മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം198

വിക്കിഗ്രന്ഥശാല സംരംഭത്തിൽ നിന്ന്
മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം198

1 [മാർക്]
     ചിന്തയിത്വാ തദ് ആശ്ചര്യം സ്ത്രിയാ പ്രോക്തം അശേഷതഃ
     വിനിന്ദൻ സ ദ്വിജോ ഽഽത്മാനം ആഗഃ കൃത ഇവാബഭൗ
 2 ചിന്തയാനഃ സ ധർമസ്യ സൂക്ഷ്മാം ഗതിം അഥാബ്രവീത്
     ശ്രദ്ദധാനേന ഭാവ്യം വൈ ഗച്ഛാമി മിഥിലാം അഹം
 3 കൃതാത്മാ ധർമവിത് തസ്യാം വ്യാധോ നിവസതേ കില
     തം ഗച്ഛാമ്യ് അഹം അദ്യൈവ ധർമം പ്രഷ്ടും തപോധനം
 4 ഇതി സഞ്ചിന്ത്യ മനസാ ശ്രദ്ദധാനഃ സ്ത്രിയാ വചഃ
     ബലാകാ പ്രത്യയേനാസൗ ധർമ്യൈശ് ച വചനൈഃ ശുഭൈഃ
     സമ്പ്രതസ്ഥേ സ മിഥിലാം കൗതൂഹലസമന്വിതഃ
 5 അതിക്രാമന്ന് അരണ്യാനി ഗ്രാമാംശ് ച നഗരാണി ച
     തതോ ജഗാമ മിഥിലാം ജനകേന സുരക്ഷിതാം
 6 ധർമസേതു സമാകീർണാം യജ്ഞോത്സവ വതീം ശുഭാം
     ഗോപുരാട്ടാലകവതീം ഗൃഹപ്രാകാരശോഭിതാം
 7 പ്രവിശ്യ സ പുരീം രമ്യാം വിമാനൈർ ബഹുഭിർ വൃതാം
     പണ്യൈശ് ച ബഹുഭിർ യുക്താം സുവിഭക്തമഹാപഥാം
 8 അശ്വൈ രഥൈസ് തഥാ നാഗൈർ യാനൈശ് ച ബഹുഭിർ വൃതാം
     ഹൃഷ്ടപുഷ്ട ജനാകീർണാം നിത്യോത്സവ സമാകുലാം
 9 സോ ഽപശ്യദ് ബഹു വൃത്താന്താം ബ്രാഹ്മണഃ സമതിക്രമൻ
     ധർമവ്യാധം അപൃച്ഛച് ച സ ചാസ്യ കഥിതോ ദ്വിജൈഃ
 10 അപശ്യത് തത്ര ഗത്വാ തം സൂനാ മധ്യേ വ്യവസ്ഥിതം
    മാർഗമാഹിഷ മാംസാനി വിക്രീണന്തം തപസ്വിനം
    ആകുലത്വാത് തു ക്രേതൄണാം ഏകാന്തേ സംസ്ഥിതോ ദ്വിജഃ
11 സ തു ജ്ഞാത്വാ ദ്വിജം പ്രാപ്തം സഹസാ സംഭ്രമോത്ഥിതഃ
    ആജഗാമ യതോ വിപ്രഃ സ്ഥിത ഏകാന്ത ആസനേ
12 [വ്യാധ]
    അഭിവാദയേ ത്വാ ഭഗവൻ സ്വാഗതം തേ ദ്വിജോത്തമ
    അഹം വ്യാധസ് തു ഭദ്രം തേ കിം കരോമി പ്രശാധി മാം
13 ഏകപത്ന്യാ യദ് ഉക്തോ ഽസി ഗച്ഛ ത്വം മിഥിലാം ഇതി
    ജാനാമ്യ് ഏതദ് അഹം സർവം യദർഥം ത്വം ഇഹാഗതഃ
14 [മാർക്]
    ശ്രുത്വാ തു തസ്യ തദ് വാക്യം സ വിപ്രോ ഭൃശഹർഷിതഃ
    ദ്വിതീയം ഇദം ആശ്ചര്യം ഇത്യ് അചിന്തയത ദ്വിജഃ
15 അദേശസ്ഥം ഹി തേ സ്ഥാനം ഇതി വ്യാധോ ഽബ്രവീദ് ദ്വിജം
    ഗൃഹം ഗച്ഛാവ ഭഗവൻ യദി രോചയസേ ഽനഘ
16 ബാഢം ഇത്യ് ഏവ സംഹൃഷ്ടോ വിപ്രോ വചനം അബ്രവീത്
    അഗ്രതസ് തു ദ്വിജം കൃത്വാ സ ജഗാമ ഗ്രഹാൻ പ്രതി
17 പ്രവിശ്യ ച ഗൃഹം രമ്യം ആസനേനാഭിപൂജിതഃ
    പാദ്യം ആചമനീയം ച പ്രതിഗൃഹ്യ ദ്വിജോത്തമഃ
18 തതഃ സുഖോപവിഷ്ടസ് തം വ്യാധം വചനം അബ്രവീത്
    കർമൈതദ് വൈ ന സദൃശം ഭവതഃ പ്രതിഭാതി മേ
    അനുതപ്യേ ഭൃശം താത തവ ഘോരേണ കർമണാ
19 [വ്യാധ]
    കുലോചിതം ഇദം കർമ പിതൃപൈതാമഹം മമ
    വർതമാനസ്യ മേ ധർമേ സ്വേ മന്യും മാ കൃഥാ ദ്വിജ
20 ധാത്രാ തു വിഹിതം പൂർവം കർമ സ്വം പാലയാമ്യ് അഹം
    പ്രയത്നാച് ച ഗുരൂ വൃദ്ധൗ ശുശ്രൂഷേ ഽഹം ദ്വിജോത്തമ
21 സത്യം വദേ നാഭ്യസൂയേ യഥാശക്തി ദദാമി ച
    ദേവതാതിഥിഭൃത്യാനാം അവശിഷ്ടേന വർതയേ
22 ന കുത്സയാമ്യ് അഹം കിം ചിൻ ന ഗർഹേ ബലവത്തരം
    കൃതം അന്വേതി കർതാരം പുരാ കർമ ദ്വിജോത്തമ
23 കൃഷിഗോരക്ഷ്യ വാണിജ്യം ഇഹ ലോകസ്യ ജീവനം
    ദണ്ഡനീതിസ് ത്രയീ വിദ്യാ തേന ലോകാ ഭവന്ത്യ് ഉത
24 കർമ ശൂദ്രേ കൃഷിർ വൈശ്യേ സംഗ്രാമഃ ക്ഷത്രിയേ സ്മൃതഃ
    ബ്രഹ്മചര്യം തപോ മന്ത്രാഃ സത്യം ച ബ്രാഹ്മണേ സദാ
25 രാജാ പ്രശാസ്തി ധർമേണ സ്വകർമ നിരതാഃ പ്രജാഃ
    വികർമാണശ് ച യേ കേ ചിത് താൻ യുനക്തി സ്വകർമസു
26 ഭേതവ്യം ഹി സദാ രാജ്ഞാം പ്രജാനാം അധിപാ ഹി തേ
    മാരയന്തി വികർമസ്ഥം ലുബ്ധാ മൃഗം ഇവേഷുഭിഃ
27 ജനകസ്യേഹ വിപ്രർഷേ വികർമസ്ഥോ ന വിദ്യതേ
    സ്വകർമ നിരതാ വർണാശ് ചത്വാരാപി ദ്വിജോത്തമ
28 സ ഏഷ ജനകോ രാജാ ദുർവൃത്തം അപി ചേത് സുതം
    ദണ്ഡ്യം ദണ്ഡേ നിക്ഷിപതി തഥാ ന ഗ്ലാതി ധാർമികം
29 സുയുക്തചാരോ നൃപതിഃ സർവം ധർമേണ പശ്യതി
    ശ്രീശ് ച രാജ്യം ച ദണ്ഡശ് ച ക്ഷത്രിയാണാം ദ്വിജോത്തമ
30 രാജാനോ ഹി സ്വധർമേണ ശ്രിയം ഇച്ഛന്തി ഭൂയസീം
    സർവേഷാം ഏവ വർണാനാം ത്രാതാ രാജാ ഭവത്യ് ഉത
31 പരേണ ഹി ഹതാൻ ബ്രഹ്മൻ വരാഹമഹിഷാൻ അഹം
    ന സ്വയം ഹന്മി വിപ്രർഷേ വിക്രീണാമി സദാ ത്വ് അഹം
32 ന ഭക്ഷയാമി മാംസാനി ഋതുഗാമീ തഥാ ഹ്യ് അഹം
    സദോപവാസീ ച തഥാ നക്തഭോജീ തഥാ ദ്വിജ
33 അശീലശ് ചാപി പുരുഷോ ഭൂത്വാ ഭവതി ശീലവാൻ
    പ്രാണി ഹിംസാ രതശ് ചാപി ഭവതേ ധാർമികഃ പുനഃ
34 വ്യഭിചാരാൻ നരേന്ദ്രാണാം ധർമഃ സങ്കീര്യതേ മഹാൻ
    അധർമോ വർധതേ ചാപി സങ്കീര്യന്തേ തഥാ പ്രജാഃ
35 ഉരുണ്ഡാ വാമനാഃ കുബ്ജാഃ സ്ഥൂലശീർഷാസ് തഥൈവ ച
    ക്ലീബാശ് ചാന്ധാശ് ച ജായന്തേ ബധിരാ ലംബചൂചുകാഃ
    പാർഥിവാനാം അധർമത്വാത് പ്രജാനാം അഭവഃ സദാ
36 സ ഏഷ രാജാ ജനകഃ സർവം ധർമേണ പശ്യതി
    അനുഗൃഹ്ണൻ പ്രജാഃ സർവാഃ സ്വധർമനിരതാഃ സദാ
37 യേ ചൈവ മാം പ്രശംസന്തി യേ ച നിന്ദന്തി മാനവാഃ
    സർവാൻ സുപരിണീതേന കർമണാ തോഷയാമ്യ് അഹം
38 യേ ജീവന്തി സ്വധർമേണ സംഭുഞ്ജന്തേ ച പാർഥിവാഃ
    ന കിം ചിദ് ഉപജീവന്തി ദക്ഷാ ഉത്ഥാന ശീലിനഃ
39 ശക്ത്യാന്ന ദാനം സതതം തിതിക്ഷാ ധർമനിത്യതാ
    യഥാർഹം പ്രതിപൂജാ ച സർവഭൂതേഷു വൈ ദയാ
    ത്യാഗാൻ നാന്യത്ര മർത്യാനാം ഗുണാസ് തിഷ്ഠന്തി പൂരുഷേ
40 മൃഷാവാദം പരിഹരേത് കുര്യാത് പ്രിയം അയാചിതഃ
    ന ച കാമാൻ ന സംരംഭാൻ ന ദ്വേഷാദ് ധർമം ഉത്സൃജേത്
41 പ്രിയേ നാതിഭൃശം ഹൃഷ്യേദ് അപ്രിയേ ന ച സഞ്ജ്വരേത്
    ന മുഹ്യേദ് അർഥകൃച്ഛ്രേഷു ന ച ധർമം പരിത്യജേത്
42 കർമ ചേത് കിം ചിദ് അന്യത് സ്യാദ് ഇതരൻ ന സമാചരേത്
    യത് കല്യാണം അഭിധ്യായേത് തത്രാത്മാനം നിയോജയേത്
43 ന പാപം പ്രതി പാപഃ സ്യാത് സാധുർ ഏവ സദാ ഭവേത്
    ആത്മനൈവ ഹതഃ പാപോ യഃ പാപം കർതും ഇച്ഛതി
44 കർമ ചൈതദ് അസാധൂനാം വൃജിനാനാം അസാധുവത്
    ന ധർമോ ഽസ്തീതി മന്വാനാഃ ശുചീൻ അവഹസന്തി യേ
    അശ്രദ്ദധാനാ ധർമസ്യ തേ നശ്യന്തി ന സംശയഃ
45 മഹാദൃതിർ ഇവാധ്മാതഃ പാപോ ഭവതി നിത്യദാ
    മൂഢാനാം അവലിപ്താനാം അസാരം ഭാഷിതം ഭവേത്
    ദർശയത്യ് അന്തരാത്മാനം ദിവാ രൂപം ഇവാംശുമാൻ
46 ന ലോകേ രാജതേ മൂർഖഃ കേവലാത്മ പ്രശംസയാ
    അപി ചേഹ മൃജാ ഹീനഃ കൃതവിദ്യഃ പ്രകാശതേ
47 അബ്രുവൻ കസ്യ ചിൻ നിന്ദാം ആത്മപൂജാം അവർണയൻ
    ന കശ് ചിദ് ഗുണസമ്പന്നഃ പ്രകാശോ ഭുവി ദൃശ്യതേ
48 വികർമണാ തപ്യമാനഃ പാപാദ് വിപരിമുച്യതേ
    നൈതത് കുര്യാം പുനർ ഇതി ദ്വിതീയാത് പരിമുച്യതേ
49 കർമണാ യേന തേനേഹ പാപാദ് ദ്വിജ വരോത്തമ
    ഏവം ശ്രുതിർ ഇയം ബ്രഹ്മൻ ധർമേഷു പരിദൃശ്യതേ
50 പാപാന്യ് അബുദ്ധ്വേഹ പുരാ കൃതാനി; പ്രാഗ് ധർമശീലോ വിനിഹന്തി പശ്ചാത്
    ധർമോ ബ്രഹ്മൻ നുദതേ പൂരുഷാണാം; യത് കുർവതേ പാപം ഇഹ പ്രമാദാത്
51 പാപം കൃത്വാ ഹി മന്യേത നാഹം അസ്മീതി പൂരുഷഃ
    ചികീർഷേദ് ഏവ കല്യാണം ശ്രദ്ദധാനോ ഽനസൂയകഃ
52 വസനസ്യേവ ഛിദ്രാണി സാധൂനാം വിവൃണോതി യഃ
    പാപം ചേത് പുരുഷഃ കൃത്വാ കല്യാണം അഭിപദ്യതേ
    മുച്യതേ സർവപാപേഭ്യോ മഹാഭ്രൈർ ഇവ ചന്ദ്രമാഃ
53 യഥാദിത്യഃ സമുദ്യൻ വൈ തമോ സർവം വ്യപോഹതി
    ഏവം കല്യാണം ആതിഷ്ഠൻ സർവപാപൈഃ പ്രമുച്യതേ
54 പാപാനാം വിദ്ധ്യ് അധിഷ്ഠാനം ലോഭം ഏവ ദ്വിജോത്തമ
    ലുബ്ധാഃ പാപം വ്യവസ്യന്തി നരാ നാതിബഹു ശ്രുതാഃ
    അധർമാ ധർമരൂപേണ തൃണൈഃ കൂപാ ഇവാവൃതാഃ
55 തേഷാം ദമഃ പവിത്രാണി പ്രലാപാ ധർമസംശ്രിതാഃ
    സർവം ഹി വിദ്യതേ തേഷു ശിഷ്ടാചാരഃ സുദുർലഭഃ
56 [മാർക്]
    സ തു വിപ്രോ മഹാപ്രാജ്ഞോ ധർമവ്യാധം അപൃച്ഛത
    ശിഷ്ടാചാരം കഥം അഹം വിദ്യാം ഇതി നരോത്തമ
    ഏതൻ മഹാമതേ വ്യാധ പ്രബ്രവീഹി യഥാതഥം
57 [വ്യാധ]
    യജ്ഞോ ദാനം തപോ വേദാഃ സത്യം ച ദ്വിജസത്തമ
    പഞ്ചൈതാനി പവിത്രാണി ശിഷ്ടാചാരേഷു നിത്യദാ
58 കാമക്രോധൗ വശേ കൃത്വാ ദംഭം ലോഭം അനാർജവം
    ധർമ ഇത്യ് ഏവ സന്തുഷ്ടാസ് തേ ശിഷ്ടാഃ ശിഷ്ടസംമതാഃ
59 ന തേഷാം വിദ്യതേ ഽവൃത്തം യജ്ഞസ്വാധ്യായശീലിനാം
    ആചാര പാലനം ചൈവ ദ്വിതീയം ശിഷ്ടലക്ഷണം
60 ഗുരുശുശ്രൂഷണം സത്യം അക്രോധോ ദാനം ഏവ ച
    ഏതച് ചതുഷ്ടയം ബ്രഹ്മഞ് ശിഷ്ടാചാരേഷു നിത്യദാ
61 ശിഷ്ടാചാരേ മനോ കൃത്വാ പ്രതിഷ്ഠാപ്യ ച സർവശഃ
    യാം അയം ലഭതേ തുഷ്ടിം സാ ന ശക്യാ ഹ്യ് അതോ ഽന്യഥാ
62 വേദസ്യോപനിഷത് സത്യം സത്യസ്യോപനിഷദ് ദമഃ
    ദമസ്യോപനിഷത് ത്യാഗഃ ശിഷ്ടാചാരേഷു നിത്യദാ
63 യേ തു ധർമം അസൂയന്തേ ബുദ്ധിമോഹാന്വിതാ നരാഃ
    അപഥാ ഗച്ഛതാം തേഷാം അനുയാതാപി പീഡ്യതേ
64 യേ തു ശിഷ്ടാഃ സുനിയതാഃ ശ്രുതിത്യാഗപരായണാഃ
    ധർമ്യം പന്ഥാനം ആരൂഢാഃ സത്യധർമപരായണാഃ
65 നിയച്ഛന്തി പരാം ബുദ്ധിം ശിഷ്ടാചാരാന്വിതാ നരാഃ
    ഉപാധ്യായ മതേ യുക്താഃ സ്ഥിത്യാ ധർമാർഥദർശിനഃ
66 നാസ്തികാൻ ഭിന്നമര്യാദാൻ ക്രൂരാൻ പാപമതൗ സ്ഥിതാൻ
    ത്യജ താഞ് ജ്ഞാനം ആശ്രിത്യ ധാർമികാൻ ഉപസേവ്യ ച
67 കാലലോഭ ഗ്രഹാകീർണാം പഞ്ചേന്ദ്രിയ ജലാം നദീം
    നാവം ധൃതിമയീം കൃത്വാ ജന്മ ദുർഗാണി സന്തര
68 ക്രമേണ സഞ്ചിതോ ധർമോ ബുദ്ധിയോഗമയോ മഹാൻ
    ശിഷ്ടാചാരേ ഭവേത് സാധൂ രാഗഃ ശുക്ലേവ വാസസി
69 അഹിംസാ സത്യവചനം സർവഭൂതഹിതം പരം
    അഹിംസാ പരമോ ധർമഃ സ ച സത്യേ പ്രതിഷ്ഠിതഃ
    സത്യേ കൃത്വാ പ്രതിഷ്ഠാം തു പ്രവർതന്തേ പ്രവൃത്തയഃ
70 സത്യം ഏവ ഗരീയസ് തു ശിഷ്ടാചാര നിഷേവിതം
    ആചാരശ് ച സതാം ധർമഃ സന്തശ് ചാചാര ലക്ഷണഃ
71 യോ യഥാ പ്രകൃതിർ ജന്തുഃ സ്വാം സ്വാം പ്രകൃതിം അശ്നുതേ
    പാപാത്മാ ക്രോധകാമാദീൻ ദോഷാൻ ആപ്നോത്യ് അനാത്മവാൻ
72 ആരംഭോ ന്യായയുക്തോ യഃ സ ഹി ധർമ ഇതി സ്മൃതഃ
    അനാചാരസ് ത്വ് അധർമേതി ഏതച് ഛിഷ്ടാനുശാസനം
73 അക്രുധ്യന്തോ ഽനസൂയന്തോ നിരഹങ്കാര മത്സരാഃ
    ഋജവഃ ശമ സമ്പന്നാഃ ശിഷ്ടാചാരാ ഭവന്തി തേ
74 ത്രൈവിദ്യ വൃദ്ധാഃ ശുചയശ് വൃത്തവന്തോ മനസ്വിനഃ
    ഗുരുശുശ്രൂഷവോ ദാന്താഃ ശിഷ്ടാചാരാ ഭവന്ത്യ് ഉത
75 തേഷാം അദീനസത്ത്വാനാം ദുഷ്കരാചാര കർമണാം
    സ്വൈഃ കർമഭിഃ സത്കൃതാനാം ഘോരത്വം സമ്പ്രണശ്യതി
76 തം സദ് ആചാരം ആശ്ചര്യം പുരാണം ശാശ്വതം ധ്രുവം
    ധർമം ധർമേണ പശ്യന്തഃ സ്വർഗം യാന്തി മനീഷിണഃ
77 ആസ്തികാ മാനഹീനാശ് ച ദ്വിജാതിജനപൂജകാഃ
    ശ്രുതവൃത്തോപസമ്പന്നാസ് തേ സന്തഃ സ്വർഗഗാമിനഃ
78 വേദോക്തഃ പരമോ ധർമോ ധർമശാസ്ത്രേഷു ചാപരഃ
    ശിഷ്ടാചീർണശ് ച ശിഷ്ടാനാം ത്രിവിധം ധർമലക്ഷണം
79 പാരണം ചാപി വിദ്യാനാം തീർഥാനാം അവഗാഹനം
    ക്ഷമാ സത്യാർജവം ശൗചം ശിഷ്ടാചാര നിദർശനം
80 സർവഭൂതദയാവന്തോ അഹിംസാ നിരതാഃ സദാ
    പരുഷം ന പ്രഭാഷന്തേ സദാ സന്തോ ദ്വിജ പ്രിയാഃ
81 ശുഭാനാം അശുഭാനാം ച കർമണാം ഫലസഞ്ചയേ
    വിപാകം അഭിജാനന്തി തേ ശിഷ്ടാഃ ശിഷ്ടസംമതാഃ
82 ന്യായോപേതാ ഗുണോപേതാഃ സർവലോകഹിതൈഷിണഃ
    സന്തഃ സ്വർഗജിതഃ ശുക്ലാഃ സംനിവിഷ്ടാശ് ച സത്പഥേ
83 ദാതാരഃ സംവിഭക്താരോ ദീനാനുഗ്രഹ കാരിണഃ
    സർവഭൂതദയാവന്തസ് തേ ശിഷ്ടാഃ ശിഷ്ടസംമതാഃ
84 സർവപൂജ്യാഃ ശ്രുതധനാസ് തഥൈവ ച തപസ്വിനഃ
    ദാനനിത്യാഃ സുഖാംൽ ലോകാൻ ആപ്നുവന്തീഹ ച ശ്രിയം
85 പീഡയാ ച കലത്രസ്യ ഭൃത്യാനാം ച സമാഹിതാഃ
    അതിശക്ത്യാ പ്രയച്ഛന്തി സന്തഃ സദ്ഭിഃ സമാഗതാഃ
86 ലോകയാത്രാം ച പശ്യന്തോ ധർമം ആത്മഹിതാനി ച
    ഏവം സന്തോ വർതമാനാ ഏധന്തേ ശാശ്വതീഃ സമാഃ
87 അഹിംസാ സത്യവചനം ആനൃശംസ്യം അഥാർജവം
    അദ്രോഹോ നാതിമാനശ് ച ഹ്രീസ് തിതിക്ഷാ ദമഃ ശമഃ
88 ധീമന്തോ ധൃതിമന്തശ് ച ഭൂതാനാം അനുകമ്പകാഃ
    അകാമ ദ്വേഷസംയുക്താസ് തേ സന്തോ ലോകസത്കൃതാഃ
89 ത്രീണ്യ് ഏവ തു പദാന്യ് ആഹുഃ സതാം വൃത്തം അനുത്തമം
    ന ദ്രുഹ്യേച് ചൈവ ദദ്യാച് ച സത്യം ചൈവ സദാ വദേത്
90 സർവത്ര ച ദയാവന്തഃ സന്തഃ കരുണവേദിനഃ
    ഗച്ഛന്തീഹ സുസന്തുഷ്ടാ ധർമ്യം പന്ഥാനം ഉത്തമം
    ശിഷ്ടാചാരാ മഹാത്മാനോ യേഷാം ധർമഃ സുനിശ്ചിതഃ
91 അനസൂയാ ക്ഷമാ ശാന്തിഃ സന്തോഷഃ പ്രിയവാദിതാ
    കാമക്രോധപരിത്യാഗഃ ശിഷ്ടാചാര നിഷേവണം
92 കർമണാ ശ്രുതസമ്പന്നം സതാം മാർഗം അനുത്തമം
    ശിഷ്ടാചാരം നിഷേവന്തേ നിത്യം ധർമേഷ്വ് അതന്ദ്രിതാഃ
93 പ്രജ്ഞാ പ്രാസാദം ആരുഹ്യ മുഹ്യതോ മഹതോ ജനാൻ
    പ്രേക്ഷന്തോ ലോകവൃത്താനി വിവിധാനി ദ്വിജോത്തമ
    അതിപുണ്യാനി പാപാനി താനി ദ്വിജ വരോത്തമ
94 ഏതത് തേ സർവം ആഖ്യാതം യഥാ പ്രജ്ഞം യഥാ ശ്രുതം
    ശിഷ്ടാചാര ഗുണാൻ ബ്രഹ്മൻ പുരസ്കൃത്യ ദ്വിജർഷഭ