മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം116

മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം116

1 [അക്]
     സ വേദാധ്യയനേ യുക്തോ ജമദഗ്നിർ മഹാതപഃ
     തപസ് തേപേ തതോ ദേവാൻ നിയമാദ് വശം ആനയത്
2 സ പ്രസേനജിതം രാജന്ന് അധിഗമ്യ നരാധിപം
     രേണുകാം വരയാം ആസ സ ച തസ്മൈ ദദൗ നൃപഃ
3 രേണുകാം ത്വ് അഥ സമ്പ്രാപ്യ ഭാര്യാം ഭാർഗവനന്ദനഃ
     ആശ്രമസ്ഥസ് തയാ സാർധം തപസ് തേപേ ഽനുകൂലയാ
4 തസ്യാഃ കുമാരാശ് ചത്വാരോ ജജ്ഞിരേ രാമ പഞ്ചമാഃ
     സർവേഷാം അജഘന്യസ് തു രാമ ആസീജ് ജഘന്യജഃ
5 ഫലാഹാരേഷു സർവേഷു ഗതേഷ്വ് അഥ സുതേഷു വൈ
     രേണുകാ സ്നാതും അഗമത് കദാ ചിൻ നിയതവ്രതാ
6 സാ തു ചിത്രരഥം നാമ മാർത്തികാവതകം നൃപം
     ദദർശ രേണുകാ രാജന്ന് ആഗച്ഛന്തീ യദൃച്ഛയാ
7 ക്രീഡന്തം സലിലേ ദൃഷ്ട്വാ സഭാര്യം പദ്മമാലിനം
     ഋദ്ധിമന്തം തതസ് തസ്യ സ്പൃഹയാം ആസ രേണുകാ
8 വ്യഭിചാരാത് തു സാ തസ്മാത് ക്ലിന്നാംഭസി വി ചേതനാ
     പ്രവിവേശാശ്രമം ത്രസ്താ താം വൈ ഭർതാന്വബുധ്യത
9 സ താം ദൃഷ്ട്വാ ച്യുതാം ധൈര്യാദ് ബ്രാഹ്മ്യാ ലക്ഷ്മ്യാ വിവർജിതാം
     ധിക് ശബ്ദേന മഹാതേജാ ഗർഹയാം ആസ വീര്യവാൻ
10 തതോ ജ്യേഷ്ഠോ ജാമദഗ്ന്യോ രുമണ്വാൻ നാമ നാമ തഃ
    ആജഗാമ സുഷേണശ് ച വസുർ വിശ്വാവസുസ് തഥാ
11 താൻ ആനുപൂർവ്യാദ് ഭഗവാൻ വധേ മാതുർ അചോദയത്
    ന ച തേ ജാതസംമോഹാഃ കിം ചിദ് ഊചുർ വി ചേതസഃ
12 തതഃ ശശാപ താൻ കോപാത് തേ ശപ്താശ് ചേതനാം ജഹുഃ
    മൃഗപക്ഷിസ ധർമാണഃ ക്ഷിപ്രം ആസഞ് ജഡോപമാഃ
13 തതോ രാമോ ഽഭ്യഗാത് പശ്ചാദ് ആശ്രമം പരവീര ഹാ
    തം ഉവാച മഹാമന്യുർ ജമദഗ്നിർ മഹാതപാഃ
14 ജഹീമാം മാതരം പാപാം മാ ച പുത്ര വ്യഥാം കൃഥാഃ
    തത ആദായ പരശും രാമോ മാതുഃ ശിരോ ഽഹരത്
15 തതസ് തസ്യ മഹാരാജ ജമദഗ്നേർ മഹാത്മനഃ
    കോപോ അഗച്ഛത് സഹസാ പ്രസന്നശ് ചാബ്രവീദ് ഇദം
16 മമേദം വചനാത് താത കൃതം തേ കർമ ദുഷ്കരം
    വൃണീഷ്വ കാമാൻ ധർമജ്ഞ യാവതോ വാഞ്ഛസേ ഹൃദാ
17 സ വവ്രേ മാതുർ ഉത്ഥാനം അസ്മൃതിം ച വധസ്യ വൈ
    പാപേന തേന ചാസ്പർശം ഭ്രാതൄണാം പ്രകൃതിം തഥാ
18 അപ്രതിദ്വന്ദ്വ താം യുദ്ധേ ദീർഘം ആയുശ് ച ഭാരത
    ദദൗ ച സർവാൻ കാമാംസ് താഞ് ജമദഗ്നിർ മഹാതപാഃ
19 കദാ ചിത് തു തഥൈവാസ്യ വിനിഷ്ക്രാന്താഃ സുതാഃ പ്രഭോ
    അഥാനൂപ പതിർ വീരഃ കാർതവീര്യോ ഽഭ്യവർതത
20 തം ആശ്രമപദം പ്രാപ്തം ഋഷേർ ഭാര്യാസമർചയത്
    സ യുദ്ധമദസംമത്തോ നാഭ്യനന്ദത് തഥാർചനം
21 പ്രമഥ്യ ചാശ്രമാത് തസ്മാദ് ധോമ ധേന്വാസ് തദാ ബലാത്
    ജഹാര വത്സം ക്രോശന്ത്യാ ബഭഞ്ജ ച മഹാദ്രുമാൻ
22 ആഗതായ ച രാമായ തദാചഷ്ട പിതാ സ്വയം
    ഗാം ച രോരൂയതീം ദൃഷ്ട്വാ കോപോ രാമ സമാവിശത്
23 സ മന്യുവശം ആപന്നഃ കാർതവീര്യം ഉപാദ്രവത്
    തസ്യാഥ യുധി വിക്രമ്യ ഭാർഗവഃ പരവീര ഹാ
24 ചിച്ഛേദ നിശിതൈർ ഭല്ലൈർ ബാഹൂൻ പരിഘസംനിഭാൻ
    സഹസ്രസംമിതാൻ രാജൻ പ്രഗൃഹ്യ രുചിരം ധനുഃ
25 അർജുനസ്യാഥ ദായാ ദാ രാമേണ കൃതമന്യവഃ
    ആശ്രമസ്ഥം വിനാ രാമം ജമദഗ്നിം ഉപാദ്രവൻ
26 തേ തം ജഘ്നുർ മഹാവീര്യം അയുധ്യന്തം തപോ വിനം
    അസകൃദ് രാമ രാമേതി വിക്രോശന്തം അനാഥവത്
27 കാർതവീര്യസ്യ പുത്രാസ് തു ജമദഗ്നിം യുധിഷ്ഠിര
    ഘാതയിത്വാ ശരൈർ ജഗ്മുർ യഥാഗതം അരിന്ദമാഃ
28 അപക്രാന്തേഷു ചൈതേഷു ജമദഗ്നൗ തഥാഗതേ
    സമിത് പാണിർ ഉപാഗച്ഛദ് ആശ്രമം ഭൃഗുനന്ദനഃ
29 സ ദൃഷ്ട്വാ പിതരം വീരസ് തഥാ മൃത്യുവശം ഗതം
    അനർഹന്തം തഥാ ഭൂതം വിലലാപ സുദുഃഖിതഃ