മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം275
| ←അധ്യായം274 | മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം രചന: അധ്യായം275 |
അധ്യായം276→ |
1 [മാർക്]
സ ഹത്വാ രാവണം ക്ഷുദ്രം രാക്ഷസേന്ദ്രം സുരദ്വിഷം
ബഭൂവ ഹൃഷ്ടഃ സസുഹൃദ് രാമഃ സൗമിത്രിണാ സഹ
2 തതോ ഹതേ ദശഗ്രീവേ ദേവാഃ സർഷിപുരോഗമാഃ
ആശീർഭിർ ജയ യുക്താഭിർ ആനർചുസ് തം മഹാഭുജം
3 രാമം കമലപത്രാക്ഷം തുഷ്ടുവുഃ സർവദേവതാഃ
ഗന്ധർവാഃ പുഷ്പവർഷൈശ് ച വാഗ് ഭിശ് ച ത്രിദശാലയാഃ
4 പൂജയിത്വാ യഥാ രാമം പ്രതിജഗ്മുർ യഥാഗതം
തൻ മഹോത്സവ സങ്കാശം ആസീദ് ആകാശം അച്യുത
5 തതോ ഹത്വാ ദശഗ്രീവം ലങ്കാം രാമോ മയാ യശാഃ
വിഭീഷണായ പ്രദദൗ പ്രഭുഃ പരപുരഞ്ജയഃ
6 തതഃ സീതാം പുരസ്കൃത്യ വിഭീഷണപുരസ്കൃതാം
അവിന്ധ്യോ നാമ സുപ്രജ്ഞോ വൃദ്ധാമാത്യോ വിനിര്യയൗ
7 ഉവാച ച മഹാത്മാനം കാകുത്സ്ഥം ദൈന്യം ആസ്ഥിതം
പ്രതീച്ഛ ദേവീം സദ്വൃത്താം മഹാത്മഞ് ജാനകീം ഇതി
8 ഏതച് ഛ്രുത്വാ വചസ് തസ്മാദ് അവതീര്യ രഥോത്തമാത്
ബാഷ്പേണാപിഹിതാം സീതാം ദദർശേക്ഷ്വാകുനന്ദനഃ
9 താം ദൃഷ്ട്വാ ചാരുസർവാംഗീം ജടിലാം കൃഷ്ണവാസസം
മലോപചിതസർവാംഗീം ജടിലാം കൃഷ്ണവാസസം
10 ഉവാച രാമോ വൈദേഹീം പരാമർശവിശങ്കിതഃ
ഗച്ഛ വൈദേഹി മുക്താ ത്വം യത് കാര്യം തൻ മയാ കൃതം
11 മാം ആസാദ്യ പതിം ഭദ്രേ ന ത്വം രാക്ഷസ വേശ്മനി
ജരാം വ്രജേഥാ ഇതി മേ നിഹതോ ഽസൗ നിശാചരഃ
12 കഥം ഹ്യ് അസ്മദ്വിധോ ജാതു ജാനൻ ധർമവിനിശ്ചയം
പരഹസ്തഗതാം നാരീം മുഹൂർതം അപി ധാരയേത്
13 സുവൃത്താം അസുവൃത്താം വാപ്യ് അഹം ത്വാം അദ്യ മൈഥിലി
നോത്സഹേ പരിഭോഗായ ശ്വാവലീഢം ഹവിർ യഥാ
14 തതഃ സാ സഹസാ ബാലാ തച് ഛ്രുത്വാ ദാരുണം വചഃ
പപാത ദേവീ വ്യഥിതാ നികൃത്താ കദലീ യഥാ
15 യോ ഹ്യ് അസ്യാ ഹർഷസംഭൂതോ മുഖരാഗസ് തദാഭവത്
ക്ഷണേന സ പുനർ ഭ്രഷ്ടോ നിഃശ്വാസാദ് ഇവ ദർപണേ
16 തതസ് തേ ഹരയഃ സർവേ തച് ഛ്രുത്വാ രാമ ഭാഷിതം
ഗതാസുകൽപാ നിശ്ചേഷ്ടാ ബഭൂവുഃ സഹ ലക്ഷ്മണാഃ
17 തതോ ദേവോ വിശുദ്ധാത്മാ വിമാനേന ചതുർമുഖഃ
പിതാമഹോ ജഗത് സ്രഷ്ടാ ദർശയാം ആസ രാഘവം
18 ശക്രശ് ചാഗ്നിശ് ച വായുശ് ച യമോ വരുണ ഏവ ച
യക്ഷാധിപശ് ച ഭഗവാംസ് തഥാ സപ്തർഷയോ ഽമലാഃ
19 രാജാ ദശരഥശ് ചൈവ ദിവ്യഭാസ്വരമൂർതിമാൻ
വിമാനേന മഹാർഹേണ ഹംസയുക്തേന ഭാസ്വതാ
20 തതോ ഽന്തരിക്ഷം തത് സർവം ദേവഗന്ധർവസങ്കുലം
ശുശുഭേ താരകാ ചിത്രം ശരദീവ നഭസ്തലം
21 തത ഉത്ഥായ വൈദേഹി തേഷാം മധ്യേ യശസ്വിനീ
ഉവാച വാക്യം കല്യാണീ രാമം പൃഥുല വക്ഷസം
22 രാജപുത്ര ന തേ കോപം കരോമി വിദിതാ ഹി മേ
ഗതിഃ സ്ത്രീണാം നരാണാം ച ശൃണു ചേദം വചോ മമ
23 അന്തശ് ചരതി ഭൂതാനാം മാതരിശ്വാ സദാഗതിഃ
സ മേ വിമുഞ്ചതു പ്രാണാൻ യദി പാപം ചരാമ്യ് അഹം
24 അഗിർ ആപസ് തഥാകാശം പൃഥിവീ വായുർ ഏവ ച
വിമുഞ്ചന്തു മമ പ്രാണാൻ യദി പാപം ചരാമ്യ് അഹം
25 തതോ ഽന്തരിക്ഷേ വാഗ് ആസീത് സർവാ വിശ്രാവയൻ ദിശഃ
പുണ്യാ സംഹർഷണീ തേഷാം വാനരാണാം മഹാത്മനാം
26 [വായു]
ഭോ ഭോ രാഘവ സത്യം വൈ വായുർ അസ്മി സദാഗതിഃ
അപാപാ മൈഥിലീ രാജൻ സംഗച്ഛ സഹ ഭാര്യയാ
27 [അഗ്നിർ]
അഹം അന്തഃ ശരീരസ്ഥോ ഭൂതാനാം രഘുനന്ദന
സുസൂക്ഷ്മം അപി കാകുത്സ്ഥ മൈഥിലീ നാപരാധ്യതി
28 [വരുണ]
രസാ വൈ മത്പ്രസൂതാ ഹി ഭൂതദേഹേഷു രാഘവ
അഹം വൈ ത്വാം പ്രബ്രവീമി മൈഥിലീ പ്രതിഗൃഹ്യതാം
29 [ബ്രഹ്മാ]
പുത്ര നൈതദ് ഇഹാശ്ചര്യം ത്വയി രാജർഷിധർമിണി
സാധോ സദ്വൃത്തമാർഗസ്ഥേ ശൃണു ചേദം വചോ മമ
30 ശത്രുർ ഏഷ ത്വയാ വീര ദേവഗന്ധർവഭോഗിനാം
യക്ഷാണാം ദാനവാനാം ച മഹർഷീണാം ച പാതിതഃ
31 അവധ്യഃ സർവഭൂതാനാം മത്പ്രസാദാത് പുരാഭവത്
കസ്മാച് ചിത് കാരണാത് പാപഃ കം ചിത് കാലം ഉപേക്ഷിതഃ
32 വധാർഥം ആത്മനസ് തേന ഹൃതാ സീതാ ദുരാത്മനാ
നലകൂബര ശാപേന രക്ഷാ ചാസ്യാഃ കൃതാ മയാ
33 യദി ഹ്യ് അകാമാം ആസേവേത് സ്ത്രിയം അന്യാം അപി ധ്രുവം
ശതധാസ്യ ഫലേദ് ദേഹ ഇത്യ് ഉക്തഃ സോ ഽഭവത് പുരാ
34 നാത്ര ശങ്കാ ത്വയാ കാര്യാ പ്രതീഛേമാം മഹാദ്യുതേ
കൃതം ത്വയാ മഹത് കാര്യം ദേവാനാം അമരപ്രഭ
35 [ദഷരഥ]
പ്രീതോ ഽസ്മി വത്സ ഭദ്രം തേ പിതാ ദരശഥോ ഽസ്മി തേ
അനുജാനാമി രാജ്യം ച പ്രശാധി പുരുഷോത്തമ
36 [രാമ]
അഭിവാദയേ ത്വാം രാജേന്ദ്ര യദി ത്വം ജനകോ മമ
ഗമിഷ്യാമി പുരീം രമ്യാം അയോധ്യാം ശാസനാത് തവ
37 [മാർക്]
തം ഉവാച പിതാ ഭൂയോ പ്രഹൃഷ്ടോ മനുജാധിപ
ഗച്ഛായോധ്യാം പ്രശാധി ത്വം രാമ രക്താന്തലോചന
38 തതോ ദേവാൻ നമസ്കൃത്യ സുഹൃദ്ഭിർ അഭിനന്ദിതഃ
മഹേന്ദ്ര ഇവ പൗലോമ്യാ ഭാര്യയാ സ സമേയിവാൻ
39 തതോ വരം ദദൗ തസ്മൈ അവിന്ധ്യായ പരന്തപഃ
ത്രിജടാം ചാർഥമാനാഭ്യാം യോജയാം ആസ രാക്ഷസീം
40 തം ഉവാച തതോ ബ്രഹ്മാ ദേവൈഃ ശക്ര മുഖൈർ വൃതഃ
കൗസല്യാ മാതർ ഇഷ്ടാംസ് തേ വരാൻ അദ്യ ദദാനി കാൻ
41 വവ്രേ രാമഃ സ്ഥിതിം ധർമേ ശത്രുഭിശ് ചാപരാജയം
രാക്ഷസൈർ നിഹതാനാം ച വാനരാണാം സമുദ്ഭവം
42 തതസ് തേ ബ്രഹ്മണാ പ്രോക്തേ തഥേതി വചനേ തദാ
സമുത്തസ്ഥുർ മഹാരാജ വാനരാ ലബ്ധചേതസഃ
43 സിതാ ചാപി മഹാഭാഗാ വരം ഹനുമതേ ദദൗ
രാമ കീർത്യാ സമം പുത്ര ജീവിതം തേ ഭവിഷ്യതി
44 ദിവ്യാസ് ത്വാം ഉപഭോഗാശ് ച മത്പ്രസാദ കൃതാഃ സദാ
ഉപസ്ഥാസ്യന്തി ഹനുമന്ന് ഇതി സ്മ ഹരിലോചന
45 തതസ് തേ പ്രേക്ഷമാണാനാം തേഷാം അക്ലിഷ്ടകർമണാം
അന്തർധാനം യയുർ ദേവാഃ സർവേ ശക്രപുരോഗമാഃ
46 ദൃഷ്ട്വാ തു രാമം ജാനക്യാ സമേതം ശക്രസാരഥിഃ
ഉവാച പരമപ്രീതഃ സുഹൃന്മധ്യ ഇദം വചഃ
47 ദേവഗന്ധർവയക്ഷാണാം മാനുഷാസുരഭോഗിനാം
അപനീതം ത്വയാ ദുഃഖം ഇദം സത്യപരാക്രമ
48 സദേവാസുരഗന്ധർവാ യക്ഷരാക്ഷസ പന്നഗാഃ
കഥയിഷ്യന്തി ലോകാസ് ത്വാം യാവദ് ഭൂമിർ ധരിഷ്യതി
49 ഇത്യ് ഏവം ഉക്ത്വാനുജ്ഞാപ്യ രാമം ശസ്ത്രഭൃതാം വരം
സമ്പൂജ്യാപാക്രമത് തേന രഥേനാദിത്യവർചസാ
50 തതഃ സീതാം പുരസ്കൃത്യ രാമഃ സൗമിത്രിണാ സഹ
സുഗ്രീവ പ്രമുഖൈർശ് ചൈവ സഹിതഃ സർവവാനരൈഃ
51 വിധായ രക്ഷാം ലങ്കായാം വിഭീഷണപുരസ്കൃതഃ
സന്തതാര പുനസ് തേന സേതുനാ മകരാലയം
52 പുഷ്പകേണ വിമാനേന ഖേചരേണ വിരാജതാ
കാമഗേന യഥാമുഖ്യൈർ അമാത്യൈഃ സംവൃതോ വശീ
53 തതസ് തീരേ സമുദ്രസ്യ യത്ര ശിശ്യേ സ പാർഥിവഃ
തത്രൈവോവാസ ധർമാത്മാ സഹിതഃ സർവവാനരൈഃ
54 അഥൈനാം രാഘവഃ കാലേ സമാനീയാഭിപൂജ്യ ച
വിസർജയാം ആസ തദാ രത്നൈഃ സന്തോഷ്യ സർവശഃ
55 ഗതേഷു വാനരേന്ദ്രേഷു ഗോപുച്ഛർക്ഷേഷു തേഷു ച
സുഗ്രീവസഹിതോ രാമഃ കിഷ്കിന്ധാം പുനർ ആഗമത്
56 വിഭീഷണേനാനുഗതഃ സുഗ്രീവസഹിതസ് തദാ
പുഷ്പകേണ വിമാനേന വൈദേഹ്യാ ദർശയൻ വനം
57 കിഷ്കിന്ധാം തു സമാസാദ്യ രാമഃ പ്രഹരതാം വരഃ
അംഗദം കൃതകർമാണം യൗവ രാജ്യേ ഽഭിഷേചയത്
58 തതസ് തൈർ ഏവ സഹിതോ രാമഃ സൗമിത്രിണാ സഹ
യഥാഗതേന മാർഗേണ പ്രയയൗ സ്വപുരം പ്രതി
59 അയോധ്യാം സ സമാസാദ്യ പുരീം രാഷ്ട്രപതിസ് തതഃ
ഭരതായ ഹനൂമന്തം ദൂതം പ്രസ്ഥാപയത് തദാ
60 ലക്ഷയിത്വേംഗിതം സർവം പ്രിയം തസ്മൈ നിവേദ്യ ച
വായുപുത്രേ പുനഃ പ്രാപ്തേ നന്ദിഗ്രാമം ഉപാഗമത്
61 സ തത്ര മലദിഗ്ധാംഗം ഭരതം ചീരവാസസം
അഗ്രതഃ പാദുകേ കൃത്വാ ദദർശാസീനം ആസനേ
62 സമേത്യ ഭരതേനാഥ ശത്രുഘ്നേന ച വീര്യവാൻ
രാഘവഃ സഹ സൗമിത്രിർ മുമുദേ ഭരത ർഷഭ
63 തഥാ ഭരതശത്രുഘ്നൗ സമേതൗ ഗുരുണാ തദാ
വൈദേഹ്യാ ദർശനേനോഭൗ പ്രഹർഷം സമവാപതുഃ
64 തസ്മൈ തദ് ഭരതോ രാജ്യം ആഗതായാഭിസത്കൃതം
ന്യാസം നിര്യാതയാം ആസ യുക്തഃ പരമയാ മുദാ
65 തതസ് തം വൈഷ്ണവം ശൂരം നക്ഷത്രേ ഽഭിമതേ ഽഹനി
വസിഷ്ഠോ വാമദേവശ് ച സഹിതാവ് അഭ്യഷിഞ്ചതാം
66 സോ ഽഭിഷിക്തഃ കപിശ്രേഷ്ഠം സുഗ്രീവം സസുഹൃജ്ജനം
വിഭീഷണം ച പൗലസ്ത്യം അന്വജാനാദ് ഗൃഹാൻ പ്രതി
67 അഭ്യർച്യ വിവിധൈ രത്നൈഃ പ്രീതിയുക്തൗ മുദാ യുതൗ
സമാധായേതികർതവ്യം ദുഃഖേന വിസസർജ ഹ
68 പുഷ്പകം ച വിമാനം തത് പൂജയിത്വാ സരാഘവഃ
പ്രാദാദ് വൈശ്രവണായൈവ പ്രീത്യാ സ രഘുനന്ദനഃ
69 തതോ ദേവർഷിസഹിതഃ സരിതം ഗോമതീം അനു
ദശാശ്വമേധാൻ ആജഹ്രേ ജാരൂഥ്യാൻ സ നിരർഗലാൻ