മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം/അധ്യായം79

←അധ്യായം78

മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം79

അധ്യായം80→

1 [ധൃ]
     ബഹൂനീഹ വിചിത്രാണി ദ്വൈരഥാനി സ്മ സഞ്ജയ
     പാണ്ഡൂനാം മാമകൈഃ സാർധം അശ്രൗഷം തവ ജൽപതഃ
 2 ന ചൈവ മാമകം കം ചിദ് ധൃഷ്ടം ശംസസി സഞ്ജയ
     നിത്യം പാണ്ഡുസുതാൻ ഹൃഷ്ടാൻ അഭഗ്നാംശ് ചൈവ ശംസസി
 3 ജീയമാനാൻ വിമനസോ മാമകാൻ വിഗതൗജസഃ
     വദസേ സംയുഗേ സൂത ദിഷ്ടം ഏതദ് അസംശയം
 4 [സ്]
     യഥാശക്തി യഥോത്സാഹം യുദ്ധേ ചേഷ്ടന്തി താവകാഃ
     ദർശയാനാഃ പരം ശക്ത്യാ പൗരുഷം പുരുഷർഷഭ
 5 ഗംഗായാഃ സുരനദ്യാ വൈ സ്വാദു ഭൂതം യഥോദകം
     മഹോദധി ഗുണാഭ്യാസാൽ ലവണത്വം നിഗച്ഛതി
 6 തഥാ തത് പൗരുഷം രാജംസ് താവകാനാം മഹാത്മനാം
     പ്രാപ്യ പാണ്ഡുസുതാൻ വീരാൻ വ്യർഥം ഭവതി സംയുഗേ
 7 ഘടമാനാൻ യഥാശക്തി കുർവാണാൻ കർമ ദുഷ്കരം
     ന ദോഷേണ കുരുശ്രേഷ്ഠ കൗരവാൻ ഗന്തും അർഹസി
 8 തവാപരാധാത് സുമഹാൻ സപുത്രസ്യ വിശാം പതേ
     പൃഥിവ്യാഃ പ്രക്ഷയോ ഘോരോ യമ രാഷ്ട്രവിവർധനഃ
 9 ആത്മദോഷാത് സമുത്പന്നം ശോചിതും നാർഹസേ നൃപ
     ന ഹി രക്ഷന്തി രാജാനഃ സർവാർഥാൻ നാപി ജീവിതം
 10 യുദ്ധേ സുകൃതിനാം ലോകാൻ ഇച്ഛന്തോ വസുധാധിപാഃ
    ചമൂം വിഗാഹ്യ യുധ്യന്തേ നിത്യം സ്വർഗപരായണാഃ
11 പൂർവാഹ്ണേ തു മഹാരാജ പ്രാവർതത ജനക്ഷയഃ
    തൻ മമൈകമനാ ഭൂത്വാ ശൃണു ദേവാസുരോപമം
12 ആവന്ത്യൗ തു മഹേഷ്വാസൗ മഹാത്മാനൗ മഹാബലൗ
    ഇരാവന്തം അഭിപ്രേക്ഷ്യ സമേയാതാം രണോത്കടൗ
    തേഷാം പ്രവവൃതേ യുദ്ധം തുമുലം ലോമഹർഷണം
13 ഇരാവാംസ് തു സുസങ്ക്രുദ്ധോ ഭ്രാതരൗ ദേവരൂപിണൗ
    വിവ്യാധ നിശിതൈസ് തൂർണം ശരൈഃ സംനതപർവഭിഃ
    താവ് ഏനം പ്രത്യവിധ്യേതാം സമരേ ചിത്രയോധിനൗ
14 യുധ്യതാം ഹി തഥാ രാജൻ വിശേഷോ ന വ്യദൃശ്യത
    യതതാം ശത്രുനാശായ കൃതപ്രതികൃതൈഷിണാം
15 ഇരാവാംസ് തു തതോ രാജന്ന് അനുവിന്ദസ്യ സായകൈഃ
    ചതുർഭിശ് ചതുരോ വാഹാൻ അനയദ് യമസാദനം
16 ഭല്ലാഭ്യാം ച സുതീക്ഷ്ണാഭ്യാം ധനുഃ കേതും ച മാരിഷ
    ചിച്ഛേദ സമരേ രാജംസ് തദ് അദ്ഭുതം ഇവാഭവത്
17 ത്യക്ത്വാനുവിന്ദോ ഽഥ രഥം വിന്ദസ്യ രഥം ആസ്ഥിതഃ
    ധനുർ ഗൃഹീത്വാ നവമം ഭാരസാധനം ഉത്തമം
18 താവ് ഏകസ്ഥൗ രണേ വീരാവ് ആവന്ത്യൗ രഥിനാം വരൗ
    ശരാൻ മുമുചതുസ് തൂർണം ഇരാവതി മഹാത്മനി
19 താഭ്യാം മുക്താ മഹാവേഗാഃ ശരാഃ കാഞ്ചനഭൂഷണാഃ
    ദിവാകരപഥം പ്രാപ്യ ഛാദയാം ആസുർ അംബരം
20 ഇരാവാംസ് തു തതഃ ക്രുദ്ധോ ഭ്രാതരൗ തൗ മഹാരഥൗ
    വവർഷ ശരവർഷേണ സാരഥിം ചാപ്യ് അപാതയത്
21 തസ്മിൻ നിപതിതേ ഭൂമൗ ഗതസത്ത്വേ ഽഥ സാരഥൗ
    രഥഃ പ്രദുദ്രാവ ദിശഃ സമുദ്ഭ്രാന്ത ഹയസ് തതഃ
22 തൗ സ ജിത്വാ മഹാരാജ നാഗരാജസുതാ സുതഃ
    പൗരുഷം ഖ്യാപയംസ് തൂർണം വ്യധമത് തവ വാഹിനീം
23 സാ വധ്യമാനാ സമരേ ധാർതരാഷ്ട്രീ മഹാചമൂഃ
    വേഗാൻ ബഹുവിധാംശ് ചക്രേ വിഷം പീത്വേവ മാനവഃ
24 ഹൈഡിംബോ രാക്ഷസേന്ദ്രസ് തു ഭഗദത്തം സമാദ്രവത്
    രഥേനാദിത്യവർണേന സ ധ്വജേന മഹാബലഃ
25 തതഃ പ്രാഗ്ജ്യോതിഷോ രാജാ നാഗരാജം സമാസ്ഥിതഃ
    യഥാ വജ്രധരഃ പൂർവം സംഗ്രമേ താരകാമയേ
26 തതർ ദേവാഃ സ ഗന്ധർവാ ഋഷയശ് ച സമാഗതാഃ
    വിശേഷം ന സ്മ വിവിദുർ ഹൈഡിംബ ഭഗദത്തയോഃ
27 യഥാ സുരപതിഃ ശക്രസ് ത്രാസയാം ആസ ദാനവാൻ
    തഥൈവ സമരേ രാജംസ് ത്രാസയാം ആസ പാണ്ഡവാൻ
28 തേന വിദ്രാവ്യമാണാസ് തേ പാണ്ഡവാഃ സർവതോദിശം
    ത്രാതാരം നാഭ്യവിന്ദന്ത സ്വേഷ്വ് അനീകേഷു ഭാരത
29 ഭൈമസേനിം രഥസ്ഥം തു തത്രാപശ്യാമ ഭാരത
    ശേഷാ വിമനസോ ഭൂത്വാ പ്രാദ്രവന്ത മഹാരഥാഃ
30 നിവൃത്തേഷു തു പാണ്ഡൂനാം പുനഃ സൈന്യേഷു ഭാരത
    ആസീൻ നിഷ്ടാനകോ ഘോരസ് തവ സൈന്യേഷു സംയുഗേ
31 ഘടോത്കചസ് തതോ രാജൻ ഭഗദത്തം മഹാരണേ
    ശരൈഃ പ്രച്ഛാദയാം ആസ മേരും ഗിരിം ഇവാംബുദഃ
32 നിഹത്യ താഞ് ശരാൻ രാജാ രാക്ഷസസ്യ ധനുശ്ച്യുതാൻ
    ഭൈമസേനിം രണേ തൂർണം സർവമർമസ്വ് അതാഡയത്
33 സ താഡ്യമാനോ ബഹുഭിഃ ശരൈഃ സംനതപർവഭിഃ
    ന വിവ്യഥേ രാക്ഷസേന്ദ്രോ ഭിദ്യമാന ഇവാചലഃ
34 തസ്യ പ്രാഗ്ജ്യോതിഷഃ ക്രുദ്ധസ് തോമരാൻ സ ചതുർദശ
    പ്രേഷയാം ആസ സമരേ താംശ് ച ചിച്ഛേദ രാക്ഷസഃ
35 സ താംശ് ഛിത്ത്വാ മഹാബാഹുസ് തോമരാൻ നിശിതൈഃ ശരൈഃ
    ഭഗദത്തം ച വിവ്യാധ സപ്തത്യാ കങ്കപത്രിഭിഃ
36 തതഃ പ്രാഗ്ജ്യോതിഷോ രാജൻ പ്രഹസന്ന് ഇവ ഭാരത
    തസ്യാശ്വാംശ് ചതുരഃ സംഖ്യേ പാതയാം ആസ സായകൈഃ
37 സ ഹതാശ്വേ രഥേ തിഷ്ഠൻ രാക്ഷസേന്ദ്രഃ പ്രതാപവാൻ
    ശക്തിം ചിക്ഷേപ വേഗേന പ്രാഗ്ജ്യോതിഷ ഗജം പ്രതി
38 താം ആപതന്തീം സഹസാ ഹേമദണ്ഡാം സുവേഗിനാം
    ത്രിധാ ചിച്ഛേദ നൃപതിഃ സാ വ്യകീര്യത മേദിനീം
39 ശക്തിം വിനിഹതാം ദൃഷ്ട്വാ ഹൈഡിംബഃ പ്രാദ്രവദ് ഭയാത്
    യഥേന്ദ്രസ്യ രണാത് പൂർവം നമുചിർ ദൈത്യ സത്തമഃ
40 തം വിജിത്യ രണേ ശൂരം വിക്രാന്തം ഖ്യാതപൗരുഷം
    അജേയം സമരേ രാജൻ യമേന വരുണേന ച
41 പാണ്ഡവീം സമരേ സേനാം സംമമർദ സ കുഞ്ജരഃ
    യഥാ വനഗജോ രാജൻ മൃദ്ഗംശ് ചരതി പദ്മിനീം
42 മദ്രേശ്വരസ് തു സമരേ യമാഭ്യാം സഹ സംഗതഃ
    സ്വസ്രീയൗ ഛാദയാം ചക്രേ ശരൗഘൈഃ പാണ്ഡുനന്ദനൗ
43 സഹദേവസ് തു സമരേ മാതുലം വീക്ഷ്യ സംഗതം
    അവാരയച് ഛരൗഘേണ മേഘോ യദ്വദ് ദിവാകരം
44 ഛാദ്യമാനഃ ശരൗഘേണ ഹൃഷ്ടരൂപതരോ ഽഭവത്
    തയോശ് ചാപ്യ് അഭവത് പ്രീതിർ അതുലാ മാതൃകാരണാത്
45 തതഃ പ്രഹസ്യ സമരേ നകുലസ്യ മഹാരഥഃ
    അശ്വാൻ വൈ ചതുരോ രാജംശ് ചതുർഭിഃ സായകോത്തമൈഃ
    പ്രേഷയാം ആസ സമരേ യമസ്യ സദനം പ്രതി
46 ഹയാശ്വാത് തു രഥാത് തൂർണം അവപ്ലുത്യ മഹാരഥഃ
    ആരുരോഹ തതോ ഹാനം ഭ്രാതുർ ഏവ യശസ്വിനഃ
47 ഏകസ്ഥൗ തു രണേ ശൂരൗ ദൃഢേ വിക്ഷിപ്യ കാർമുകേ
    മദ്രരാജരഥം ക്രുദ്ധൗ ഛാദയാം ആസതുഃ ക്ഷണാത്
48 സ ച്ഛാദ്യമാനോ ബഹുഭിഃ ശരൈഃ സംനതപർവഭിഃ
    സ്വസ്രീയാഭ്യാം നരവ്യാഘ്രോ നാകമ്പത യഥാചലഃ
    പ്രഹസന്ന് ഇവ താം ചാപി ശരവൃഷ്ടിം ജഘാന ഹ
49 സഹദേവസ് തതഃ ക്രുദ്ധഃ ശരം ഉദ്യമ്യ വീര്യവാൻ
    മദ്രരാജം അഭിപ്രേക്ഷ്യ പ്രേഷയാം ആസ ഭാരത
50 സ ശരഃ പ്രേഷിതസ് തേന ഗരുത്മാൻ ഇവ വേഗവാൻ
    മദ്രരാജം വിനിർഭിദ്യ നിപപാത മഹീതലേ
51 സ ഗാഢവിദ്ധോ വ്യഥിതോ രഥോപസ്ഥേ മഹാരഥഃ
    നിഷസാദ മഹാരാജ കശ്മലം ച ജഗാമ ഹ
52 തം വിസഞ്ജ്ഞം നിപതിതം സൂതഃ സമ്പ്രേക്ഷ്യ സംയുഗേ
    അപോവാഹ രഥേനാജൗ യമാഭ്യാം അഭിപീഡിതം
53 ദൃട്ഷ്വാ മദ്രേശ്വര രഥം ധാർതരാഷ്ട്രാഃ പരാങ്മുഖം
    സർവേ വിമനസോ ഭൂത്വാ നേദം അസ്തീത്യ് അചിന്തയൻ
54 നിർജിത്യ മാതുലം സംഖ്യേ മാദ്രീപുത്രൗ മഹാരഥൗ
    ദധ്മതുർ മുദിതൗ ശംഖൗ സിംഹനാദം വിനേദതുഃ
55 അഭിദുദ്രുവതുർ ഹൃഷ്ടൗ തവ സൈന്യം വിശാം പതേ
    യഥാ ദൈത്യ ചമൂം രാജന്ന് ഇന്ദ്രോപേന്ദ്രാവ് ഇവാമരൗ