മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം63

മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം63

1 ബൃഹദശ്വ ഉവാച
     ഉത്സൃജ്യ ദമയന്തീം തു നലോ രാജാ വിശാം പതേ
     ദദർശ ദാവം ദഹ്യന്തം മഹാന്തം ഗഹനേ വനേ
2 തത്ര ശുശ്രാവ മധ്യേ ഽഗ്നൗ ശബ്ദം ഭൂതസ്യ കസ്യ ചിത്
     അഭിധാവ നലേത്യ് ഉച്ചൈഃ പുണ്യശ്ലോകേതി ചാസകൃത്
3 മാ ഭൈർ ഇതി നലശ് ചോക്ത്വാ മധ്യം അഗ്നേഃ പ്രവിശ്യ തം
     ദദർശ നാഗരാജാനം ശയാനം കുണ്ഡലീകൃതം
4 സ നാഗഃ പ്രാഞ്ജലിർ ഭൂത്വാ വേപമാനോ നലം തദാ
     ഉവാച വിദ്ധി മാം രാജൻ നാഗം കർകോടകം നൃപ
5 മയാ പ്രലബ്ധോ ബ്രഹ്മർഷിർ അനാഗാഃ സുമഹാതപാഃ
     തേന മന്യുപരീതേന ശപ്തോ ഽസ്മി മനുജാധിപ
6 തസ്യ ശാപാൻ ന ശക്നോമി പദാദ് വിചലിതും പദം
     ഉപദേക്ഷ്യാമി തേ ശ്രേയസ് ത്രാതും അർഹതി മാം ഭവാൻ
7 സഖാ ച തേ ഭവിഷ്യാമി മത്സമോ നാസ്തി പന്നഗഃ
     ലഘുശ് ച തേ ഭവിഷ്യാമി ശീഘ്രം ആദായ ഗച്ഛ മാം
8 ഏവം ഉക്ത്വാ സ നാഗേന്ദ്രോ ബഭൂവാംഗുഷ്ഠമാത്രകഃ
     തം ഗൃഹീത്വാ നലഃ പ്രായാദ് ഉദ്ദേശം ദാവവർജിതം
9 ആകാശദേശം ആസാദ്യ വിമുക്തം കൃഷ്ണവർത്മനാ
     ഉത്സ്രഷ്ടുകാമം തം നാഗഃ പുനഃ കർകോടകോ ഽബ്രവീത്
10 പദാനി ഗണയൻ ഗച്ഛ സ്വാനി നൈഷധ കാനി ചിത്
    തത്ര തേ ഽഹം മഹാരാജ ശ്രേയോ ധാസ്യാമി യത് പരം
11 തതഃ സംഖ്യാതും ആരബ്ധം അദശദ് ദശമേ പദേ
    തസ്യ ദഷ്ടസ്യ തദ് രൂപം ക്ഷിപ്രം അന്തരധീയത
12 സ ദൃഷ്ട്വാ വിസ്മിതസ് തസ്ഥാവ് ആത്മാനം വികൃതം നലഃ
    സ്വരൂപധാരിണം നാഗം ദദർശ ച മഹീപതിഃ
13 തതഃ കർകോടകോ നാഗഃ സാന്ത്വയൻ നലം അബ്രവീത്
    മയാ തേ ഽന്തർഹിതം രൂപം ന ത്വാ വിദ്യുർ ജനാ ഇതി
14 യത്കൃതേ ചാസി വികൃതോ ദുഃഖേന മഹതാ നല
    വിഷേണ സ മദീയേന ത്വയി ദുഃഖം നിവത്സ്യതി
15 വിഷേണ സംവൃതൈർ ഗാത്രൈർ യാവത് ത്വാം ന വിമോക്ഷ്യതി
    താവത് ത്വയി മഹാരാജ ദുഃഖം വൈ സ നിവത്സ്യതി
16 അനാഗാ യേന നികൃതസ് ത്വം അനർഹോ ജനാധിപ
    ക്രോധാദ് അസൂയയിത്വാ തം രക്ഷാ മേ ഭവതഃ കൃതാ
17 ന തേ ഭയം നരവ്യാഘ്ര ദംഷ്ട്രിഭ്യഃ ശത്രുതോ ഽപി വാ
    ബ്രഹ്മവിദ്ഭ്യശ് ച ഭവിതാ മത്പ്രസാദാൻ നരാധിപ
18 രാജൻ വിഷനിമിത്താ ച ന തേ പീഡാ ഭവിഷ്യതി
    സംഗ്രാമേഷു ച രാജേന്ദ്ര ശശ്വജ് ജയം അവാപ്സ്യതി
19 ഗച്ഛ രാജന്ന് ഇതഃ സൂതോ ബാഹുകോ ഽഹം ഇതി ബ്രുവൻ
    സമീപം ഋതുപർണസ്യ സ ഹി വേദാക്ഷനൈപുണം
    അയോധ്യാം നഗരീം രമ്യാം അദ്യൈവ നിഷധേശ്വര
20 സ തേ ഽക്ഷഹൃദയം ദാതാ രാജാശ്വഹൃദയേന വൈ
    ഇക്ഷ്വാകുകുലജഃ ശ്രീമാൻ മിത്രം ചൈവ ഭവിഷ്യതി
21 ഭവിഷ്യസി യദാക്ഷജ്ഞഃ ശ്രേയസാ യോക്ഷ്യസേ തദാ
    സമേഷ്യസി ച ദാരൈസ് ത്വം മാ സ്മ ശോകേ മനഃ കൃഥാഃ
    രാജ്യേന തനയാഭ്യാം ച സത്യം ഏതദ് ബ്രവീമി തേ
22 സ്വരൂപം ച യദാ ദ്രഷ്ടും ഇച്ഛേഥാസ് ത്വം നരാധിപ
    സംസ്മർതവ്യസ് തദാ തേ ഽഹം വാസശ് ചേദം നിവാസയേഃ
23 അനേന വാസസാഛന്നഃ സ്വരൂപം പ്രതിപത്സ്യസേ
    ഇത്യ് ഉക്ത്വാ പ്രദദാവ് അസ്മൈ ദിവ്യം വാസോയുഗം തദാ
24 ഏവം നലം സമാദിശ്യ വാസോ ദത്ത്വാ ച കൗരവ
    നാഗരാജസ് തതോ രാജംസ് തത്രൈവാന്തരധീയത