25 അന്തകഃ ശമനോ മൃത്യുസ് തഥാഗ്നിർ വഡവാമുഖഃ
    കുര്യുർ ഏതേ ക്വ ചിച് ഛേഷം ന തു ക്രുദ്ധോ ധനഞ്ജയഃ
26 യുധ്യതാം കാമം ആചാര്യോ നാഹം യോത്സ്യേ ധനഞ്ജയം
    മത്സ്യോ ഹ്യ് അസ്മാഭിർ ആയോധ്യോ യദ്യ് ആഗച്ഛേദ് ഗവാം പദം