മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം/അധ്യായം32

←അധ്യായം31

മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം32

അധ്യായം33→

1 ശ്രീഭഗവാൻ ഉവാച
     ഭൂയ ഏവ മഹാബാഹോ ശൃണു മേ പരമം വചഃ
     യത് തേ ഽഹം പ്രീയമാണായ വക്ഷ്യാമി ഹിതകാമ്യയാ
 2 ന മേ വിദുഃ സുരഗണാഃ പ്രഭവം ന മഹർഷയഃ
     അഹം ആദിർ ഹി ദേവാനാം മഹർഷീണാം ച സർവശഃ
 3 യോ മാം അജം അനാദിം ച വേത്തി ലോകമഹേശ്വരം
     അസംമൂഢഃ സ മർത്യേഷു സർവപാപൈഃ പ്രമുച്യതേ
 4 ബുദ്ധിർ ജ്ഞാനം അസംമോഹഃ ക്ഷമാ സത്യം ദമഃ ശമഃ
     സുഖം ദുഃഖം ഭവോ ഽഭാവോ ഭയം ചാഭയം ഏവ ച
 5 അഹിംസാ സമതാ തുഷ്ടിസ് തപോ ദാനം യശോ ഽയശഃ
     ഭവന്തി ഭാവാ ഭൂതാനാം മത്ത ഏവ പൃഥഗ്വിധാഃ
 6 മഹർഷയഃ സപ്ത പൂർവേ ചത്വാരോ മനവസ് തഥാ
     മദ്ഭാവാ മാനസാ ജാതാ യേഷാം ലോക ഇമാഃ പ്രജാഃ
 7 ഏതാം വിഭൂതിം യോഗം ച മമ യോ വേത്തി തത്ത്വതഃ
     സോ ഽവികമ്പേന യോഗേന യുജ്യതേ നാത്ര സംശയഃ
 8 അഹം സർവസ്യ പ്രഭവോ മത്തഃ സർവം പ്രവർതതേ
     ഇതി മത്വാ ഭജന്തേ മാം ബുധാ ഭാവസമന്വിതാഃ
 9 മച്ചിത്താ മദ്ഗതപ്രാണാ ബോധയന്തഃ പരസ്പരം
     കഥയന്തശ് ച മാം നിത്യം തുഷ്യന്തി ച രമന്തി ച
 10 തേഷാം സതതയുക്താനാം ഭജതാം പ്രീതിപൂർവകം
    ദദാമി ബുദ്ധിയോഗം തം യേന മാം ഉപയാന്തി തേ
11 തേഷാം ഏവാനുകമ്പാർഥം അഹം അജ്ഞാനജം തമഃ
    നാശയാമ്യ് ആത്മഭാവസ്ഥോ ജ്ഞാനദീപേന ഭാസ്വതാ
12 അർജുന ഉവാച
    പരം ബ്രഹ്മ പരം ധാമ പവിത്രം പരമം ഭവാൻ
    പുരുഷം ശാശ്വതം ദിവ്യം ആദിദേവം അജം വിഭും
13 ആഹുസ് ത്വാം ഋഷയഃ സർവേ ദേവർഷിർ നാരദസ് തഥാ
    അസിതോ ദേവലോ വ്യാസഃ സ്വയം ചൈവ ബ്രവീഷി മേ
14 സർവം ഏതദ് ഋതം മന്യേ യൻ മാം വദസി കേശവ
    ന ഹി തേ ഭഗവൻ വ്യക്തിം വിദുർ ദേവാ ന ദാനവാഃ
15 സ്വയം ഏവാത്മനാത്മാനം വേത്ഥ ത്വം പുരുഷോത്തമ
    ഭൂതഭാവന ഭൂതേശ ദേവദേവ ജഗത്പതേ
16 വക്തും അർഹസ്യ് അശേഷേണ ദിവ്യാ ഹ്യ് ആത്മവിഭൂതയഃ
    യാഭിർ വിഭൂതിഭിർ ലോകാൻ ഇമാംസ് ത്വം വ്യാപ്യ തിഷ്ഠസി
17 കഥം വിദ്യാം അഹം യോഗിംസ് ത്വാം സദാ പരിചിന്തയൻ
    കേഷു കേഷു ച ഭാവേഷു ചിന്ത്യോ ഽസി ഭഗവൻ മയാ
18 വിസ്തരേണാത്മനോ യോഗം വിഭൂതിം ച ജനാർദന
    ഭൂയഃ കഥയ തൃപ്തിർ ഹി ശൃണ്വതോ നാസ്തി മേ ഽമൃതം
19 ശ്രീഭഗവാൻ ഉവാച
    ഹന്ത തേ കഥയിഷ്യാമി ദിവ്യാ ഹ്യ് ആത്മവിഭൂതയഃ
    പ്രാധാന്യതഃ കുരുശ്രേഷ്ഠ നാസ്ത്യ് അന്തോ വിസ്തരസ്യ മേ
20 അഹം ആത്മാ ഗുഡാകേശ സർവഭൂതാശയസ്ഥിതഃ
    അഹം ആദിശ് ച മധ്യം ച ഭൂതാനാം അന്ത ഏവ ച
21 ആദിത്യാനാം അഹം വിഷ്ണുർ ജ്യോതിഷാം രവിർ അംശുമാൻ
    മരീചിർ മരുതാം അസ്മി നക്ഷത്രാണാം അഹം ശശീ
22 വേദാനാം സാമവേദോ ഽസ്മി ദേവാനാം അസ്മി വാസവഃ
    ഇന്ദ്രിയാണാം മനശ് ചാസ്മി ഭൂതാനാം അസ്മി ചേതനാ
23 രുദ്രാണാം ശങ്കരശ് ചാസ്മി വിത്തേശോ യക്ഷരക്ഷസാം
    വസൂനാം പാവകശ് ചാസ്മി മേരുഃ ശിഖരിണാം അഹം
24 പുരോധസാം ച മുഖ്യം മാം വിദ്ധി പാർഥ ബൃഹസ്പതിം
    സേനാനീനാം അഹം സ്കന്ദഃ സരസാം അസ്മി സാഗരഃ
25 മഹർഷീണാം ഭൃഗുർ അഹം ഗിരാം അസ്മ്യ് ഏകം അക്ഷരം
    യജ്ഞാനാം ജപയജ്ഞോ ഽസ്മി സ്ഥാവരാണാം ഹിമാലയഃ
26 അശ്വത്ഥഃ സർവവൃക്ഷാണാം ദേവർഷീണാം ച നാരദഃ
    ഗന്ധർവാണാം ചിത്രരഥഃ സിദ്ധാനാം കപിലോ മുനിഃ
27 ഉച്ചൈഃശ്രവസം അശ്വാനാം വിദ്ധി മാം അമൃതോദ്ഭവം
    ഐരാവതം ഗജേന്ദ്രാണാം നരാണാം ച നരാധിപം
28 ആയുധാനാം അഹം വജ്രം ധേനൂനാം അസ്മി കാമധുക്
    പ്രജനശ് ചാസ്മി കന്ദർപഃ സർപാണാം അസ്മി വാസുകിഃ
29 അനന്തശ് ചാസ്മി നാഗാനാം വരുണോ യാദസാം അഹം
    പിതൄണാം അര്യമാ ചാസ്മി യമഃ സംയമതാം അഹം
30 പ്രഹ്ലാദശ് ചാസ്മി ദൈത്യാനാം കാലഃ കലയതാം അഹം
    മൃഗാണാം ച മൃഗേന്ദ്രോ ഽഹം വൈനതേയശ് ച പക്ഷിണാം
31 പവനഃ പവതാം അസ്മി രാമഃ ശസ്ത്രഭൃതാം അഹം
    ഝഷാണാം മകരശ് ചാസ്മി സ്രോതസാം അസ്മി ജാഹ്നവീ
32 സർഗാണാം ആദിർ അന്തശ് ച മധ്യം ചൈവാഹം അർജുന
    അധ്യാത്മവിദ്യാ വിദ്യാനാം വാദഃ പ്രവദതാം അഹം
33 അക്ഷരാണാം അകാരോ ഽസ്മി ദ്വന്ദ്വഃ സാമാസികസ്യ ച
    അഹം ഏവാക്ഷയഃ കാലോ ധാതാഹം വിശ്വതോമുഖഃ
34 മൃത്യുഃ സർവഹരശ് ചാഹം ഉദ്ഭവശ് ച ഭവിഷ്യതാം
    കീർതിഃ ശ്രീർ വാക് ച നാരീണാം സ്മൃതിർ മേധാ ധൃതിഃ ക്ഷമാ
35 ബൃഹത്സാമ തഥാ സാമ്നാം ഗായത്രീ ഛന്ദസാം അഹം
    മാസാനാം മാർഗശീർഷോ ഽഹം ഋതൂനാം കുസുമാകരഃ
36 ദ്യൂതം ഛലയതാം അസ്മി തേജസ് തേജസ്വിനാം അഹം
    ജയോ ഽസ്മി വ്യവസായോ ഽസ്മി സത്ത്വം സത്ത്വവതാം അഹം
37 വൃഷ്ണീനാം വാസുദേവോ ഽസ്മി പാണ്ഡവാനാം ധനഞ്ജയഃ
    മുനീനാം അപ്യ് അഹം വ്യാസഃ കവീനാം ഉശനാ കവിഃ
38 ദണ്ഡോ ദമയതാം അസ്മി നീതിർ അസ്മി ജിഗീഷതാം
    മൗനം ചൈവാസ്മി ഗുഹ്യാനാം ജ്ഞാനം ജ്ഞാനവതാം അഹം
39 യച് ചാപി സർവഭൂതാനാം ബീജം തദ് അഹം അർജുന
    ന തദ് അസ്തി വിനാ യത് സ്യാൻ മയാ ഭൂതം ചരാചരം
40 നാന്തോ ഽസ്തി മമ ദിവ്യാനാം വിഭൂതീനാം പരന്തപ
    ഏഷ തൂദ്ദേശതഃ പ്രോക്തോ വിഭൂതേർ വിസ്തരോ മയാ
41 യദ് യദ് വിഭൂതിമത് സത്ത്വം ശ്രീമദ് ഊർജിതം ഏവ വാ
    തത് തദ് ഏവാവഗച്ഛ ത്വം മമ തേജോ ഽംശസംഭവം
42 അഥ വാ ബഹുനൈതേന കിം ജ്ഞാതേന തവാർജുന
    വിഷ്ടഭ്യാഹം ഇദം കൃത്സ്നം ഏകാംശേന സ്ഥിതോ ജഗത്