മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം/അധ്യായം6
| ←അധ്യായം5 | മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം രചന: അധ്യായം6 |
അധ്യായം7→ |
1 [ധൃ]
നദീനാം പർവതാനാം ച നാമധേയാനി സഞ്ജയ
തഥാ ജനപദാനാം ച യേ ചാന്യേ ഭൂമിം ആശ്രിതാഃ
2 പ്രമാണം ച പ്രമാണജ്ഞ പൃഥിവ്യാ അപി സർവശഃ
നിഖിലേന സമാചക്ഷ്വ കാനനാനി ച സഞ്ജയ
3 പഞ്ചേമാനി മഹാരാജ മഹാഭൂതാനി സംഗ്രഹാത്
ജഗത് സ്ഥിതാനി സർവാണി സമാന്യ് ആഹുർ മനീഷിണഃ
4 ഭൂമിർ ആപസ് തഥാ വായുർ അഗ്നിർ ആകാശം ഏവ ച
ഗുണോത്തരാണി സർവാണി തേഷാം ഭൂമിഃ പ്രധാനതഃ
5 ശബ്ദഃ സ്പർശശ് ച രൂപം ച രസോ ഗന്ധശ് ച പഞ്ചമഃ
ഭൂമേർ ഏതേ ഗുണാഃ പ്രോക്താ ഋഷിഭിസ് തത്ത്വവേദിഭിഃ
6 ചത്വാരോ ഽപ്സു ഗുണാ രാജൻ ഗന്ധസ് തത്ര ന വിദ്യതേ
ശബ്ദഃ സ്പർശശ് ച രൂപം ച തേജസോ ഽഥ ഗുണാസ് ത്രയഃ
ശബ്ദഃ സ്പർശശ് ച വായോസ് തു ആകാശേ ശബ്ദ ഏവ ച
7 ഏതേ പഞ്ച ഗുണാ രാജൻ മഹാഭൂതേഷു പഞ്ചസു
വർതന്തേ സർവലോകേഷു യേഷു ലോകാഃ പ്രതിഷ്ഠിതാഃ
8 അന്യോന്യം നാഭിവർതന്തേ സാമ്യം ഭവതി വൈ യദാ
യദാ തു വിഷമീഭാവം ആവിശന്തി പരസ്പരം
തദാ ദേഹൈർ ദേഹവന്തോ വ്യതിരോഹന്തി നാന്യഥാ
9 ആനുപൂർവ്യാദ് വിനശ്യന്തി ജായന്തേ ചാനുപൂർവശഃ
സർവാണ്യ് അപരിമേയാനി തദ് ഏഷാം രൂപം ഐശ്വരം
10 തത്ര തത്ര ഹി ദൃശ്യന്തേ ധാതവഃ പാഞ്ച ഭൗതികാഃ
തേഷാം മനുഷ്യാസ് തർകേണ പ്രമാണാനി പ്രചക്ഷതേ
11 അചിന്ത്യാഃ ഖലു യേ ഭാവാ ന താംസ് തർകേണ സാധയേത്
പ്രകൃതിഭ്യഃ പരം യത് തു തദ് അചിന്ത്യസ്യ ലക്ഷണം
12 സുദർശനം പ്രവക്ഷ്യാമി ദ്വീപം തേ കുരുനന്ദന
പരിമണ്ഡലോ മഹാരാജ ദ്വീപോ ഽസൗ ചക്രസംസ്ഥിതഃ
13 നദീ ജലപ്രതിച്ഛന്നഃ പർവതൈശ് ചാഭ്രസംനിഭൈഃ
പുരൈശ് ച വിവിധാകാരൈ രമ്യൈർ ജനപദൈസ് തഥാ
14 വൃക്ഷൈഃ പുഷ്പഫലോപേതൈഃ സമ്പന്നധനധാന്യവാൻ
ലാവണേന സമുദ്രേണ സമന്താത് പരിവാരിതഃ
15 യഥാ ച പുരുഷഃ പശ്യേദ് ആദർശേ മുഖം ആത്മനഃ
ഏവം സുദർശന ദ്വീപോ ദൃശ്യതേ ചന്ദ്രമണ്ഡലേ
16 ദ്വിർ അംശേ പിപ്പലസ് തത്ര ദ്വിർ അംശേ ച ശശോ മഹാൻ
സർവൗഷധിസമാവാപൈഃ സർവതഃ പരിവൃംഹിതഃ
ആപസ് തതോ ഽന്യാ വിജ്ഞേയാ ഏഷ സങ്ക്ഷേപ ഉച്യതേ