ശിവപുരാണം/ശംബരമാഹാത്മ്യം

മഹാദേവൻ ജഗൽകർത്താ മഹാദേവൻ ജഗദ്ഭർത്താ
മഹാദേവൻ ജഗദ്ധർത്താ മഹാദേവൻ ജഗൽ‌സർവം
മഹാദേവപ്രസാദംകൊണ്ടശേഷാഘം ശമിച്ചീടും
മഹാദേവം മനക്കാമ്പിൽ സ്മരിപ്പിൻ താപസന്മാരേ!
പാലിക്കും ശ്രദ്ധയാ ചെയ്യും തപസ്സും നിഷ്ഠയും നിത്യം
ജ്വലിക്കും കാന്തിയും പിന്നെ സമസ്തഭ്രാന്തിയും തീരും
ശമിക്കും സർവസന്താപം ഗമിക്കും രാഗദോഷങ്ങൾ
രമിക്കും മാനസം ഭക്ത്യാ നമിക്കും മാനുഷന്മാർക്കും
യമിക്കും ഭക്തിയില്ലാഞ്ഞാൽ ഭ്രമിക്കും ചിത്തമെന്നോർപ്പിൻ
ശ്രമിപ്പിൻ ശങ്കരദ്ധ്യാനേ ശ്രവിപ്പിൻ ഭക്തിയുണ്ടാവാൻ
മൂഡാ നീ കാന്തനെ സ്വാന്തേ വസിപ്പിച്ചു ഭജിച്ചാകിൽ
ജഡാനേകപ്രപഞ്ചത്തിൻ ഭ്രമം തീരും ക്രമത്താലെ
ജലത്തിൽ ചന്ദ്രനെപ്പോലെ വിളങ്ങുന്നു ജഗന്നാഥൻ
പലറ്റിൽ പാർവതീകാന്തൻ പരമാർത്ഥം നിരൂപിച്ചാൽ
ഒരുത്തൻ താനവൻ ദേവൻ കരുത്തൻ കാമസംഹാരി
പെരുത്തജന്തുവർഗ്ഗത്തിലൊരുത്തൻ നിന്നനേകത്വം
വരുത്തി ഭ്രാന്തിയുണ്ടാക്കിത്തരത്തിൽ സഞ്ചരിക്കുന്നു
മരുത്തും വഹ്നിയും പിന്നെദ്ധരിത്രീതോയമാകാശം
ഗുരുത്വം ചേർന്ന വസ്തുക്കൾ ഒരുത്തൻ തങ്ങളിൽക്കൂട്ടി
പ്പരത്തിപ്പാവയെപ്പോലെ നിരത്തിബ്ഭൂമിയിൽക്കൊണ്ട-
ന്നിരുത്തിബ്ഭാവമോരോന്നേ വരുത്തിക്കൂത്തുകാട്ടുന്നു
മരത്തിന്നൊക്കുമീലോകപ്രവൃത്തിപ്രാഭവം സർവം
സമസ്തം ശ്രദ്ധയാ ചെയ്താൽ പ്രസാദിക്കും മഹാദേവൻ
സമത്വം ചിത്തപത്മത്തിൽ ജനിക്കും മോഹവും നീങ്ങും
വിടന്മാരും ഭടന്മാരും ജഡന്മാരും ശഡന്മാരും
ദ്വിജന്മാരും ഭുജോരുപാദജന്മാരും
ശ്വപചന്മാർകിരാതന്മാരിവർക്കെല്ലാം സമം തന്നെ
കപാലിശ്രീപദാംഭോജം ഭക്തികൊണ്ടേ ലഭിച്ചീടൂ
ജനിച്ചു പണ്ടൊരു വേടൻ വനത്തിൽ ചണ്ഡകാഖ്യൻ പോൽ
തനിച്ചു ശക്തിമാൻ ധീരൻ മൃഗങ്ങൾക്കൊക്കവേ കാലൻ
ഭുജത്തിന്റെ ബലം കൊണ്ടു ഹരിവ്യാഘ്രവ്രജത്തേയും
ഗജത്തേയും കൊല ചെയ്തു വനത്തിൽ സഞ്ചരിക്കുമ്പോൾ
ഒരു കാട്ടിലൊരുകോട്ടിൽ ശിവക്ഷേത്രമവൻ കണ്ടു
നുറുങ്ങിക്കൂടവും വീണു തകർന്നു വാതിലും വീണു
സമസ്തം ഭിത്തിയും പോയിക്കുളവും കൂപവും തൂർന്നു
ഹിമവർഷങ്ങളും പിന്നെക്കാറ്റുമേറ്റു ശിവലിംഗം
പൂജകൂടാതൊരു ദിക്കിൽക്കിടക്കുന്നു മഹാദിവ്യം
തേജസാസൂര്യസങ്കാശം ജ്വലിക്കുന്നു സദാകാലം
ഭക്തിയോടേ ശിവലിംഗം ചെന്നെടൂത്തു കിരാതൻ താൻ
ശക്തിമാൻ പിന്നെയും കാട്ടിൽ സഞ്ചരിച്ചീടിന നേരം
തത്ര വന്നു നൃപൻ പാഞ്ചാലാത്മജൻ സുന്ദരാകാരൻ
ശത്രുസേനാമൃഗസിംഹൻ സിംഹകേതുമഹാവീരൻ
സേനയോടുമൊരുമിച്ചു വേട്ടയാടിവനന്തോറും
മാനവേന്ദ്രാത്മജൻ ക്രീഡിച്ചങ്ങുമിങ്ങും നടക്കുമ്പോൾ
ശിവലിംഗം കരം തന്നിൽ വഹിച്ചും കൊണ്ടുടൻ വേടൻ
നൃപൻ തന്റെ സമീപത്തു ചെന്നു വന്ദിച്ചുരചെയ്തു
തമ്പുരാനേ! നമസ്കാരം സിംഹകേതോ നമസ്കാരം
ഇമ്പമോടേ തിരുവുള്ളം തെളിഞ്ഞെന്നെത്തുണയ്ക്കേണം
ദിവ്യമാകും ശിവലിംഗം കാനനത്തിൽനിന്നു കിട്ടി
ദിവ്യസാരമിതുകൊണ്ടു നല്ലതോതീയതോമേലിൽ
നല്ലതെങ്കിൽ ഭജിച്ചീടാം തീയതെങ്കിൽ ത്യജിച്ചീടാം
ഇല്ലരണ്ടെങ്കിലും ഖേദം മോദമോടേ കഥിച്ചാലും
നീചജാതിക്കടുത്തോരു പൂജയുണ്ടായ് വരുമെങ്കിൽ
നീചനാമെന്നുടെ ഭാഗ്യം യോഗ്യമെങ്കിൽ ഭജിക്കേണം
മന്ത്രമൊന്നും ജപിക്കാതെ മാനസദ്ധ്യാനവും പിന്നെ
തന്ത്രവും യോഗ്യമെന്നാകിൽ ഗ്രഹിപ്പിച്ചീടുക സ്വാമിൻ
ശംബരന്റെ ഗിരം കേട്ടു ചിരിച്ചു മന്നവൻ ചൊന്നാൻ
പ്രബലക്രൂരന്മാർക്കൊരുമാർഗ്ഗം വിധിയുണ്ടു
വനത്തിൽപ്പാറമേൽ വച്ചുശിവലിംഗം വഴിപോലെ
മനസ്സിൽ ഭക്തിയും ചേർത്തു ചോലവെള്ളം കൊണ്ടുവന്നു
കുളിപ്പിച്ചീടുക നിത്യം തന്നുടെ വസ്ത്രവും പല്ലും വെളു-
പ്പിച്ചീടുകവേണം വിശുദ്ധിപാരമാവശ്യം
ശവം ചുട്ട ഭസിതംകൊണ്ടംഗരാഗങ്ങളും ചെയ്ക
ശിവപ്രീതി വരുത്തുവാൻ ചുടലബ്ഭസ്മമേ നല്ലൂ
ഫലമൂലം വരിച്ചോറും ചാമയും മാംസവും കൂട്ടി
ക്കലർന്നാശു നിവേദിക്കനീചജാതിക്കിതുപൂജ
ഇത്ഥമാരാധനം ചെയ്താലിന്ദുചൂഡൻ പ്രസാദിക്കും
ഭക്തി തന്നേ വിശേഷിച്ചും മുക്തിഹേതു ധരിച്ചാലും
ശൈവപൂജ കഴിയാതെ ഭോജനം ചെയ്കൊലാവേടാ!
ദൈവകാരുണ്യമുണ്ടാവാൻ നിഷ്ഠതന്നേ പരം കാര്യം
ഭൂമിപന്റെ ഗിരം കേട്ടു തെളിഞ്ഞു വന്ദനം ചെയ്തു
താമസിക്കാതവൻ‌കാട്ടിൽച്ചെന്നിരുന്നു കിരാതേന്ദ്രൻ
ഭക്തിയോടേ ശിവലിംഗം പാറതന്മേൽ പ്രതിഷ്ഠിച്ചു
ഉക്തമാർഗ്ഗം പിഴയാതെ പൂജചെയ്‌വാനൊരുമ്പെട്ടു
ചുടലബ്ഭസ്മവും തെണ്ടിക്കൊണ്ടുവന്നുവശത്താക്കി
ക്കുടിലും കെട്ടിയുണ്ടാക്കിക്കുളിച്ചു ഭസ്മവും തേച്ചു
ഒലിക്കും ചോലവെള്ളം കൊണ്ടഭിഷേകമതും ചെയ്തു
ജ്വലിക്കും വഹ്നിയിൽച്ചുട്ട മാംസവും കന്ദവും വേടൻ
പുലിത്തോലിട്ടിരുന്നുകൊണ്ടാശുപുഷ്പാഞ്ജലി ചെയ്തു
ഫലത്തെക്കൊണ്ടുവന്നാശു കുഴിച്ചിട്ടു പഴുപ്പിച്ചു
ശവഭസ്മം ജലം കൂട്ടിശ്ശിവലിംഗേ സമർപ്പിച്ചു
ശിവപ്രീതിവരുത്തേണം നമുക്കെന്നുമുറപ്പിച്ചു
ദിനം തോറും മനക്കാമ്പിലന്മ്ഗദ്വേഷിയെച്ചിന്തി-
ച്ചനങ്ങാതെ മുടങ്ങാതെ തുടങ്ങീ പൂജനം വേടൻ
അവന്റെ ഭാര്യയാകുന്ന പുളിന്ദിതാനുമവ്വണ്ണം
ശിവന്റെ പാദമുൾക്കാമ്പിൽ സ്മരിച്ചു വന്ദനം ചെയ്തു
നിത്യവും ചണ്ഡകവേടൻ ശൈവപൂജ കഴിക്കുമ്പോൾ
സത്വരം ഭാര്യയെക്കൂടെ വിളിക്കും വന്ദനം ചെയ്‌വാൻ
ചുടലബ്ഭസ്മവും പൂവും തീർത്ഥവും തന്നുടെ ഭാര്യ-
യ്ക്കുടനേ നൽകുമീവണ്ണം പത്തുമാസം തപം ചെയ്ത-
ങ്ങൊരുനാളിൽ ചിതാഭസ്മമൊടുങ്ങിപ്പോകയാൽ വേടൻ
തിരഞ്ഞുകാനനം തോറും നടന്നു സംഭ്രമത്തോടേ
ഒരേടത്തും ചിതാഭസ്മം ലഭിയാഞ്ഞുവിഷാദിച്ചു
ചിലദേശം നടന്നിങ്ങു പോന്നിതു കുണ്ഠിതത്തോടെ
ഉരചെയ്തു മഹാശുദ്ധൻ പുളിന്ദീ! ഞാനെന്തു ചെയ്‌വൻ
ഒരേടത്തും ലഭിച്ചീല ചുടലബ്ഭസ്മമെൻ ബാലേ!
അതുകൂടാതരുതെന്നു മഹീപാലനരുൾ ചെയ്തു
ഗതിയെന്തു നമുക്കിങ്ങു മുടങ്ങും നമ്മുടെ കൃത്യം
അതുകേട്ടു തെളിവോടെ പുളിന്ദി താനുര ചെയ്തു
അതുകൊണ്ടു വിഷാദിച്ചീടൊലാ കാന്താ!മഹാത്മാവേ!
ഭവനത്തെദ്ദഹിപ്പിച്ചിട്ടതിലെന്റെ ശരീരത്തെ
ശിവപൂജാർത്ഥമായ് കൂടെദ്ദഹിപ്പിപ്പാൻ തുടങ്ങുന്നേൻ
ശവഭസ്മം നിനക്കുണ്ടാം തവഖേദം ശമിപ്പിപ്പാനുപേക്ഷിക്കുന്നു
ഞാൻ ദേഹം മമകാന്ത! ധരിച്ചാലും
ശംബരൻ ചൊല്ലിനാനപ്പോളതുനന്നല്ലെടോ ബാലേ!
ശബരീ നിന്നുടെ ദേഹം ദഹിപ്പിച്ചീടുമോ കഷ്ടം
കബരീ ശോഭിതം തുംഗസ്തനകുംഭദ്വയം‌രമ്യം
നിബരീസാളകം ചാരുവദനം ചഞ്ചലാപാംഗം
വിരഹം മേ സഹിച്ചീടാവിപുലശ്രോണിയാളേ!
നീ വിരമിച്ചീടുക ബാലേ! സാഹസം നീ തുടങ്ങൊല്ലാ
പൂർണ്ണമാം യൌവനത്തോടേവസിക്കുംനീ മരിക്കൊല്ലാ
പൂർണ്ണചന്ദ്രാനനേ! പുത്രൻ നമുക്കു സംഭവിച്ചീല
കാമലീലാവിലാസത്തിൽ തൃപ്തിയും ജാതമായീല
കാമിനി നീ ശരീരത്തെ ത്യജിക്കൊല്ലാ മഹാഭാഗേ!
പുളിന്ദി ചൊല്ലിനാനപ്പോൾ പുരുഷപുംഗവ! കാന്ത!
തെളിഞ്ഞു സംവദിച്ചാലും ശിവപൂജ മൊടക്കൊല്ലാ
ശരീരം കൊണ്ടുപകാരൊരിക്കൽ സംഭവിക്കുമ്പോൾ
പരിരംഭാദി സൌഖ്യത്തെസ്മരിക്ക യോഗ്യമല്ലേതും
നിരൂപിച്ചാൽ മഹാകഷ്ടം ശരീരം ഘോരദുർഗ്ഗന്ധം
ദുരൂഹം മൂഢതാപാത്രം മൂത്രകുംഭം മലാധാരം
ദുരാധിവ്യാധിസങ്കേതം മാംസപിണ്ഡമതുകൊണ്ടു
പരന്മാർക്കങ്ങുപകാരം വരുന്നേരം ത്യജിക്കേണം
അധമജാതിയിൽ വന്നു ജനിക്കകൊണ്ടൊരു പുണ്യ
വിധമൊന്നും വിശേഷിച്ചു നമുക്കില്ലെന്നറിഞ്ഞാലും
പിതൃക്കൾക്കും ഗുരുക്കൾക്കും ഗതി വന്നീടുവാൻ പിന്നെ
സുതന്റെ സൽക്രിയ വേണമതുമില്ല നമുക്കിപ്പോൾ
നമുക്കും കൃത്യമെന്തുള്ളൂ ദാനമുണ്ടോ യാഗമുണ്ടോ?
ഗമിക്കും ദിക്കിനു കൂടെപ്പോകുവാൻ നേരുവാക്കുണ്ടോ?
ഹോമമുണ്ടോ? ജപമുണ്ടോ? നാമസങ്കീർത്തനമുണ്ടോ?
രാമനാമം ശിവനാമമിവ ചിന്തിക്കുമാറുണ്ടോ?
എന്തുകൊണ്ടുഗതിയുണ്ടു ചിന്തിയാതെ കഥിക്കൊല്ലാ
ഹന്ത ഞാനഗ്നിയിൽ ദേഹം ത്യജിച്ചു ശുദ്ധയാകുന്നേൻ
ഇത്ഥമെല്ലാമുരചെയ്തു കിരാതി കൌതുകത്തോടെ
സത്വരം തന്നുടെ ഗേഹം കൊള്ളിവച്ചു മടിയാതെ
വഹ്നിയേയും വേടനേയും മൂന്നുവട്ടം വലം വച്ചു
ജഹ്നുജാമൌലിയെച്ചിത്തേ ധരിച്ചു ചാടിനാൾ തീയിൽ
പുളിന്ദി തന്നുടെ ദേഹം ദഹിച്ചു ഭസ്മമായപ്പോൾ
പുളിന്ദൻ സ്നാനവും ചെയ്തു ശിവപൂജയ്ക്കൊരുമ്പെട്ടു
ശവഭസ്മമെടുത്താശു ശിവലിംഗേ വിലേപിച്ചു
ഭുവനേശപ്രസാദത്തെ വരുത്തിപ്പൂജയും ചെയ്തു
വിളിച്ചു ഭാര്യയെപ്പൂജാവസാനേനനിത്യമഭ്യാസാൽ
കുളിച്ചു ഭാര്യയും വന്നു വണങ്ങി നിന്നിതു മുമ്പിൽ
എരിച്ച തീയിലാമ്മാറു കരിച്ച തന്നുടെ ദേഹം
മരിച്ച ഭാര്യ താനപ്പോൾ സ്മരിച്ച നേരമേ വന്നു
തിരിച്ചു തീർത്ഥവും വാങ്ങിദ്ധരിച്ചുനിന്നതുകണ്ടു
തരിച്ചുവേടനുദേഹം മരിച്ച ഭാര്യ താനപ്പോൾ
തനിച്ച സംഭ്രമത്താലെ കനത്ത കൌതുകത്തോടെ
പറഞ്ഞു വേടനന്നേരം മനസ്സിൽ ഭ്രാന്തിയോ
മായാ മോഹമോ സ്വപ്നമോ ഭദ്രേ!
സമസ്തംദഗ്ദ്ധമാം നിന്റെ മുഗ്ദ്ധദേഹം യഥാപൂർവം
നമുക്കു കാണ്മതിനിപ്പോളെന്തെടോ ബന്ധമെൻ കാന്തേ!
കരിഞ്ഞു ഭസ്മമായോരു ദേഹവും കാണുമാറായി
പിരിഞ്ഞു കാണിനേരം ഞാനിരുന്നീലെന്തൊരാശ്ചര്യം!
അതുകേട്ടങ്ങുര ചെയ്തു പുളിന്ദിവന്ദനത്തോടെ
അതുലം വിസ്മയം കാന്താ! നമുക്കേതും നിനവില്ല
വഹ്നിയിൽച്ചാടിയനേരം ചൂടെനിക്കു പിടിച്ചീല
പിന്നെയൊന്നും പരമാർത്ഥം നമുക്കില്ല മനക്കാമ്പിൽ
ഉറങ്ങീട്ടുണർന്നോരു ഭാവമിപ്പോൾ നമുക്കുള്ളിൽ
കുറഞ്ഞൊന്നുണ്ടതേയുള്ളു പറഞ്ഞാലാർക്കു വിശ്വാസം
ശിവലിംഗാർച്ചനത്തിന്റെ ഫലം തന്നെ നമുക്കിപ്പോൾ
ഇവണ്ണം സംഗതിവന്നു നമസ്തേ പാർവതീകാന്ത!
ഇത്ഥമങ്ങു വിചാരിച്ചു വേടനും ഭാര്യയും കൂടി
ബുദ്ധിയിൽ ഭക്തിവിശ്വാസം മുഴുത്തു മേവിന നേരം
നാലുപേരിന്ദുചൂഡന്റെ സേവകന്മാർ വിമാനത്തിൽ
ചാലവേ ചാരുവേഷന്മാർ വന്നു മന്ദസ്മിതത്തോടെ
ദമ്പതിമാരുടെപാണിപിടിച്ചാശുവിമാനത്തി
ലിമ്പമോടേകരേടീക്ക്ക്കോണ്ടംബരാന്തേ നടകൊണ്ടാർ
കിങ്കരന്മാരുടെ പാണിതൊട്ടനേരമിരുവർക്കും
ശങ്കരന്റെ ശരീരത്തോടൊത്ത ദേഹം പ്രകാശിച്ചു
പാർവതീവല്ലഭൻ തന്റെ പാദമൂലം പ്രവേശിച്ചു
സർവകാലം കാന്തയോടേ സഖിച്ചു മേവിനാൻ വേടൻ
എന്നതുകൊണ്ടുരചെയ്തേൻ ഭക്തിതന്നെ മനുഷ്യർക്ക-
ങ്ങുന്നതിക്കും സുഖത്തിനും യശസ്സിനും മൂലഹേതു
തർക്കശാസ്ത്രം പഠിച്ചാലും ശബ്ദശാസ്ത്രം ഗ്രഹിച്ചാലും
കർക്കശത്വം കലർന്നുള്ള തപോമാർഗ്ഗം ശ്രവിച്ചാലും
നാലുവേദം പഠിച്ചാലും നാമഘോഷം തുടർന്നാലും
ആലുവെച്ചു വളർത്താലും കുളം വെട്ടിക്കുളിച്ചാലും
ഭക്തിയില്ലാത്തവനുണ്ടോ മുക്തിമാർഗ്ഗം ലഭിക്കുന്നു
ഭള്ളിനായിപ്പുലർകാലേ ക്കുളിച്ചുഭസ്മവും തേച്ച-
ങ്ങുള്ളിലോരോമനോരാജ്യം നിനച്ചു രാഗരോഷത്താൽ
കണ്ടദേവാലയം തോറും മണ്ടിമണ്ടി വലം വെച്ചാ-
ലുണ്ടതിനു ഫലം കിഞ്ചിൽ പൂർണ്ണമാവാൻ ഭക്തിവേണം
തർപ്പണം പൂജനം ഹോമം നാമസങ്കീർത്തനം ധ്യാനം
ദർപ്പമോടേതുടങ്ങൊല്ലാഫലത്തിന്നും കുറവുണ്ടാം
ശ്രദ്ധയോടേ ചെയ്തുകൊണ്ടാലപ്പൊഴേ ശുദ്ധമാമല്ലോ
ബുദ്ധിമാന്മാർക്കേതും പിന്നെ ഗ്രഹിപ്പിക്കേണ്ടതില്ലല്ലോ
ദിവ്യനായ ശംബരന്റെ കഥ കേട്ടാൽ ഭവിച്ചീടു-
മവ്യയജ്ഞാനവും സമ്പൽപ്രൌഢിയും മോക്ഷവും ഭദ്രം
ചൊല്ലെഴുന്ന മനക്കോട്ടു മേവിടും ബാലരാമൻ താൻ
നല്ല സൌഭാഗ്യവാനാകും നായകൻ നാരിമാർക്കിഷ്ടൻ
മുല്ലബാണാരിയെച്ചിത്തേച്ചേർത്തുകൊണ്ടു വസിക്കുന്നോൻ
വല്ലഭത്തോടനേകം നാൾ വാണുകൊണ്ടു വിളങ്ങേണം.

ശംബരമാഹാത്മ്യം സമാപ്തം