മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം246

മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം246

1 [യ്]
     വ്രീഹിദ്രോണഃ പരിത്യക്തഃ കഥം തേന മഹാത്മനാ
     കസ്മൈ ദത്തശ് ച ഭഗവൻ വിധിനാ കേന ചാത്ഥ മേ
2 പ്രത്യക്ഷധർമാ ഭഗവാൻ യസ്യ തുഷ്ടോ ഹി കർമഭിഃ
     സഫലം തസ്യ ജന്മാഹം മന്യേ സദ്ധർമചാരിണഃ
3 [വ്യാസ]
     ശിലോഞ്ഛ വൃത്തിർ ധർമാത്മാ മുദ്ഗലഃ സംശിതവ്രതഃ
     ആസീദ് രാജൻ കുരുക്ഷേത്രേ സത്യവാഗ് അനസൂയകഃ
4 അതിഥിവ്രതീ ക്രിയാവാംശ് ച കാപോതീം വൃത്തിം ആസ്ഥിതഃ
     സത്രം ഇഷ്ടീ കൃതം നാമ സമുപാസ്തേ മഹാതപാഃ
5 സപുത്രദാരോ ഹി മുനിഃ പക്ഷാഹാരോ ബഭൂവ സഃ
     കപോത വൃത്ത്യാ പക്ഷേണ വ്രീഹി ദ്രോണം ഉപാർജയത്
6 ദർശം ച പൗർണമാസം ച കുർവൻ വിഗതമത്സരഃ
     ദേവതാതിഥിശേഷേണ കുരുതേ ദേഹയാപനം
7 തസ്യേന്ദ്രഃ സഹിതോ ദേവൈഃ സാക്ഷാത് ത്രിഭുവണേശ്വരഃ
     പത്യഗൃഹ്ണാൻ മഹാരാജ ഭാഗം പർവണി പർവണി
8 സ പർവകാലം കൃത്വാ തു മുനിവൃത്ത്യാ സമന്വിതഃ
     അതിഥിഭ്യോ ദദാവ് അന്നം പ്രഹൃഷ്ടേനാന്തരാത്മനാ
9 വ്രീഹി ദ്രോണസ്യ തദ് അഹോ ദദതോ ഽന്നം മഹാത്മനഃ
     ശിഷ്ടം മാത്സര്യ ഹീനസ്യ വർധത്യ് അതിഥിദർശനാത്
10 തച് ഛതാന്യ് അപി ബുഞ്ജന്തി ബ്രാഹ്മണാനാം മനീഷിണാം
    മുനേസ് ത്യാഗവിശുദ്ധ്യാ തു തദന്നം വൃദ്ധിം ഋച്ഛതി
11 തം തു ശുശ്രാവ ധർമിഷ്ഠം മുദ്ഗലം സംശിതവ്രതം
    ദുർവാസാ നൃപ ദിഗ് വാസാസ് തം അഥാഭ്യാജഗാമ ഹ
12 ബിഭ്രച് ചാനിയതം വേഷം ഉന്മത്ത ഇവ പാണ്ഡവ
    വികചഃ പരുഷാ വാചോ വ്യാഹരൻ വിവിധാ മുനിഃ
13 അഭിഗമ്യാഥ തം വിപ്രം ഉവാച മുനിസത്തമഃ
    അന്നാർഥിനം അനുപ്രാപ്തം വിദ്ധി മാം മുനിസത്തമ
14 സ്വാഗതം തേ ഽസ്ത്വ് ഇതി മുനിം മുദ്ഗലഃ പ്രത്യഭാഷത
    പാദ്യം ആചമനീയം ച പ്രതിവേദ്യാന്നം ഉത്തമം
15 പ്രാദാത് സ തപസോപാത്തം ക്ഷുധിതായാതിഥി വ്രതീ
    ഉന്മത്തായ പരാം ശ്രദ്ധാം ആസ്ഥായ സ ധൃതവ്രതഃ
16 തതസ് തദന്നം രസവത് സ ഏവ ക്ഷുധയാന്വിതഃ
    ബുഭുജേ കൃത്സ്നം ഉന്മത്തഃ പ്രാദാത് തസ്മൈ ച മുദ്ഗലഃ
17 ബുക്താ ചാന്നം തതഃ സർവം ഉച്ഛിഷ്ടേനാത്മനസ് തതഃ
    അഥാനുലിലിപേ ഽംഗാനി ജഗാമ ച യഥാഗതം
18 ഏവം ദ്വിതീയേ സമ്പ്രാപ്തേ പർവകാലേ മനീഷിണഃ
    ആഗമ്യ ബുബ്ഭുജേ സർവം അന്നം ഉഞ്ഛോപജീവിനഃ
19 നിരാഹാരസ് തു സ മുനിർ ഉഞ്ഛം ആർജയതേ പുനഃ
    ന ചൈനം വിക്രിയാം നേതും അശകൻ മുദ്ഗലം ക്ഷുധാ
20 ന ക്രോധോ ന ച മാത്സര്യം നാവമാനോ ന സംഭ്രമഃ
    സപുത്രദാരം ഉഞ്ഛന്തം ആവിശേശ ദ്വിജോത്തമം
21 തഥാ തം ഉഞ്ഛധർമാണം ദുർവാസാ മുനിസത്തമം
    ഉപതസ്ഥേ യഥാകാലം ഷട് കൃത്വഃ കൃതനിശ്ചയഃ
22 ന ചാസ്യ മാനസം കിം ചിദ് വികാരം ദദൃശേ മുനിഃ
    ശുദ്ധസത്ത്വസ്യ ശുദ്ധം സ ദദൃശേ നിർമലം മനഃ
23 തം ഉവാച തതഃ പ്രീതഃ സ മുനിർ മുദ്ഗലം തദാ
    ത്വത്സമോ നാസ്തി ലോകേ ഽസ്മിൻ ദാതാ മാത്സര്യ വർജിതഃ
24 ക്ഷുദ് ധർമസഞ്ജ്ഞാം പ്രണുദത്യ് ആദത്തേ ധൈര്യം ഏവ ച
    വിഷയാനുസാരിണീ ജിഹ്വാ കർഷത്യ് ഏവ രസാൻ പ്രതി
25 ആഹാരപ്രഭവാഃ പ്രാണാ മനോ ദുർനിഗ്രഹം ചലം
    മനസോ ചേന്ദ്രിയാണാം ചാപ്യ് ഐകാഗ്ര്യം നിശ്ചിതം തപഃ
26 ശ്രമേണോപാർജിതം ത്യക്തും ദുഃഖം ശുദ്ധേന ചേതസാ
    തത് സർവം ഭവതാ സാധോ യഥാവദ് ഉപപാദിതം
27 പ്രീതാഃ സ്മോ ഽനുഗൃഹീതാശ് ച സമേത്യ ഭവതാ സഹ
    ഇന്ദ്രിയാഭിജയോ ധൈര്യം സംവിഭാഗോ ദമഃ ശമഃ
28 ദയാ സത്യം ച ധർമശ് ച ത്വയി സർവം പ്രതിഷ്ഠിതം
    ജിതാസ് തേ കർമഭിർ ലോകാഃ പ്രാപോ ഽസി പരമാം ഗതിം
29 അഹോ ദാനം വിഘുഷ്ടം തേ സുമഹത് സ്വർഗവാസിഭിഃ
    സശരീരോ ഭവാൻ ഗന്താ സ്വർഗം സുചരിതവ്രത
30 ഇത്യ് ഏവം വദതസ് തസ്യ തദാ ദുർവാസസോ മുനേഃ
    ദേവദൂതോ വിമാനേന മുദ്ഗലം പ്രത്യുപസ്ഥിതഃ
31 ഹംസസാരസയുക്തേന കിങ്കിണീജാലമാലിനാ
    കാമഗേന വിചിത്രേണ ദിവ്യഗന്ധവതാ തഥാ
32 ഉവാച ചൈനം വിപ്രർഷിം വിമാനം കർമഭിർ ജിതം
    സമുപാരോഹ സംസിദ്ധിം പ്രാപ്തോ ഽസി പരമാം മുനേ
33 തം ഏവം വാദിനം ഋഷിർ ദേവദൂതം ഉവാച ഹ
    ഇച്ഛാമി ഭവതാ പ്രോക്താൻ ഗുണാൻ സ്വർഗനിവാസിനാം
34 കേ ഗുണാസ് തത്ര വസതാം കിം തപോ കശ് ച നിശ്ചയഃ
    സ്വർഗേ സ്വർഗസുഖം കിം ച ദോഷോ വാ ദേവദൂതക
35 സതാം സപ്ത വദം മിത്രം ആഹുഃ സന്തഃ കുലോചിതാഃ
    മിത്രതാം ച പുരസ്കൃത്യ പൃച്ഛാമി ത്വാം അഹം വിഭോ
36 യദ് അത്ര തഥ്യം പഥ്യം ച തദ് വ്രവീഹ്യ് അവിചാരയൻ
    ശ്രുത്വാ തഥാ കരിഷ്യാമി വ്യവസായം ഗിരാ തവ