മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം196

മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം196

1 [വൈ]
     തതോ യുധിഷ്ഠിരോ രാജാ മാർകണ്ഡേയം മഹാദ്യുതിം
     പപ്രച്ഛ ഭരതശ്രേഷ്ഠ ധർമപ്രശ്നം സുദുർവചം
2 ശ്രോതും ഇച്ഛാമി ഭഗവൻ സ്ത്രീണാം മാഹാത്മ്യം ഉത്തമം
     കഥ്യമാനം ത്വയാ വിപ്ര സൂക്ഷ്മം ധർമം ച തത്ത്വതഃ
3 പ്രത്യക്ഷേണ ഹി വിപ്രർഷൗ ദേവാ ദൃശ്യന്തി സത്തമ
     സൂര്യചന്ദ്രമസൗ വായുഃ പൃഥിവീ ബഹ്നിർ ഏവ ച
4 പിതാ മാതാ ച ഭഗവൻ ഗാവ ഏവ ച സത്തമ
     യച് ചാന്യദ് ഏവ വിഹിതം തച് ചാപി ഭൃഗുനന്ദന
5 മന്യേ ഽഹം ഗുരുവത് സർവം ഏകപത്ന്യസ് തഥാ സ്ത്രിയഃ
     പതിവ്രതാനാം ശുശ്രൂഷാ ദുഷ്കരാ പ്രതിഭാതി മേ
6 പതിവ്രതാനാം മാഹാത്മ്യം വക്തും അർഹസി നഃ പ്രഭോ
     നിരുധ്യ ചേന്ദ്രിയഗ്രാമം മനോ സംരുധ്യ ചാനഘ
     പതിം ദൈവതവച് ചാപി ചിന്തയന്ത്യഃ സ്ഥിതാ ഹി യാഃ
7 ഭഗവൻ ദുഷ്കരം ഹ്യ് ഏതത് പ്രതിഭാതി മമ പ്രഭോ
     മാതാ പിതൃഷു ശുശ്രൂഷാ സ്ത്രീണാം ഭർതൃഷു ച ദ്വിജ
8 സ്ത്രീണാം ധർമാത് സുഘോരാദ് ധി നാന്യം പശ്യാമി ദുഷ്കരം
     സാധ്വ് ആചാരാഃ സ്ത്രിയോ ബ്രഹ്മൻ യത് കുർവന്തി സദാദൃതാഃ
     ദുഷ്കരം ബത കുർവന്തി പിതരോ മാതരശ് ച വൈ
9 ഏപ പത്ന്യശ് ച യാ നാര്യോ യാശ് ച സത്യം വദന്ത്യ് ഉത
     കുക്ഷിണാ ദശ മാസാംശ് ച ഗർഭം സന്ധാരയന്തി യാഃ
     നാര്യഃ കാലേന സംഭൂയ കിം അദ്ഭുതതരം തതഃ
10 സംശയം പരമം പ്രാപ്യ വേദാനാം അതുലാം അപി
    പ്രജായന്തേ സുതാൻ നാര്യോ ദുഃഖേന മഹതാ വിഭോ
    പുഷ്ണന്തി ചാപി മഹതാ സ്നേഹേന ദ്വിജസത്തമ
11 യേ ച ക്രൂരേഷു സർവേഷു വർതമാനാ ജുഗുപ്സിതാഃ
    സ്വകർമ കുർവന്തി സദാ ദുഷ്കരം തച് ച മേ മതം
12 ക്ഷത്രധർമസമാചാരം തഥ്യം ചാഖ്യാഹി മേ ദ്വിജ
    ധർമഃ സുദുർലഭോ വിപ്ര നൃശംസേന ദുരാത്മനാ
13 ഏതദ് ഇച്ഛാമി ഭഗവൻ പ്രശ്നം പ്രശ്നവിദാം വര
    ശ്രോതും ഭൃഗുകുലശ്രേഷ്ഠ ശുശ്രൂഷേ തവ സുവ്രത
14 [മാർക്]
    ഹന്ത തേ സർവം ആഖ്യാസ്യേ പ്രശ്നം ഏതം സുദുർവചം
    തത്ത്വേന ഭരതശ്രേഷ്ഠ ഗദതസ് തൻ നിബോധ മേ
15 മാതരം സദൃശീം താത പിതൄൻ അന്യേ ച മന്യതേ
    കുഷ്കരം കുരുതേ മാതാ വിവർധയതി യാ പ്രജാഃ
16 തപസാ ദേവതേജ്യാഭിർ വന്ദനേന തിതിക്ഷയാ
    അഭിചാരൈർ ഉപായൈശ് ച ഈഹന്തേ പിതരഃ സുതാൻ
17 ഏവം കൃച്ഛ്രേണ മഹതാ പുത്രം പ്രാപ്യ സുദുർലഭം
    ചിന്തയന്തി സദാ വീര ദീദൃശോ ഽയം ഭവിഷ്യതി
18 ആശംസതേ ച പുത്രേഷു പിതാ മാതാ ച ഭാരത
    യശോ കീർതിം അഥൈശ്വര്യം പ്രജാ ധർമം തഥൈവ ച
19 തയോർ ആശാം തു സഫലാം യഃ കരോതി സ ധർമവിത്
    പിതാ മാതാ ച രാജേന്ദ്ര തുഷ്യതോ യസ്യ നിത്യദാ
    ഇഹ പ്രേത്യ ച തസ്യാഥ കീർതിർ ധർമശ് ച ശാശ്വതഃ
20 നൈവ യജ്ഞഃ സ്ത്രിയഃ കശ് ചിൻ ന ശ്രാദ്ധം നോപവാസകം
    യാ തു ഭർതരി ശുശ്രൂഷാ തയാ സ്വർഗം ഉപാശ്നുതേ
21 ഏതത് പ്രകരണം രാജന്ന് അധികൃത്യ യുധിഷ്ഠിര
    പ്രതിവ്രതാനാം നിയതം ധർമം ചാവഹിതഃ ശൃണു