ഹിതോപദേശഃ । ൬൯
നചാപ്രിയംപ്രാണിഷ്ഠയോബ്രവീതി,
സസാഗരാന്താംപൃഥിവീംപ്രശാസ്തി ॥
കിംതുയദ്യപിമഹാമന്ത്രിണാഗൃദ്ധ്രേണസന്ധാനമുപന്യസ്തം തഥാപി
ഭൂതജയദൎപ്പാന്നാവമന്തവ്യം । ദേവതദേവംക്രിയതാം സിംഹളദ്വീപ
സ്യമഹാബലോനാമസാരസോരാജാസ്മന്മിത്രംജംബുദ്വീപേപശ്ചാൽ
കോപംജനയതു ।
യതഃ । സുഗുപ്തമാധായസുസംഹതേനബലേനവീരോവിചരന്നരാ
തിം
സന്താപയേൽയേനസമംസുതപ്തസ്തപ്തേനസന്ധാനമുപൈതിതപ്തഃ
രാജാഏവമസ്തുഇതിനിഗദ്യവിചിത്രനാമബകഃ സുഗുപ്തലേഖംദത്വാ
സിംഹളദ്വീപംപ്രഹിതഃ । അഥപ്രണിധിരാഗത്യഉവാചദേവശ്രൂയ
താംഅത്രത്യപ്രസ്താവഃഏവംതത്രഗൃദ്ധ്രേണോക്തം । യൽദേവമേഘവ
ൎണ്ണസ്തത്രചിരമുഷിതഃ സവേത്തികിം സന്ധേയഗുണയുക്തോഹിര
ണ്യഗൎഭോനവേതി । തതോ,സൌരാജ്ഞാസമാഹൂയപൃഷ്ടഃവായസകീദൃ
ശോ,സൗഹിരണ്യഗൎഭശ്ചക്രവാകോമന്ത്രീവാകീദൃശഃ । വായസഉവാച
ദേവഹിരണ്യഗൎഭോരാജായുധിഷ്ഠിരസമോമഹാശയഃ ചക്രവാകസ
മോമന്ത്രീനക്വാപ്യവലോക്യതേ । രാജാഹ,യദ്യേവംതദാകഥമസൌത്വ
യാവഞ്ചിതഃ ? വിഹസ്യമേഘവൎണ്ണഃപ്രാഹദേവ।
വിശ്വാസപ്രതിപന്നാനാംവഞ്ചനേകാവിദഗ്ധതാ ।
അങ്കമാരുഹ്യസുപ്തം ഹിഹത്വാകിന്നാമപൌരുഷം ॥
ശൃണുദേവതേനമന്ത്രിണാഹംപ്രഥമദൎശനഏവജ്ഞാതഃ കിന്തുമഹാശ
യോ,സൌരാജാതേനമയാവിപ്രലബ്ധഃ।
തഥാചോക്തം । ആത്മൗപമ്യേനയോവേത്തിദുൎജ്ജനംസത്യവാദിനം ।
സതഥാവഞ്ച്യതേധൂൎത്തൈബ്രാഹ്മണശ്ഛാഗലോയഥാ ॥
രാജോവാചകഥമേതൽ ? മേഘവൎണ്ണഃകഥയതി । അസ്തിഗൌതമസ്യാ
രണ്യേപ്രസ്തുതയജ്ഞഃ കശ്ചിൽബ്രാഹ്മണഃസേചയജ്ഞാൎത്ഥംഗ്രാമാന്ത
രാഛാഗംഉപക്രീയസ്കന്ധേനീത്വാഗഛൻധൂൎത്തത്രയേണാവലോകിതഃ
തതസ്തേധൂൎത്താഃയദ്യേഷഛാഗഃകേനാപ്യുപായേനലഭ്യതേതദാമതിപ്ര
കൎഷോഭവതി സമാലോച്യ വൃക്ഷത്രയതലേക്രോശാന്തരേണ തസ്യ
ബ്രാഹ്മണസ്യാഗമനംപ്രതീക്ഷ്യപഥിസ്ഥിതാഃ । തത്രൈകേനധൂൎത്തേ
നഗഛൻ സബ്രാഹ്മണോഭിഹിതഃഭോബ്രാഹ്മണകിമിതികുക്കുരഃ സ്ക
ന്ധേനഊഹ്യതേ ? വിപ്രേണോക്തംനായംശ്ചാകിന്തുയജ്ഞഛാഗഃ ।
അഥാനന്തരംസ്ഥിതേനാന്യേനധൂൎത്തേനതഥൈവോക്തം തദാകൎണ്യ
ബാഹ്മണഛാഗംഭൂമൌനിധായമുഹുൎന്നിരീക്ഷ്യപുനഃ സ്കന്ധേകൃത്വാ
ഡോളായമാനമതിശ്ചലിതഃ ।
യതഃ । മതിൎഡോളായതേസത്യംസതാമപിഖലോക്തിഭിഃ ।
ത്രിഭിൎവ്വിശ്വാസിതശ്ചാസൌമ്രിയതേചിത്രകൎണ്ണവൽ ॥
രാജാഹകഥമേതൽ ? സകഥയതി,അസ്തികസ്മിംശ്ചിൽ വനോദ്ദേശേ
മദോല്ക്കടോനാമസിംഹഃ, തസ്യസേവകാസ്ത്രയഃ കാകോവ്യഘ്രോജം