മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം/അധ്യായം38

മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം38

1 ശ്രീഭഗവാൻ ഉവാച
     അഭയം സത്ത്വസംശുദ്ധിർ ജ്ഞാനയോഗവ്യവസ്ഥിതിഃ
     ദാനം ദമശ് ച യജ്ഞശ് ച സ്വാധ്യായസ് തപ ആർജവം
2 അഹിംസാ സത്യം അക്രോധസ് ത്യാഗഃ ശാന്തിർ അപൈശുനം
     ദയാ ഭൂതേഷ്വ് അലോലുപ്ത്വം മാർദവം ഹ്രീർ അചാപലം
3 തേജഃ ക്ഷമാ ധൃതിഃ ശൗചം അദ്രോഹോ നാതിമാനിതാ
     ഭവന്തി സമ്പദം ദൈവീം അഭിജാതസ്യ ഭാരത
4 ദംഭോ ദർപോ ഽതിമാനശ് ച ക്രോധഃ പാരുഷ്യം ഏവ ച
     അജ്ഞാനം ചാഭിജാതസ്യ പാർഥ സമ്പദം ആസുരീം
5 ദൈവീ സമ്പദ് വിമോക്ഷായ നിബന്ധായാസുരീ മതാ
     മാ ശുചഃ സമ്പദം ദൈവീം അഭിജാതോ ഽസി പാണ്ഡവ
6 ദ്വൗ ഭൂതസർഗൗ ലോകേ ഽസ്മിൻ ദൈവ ആസുര ഏവ ച
     ദൈവോ വിസ്തരശഃ പ്രോക്ത ആസുരം പാർഥ മേ ശൃണു
7 പ്രവൃത്തിം ച നിവൃത്തിം ച ജനാ ന വിദുർ ആസുരാഃ
     ന ശൗചം നാപി ചാചാരോ ന സത്യം തേഷു വിദ്യതേ
8 അസത്യം അപ്രതിഷ്ഠം തേ ജഗദ് ആഹുർ അനീശ്വരം
     അപരസ്പരസംഭൂതം കിം അന്യത് കാമഹൈതുകം
9 ഏതാം ദൃഷ്ടിം അവഷ്ടഭ്യ നഷ്ടാത്മാനോ ഽൽപബുദ്ധയഃ
     പ്രഭവന്ത്യ് ഉഗ്രകർമാണഃ ക്ഷയായ ജഗതോ ഽഹിതാഃ
10 കാമം ആശ്രിത്യ ദുഷ്പൂരം ദംഭമാനമദാന്വിതാഃ
    മോഹാദ് ഗൃഹീത്വാസദ്ഗ്രാഹാൻ പ്രവർതന്തേ ഽശുചിവ്രതാഃ
11 ചിന്താം അപരിമേയാം ച പ്രലയാന്താം ഉപാശ്രിതാഃ
    കാമോപഭോഗപരമാ ഏതാവദ് ഇതി നിശ്ചിതാഃ
12 ആശാപാശശതൈർ ബദ്ധാഃ കാമക്രോധപരായണാഃ
    ഈഹന്തേ കാമഭോഗാർഥം അന്യായേനാർഥസഞ്ചയാൻ
13 ഇദം അദ്യ മയാ ലബ്ധം ഇദം പ്രാപ്സ്യേ മനോരഥം
    ഇദം അസ്തീദം അപി മേ ഭവിഷ്യതി പുനർ ധനം
14 അസൗ മയാ ഹതഃ ശത്രുർ ഹനിഷ്യേ ചാപരാൻ അപി
    ഈശ്വരോ ഽഹം അഹം ഭോഗീ സിദ്ധോ ഽഹം ബലവാൻ സുഖീ
15 ആഢ്യോ ഽഭിജനവാൻ അസ്മി കോ ഽന്യോ ഽസ്തി സദൃശോ മയാ
    യക്ഷ്യേ ദാസ്യാമി മോദിഷ്യ ഇത്യ് അജ്ഞാനവിമോഹിതാഃ
16 അനേകചിത്തവിഭ്രാന്താ മോഹജാലസമാവൃതാഃ
    പ്രസക്താഃ കാമഭോഗേഷു പതന്തി നരകേ ഽശുചൗ
17 ആത്മസംഭാവിതാഃ സ്തബ്ധാ ധനമാനമദാന്വിതാഃ
    യജന്തേ നാമയജ്ഞൈസ് തേ ദംഭേനാവിധിപൂർവകം
18 അഹങ്കാരം ബലം ദർപം കാമം ക്രോധം ച സംശ്രിതാഃ
    മാം ആത്മപരദേഹേഷു പ്രദ്വിഷന്തോ ഽഭ്യസൂയകാഃ
19 താൻ അഹം ദ്വിഷതഃ ക്രൂരാൻ സംസാരേഷു നരാധമാൻ
    ക്ഷിപാമ്യ് അജസ്രം അശുഭാൻ ആസുരീഷ്വ് ഏവ യോനിഷു
20 ആസുരീം യോനിം ആപന്നാ മൂഢാ ജന്മനി ജന്മനി
    മാം അപ്രാപ്യൈവ കൗന്തേയ തതോ യാന്ത്യ് അധമാം ഗതിം
21 ത്രിവിധം നരകസ്യേദം ദ്വാരം നാശനം ആത്മനഃ
    കാമഃ ക്രോധസ് തഥാ ലോഭസ് തസ്മാദ് ഏതത് ത്രയം ത്യജേത്
22 ഏതൈർ വിമുക്തഃ കൗന്തേയ തമോദ്വാരൈസ് ത്രിഭിർ നരഃ
    ആചരത്യ് ആത്മനഃ ശ്രേയസ് തതോ യാതി പരാം ഗതിം
23 യഃ ശാസ്ത്രവിധിം ഉത്സൃജ്യ വർതതേ കാമകാരതഃ
    ന സ സിദ്ധിം അവാപ്നോതി ന സുഖം ന പരാം ഗതിം
24 തസ്മാച് ഛാസ്ത്രം പ്രമാണം തേ കാര്യാകാര്യവ്യവസ്ഥിതൗ
    ജ്ഞാത്വാ ശാസ്ത്രവിധാനോക്തം കർമ കർതും ഇഹാർഹസി