മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം/അധ്യായം146

മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം146

1 [വാസു]
     ഭീഷ്മേണോക്തേ തതോ ദ്രോണോ ദുര്യോധനം അഭാഷത
     മധ്യേ നൃപാണാം ഭദ്രം തേ വചനം വചനക്ഷമഃ
2 പാതീപഃ ശന്തനുസ് താത കുരസ്യാർഥേ യഥോത്ഥിതഃ
     തഥാ ദേവവ്രതോ ഭീഷ്മഃ കുലസ്യാർഥേ സ്ഥിതോ ഽഭവത്
3 തതഃ പാണ്ഡുർ നരപതിഃ സത്യസന്ധോ ജിതേന്ദ്രിയഃ
     രാജാ കുരൂണാം ധർമാത്മാ സുവ്രതഃ സുസമാഹിതഃ
4 ജ്യേഷ്ഠായ രാജ്യം അദദാദ് ധൃതരാഷ്ട്രായ ധീമതേ
     യവീയസസ് തഥാ ക്ഷത്തുഃ കുരുവംശവിവർധനഃ
5 തതഃ സിംഹാസനേ രാജൻ സ്ഥാപയിത്വൈനം അച്യുതം
     വനം ജഗാമ കൗരവ്യോ ഭാര്യാഭ്യാം സഹിതോ ഽനഘ
6 നീചൈഃ സ്ഥിത്വാ തു വിദുര ഉപാസ്തേ സ്മ വിനീതവത്
     പ്രേഷ്യവത് പുരുഷവ്യാഘ്രോ വാലവ്യജനം ഉത്ക്ഷിപൻ
7 തതഃ സർവാഃ പ്രജാസ് താത ധൃതരാഷ്ട്രം ജനേശ്വരം
     അന്വപദ്യന്ത വിധിവദ് യഥാ പാണ്ഡും നരാധിപം
8 വിസൃജ്യ ധൃതരാഷ്ട്രായ രാജ്യം സ വിദുരായ ച
     ചചാര പൃഥിവീം പാണ്ഡുഃ സർവാം പരപുരഞ്ജയഃ
9 കോശസഞ്ജനനേ ദാനേ ഭൃത്യാനാം ചാന്വവേക്ഷണേ
     ഭരണേ ചൈവ സർവസ്യ വിദുരഃ സത്യസംഗരഃ
10 സന്ധിവിഘ്രഹ സംയുക്തോ രാജ്ഞഃ സംവാഹന ക്രിയാഃ
    അവൈക്ഷത മഹാതേജാ ഭീഷ്മഃ പരപുരഞ്ജയഃ
11 സിംഹാസനസ്ഥോ നൃപതിർ ധൃതരാഷ്ട്രോ മഹാബലഃ
    അന്വാസ്യമാനഃ സതതം വിദുരേണ മഹാത്മനാ
12 കഥം തസ്യ കുലേ ജാതഃ കുലഭേദം വ്യവസ്യസി
    സംഭൂയ ഭ്രാതൃഭിഃ സാർധം ഭുങ്ക്ഷ്വ ഭോഗാഞ് ജനാധിപ
13 ബ്രവീമ്യ് അഹം ന കാർപണ്യാൻ നാർഥഹേതോഃ കഥം ചന
    ഭീഷ്മേണ ദത്തം അശ്നാമി ന ത്വയാ രാജസത്തമ
14 നാഹം ത്വത്തോ ഽഭികാങ്ക്ഷിഷ്യേ വൃത്ത്യുപായം ജനാധിപ
    യതോ ഭീഷ്മസ് തതോ ദ്രോണോ യദ് ഭീഷ്മസ് ത്വ് ആഹ തത് കുരു
15 ദീയതാം പാണ്ഡുപുത്രേഭ്യോ രാജ്യാർധം അരികർശന
    സമം ആചാര്യകം താത തവ തേഷാം ച മേ സദാ
16 അശ്വഥാമാ യഥാ മഹ്യം തഥാ ശ്വേതഹയോ മമ
    ബഹുനാ കിം പ്രലാപേന യതോ ധർമസ് തതോ ജയഃ
17 ഏവം ഉക്തേ മഹാരാജ ദ്രോണേനാമിതതേജസാ
    വ്യാജഹാര തതോ വാക്യം വിദുരഃ സത്യസംഗരഃ
    പിതുർ വദനം അന്വീക്ഷ്യ പരിവൃത്യ ച ധർമവിത്
18 ദേവവ്രത നിബോധേദം വചനം മമ ഭാഷതഃ
    പ്രനഷ്ടഃ കൗരവോ വംശസ് ത്വയായം പുനർ ഉദ്ധൃതഃ
19 തൻ മേ വിലപമാനസ്യ വചനം സമുപേക്ഷസേ
    കോ ഽയം ദുര്യോധനോ നാമ കുലേ ഽസ്മിൻ കുലപാംസനഃ
20 യസ്യ ലോഭാഭിഭൂതസ്യ മതിം സമനുവർതസേ
    അനാര്യസ്യാകൃതജ്ഞസ്യ ലോഭോപഹതചേതസഃ
    അതിക്രാമതി യഃ ശാസ്ത്രം പിതുർ ധർമാർഥദർശിനഃ
21 ഏതേ നശ്യന്തി കുരവോ ദുര്യോധനകൃതേന വൈ
    യഥാ തേ ന പ്രണശ്യേയുർ മഹാരാജ തഥാ കുരു
22 മാം ചൈവ ധൃതരാഷ്ട്രം ച പൂർവം ഏവ മഹാദ്യുതേ
    ചിത്രകാര ഇവാലേഖ്യം കൃത്വാ മാ സ്മ വിനാശയ
    പ്രജാപതിഃ പ്രജാഃ സൃഷ്ട്വാ യഥാ സംഹരതേ തഥാ
23 നോപേക്ഷസ്വ മഹാബാഹോ പശ്യമാനഃ കുലക്ഷയം
    അഥ തേ ഽദ്യ മതിർ നഷ്ടാ വിനാശേ പ്രത്യുപസ്ഥിതേ
    വനം ഗച്ഛ മയാ സാർധം ധൃതരാഷ്ട്രേണ ചൈവ ഹ
24 ബദ്ധ്വാ വാ നികൃതിപ്രജ്ഞം ധാർതരാഷ്ട്രം സുദുർമതിം
    സാധ്വ് ഇദം രാജ്യം അദ്യാസ്തു പാണ്ഡവൈർ അഭിരക്ഷിതം
25 പ്രസീദ രാജശാർദൂല വിനാശോ ദൃശ്യതേ മഹാൻ
    പാണ്ഡവാനാം കുരൂണാം ച രാജ്ഞാം ചാമിതതേജസാം
26 വിരരാമൈവം ഉക്ത്വാ തു വിദുരോ ദീനമാനസഃ
    പ്രധ്യായമാനഃ സ തദാ നിഃശ്വസംശ് ച പുനഃ പുനഃ
27 തതോ ഽഥ രാജ്ഞഃ സുബലസ്യ പുത്രീ; ധർമാർഥയുക്തം കുലനാശ ഭീതാ
    ദുര്യോധനം പാപമതിം നൃശംസം; രാജ്ഞാം സമക്ഷം സുതം ആഹ കോപാത്
28 യേ പാർഥിവാ രാജസഭാം പ്രവിഷ്ടാ; ബ്രഹ്മർഷയോ യേ ച സഭാസദോ ഽന്യേ
    ശൃണ്വന്തു വക്ഷ്യാമി തവാപരാധം; പാപസ്യ സാമാത്യപരിച്ഛദസ്യ
29 രാജ്യം കുരൂണാം അനുപൂർവ ഭോഗ്യം; ക്രമാഗതോ നഃ കുലധർമ ഏഷഃ
    ത്വം പാപബുദ്ധേ ഽതിനൃശംസ കർമൻ; രാജ്യം കുരൂണാം അനയാദ് വിഹംസി
30 രാജ്യേ സ്ഥിതോ ധൃതരാഷ്ട്രോ മനീഷീ; തസ്യാനുഗോ വിദുരോ ദീർഘദർശീ
    ഏതാവ് അതിക്രമ്യ കഥം നൃപത്വം; ദുര്യോധന പ്രാർഥയസേ ഽദ്യ മോഹാത്
31 രാജാ ച ക്ഷത്താ ച മഹാനുഭാവൗ; ഭീഷ്മേ സ്ഥിതേ പരവന്തൗ ഭവേതാം
    അയം തു ധർമജ്ഞതയാ മഹാത്മാ; ന രാജ്യകാമോ നൃപരോ നദീജഃ
32 രാജ്യം തു പാണ്ഡോർ ഇദം അപ്രധൃഷ്യം; തസ്യാദ്യ പുത്രാഃ പ്രഭവന്തി നാന്യേ
    രാജ്യം തദ് ഏതൻ നിഖിലം പാണ്ഡവാനാം; പൈതാമഹം പുത്രപൗത്രാനുഗാമി
33 യദ് വൈ ബ്രൂതേ കുരുമുഖ്യോ മഹാത്മാ; ദേവവ്രതഃ സത്യസന്ധോ മനീഷീ
    സർവം തദ് അസ്മാഭിർ അഹത്യ ധർമം; ഗ്രാഹ്യം സ്വധർമം പരിപാലയദ്ഭിഃ
34 അനുജ്ഞയാ ചാഥ മഹാവ്രതസ്യ; ബ്രൂയാൻ നൃപോ യദ് വിദുരസ് തഥൈവ
    കാര്യം ഭവേത് തത് സുഹൃദ്ഭിർ നിയുജ്യ; ധർമം പുരസ്കൃത്യ സുദീർഘ കാലം
35 ന്യായാഗതം രാജ്യം ഇദം കുരൂണാം; യുധിഷ്ഠിരഃ ശാസ്തു വൈ ധർമപുത്രഃ
    പ്രചോദിതോ ധൃതരാഷ്ട്രേണ രാജ്ഞാ; പുരസ്കൃതഃ ശാന്തനവേന ചൈവ