മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം/അധ്യായം182

മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം182

1 ഭീഷ്മ ഉവാച
     സമാഗതസ്യ രാമേണ പുനർ ഏവാതിദാരുണം
     അന്യേദ്യുസ് തുമുലം യുദ്ധം തദാ ഭരതസത്തമ
2 തതോ ദിവ്യാസ്ത്രവിച് ഛൂരോ ദിവ്യാന്യ് അസ്ത്രാണ്യ് അനേകശഃ
     അയോജയത ധർമാത്മാ ദിവസേ ദിവസേ വിഭുഃ
3 താന്യ് അഹം തത്പ്രതീഘാതൈർ അസ്ത്രൈർ അസ്ത്രാണി ഭാരത
     വ്യധമം തുമുലേ യുദ്ധേ പ്രാണാംസ് ത്യക്ത്വാ സുദുസ്ത്യജാൻ
4 അസ്ത്രൈർ അസ്ത്രേഷു ബഹുധാ ഹതേഷ്വ് അഥ ച ഭാർഗവഃ
     അക്രുധ്യത മഹാതേജാസ് ത്യക്തപ്രാണഃ സ സംയുഗേ
5 തതഃ ശക്തിം പ്രാഹിണോദ് ഘോരരൂപാം; അസ്ത്രൈ രുദ്ധോ ജാമദഗ്ന്യോ മഹാത്മാ
     കാലോത്സൃഷ്ടാം പ്രജ്വലിതാം ഇവോൽകാം; സന്ദീപ്താഗ്രാം തേജസാവൃത്യ ലോകാൻ
6 തതോ ഽഹം താം ഇഷുഭിർ ദീപ്യമാനൈഃ; സമായാന്തീം അന്തകാലാർകദീപ്താം
     ഛിത്ത്വാ ത്രിധാ പാതയാം ആസ ഭൂമൗ; തതോ വവൗ പവനഃ പുണ്യഗന്ധിഃ
7 തസ്യാം ഛിന്നായാം ക്രോധദീപ്തോ ഽഥ രാമഃ; ശക്തീർ ഘോരാഃ പ്രാഹിണോദ് ദ്വാദശാന്യാഃ
     താസാം രൂപം ഭാരത നോത ശക്യം; തേജസ്വിത്വാൽ ലാഘവാച് ചൈവ വക്തും
8 കിം ത്വ് ഏവാഹം വിഹ്വലഃ സമ്പ്രദൃശ്യ; ദിഗ്ഭ്യഃ സർവാസ് താ മഹോൽകാ ഇവാഗ്നേഃ
     നാനാരൂപാസ് തേജസോഗ്രേണ ദീപ്താ; യഥാദിത്യാ ദ്വാദശ ലോകസങ്ക്ഷയേ
9 തതോ ജാലം ബാണമയം വിവൃത്യ; സന്ദൃശ്യ ഭിത്ത്വാ ശരജാലേന രാജൻ
     ദ്വാദശേഷൂൻ പ്രാഹിണവം രണേ ഽഹം; തതഃ ശക്തീർ വ്യധമം ഘോരരൂപാഃ
10 തതോ ഽപരാ ജാമദഗ്ന്യോ മഹാത്മാ; ശക്തീർ ഘോരാഃ പ്രാക്ഷിപദ് ധേമദണ്ഡാഃ
    വിചിത്രിതാഃ കാഞ്ചനപട്ടനദ്ധാ; യഥാ മഹോക്ലാ ജ്വലിതാസ് തഥാ താഃ
11 താശ് ചാപ്യ് ഉഗ്രാശ് ചർമണാ വാരയിത്വാ; ഖഡ്ഗേനാജൗ പാതിതാ മേ നരേന്ദ്ര
    ബാണൈർ ദിവ്യൈർ ജാമദഗ്ന്യസ്യ സംഖ്യേ; ദിവ്യാംശ് ചാശ്വാൻ അഭ്യവർഷം സസൂതാൻ
12 നിർമുക്താനാം പന്നഗാനാം സരൂപാ; ദൃഷ്ട്വാ ശക്തീർ ഹേമചിത്രാ നികൃത്താഃ
    പ്രാദുശ്ചക്രേ ദിവ്യം അസ്ത്രം മഹാത്മാ; ക്രോധാവിഷ്ടോ ഹൈഹയേശപ്രമാഥീ
13 തതഃ ശ്രേണ്യഃ ശലഭാനാം ഇവോഗ്രാഃ; സമാപേതുർ വിശിഖാനാം പ്രദീപ്താഃ
    സമാചിനോച് ചാപി ഭൃശം ശരീരം; ഹയാൻ സൂതം സരഥം ചൈവ മഹ്യം
14 രഥഃ ശരൈർ മേ നിചിതഃ സർവതോ ഽഭൂത്; തഥാ ഹയാഃ സാരഥിശ് ചൈവ രാജൻ
    യുഗം രഥേഷാ ച തഥൈവ ചക്രേ; തഥൈവാക്ഷഃ ശരകൃത്തോ ഽഥ ഭഗ്നഃ
15 തതസ് തസ്മിൻ ബാണവർഷേ വ്യതീതേ; ശരൗഘേണ പ്രത്യവർഷം ഗുരും തം
    സ വിക്ഷതോ മാർഗണൈർ ബ്രഹ്മരാശിർ; ദേഹാദ് അജസ്രം മുമുചേ ഭൂരി രക്തം
16 യഥാ രാമോ ബാണജാലാഭിതപ്തസ്; തഥൈവാഹം സുഭൃശം ഗാഢവിദ്ധഃ
    തതോ യുദ്ധം വ്യരമച് ചാപരാഹ്ണേ; ഭാനാവ് അസ്തം പ്രാർഥയാനേ മഹീധ്രം