മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം59

മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം 59

1 [വ്]
     അഥ നാരായണേനേന്ദ്രശ് ചകാര സഹ സംവിദം
     അവതർതും മഹീം സ്വർഗാദ് അംശതഃ സഹിതഃ സുരൈഃ
2 ആദിശ്യ ച സ്വയം ശക്രഃ സർവാൻ ഏവ ദിവൗകസഃ
     നിർജഗാമ പുനസ് തസ്മാത് ക്ഷയാൻ നാരായണസ്യ ഹ
3 തേ ഽമരാരിവിനാശായ സർവലോകഹിതായ ച
     അവതേരുഃ ക്രമേണേമാം മഹീം സ്വർഗാദ് ദിവൗകസഃ
4 തതോ ബ്രഹ്മർഷിവംശേഷു പാർഥിവർഷികുലേഷു ച
     ജജ്ഞിരേ രാജശാർദൂല യഥാകാമം ദിവൗകസഃ
5 ദാനവാൻ രാക്ഷസാംശ് ചൈവ ഗന്ധർവാൻ പന്നഗാംസ് തഥാ
     പുരുഷാദാനി ചാന്യാനി ജഘ്നുഃ സത്ത്വാന്യ് അനേകശഃ
6 ദാനവാ രാക്ഷസാശ് ചൈവ ഗന്ധർവാഃ പന്നഗാസ് തഥാ
     ന താൻ ബലസ്ഥാൻ ബാല്യേ ഽപി ജഘ്നുർ ഭരതസത്തമ
7 [ജ്]
     ദേവദാനവ സംഘാനാം ഗന്ധർവാപ്സരസാം തഥാ
     മാനവാനാം ച സർവേഷാം തഥാ വൈ യക്ഷരക്ഷസാം
8 ശ്രോതും ഇച്ഛാമി തത്ത്വേന സംഭവം കൃത്സ്നം ആദിതഃ
     പ്രാണിനാം ചൈവ സർവേഷാം സർവശഃ സർവവിദ് ധ്യസി
9 [വ്]
     ഹന്ത തേ കഥയിഷ്യാമി നമസ്കൃത്വാ സ്വയം ഭുവേ
     സുരാദീനാം അഹം സമ്യഗ് ലോകാനാം പ്രഭവാപ്യയം
10 ബ്രഹ്മണോ മാനസാഃ പുത്രാ വിദിതാഃ ഷൺ മഹർഷയഃ
    മരീചിർ അത്ര്യംഗിരസൗ പുലസ്ത്യഃ പുലഹഃ ക്രതുഃ
11 മരീചേഃ കശ്യപഃ പുത്രഃ കശ്യപാത് തു ഇമാഃ പ്രജാഃ
    പ്രജജ്ഞിരേ മഹാഭാഗാ ദക്ഷ കന്യാസ് ത്രയോദശ
12 അദിതിർ ദിതിർ ദനുഃ കാലാ അനായുഃ സിംഹികാ മുനിഃ
    ക്രോധാ പ്രാവാ അരിഷ്ടാ ച വിനതാ കപിലാ തഥാ
13 കദ്രൂശ് ച മനുജവ്യാഘ്രദക്ഷ കന്യൈവ ഭാരത
    ഏതാസാം വീര്യസമ്പന്നം പുത്രപൗത്രം അനന്തകം
14 അദിത്യാം ദ്വാദശാദിത്യാഃ സംഭൂതാ ഭുവനേശ്വരാഃ
    യേ രാജൻ നാമതസ് താംസ് തേ കീർതയിഷ്യാമി ഭാരത
15 ധാതാ മിത്രോ ഽര്യമാ ശക്രോ വരുണശ് ചാംശ ഏവ ച
    ഭഗോ വിവസ്വാൻ പൂഷാ ച സവിതാ ദശമസ് തഥാ
16 ഏകാദശസ് തഥാ ത്വഷ്ടാ വിഷ്ണുർ ദ്വാദശ ഉച്യതേ
    ജഘന്യജഃ സ സർവേഷാം ആദിത്യാനാം ഗുണാധികഃ
17 ഏക ഏവ ദിതേഃ പുത്രോ ഹിരണ്യകശിപുഃ സ്മൃതഃ
    നാമ്നാ ഖ്യാതാസ് തു തസ്യേമേ പുത്രാഃ പഞ്ച മഹാത്മനഃ
18 പ്രഹ്രാദഃ പൂർവജസ് തേഷാം സംഹ്രാദസ് തദനന്തരം
    അനുഹ്രാദസ് തൃതീയോ ഽഭൂത് തസ്മാച് ച ശിബിബാഷ്കലൗ
19 പ്രഹ്രാദസ്യ ത്രയഃ പുത്രാഃ ഖ്യാതാഃ സർവത്ര ഭാരത
    വിരോചനശ് ച കുംഭശ് ച നികുംഭശ് ചേതി വിശ്രുതാഃ
20 വിരോചനസ്യ പുത്രോ ഽഭൂദ് ബലിർ ഏകഃ പ്രതാപവാൻ
    ബലേശ് ച പ്രഥിതഃ പുത്രോ ബാണോ നാമ മഹാസുരഃ
21 ചത്വാരിംശദ് ദനോഃ പുത്രാഃ ഖ്യാതാഃ സർവത്ര ഭാരത
    തേഷാം പഥമജോ രാജാ വിപ്രചിത്തിർ മഹായശാഃ
22 ശംബരോ നമുചിശ് ചൈവ പുലോമാ ചേതി വിശ്രുതഃ
    അസി ലോമാ ച കേശീ ച ദുർജയശ് ചൈവ ദാനവഃ
23 അയഃ ശിരാ അശ്വശിരാ അയഃ ശങ്കുശ് ച വീര്യവാൻ
    തഥാ ഗഗനമൂർധാ ച വേഗവാൻ കേതുമാംശ് ച യഃ
24 സ്വർഭാനുർ അശ്വോ ഽശ്വപതിർ വൃഷപർവാജകസ് തഥാ
    അശ്വഗ്രീവശ് ച സൂക്ഷ്മശ് ച തുഹുണ്ഡശ് ച മഹാസുരഃ
25 ഇസൃപാ ഏകചക്രശ് ച വിരൂപാക്ഷോ ഹരാഹരൗ
    നിചന്ദ്രശ് ച നികുംഭശ് ച കുപഥഃ കാപഥസ് തഥാ
26 ശരഭഃ ശലഭശ് ചൈവ സൂര്യാ ചന്ദ്രമസൗ തഥാ
    ഇതി ഖ്യാതാ ദനോർ വംശേ ദാനവാഃ പരികീർതിതാഃ
    അന്യൗ തു ഖലു ദേവാനാം സൂര്യചന്ദ്രമസൗ സ്മൃതൗ
27 ഇമേ ച വംശേ പ്രഥിതാഃ സത്ത്വവന്തോ മഹാബലാഃ
    ദനു പുത്രാ മഹാരാജ ദശ ദാനവ പുംഗവാഃ
28 ഏകാക്ഷോ മൃതപാ വീരഃ പ്രലംബനരകാവ് അപി
    വാതാപിഃ ശത്രുതപനഃ ശഠശ് ചൈവ മഹാസുരഃ
29 ഗവിഷ്ഠശ് ച ദനായുശ് ച ദീർഘജിഹ്വശ് ച ദാനവഃ
    അസംഖ്യേയാഃ സ്മൃതാസ് തേഷാം പുത്രാഃ പൗത്രാശ് ച ഭാരത
30 സിംഹികാ സുഷുവേ പുത്രം രാഹും ചന്ദ്രാർകമർദനം
    സുചന്ദ്രം ചന്ദ്ര ഹന്താരം തഥാ ചന്ദ്ര വിമർദനം
31 ക്രൂര സ്വഭാവം ക്രൂരായാഃ പുത്രപൗത്രം അനന്തകം
    ഗണഃ ക്രോധവശോ നാമ ക്രൂരകർമാരി മർദനഃ
32 അനായുഷഃ പുനഃ പുത്രാശ് ചത്വാരോ ഽസുര പുംഗവാഃ
    വിക്ഷരോ ബലവീരൗ ച വൃത്രശ് ചൈവ മഹാസുരഃ
33 കാലായാഃ പ്രഥിതാഃ പുത്രാഃ കാലകൽപാഃ പ്രഹാരിണഃ
    ഭുവി ഖ്യാതാ മഹാവീര്യാ ദാനവേഷു പരന്തപാഃ
34 വിനാശനശ് ച ക്രോധശ് ച ഹന്താ ക്രോധസ്യ ചാപരഃ
    ക്രോധശത്രുസ് തഥൈവാന്യഃ കാലേയാ ഇതി വിശ്രുതാഃ
35 അസുരാണാം ഉപാധ്യായഃ ശുക്രസ് ത്വ് ഋഷിസുതോ ഽഭവത്
    ഖ്യാതാശ് ചോശനസഃ പുത്രാശ് ചത്വാരോ ഽസുര യാജകാഃ
36 ത്വഷ്ടാവരസ് തഥാത്രിശ് ച ദ്വാവ് അന്യൗ മന്ത്രകർമിണൗ
    തേജസാ സൂര്യസങ്കാശാ ബ്രഹ്മലോകപ്രഭാവനാഃ
37 ഇത്യ് ഏഷ വംശപ്രഭവഃ കഥിതസ് തേ തരസ്വിനാം
    അസുരാണാം സുരാണാം ച പുരാണേ സംശ്രുതോ മയാ
38 ഏതേഷാം യദ് അപത്യം തു ന ശക്യം തദ് അശേഷതഃ
    പ്രസംഖ്യാതും മഹീപാല ഗുണഭൂതം അനന്തകം
39 താർക്ഷ്യശ് ചാരിഷ്ടനേമിശ് ച തഥൈവ ഗരുഡാരുണൗ
    ആരുണിർ വാരുണിശ് ചൈവ വൈനതേയാ ഇതി സ്മൃതാഃ
40 ശേഷോ ഽനന്തോ വാസുകിശ് ച തക്ഷകശ് ച ഭുജംഗമഃ
    കൂർമശ് ച കുലികശ് ചൈവ കാദ്രവേയാ മഹാബലാഃ
41 ഭീമസേനോഗ്ര സേനൗ ച സുപർണോ വരുണസ് തഥാ
    ഗോപതിർ ധൃതരാഷ്ട്രശ് ച സൂര്യവർചാശ് ച സപ്തമഃ
42 പത്രവാൻ അർകപർണശ് ച പ്രയുതശ് ചൈവ വിശ്രുതഃ
    ഭീമശ് ചിത്രരഥശ് ചൈവ വിഖ്യാതഃ സർവവിദ് വശീ
43 തഥാ ശാലിശിരാ രാജൻ പ്രദ്യുമ്നശ് ച ചതുർദശഃ
    കലിഃ പഞ്ചദശശ് ചൈവ നാരദശ് ചൈവ ഷോഡശഃ
    ഇത്യ് ഏതേ ദേവഗന്ധർവാ മൗനേയാഃ പരികീർതിതാഃ
44 അതസ് തു ഭൂതാന്യ് അന്യാനി കീർതയിഷ്യാമി ഭാരത
    അനവദ്യാം അനുവശാം അനൂനാം അരുണാം പ്രിയാം
    അനൂപാം സുഭഗാം ഭാസീം ഇതി പ്രാവാ വ്യജായത
45 സിദ്ധഃ പൂർണശ് ച ബർഹീ ച പൂർണാശശ് ച മഹായശാഃ
    ബ്രഹ്മ ചാരീ രതിഗുണഃ സുപർണശ് ചൈവ സപ്തമഃ
46 വിശ്വാവസുശ് ച ഭാനുശ് ച സുചന്ദ്രോ ദശമസ് തഥാ
    ഇത്യ് ഏതേ ദേവഗന്ധർവാഃ പ്രാവേയാഃ പരികീർതിതാഃ
47 ഇമം ത്വ് അപ്സരസാം വംശം വിദിതം പുണ്യലക്ഷണം
    പ്രാവാസൂത മഹാഭാഗാ ദേവീ ദേവർഷിതഃ പുരാ
48 അലംബുസാ മിശ്രകേഷീ വിദ്യുത് പർണാ തുലാനഘാ
    അരുണാ രക്ഷിതാ ചൈവ രംഭാ തദ്വൻ മനോരമാഃ
49 അസിതാ ച സുബാഹുശ് ച സുവ്രതാ സുഭുജാ തഥാ
    സുപ്രിയാ ചാതിബാഹുശ് ച വിഖ്യാതൗ ച ഹഹാഹുഹൂ
    തുംബുരുശ് ചേതി ചത്വാരഃ സ്മൃതാ ഗന്ധർവസത്തമാഃ
50 അമൃതം ബ്രാഹ്മണാ ഗാവോ ഗന്ധർവാപ്സരസസ് തഥാ
    അപത്യം കപിലായാസ് തു പുരാണേ പരികീർതിതം
51 ഇതി തേ സർവഭൂതാനാം സംഭവഃ കഥിതോ മയാ
    യഥാവത് പരിസംഖ്യാതോ ഗന്ധർവാപ്സരസാം തഥാ
52 ഭുജഗാനാം സുപർണാനാം രുദ്രാണാം മരുതാം തഥാ
    ഗവാം ച ബ്രാഹ്മണാനാം ച ശ്രീമതാം പുണ്യകർമണാം
53 ആയുഷ്യശ് ചൈവ പുണ്യശ് ച ധന്യഃ ശ്രുതിസുഖാവഹഃ
    ശ്രോതവ്യശ് ചൈവ സതതം ശ്രാവ്യശ് ചൈവാനസൂയതാ
54 ഇമം തു വംശം നിയമേന യഃ പഠേൻ; മഹാത്മനാം ബ്രാഹ്മണദേവ സംനിധൗ
    അപത്യലാഭം ലഭതേ സ പുഷ്കലം; ശ്രിയം യശഃ പ്രേത്യ ച ശോഭനാം ഗതിം