ഉപനിഷത്തുകൾ/ആത്മോപനിഷദ്

വിക്കിഗ്രന്ഥശാല സംരംഭത്തിൽ നിന്ന്
ആത്മോപനിഷത്
ഉപനിഷത്തുകൾ

ആത്മോപനിഷത്
[തിരുത്തുക]


യത്ര നാത്മപ്രപഞ്ചോഽയമപഹ്നവപദം ഗതഃ .
പ്രതിയോഗിവിനിർമുക്തഃ പരമാത്മാവശിഷ്യതേ ..
ഓം ഭദ്രം കർണേഭിഃ ശ്രുണുയാമ ദേവാഃ . ഭദ്രം പശ്യേമാക്ഷഭിര്യജത്രാഃ .
സ്ഥിരൈരംഗൈസ്തുഷ്ടുവാ{\ം+}സസ്തനൂഭിഃ . വ്യശേമ ദേവഹിതം യദായുഃ ..
ഓം ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ..
ഓം അഥാംഗിരാസ്ത്രിവിധഃ പുരുഷോഽജായതാത്മാന്തരാത്മാ പരമാത്മാ ചേതി .
ത്വക്ചർമമാംസരോമാംഗുഷ്ഠാംഗുല്യഃ പൃഷ്ഠവംശനഖഗുൽഫോദര\-
നാഭിമേഢ്രകടൂരുകപോലശ്രോത്രഭ്രൂലലാടബാഹുപാർശ്വശിരോഽക്ഷീണി ഭവന്തി
ജായതേ മ്രിയത ഇത്യേഷ ആത്മാ .
അഥാന്തരാത്മാനാമ പൃഥിവ്യാപസ്തേജോവായുരാകാശമിച്ഛാദ്വേഷസുഖദുഃഖ\-
കാമമോഹവികൽപാനാദിസ്മൃതിലിംഗോദാത്താനുദാത്തഹ്ര്സ്വദീർഘപ്ലുതഃ
ഖലിതഗർജിതസ്ഫുടിതമുദിതനൃത്തഗീതവാദിത്രപ്രലയവിജൃംഭിതാദിഭിഃ
ശ്രോതാ ഘ്രാതാ രസയിതാ നേതാ കർതാ വിജ്ഞാനാത്മാ പുരുഷഃ
പുരാണന്യായമീമാംസാധർമശാസ്ത്രാണീതി ശ്രവണഘ്രാണാകർഷണകർമവിശേഷണം
കരോത്യേഷോഽന്തരാത്മാ .
അഥ പരമാത്മാ നാമ യഥാക്ഷര ഉപാസനീയഃ .
സ ച പ്രാണായാമപ്രത്യാഹാരധാർണാധ്യാനസമാധിയോഗാനുമാനാത്മചിന്തകവടകണികാ
വാ ശ്യാമാകതണ്ഡുലോ വാ വാലാഗ്രശതസഹസ്രവികൽപനാഭിഃ സ ലഭ്യതേ
നോപലഭ്യതേ ന ജായതേ ന മ്രിയതേ ന ശുഷ്യതി ന ക്ലിദ്യതേ ന ദഹ്യതേ ന കമ്പതേ
ന ഭിദ്യതേ ന ച്ഛിദ്യതേ നിർഗുണഃ സാക്ഷിഭൂതഃ ശുദ്ധോ നിരവയവാത്മാ കേവലഃ
സൂക്ഷ്മോ നിർമമോ നിരഞ്ജനോ നിർവികാരഃ ശബ്ദസ്പർശരൂപരസഗന്ധവർജിതോ നിർവികൽപോ
നിരാകാങ്ക്ഷഃ സർവവ്യാപീ സോഽചിന്ത്യോ നിർവർണ്യശ്ച പുനാത്യശുദ്ധാന്യപൂതാനി .
നിഷ്ക്രിയസ്തസ്യ സംസാരോ നാസ്തി .
ആത്മസഞ്ജ്ഞഃ ശിവഃ ശുദ്ധ ഏക ഏവാദ്വയഃ സദാ .
ബ്രഹ്മരൂപതയാ ബ്രഹ്മ കേവലം പ്രതിഭാസതേ .. 1..
ജഗദ്രൂപതയാപ്യേതദ്ബ്രഹ്മൈവ പ്രതിഭാസതേ .
വിദ്യാവിദ്യാദിഭേദേന ഭാവാഭാവാദിഭേദതഃ .. 2..
ഗുരുശിഷ്യാദിഭേദേന ബ്രഹ്മൈവ പ്രതിഭാസതേ .
ബ്രഹ്മൈവ കേവലം ശുദ്ധം വിദ്യതേ തത്ത്വദർശനേ .. 3..
ന ച വിദ്യാ ന ചാവിദ്യാ ന ജഗച്ച ന ചാപരം .
സത്യത്വേന ജഗദ്ഭാനം സംസാരസ്യ പ്രവർതകം .. 4..
അസത്യത്വേന ഭാനം തു സംസാരസ്യ നിവർതകം .
ഘടോഽയമിതി വിജ്ഞാതും നിയമഃ കോന്വപേക്ഷതേ .. 5..
വിനാ പ്രമാണസുഷ്ഠുത്വം യസ്മിൻസതി പദാർഥധീഃ .
അയമാത്മാ നിത്യസിദ്ധഃ പ്രമാണേ സതി ഭാസതേ .. 6..
ന ദേശം നാപി കാലം വാ ന ശുദ്ധിം വാപ്യപേക്ഷതേ .
ദേവദത്തോഽഹമിത്യേതദ്വിജ്ഞാനം നിരപേക്ഷകം .. 7..
തദ്വദ്ബ്രഹ്മവിദോഽപ്യസ്യബ്രഹ്മാഹമിതി വേദനം .
ഭാനുനേവ ജഗത്സർവം ഭാസ്യതേ യസ്യ തേജസാ .. 8..
അനാത്മകമസത്തുച്ഛം കിം നു തസ്യാവഭാസകം .
വേദശാസ്ത്രപുരാണാനി ഭൂതാനി സകലാന്യപി .. 9..
യേനാർഥവന്തി തം കിം നു വിജ്ഞാതാരം പ്രകാശയേത് .
ക്ഷുധാം ദേഹവ്യഥാം ത്യക്ത്വാ ബാലഃ ക്രീഡതി വസ്തുനി .. 10..
തഥൈവ വിദ്വാന്രമതേ നിർമമോ നിരഹം സുഖീ .
കാമാന്നിഷ്കാമരൂപീ സഞ്ചരത്യേകചരോ മുനിഃ .. 11..
സ്വാത്മനൈവ സദാ തുഷ്ടഃ സ്വയം സർവാത്മനാ സ്ഥിതഃ .
നിർധനോഽപി സദാ തുഷ്ടോഽപ്യസഹായോ മഹാബലഃ .. 12..
നിത്യതൃപ്തോഽപ്യഭുഞ്ജാനോഽപ്യസമഃ സമദർശനഃ .
കുർവന്നപി ന കുർവാണശ്ചാഭോക്താ ഫലഭോഗ്യപി .. 13..
ശരീര്യപ്യശരീര്യേഷ പരിച്ഛിന്നോഽപി സർവഗഃ .
അശരീരം സദാ സന്തമിദം ബ്രഹ്മവിദം ക്വചിത് .. 14..
പ്രിയാപ്രിയേ ന സ്പൃശതസ്തഥൈവ ച ശുഭാ ശുഭേ .
തമസാ ഗ്രസ്തവദ്ഭാനാദഗ്രസ്തോഽപി രവിർജനൈഃ .. 15..
ഗ്രസ്ത ഇത്യുച്യതേ ഭ്രാന്ത്യാ ഹ്യജ്ഞാത്വാ വസ്തുലക്ഷണം .
തദ്വദ്ദേഹാദിബന്ധേഭ്യോ വിമുക്തം ബ്രഹ്മവിത്തമം .. 16..
പശ്യന്തി ദേഹിവന്മൂഢാഃ ശരീരാഭാസദർശനാത് .
അഹിനിർല്വയനീവായം മുക്തദേഹസ്തു തിഷ്ഠതി .. 17..
ഇതസ്തതശ്ചാല്യമാനോ യത്കിഞ്ചിത്പ്രാണവായുനാ .
സ്രോതസാ നീയതേ ദാരു യഥാ നിമ്നോന്നതസ്ഥലം .. 18..
ദൈവേന നീയതേ ദേഹോ യഥാ കാലോപഭുക്തിഷു .
ലക്ഷ്യാലക്ഷ്യഗതിം ത്യക്ത്വാ യസ്തിഷ്ഠേത്കേവലാത്മനാ .. 19..
ശിവ ഏവ സ്വയം സാക്ഷാദയം ബ്രഹ്മവിദുത്തമഃ .
ജീവന്നേവ സദാ മുക്തഃ കൃതാർഥോ ബ്രഹ്മവിത്തമഃ .. 20..
ഉപാധിനാശാദ്ബ്രഹ്മൈവ സദ്ബ്രഹ്മാപ്യേതി നിർദ്വയം .
ശൈലൂഷോ വേഷസദ്ഭാവാഭാവയോശ്ച യഥാ പുമാൻ .. 21..
തഥൈവ ബ്രഹ്മവിച്ഛ്രേഷ്ഠഃ സദാ ബ്രഹ്മൈവ നാപരഃ .
ഘടേ നഷ്ടേ യഥാ വ്യോമ വ്യോമൈവ ഭവതി സ്വയം .. 22..
തഥൈവോപാധിവിലയേ ബ്രഹ്മൈവ ബ്രഹ്മവിത്സ്വയം .
ക്ഷീരം ക്ഷീരേ യഥാ ക്ഷിപ്തം തൈലം തൈലേ ജലം ജലേ .. 23..
സംയുക്തമേകതാം യാതി തഥാത്മന്യാത്മവിന്മുനിഃ .
ഏവം വിദേഹകൈവല്യം സന്മാത്രത്വമഖണ്ഡിതം .. 24..
ബ്രഹ്മഭാവം പ്രപദ്യൈഷ യതിർനാവർതതേ പുനഃ .
സദാത്മകത്വവിജ്ഞാനദഗ്ധാ വിദ്യാദിവർഷ്മണഃ .. 25..
അമുഷ്യ ബ്രഹ്മഭൂതത്ത്വാദ്ബ്രഹ്മണഃ കുത ഉദ്ഭവഃ .
മായാക്ലൃപ്തൗ ബന്ധമോക്ഷൗ ന സ്തഃ സ്വാത്മനി വസ്തുതഃ .. 26..
യഥാ രജ്ജൗ നിഷ്ക്രിയായാം സർപാഭാസവിനിർഗമൗ .
അവൃതേഃ സദസത്ത്വാഭ്യാം വക്തവ്യേ ബന്ധമോക്ഷണേ .. 27..
നാവൃത്തിർബ്രഹ്മണഃ ക്വാചിദന്യാഭാവാദനാവൃതം .
അസ്തീതി പ്രത്യയോ യശ്ച യശ്ച നാസ്തീതി വസ്തുനി .. 28..
ബുദ്ധേരേവ ഗുണാവേതൗ ന തു നിത്യസ്യ വസ്തുനഃ .
അതസ്തൗ മായയാ ക്ലൃപ്തൗ ബന്ധമോക്ഷൗ ന ചാത്മനി .. 29..
നിഷ്കലേ നിഷ്ക്രിയേ ശാന്തേ നിരവദ്യേ നിരഞ്ജനേ .
അദ്വിതീയേ പരേ തത്ത്വേ വ്യോമവത്കൽപനാ കുതഃ .. 30..
ന നിരോധോ ന ചോത്പത്തിർന ബദ്ധോ ന ച സാധകഃ .
ന മുമുക്ഷുർന വൈ മുക്ത ഇത്യേഷാ പരമാർഥതാ .. 31..
ഇത്യുപനിഷത് ..
ഓം ഭദ്രം കർണേഭിഃ ശ്രുണുയാമ ദേവാഃ . ഭദ്രം പശ്യേമാക്ഷഭിര്യജത്രാഃ .
സ്ഥിരൈരംഗൈസ്തുഷ്ടുവാ{\ം+}സസ്തനൂഭിഃ . വ്യശേമ ദേവഹിതം യദായുഃ ..
ഓം ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ശാന്തിഃ ..
.. ഹരിഃ ഓം തത്സത് ..