രാമായണം/ബാലകാണ്ഡം/അധ്യായം54

രാമായണം/ബാലകാണ്ഡം
രചന:വാൽമീകി
അധ്യായം54

1 തതസ് താൻ ആകുലാൻ ദൃഷ്ട്വാ വിശ്വാമിത്രാസ്ത്രമോഹിതാൻ
വസിഷ്ഠശ് ചോദയാം ആസ കാമധുക് സൃജ യോഗതഃ
2 തസ്യാ ഹുംഭാരവാജ് ജാതാഃ കാംബോജാ രവിസംനിഭാഃ
ഊധസസ് ത്വ് അഥ സഞ്ജാതാഃ പഹ്ലവാഃ ശസ്ത്രപാണയഃ
3 യോനിദേശാച് ച യവനഃ ശകൃദ്ദേശാച് ഛകാസ് തഥാ
രോമകൂപേഷു മേച്ഛാശ് ച ഹരീതാഃ സകിരാതകാഃ
4 തൈസ് തൻ നിഷൂദിതം സൈന്യം വിശ്വമിത്രസ്യ തത്ക്ഷണാത്
സപദാതിഗജം സാശ്വം സരഥം രഘുനന്ദന
5 ദൃഷ്ട്വാ നിഷൂദിതം സൈന്യം വസിഷ്ഠേന മഹാത്മനാ
വിശ്വാമിത്രസുതാനാം തു ശതം നാനാവിധായുധം
6 അഭ്യധാവത് സുസങ്ക്രുദ്ധം വസിഷ്ഠം ജപതാം വരം
ഹുങ്കാരേണൈവ താൻ സർവാൻ നിർദദാഹ മഹാൻ ഋഷിഃ
7 തേ സാശ്വരഥപാദാതാ വസിഷ്ഠേന മഹാത്മനാ
ഭസ്മീകൃതാ മുഹൂർതേന വിശ്വാമിത്രസുതാസ് തദാ
8 ദൃഷ്ട്വാ വിനാശിതാൻ പുത്രാൻ ബലം ച സുമഹായശാഃ
സവ്രീഡശ് ചിന്തയാവിഷ്ടോ വിശ്വാമിത്രോ ഽഭവത് തദാ
9 സന്ദുര ഇവ നിർവേഗോ ഭഗ്നദംഷ്ട്ര ഇവോരഗഃ
ഉപരക്ത ഇവാദിത്യഃ സദ്യോ നിഷ്പ്രഭതാം ഗതഃ
10 ഹതപുത്രബലോ ദീനോ ലൂനപക്ഷ ഇവ ദ്വിജഃ
  ഹതദർപോ ഹതോത്സാഹോ നിർവേദം സമപദ്യത
11 സ പുത്രം ഏകം രാജ്യായ പാലയേതി നിയുജ്യ ച
  പൃഥിവീം ക്ഷത്രധർമേണ വനം ഏവാന്വപദ്യത
12 സ ഗത്വാ ഹിമവത്പാർശ്വം കിംനരോരഗസേവിതം
  മഹാദേവപ്രസാദാർഥം തപസ് തേപേ മഹാതപാഃ
13 കേന ചിത് ത്വ് അഥ കാലേന ദേവേശോ വൃഷഭധ്വജഃ
  ദർശയാം ആസ വരദോ വിശ്വാമിത്രം മഹാമുനിം
14 കിമർഥം തപ്യസേ രാജൻ ബ്രൂഹി യത് തേ വിവക്ഷിതം
  വരദോ ഽസ്മി വരോ യസ് തേ കാങ്ക്ഷിതഃ സോ ഽഭിധീയതാം
15 ഏവം ഉക്തസ് തു ദേവേന വിശ്വാമിത്രോ മഹാതപാഃ
  പ്രണിപത്യ മഹാദേവം ഇദം വചനം അബ്രവീത്
16 യദി തുഷ്ടോ മഹാദേവ ധനുർവേദോ മമാനഘ
  സാംഗോപാംഗോപനിഷദഃ സരഹസ്യഃ പ്രദീയതാം
17 യാനി ദേവേഷു ചാസ്ത്രാണി ദാനവേഷു മഹർഷിഷു
  ഗന്ധർവയക്ഷരക്ഷഃസു പ്രതിഭാന്തു മമാനഘ
18 തവ പ്രസാദാദ് ഭവതു ദേവദേവ മമേപ്സിതം
  ഏവം അസ്ത്വ് ഇതി ദേവേശോ വാക്യം ഉക്ത്വാ ദിവം ഗതഃ
19 പ്രാപ്യ ചാസ്ത്രാണി രാജർഷിർ വിശ്വാമിത്രോ മഹാബലഃ
  ദർപേണ മഹതാ യുക്തോ ദർപപൂർണോ ഽഭവത് തദാ
20 വിവർധമാനോ വീര്യേണ സമുദ്ര ഇവ പർവണി
  ഹതം ഏവ തദാ മേനേ വസിഷ്ഠം ഋഷിസത്തമം
21 തതോ ഗത്വാശ്രമപദം മുമോചാസ്ത്രാണി പാർഥിവഃ
  യൈസ് തത് തപോവനം സർവം നിർദഗ്ധം ചാസ്ത്രതേജസാ
22 ഉദീര്യമാണം അസ്ത്രം തദ് വിശ്വാമിത്രസ്യ ധീമതഃ
  ദൃഷ്ട്വാ വിപ്രദ്രുതാ ഭീതാ മുനയഃ ശതശോ ദിശഃ
23 വസിഷ്ഠസ്യ ച യേ ശിഷ്യാസ് തഥൈവ മൃഗപക്ഷിണഃ
  വിദ്രവന്തി ഭയാദ് ഭീതാ നാനാദിഗ്ഭ്യഃ സഹസ്രശഃ
24 വസിഷ്ഠസ്യാശ്രമപദം ശൂന്യം ആസീൻ മഹാത്മനഃ
  മുഹൂർതം ഇവ നിഃശബ്ദം ആസീദ് ഈരിണസംനിഭം
25 വദതോ വൈ വസിഷ്ഠസ്യ മാ ഭൈഷ്ടേതി മുഹുർ മുഹുഃ
  നാശയാമ്യ് അദ്യ ഗാധേയം നീഹാരം ഇവ ഭാസ്കരഃ
26 ഏവം ഉക്ത്വാ മഹാതേജാ വസിഷ്ഠോ ജപതാം വരഃ
  വിശ്വാമിത്രം തദാ വാക്യം സരോഷം ഇദം അബ്രവീത്
27 ആശ്രമം ചിരസംവൃദ്ധം യദ് വിനാശിതവാൻ അസി
  ദുരാചാരോ ഽസി യൻ മൂഢ തസ്മാത് ത്വം ന ഭവിഷ്യസി
28 ഇത്യ് ഉക്ത്വാ പരമക്രുദ്ധോ ദണ്ഡം ഉദ്യമ്യ സത്വരഃ
  വിധൂമ ഇവ കാലാഗ്നിർ യമദണ്ഡം ഇവാപരം