മഹാഭാരതം മൂലം/വിരാടപർവം/അധ്യായം13

മഹാഭാരതം മൂലം/വിരാടപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം13

1 [വൈ]
     വസമാനേഷു പാർഥേഷു മത്സ്യസ്യ നഗരേ തദാ
     മഹാരഥേഷു ഛന്നേഷു മാസാ ദശസമത്യയുഃ
2 യാജ്ഞസേനീ സുദേഷ്ണാം തു ശുശ്രൂഷന്തീ വിശാം പതേ
     അവസത് പരിചാരാർഹാ സുദുഃഖം ജനമേജയ
3 തഥാ ചരന്തീം പാഞ്ചാലീം സുദേഷ്ണായാ നിവേശനേ
     സേനാപതിർ വിരാടസ്യ ദദർശ ജലജാനനാം
4 താം ദൃഷ്ട്വാ ദേവഗർഭാഭാം ചരന്തീം ദേവതാം ഇവ
     കീചകഃ കാമയാം ആസ കാമബാണപ്രപീഡിതഃ
5 സ തു കാമാഗ്നിസന്തപ്തഃ സുദേഷ്ണാം അഭിഗമ്യ വൈ
     പ്രഹസന്ന് ഇവ സേനാ നീർ ഇദം വചനം അബ്രവീത്
6 നേയം പുരാ ജാതു മയേഹ ദൃഷ്ടാ; രാജ്ഞോ വിരാടസ്യ നിവേശനേ ശുഭാ
     രൂപേണ ചോന്മാദയതീവ മാം ഭൃശം; ഗന്ധേന ജാതാ മദിരേവ ഭാമിനീ
7 കാ ദേവരൂപാ ഹൃദയംഗമാ ശുഭേ; ആചക്ഷ്വ മേ കാ ച കുതശ് ച ശോഭനാ
     ചിത്തം ഹി നിർമഥ്യ കരോതി മാം വശേ; ന ചാന്യദ് അത്രൗഷധം അദ്യ മേ മതം
8 അഹോ തവേയം പരിചാരികാ ശുഭാ; പ്രത്യഗ്ര രൂപാ പ്രതിഭാതി മാം ഇയം
     അയുക്തരൂപം ഹി കരോതി കർമ തേ; പ്രശാസ്തു മാം യച് ച മമാസ്തി കിം ചന
9 പ്രഭൂതനാഗാശ്വരഥം മഹാധനം; സമൃദ്ധി യുക്തം ബഹു പാനഭോജനം
     മനോഹരം കാഞ്ചനചിത്രഭൂഷണം; ഗൃഹം മഹച് ഛോഭയതാം ഇയം മമ
10 തതഃ സുദേഷ്ണാം അനുമന്ത്ര്യ കീചകസ്; തതഃ സമഭേത്യ നരാധിപാത്മ ജാം
    ഉവാച കൃഷ്ണാം അഭിസാന്ത്വയംസ് തദാ; മൃഗേന്ദ്ര കന്യാം ഇവ ജംബുകോ വനേ
11 ഇദം ച രൂപം പ്രഥമം ച തേ വയോ; നിരർഥകം കേവലം അദ്യ ഭാമിനി
    അധാര്യമാണാ സ്രഗ് ഇവോത്തമാ യഥാ; ന ശോഭസേ സുന്ദരി ശോഭനാ സതീ
12 ത്യജാമി ദാരാൻ മമ യേ പുരാതനാ; ഭവന്തു ദാസ്യസ് തവ ചാരുഹാസിനി
    അഹം ച തേ സുന്ദരി ദാസവത് സ്ഥിതഃ; സദാ ഭവിഷ്യേ വശഗോവരാനനേ
13 [ദ്രൗ]
    അപ്രാർഥനീയാം ഇഹ മാം സൂതപുത്രാഭിമന്യസേ
    വിഹീനവർണാം സൈരന്ധ്രീം ബീഭത്സാം കേശകാരികാം
14 പരദാരാസ്മി ഭദ്രം തേ ന യുക്തം ത്വയി സാമ്പ്രതം
    ദയിതാഃ പ്രാണിനാം ദാരാ ധർമം സമനുചിന്തയ
15 പരപാരേ ന തേ ബുദ്ധിർ ജാതു കാര്യാ കഥം ചന
    വിവർജനം ഹ്യ് അകാര്യാണാം ഏതത് സത്പുരുഷവ്രതം
16 മിഥ്യാഭിഗൃധ്നോ ഹി നരഃ പാപാത്മാ മോഹം ആസ്ഥിതഃ
    അയശഃ പ്രാപ്നുയാദ് ഘോരം സുമഹത് പ്രാപ്നുയാദ് ഭയം
17 മാ സൂതപുത്ര ഹൃഷ്യസ്വ മാദ്യ ത്യക്ഷ്യസി ജീവിതം
    ദുർലഭാം അഭിമന്വാനോ മാം വീരൈർ അഭിരക്ഷിതാം
18 ന ചാപ്യ് അഹം ത്വയാ ശക്യാ ഗന്ധർവാഃ പതയോ മമ
    തേ ത്വാം നിഹന്യുഃ കുപിതാഃ സാധ്വലം മാ വ്യനീനശഃ
19 അശക്യരൂപൈഃ പുരുഷൈർ അധ്വാനം ഗന്തും ഇച്ഛസി
    യഥാ നിശ്ചേതനോ ബാലഃ കൂലസ്ഥഃ കൂലം ഉത്തരം
    തർതും ഇച്ഛതി മന്ദാത്മാ തഥാ ത്വം കർതും ഇച്ഛസി
20 അന്തർ മഹീം വാ യദി വോർധ്വം ഉത്പതേഃ; സമുദ്രപാരം യദി വാ പ്രധാവസി
    തഥാപി തേഷാം ന വിമോക്ഷം അർഹസി; പ്രമാഥിനോ ദേവ സുതാ ഹി മേ വരാഃ
21 ത്വം കാലരാത്രീം ഇവ കശ് ചിദ് ആതുരഃ; കിം മാം ദൃഢം രാർഥയസേ ഽദ്യ കീചക
    കിം മാതുർ അങ്കേ ശയിതോ യഥാ ശിശുശ്; ചന്ദ്രം ജിഘൃക്ഷുർ ഇവ മന്യസേ ഹി മാം