മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം/അധ്യായം193

←അധ്യായം192

മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം193

അധ്യായം194→

1 ഭീഷ്മ ഉവാച
     ശിഖണ്ഡിവാക്യം ശ്രുത്വാഥ സ യക്ഷോ ഭരതർഷഭ
     പ്രോവാച മനസാ ചിന്ത്യ ദൈവേനോപനിപീഡിതഃ
     ഭവിതവ്യം തഥാ തദ് ധി മമ ദുഃഖായ കൗരവ
 2 ഭദ്രേ കാമം കരിഷ്യാമി സമയം തു നിബോധ മേ
     കിം ചിത് കാലാന്തരം ദാസ്യേ പുംലിംഗം സ്വം ഇദം തവ
     ആഗന്തവ്യം ത്വയാ കാലേ സത്യം ഏതദ് ബ്രവീമി തേ
 3 പ്രഭുഃ സങ്കൽപസിദ്ധോ ഽസ്മി കാമരൂപീ വിഹംഗമഃ
     മത്പ്രസാദാത് പുരം ചൈവ ത്രാഹി ബന്ധൂംശ് ച കേവലാൻ
 4 സ്ത്രീലിംഗം ധാരയിഷ്യാമി ത്വദീയം പാർഥിവാത്മജേ
     സത്യം മേ പ്രതിജാനീഹി കരിഷ്യാമി പ്രിയം തവ
 5 ശിഖണ്ഡ്യ് ഉവാച
     പ്രതിദാസ്യാമി ഭഗവംൽ ലിംഗം പുനർ ഇദം തവ
     കിം ചിത് കാലാന്തരം സ്ത്രീത്വം ധാരയസ്വ നിശാചര
 6 പ്രതിപ്രയാതേ ദാശാർണേ പാർഥിവേ ഹേമവർമണി
     കന്യൈവാഹം ഭവിഷ്യാമി പുരുഷസ് ത്വം ഭവിഷ്യസി
 7 ഭീഷ്മ ഉവാച
     ഇത്യ് ഉക്ത്വാ സമയം തത്ര ചക്രാതേ താവ് ഉഭൗ നൃപ
     അന്യോന്യസ്യാനഭിദ്രോഹേ തൗ സങ്ക്രാമയതാം തതഃ
 8 സ്ത്രീലിംഗം ധാരയാം ആസ സ്ഥൂണോ യക്ഷോ നരാധിപ
     യക്ഷരൂപം ച തദ് ദീപ്തം ശിഖണ്ഡീ പ്രത്യപദ്യത
 9 തതഃ ശിഖണ്ഡീ പാഞ്ചാല്യഃ പുംസ്ത്വം ആസാദ്യ പാർഥിവ
     വിവേശ നഗരം ഹൃഷ്ടഃ പിതരം ച സമാസദത്
     യഥാവൃത്തം തു തത് സർവം ആചഖ്യൗ ദ്രുപദസ്യ ച
 10 ദ്രുപദസ് തസ്യ തച് ഛ്രുത്വാ ഹർഷം ആഹാരയത് പരം
    സഭാര്യസ് തച് ച സസ്മാര മഹേശ്വരവചസ് തദാ
11 തതഃ സമ്പ്രേഷയാം ആസ ദശാർണാധിപതേർ നൃപ
    പുരുഷോ ഽയം മമ സുതഃ ശ്രദ്ധത്താം മേ ഭവാൻ ഇതി
12 അഥ ദാശാർണകോ രാജാ സഹസാഭ്യാഗമത് തദാ
    പാഞ്ചാലരാജം ദ്രുപദം ദുഃഖാമർഷസമന്വിതഃ
13 തതഃ കാമ്പില്യം ആസാദ്യ ദശാർണാധിപതിർ തദാ
    പ്രേഷയാം ആസ സത്കൃത്യ ദൂതം ബ്രഹ്മവിദാം വരം
14 ബ്രൂഹി മദ്വചനാദ് ദൂത പാഞ്ചാല്യം തം നൃപാധമം
    യദ് വൈ കന്യാം സ്വകന്യാർഥേ വൃതവാൻ അസി ദുർമതേ
    ഫലം തസ്യാവലേപസ്യ ദ്രക്ഷ്യസ്യ് അദ്യ ന സംശയഃ
15 ഏവം ഉക്തസ് തു തേനാസൗ ബ്രാഹ്മണോ രാജസത്തമ
    ദൂതഃ പ്രയാതോ നഗരം ദാശാർണനൃപചോദിതഃ
16 തത ആസാദയാം ആസ പുരോധാ ദ്രുപദം പുരേ
    തസ്മൈ പാഞ്ചാലകോ രാജാ ഗാം അർഘ്യം ച സുസത്കൃതം
    പ്രാപയാം ആസ രാജേന്ദ്ര സഹ തേന ശിഖണ്ഡിനാ
17 താം പൂജാം നാഭ്യനന്ദത് സ വാക്യം ചേദം ഉവാച ഹ
    യദ് ഉക്തം തേന വീരേണ രാജ്ഞാ കാഞ്ചനവർമണാ
18 യത് തേ ഽഹം അധമാചാര ദുഹിത്രർഥേ ഽസ്മി വഞ്ചിതഃ
    തസ്യ പാപസ്യ കരണാത് ഫലം പ്രാപ്നുഹി ദുർമതേ
19 ദേഹി യുദ്ധം നരപതേ മമാദ്യ രണമൂർധനി
    ഉദ്ധരിഷ്യാമി തേ സദ്യഃ സാമാത്യസുതബാന്ധവം
20 തദ് ഉപാലംഭസംയുക്തം ശ്രാവിതഃ കില പാർഥിവഃ
    ദശാർണപതിദൂതേന മന്ത്രിമധ്യേ പുരോധസാ
21 അബ്രവീദ് ഭരതശ്രേഷ്ഠ ദ്രുപദഃ പ്രണയാനതഃ
    യദ് ആഹ മാം ഭവാൻ ബ്രഹ്മൻ സംബന്ധിവചനാദ് വചഃ
    തസ്യോത്തരം പ്രതിവചോ ദൂത ഏവ വദിഷ്യതി
22 തതഃ സമ്പ്രേഷയാം ആസ ദ്രുപദോ ഽപി മഹാത്മനേ
    ഹിരണ്യവർമണേ ദൂതം ബ്രാഹ്മണം വേദപാരഗം
23 സമാഗമ്യ തു രാജ്ഞാ സ ദശാർണപതിനാ തദാ
    തദ് വാക്യം ആദദേ രാജൻ യദ് ഉക്തം ദ്രുപദേന ഹ
24 ആഗമഃ ക്രിയതാം വ്യക്തം കുമാരോ വൈ സുതോ മമ
    മിഥ്യൈതദ് ഉക്തം കേനാപി തൻ ന ശ്രദ്ധേയം ഇത്യ് ഉത
25 തതഃ സ രാജാ ദ്രുപദസ്യ ശ്രുത്വാ; വിമർശയുക്തോ യുവതീർ വരിഷ്ഠാഃ
    സമ്പ്രേഷയാം ആസ സുചാരുരൂപാഃ; ശിഖണ്ഡിനം സ്ത്രീ പുമാൻ വേതി വേത്തും
26 താഃ പ്രേഷിതാസ് തത്ത്വഭാവം വിദിത്വാ; പ്രീത്യാ രാജ്ഞേ തച് ഛശംസുർ ഹി സർവം
    ശിഖണ്ഡിനം പുരുഷം കൗരവേന്ദ്ര; ദശാർണരാജായ മഹാനുഭാവം
27 തതഃ കൃത്വാ തു രാജാ സ ആഗമം പ്രീതിമാൻ അഥ
    സംബന്ധിനാ സമാഗമ്യ ഹൃഷ്ടോ വാസം ഉവാസ ഹ
28 ശിഖണ്ഡിനേ ച മുദിതഃ പ്രാദാദ് വിത്തം ജനേശ്വരഃ
    ഹസ്തിനോ ഽശ്വാംശ് ച ഗാശ് ചൈവ ദാസ്യോ ബഹുശതാസ് തഥാ
    പൂജിതശ് ച പ്രതിയയൗ നിവർത്യ തനയാം കില
29 വിനീതകിൽബിഷേ പ്രീതേ ഹേമവർമണി പാർഥിവേ
    പ്രതിയാതേ തു ദാശാർണേ ഹൃഷ്ടരൂപാ ശിഖണ്ഡിനീ
30 കസ്യ ചിത് ത്വ് അഥ കാലസ്യ കുബേരോ നരവാഹനഃ
    ലോകാനുയാത്രാം കുർവാണഃ സ്ഥൂണസ്യാഗാൻ നിവേശനം
31 സ തദ്ഗൃഹസ്യോപരി വർതമാന; ആലോകയാം ആസ ധനാധിഗോപ്താ
    സ്ഥൂണസ്യ യക്ഷസ്യ നിശാമ്യ വേശ്മ; സ്വലങ്കൃതം മാല്യഗുണൈർ വിചിത്രം
32 ലാജൈശ് ച ഗന്ധൈശ് ച തഥാ വിതാനൈർ; അഭ്യർചിതം ധൂപനധൂപിതം ച
    ധ്വജൈഃ പതാകാഭിർ അലങ്കൃതം ച; ഭക്ഷ്യാന്നപേയാമിഷദത്തഹോമം
33 തത് സ്ഥാനം തസ്യ ദൃഷ്ട്വാ തു സർവതഃ സമലങ്കൃതം
    അഥാബ്രവീദ് യക്ഷപതിസ് താൻ യക്ഷാൻ അനുഗാംസ് തദാ
34 സ്വലങ്കൃതം ഇദം വേശ്മ സ്ഥൂണസ്യാമിതവിക്രമാഃ
    നോപസർപതി മാം ചാപി കസ്മാദ് അദ്യ സുമന്ദധീഃ
35 യസ്മാജ് ജാനൻ സുമന്ദാത്മാ മാം അസൗ നോപസർപതി
    തസ്മാത് തസ്മൈ മഹാദണ്ഡോ ധാര്യഃ സ്യാദ് ഇതി മേ മതിഃ
36 യക്ഷാ ഊചുഃ
    ദ്രുപദസ്യ സുതാ രാജൻ രാജ്ഞോ ജാതാ ശിഖണ്ഡിനീ
    തസ്മൈ നിമിത്തേ കസ്മിംശ് ചിത് പ്രാദാത് പുരുഷലക്ഷണം
37 അഗ്രഹീൽ ലക്ഷണം സ്ത്രീണാം സ്ത്രീഭൂതസ് തിഷ്ഠതേ ഗൃഹേ
    നോപസർപതി തേനാസൗ സവ്രീഡഃ സ്ത്രീസ്വരൂപവാൻ
38 ഏതസ്മാത് കാരണാദ് രാജൻ സ്ഥൂണോ ന ത്വാദ്യ പശ്യതി
    ശ്രുത്വാ കുരു യഥാന്യായം വിമാനം ഇഹ തിഷ്ഠതാം
39 ഭീഷ്മ ഉവാസ
    ആനീയതാം സ്ഥൂണ ഇതി തതോ യക്ഷാധിപോ ഽബ്രവീത്
    കർതാസ്മി നിഗ്രഹം തസ്യേത്യ് ഉവാച സ പുനഃ പുനഃ
40 സോ ഽഭ്യഗച്ഛത യക്ഷേന്ദ്രം ആഹൂതഃ പൃഥിവീപതേ
    സ്ത്രീസ്വരൂപോ മഹാരാജ തസ്ഥൗ വ്രീഡാസമന്വിതഃ
41 തം ശശാപ സുസങ്ക്രുദ്ധോ ധനദഃ കുരുനന്ദന
    ഏവം ഏവ ഭവത്വ് അസ്യ സ്ത്രീത്വം പാപസ്യ ഗുഹ്യകാഃ
42 തതോ ഽബ്രവീദ് യക്ഷപതിർ മഹാത്മാ; യസ്മാദ് അദാസ് ത്വ് അവമന്യേഹ യക്ഷാൻ
    ശിഖണ്ഡിനേ ലക്ഷണം പാപബുദ്ധേ; സ്ത്രീലക്ഷണം ചാഗ്രഹീഃ പാപകർമൻ
43 അപ്രവൃത്തം സുദുർബുദ്ധേ യസ്മാദ് ഏതത് കൃതം ത്വയാ
    തസ്മാദ് അദ്യ പ്രഭൃത്യ് ഏവ ത്വം സ്ത്രീ സ പുരുഷസ് തഥാ
44 തതഃ പ്രസാദയാം ആസുർ യക്ഷാ വൈശ്രവണം കില
    സ്ഥൂണസ്യാർഥേ കുരുഷ്വാന്തം ശാപസ്യേതി പുനഃ പുനഃ
45 തതോ മഹാത്മാ യക്ഷേന്ദ്രഃ പ്രത്യുവാചാനുഗാമിനഃ
    സർവാൻ യക്ഷഗണാംസ് താത ശാപസ്യാന്തചികീർഷയാ
46 ഹതേ ശിഖണ്ഡിനി രണേ സ്വരൂപം പ്രതിപത്സ്യതേ
    സ്ഥൂണോ യക്ഷോ നിരുദ്വേഗോ ഭവത്വ് ഇതി മഹാമനാഃ
47 ഇത്യ് ഉക്ത്വാ ഭഗവാൻ ദേവോ യക്ഷരാക്ഷസപൂജിതഃ
    പ്രയയൗ സഹ തൈഃ സർവൈർ നിമേഷാന്തരചാരിഭിഃ
48 സ്ഥൂണസ് തു ശാപം സമ്പ്രാപ്യ തത്രൈവ ന്യവസത് തദാ
    സമയേ ചാഗമത് തം വൈ ശിഖണ്ഡീ സ ക്ഷപാചരം
49 സോ ഽഭിഗമ്യാബ്രവീദ് വാക്യം പ്രാപ്തോ ഽസ്മി ഭഗവന്ന് ഇതി
    തം അബ്രവീത് തതഃ സ്ഥൂണഃ പ്രീതോ ഽസ്മീതി പുനഃ പുനഃ
50 ആർജവേനാഗതം ദൃഷ്ട്വാ രാജപുത്രം ശിഖണ്ഡിനം
    സർവം ഏവ യഥാവൃത്തം ആചചക്ഷേ ശിഖണ്ഡിനേ
51 യക്ഷ ഉവാച
    ശപ്തോ വൈശ്രവണേനാസ്മി ത്വത്കൃതേ പാർഥിവാത്മജ
    ഗച്ഛേദാനീം യഥാകാമം ചര ലോകാൻ യഥാസുഖം
52 ദിഷ്ടം ഏതത് പുരാ മന്യേ ന ശക്യം അതിവർതിതും
    ഗമനം തവ ചേതോ ഹി പൗലസ്ത്യസ്യ ച ദർശനം
53 ഭീഷ്മ ഉവാച
    ഏവം ഉക്തഃ ശിഖണ്ഡീ തു സ്ഥൂണയക്ഷേണ ഭാരത
    പ്രത്യാജഗാമ നഗരം ഹർഷേണ മഹതാന്വിതഃ
54 പൂജയാം ആസ വിവിധൈർ ഗന്ധമാല്യൈർ മഹാധനൈഃ
    ദ്വിജാതീൻ ദേവതാശ് ചാപി ചൈത്യാൻ അഥ ചതുഷ്പഥാൻ
55 ദ്രുപദഃ സഹ പുത്രേണ സിദ്ധാർഥേന ശിഖണ്ഡിനാ
    മുദം ച പരമാം ലേഭേ പാഞ്ചാല്യഃ സഹ ബാന്ധവൈഃ
56 ശിഷ്യാർഥം പ്രദദൗ ചാപി ദ്രോണായ കുരുപുംഗവ
    ശിഖണ്ഡിനം മഹാരാജ പുത്രം സ്ത്രീപൂർവിണം തഥാ
57 പ്രതിപേദേ ചതുഷ്പാദം ധനുർവേദം നൃപാത്മജഃ
    ശിഖണ്ഡീ സഹ യുഷ്മാഭിർ ധൃഷ്ടദ്യുമ്നശ് ച പാർഷതഃ
58 മമ ത്വ് ഏതച് ചരാസ് താത യഥാവത് പ്രത്യവേദയൻ
    ജഡാന്ധബധിരാകാരാ യേ യുക്താ ദ്രുപദേ മയാ
59 ഏവം ഏഷ മഹാരാജ സ്ത്രീപുമാൻ ദ്രുപദാത്മജഃ
    സംഭൂതഃ കൗരവശ്രേഷ്ഠ ശിഖണ്ഡീ രഥസത്തമഃ
60 ജ്യേഷ്ഠാ കാശിപതേഃ കന്യാ അംബാ നാമേതി വിശ്രുതാ
    ദ്രുപദസ്യ കുലേ ജാതാ ശിഖണ്ഡീ ഭരതർഷഭ
61 നാഹം ഏനം ധനുഷ്പാണിം യുയുത്സും സമുപസ്ഥിതം
    മുഹൂർതം അപി പശ്യേയം പ്രഹരേയം ന ചാപ്യ് ഉത
62 വ്രതം ഏതൻ മമ സദാ പൃഥിവ്യാം അപി വിശ്രുതം
    സ്ത്രിയാം സ്ത്രീപൂർവകേ ചാപി സ്ത്രീനാമ്നി സ്ത്രീസ്വരൂപിണി
63 ന മുഞ്ചേയം അഹം ബാണാൻ ഇതി കൗരവനന്ദന
    ന ഹന്യാം അഹം ഏതേന കാരണേന ശിഖണ്ഡിനം
64 ഏതത് തത്ത്വം അഹം വേദ ജന്മ താത ശിഖണ്ഡിനഃ
    തതോ നൈനം ഹനിഷ്യാമി സമരേഷ്വ് ആതതായിനം
65 യദി ഭീഷ്മഃ സ്ത്രിയം ഹന്യാദ് ധന്യാദ് ആത്മാനം അപ്യ് ഉത
    നൈനം തസ്മാദ് ധനിഷ്യാമി ദൃഷ്ട്വാപി സമരേ സ്ഥിതം
66 സഞ്ജയ ഉവാച
    ഏതച് ഛ്രുത്വാ തു കൗരവ്യോ രാജാ ദുര്യോധനസ് തദാ
    മുഹൂർതം ഇവ സ ധ്യാത്വാ ഭീഷ്മേ യുക്തം അമന്യത