മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം53

മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം 53

1 [സ്]
     ഇദം അത്യദ്ഭുതം ചാന്യദ് ആസ്തീകസ്യാനുശുശ്രുമഃ
     തഥാ വരൈശ് ഛന്ദ്യമാനേ രാജ്ഞാ പാരിക്ഷിതേന ഹ
2 ഇന്ദ്രഹസ്താച് ച്യുതോ നാഗഃ ഖ ഏവ യദ് അതിഷ്ഠത
     തതശ് ചിന്താപരോ രാജാ ബഭൂവ ജനമേജയഃ
3 ഹൂയമാനേ ഭൃശം ദീപ്തേ വിധിവത് പാവകേ തദാ
     ന സ്മ സ പ്രാപതദ് വഹ്നൗ തക്ഷകോ ഭയപീഡിതഃ
4 [ഷൗ]
     കിം സൂത തേഷാം വിപ്രാണാം മന്ത്രഗ്രാമോ മനീഷിണാം
     ന പ്രത്യഭാത് തദാഗ്നൗ യൻ ന പപാത സ തക്ഷകഃ
5 [സ്]
     തം ഇന്ദ്രഹസ്താദ് വിസ്രസ്തം വിസഞ്ജ്ഞം പന്നഗോത്തമം
     ആസ്തീകസ് തിഷ്ഠ തിഷ്ഠേതി വാചസ് തിസ്രോ ഽഭ്യുദൈരയത്
6 വിതസ്ഥേ സോ ഽന്തരിക്ഷേ ഽഥ ഹൃദയേന വിദൂയതാ
     യഥാ തിഷ്ഠേത വൈ കശ് ചിദ് ഗോചക്രസ്യാന്തരാ നരഃ
7 തതോ രാജാബ്രവീദ് വാക്യം സദസ്യൈശ് ചോദിതോ ഭൃശം
     കാമം ഏതദ് ഭവത്വ് ഏവം യഥാസ്തീകസ്യ ഭാഷിതം
8 സമാപ്യതാം ഇദം കർമ പന്നഗാഃ സന്ത്വ് അനാമയാഃ
     പ്രീയതാം അയം ആസ്തീകഃ സത്യം സൂതവചോ ഽസ്തു തത്
9 തതോ ഹലഹലാശബ്ദഃ പ്രീതിജഃ സമവർതത
     ആസ്തീകസ്യ വരേ ദത്തേ തഥൈവോപരരാമ ച
10 സ യജ്ഞഃ പാണ്ഡവേയസ്യ രാജ്ഞഃ പാരിക്ഷിതസ്യ ഹ
    പ്രീതിമാംശ് ചാഭവദ് രാജാ ഭാരതോ ജനമേജയഃ
11 ഋത്വിഗ്ഭ്യഃ സസദസ്യേഭ്യോ യേ തത്രാസൻ സമാഗതാഃ
    തേഭ്യശ് ച പ്രദദൗ വിത്തം ശതശോ ഽഥ സഹസ്രശഃ
12 ലോഹിതാക്ഷായ സൂതായ തഥാ സ്ഥപതയേ വിഭുഃ
    യേനോക്തം തത്ര സത്രാഗ്രേ യജ്ഞസ്യ വിനിവർതനം
13 നിമിത്തം ബ്രാഹ്മണ ഇതി തസ്മൈ വിത്തം ദദൗ ബഹു
    തതശ് ചകാരാവഭൃഥം വിധിദൃഷ്ട്തേന കർമണാ
14 ആസ്തീകം പ്രേഷയാം ആസ ഗൃഹാൻ ഏവ സുസത്കൃതം
    രാജാ പ്രീതമനാഃ പ്രീതം കൃതകൃത്യം മനീഷിണം
15 പുനരാഗമനം കാര്യം ഇതി ചൈനം വചോ ഽബ്രവീത്
    ഭവിഷ്യസി സദസ്യോ മേ വാജിമേധേ മഹാക്രതൗ
16 തഥേത്യ് ഉക്ത്വാ പ്രദുദ്രാവ സ ചാസ്തീകോ മുദാ യുതഃ
    കൃത്വാ സ്വകാര്യം അതുലം തോഷയിത്വാ ച പാർഥിവം
17 സ ഗത്വാ പരമപ്രീതോ മാതരം മാതുലം ച തം
    അഭിഗമ്യോപസംഗൃഹ്യ യഥാവൃത്തം ന്യവേദയത്
18 ഏതച് ഛ്രുത്വാ പ്രീയമാണാഃ സമേതാ; യേ തത്രാസൻ പന്നഗാ വീതമോഹാഃ
    ത ആസ്തീകേ വൈ പ്രീതിമന്തോ ബഭൂവുർ; ഊചുശ് ചൈനം വരം ഇഷ്ടം വൃണീഷ്വ
19 ഭൂയോ ഭൂയഃ സർവശസ് തേ ഽബ്രുവംസ് തം; കിം തേ പ്രിയം കരവാമോ ഽദ്യ വിദ്വൻ
    പ്രീതാ വയം മോക്ഷിതാശ് ചൈവ സർവേ; കാമം കിം തേ കരവാമോ ഽദ്യ വത്സ
20 [ആ]
    സായമ്പ്രാതഃ സുപ്രസന്നാത്മ രൂപാ; ലോകേ വിപ്രാ മാനവാശ് ചേതരേ ഽപി
    ധർമാഖ്യാനം യേ വദേയുർ മമേദം; തേഷാം യുഷ്മദ്ഭ്യോ നൈവ കിം ചിദ് ഭയം സ്യാത്
21 [സ്]
    തൈശ് ചാപ്യ് ഉക്തോ ഭാഗിനേയഃ പ്രസന്നൈർ; ഏതത് സത്യം കാമം ഏവം ചരന്തഃ
    പ്രീത്യാ യുക്താ ഈപ്സിതം സർവശസ് തേ; കർതാരഃ സ്മ പ്രവണാ ഭാഗിനേയ
22 ജരത്കാരോർ ജരത്കാർവാം സമുത്പന്നോ മഹായശാഃ
    ആസ്തീകഃ സത്യസന്ധോ മാം പന്നഗേഭ്യോ ഽഭിരക്ഷതു
23 അസിതം ചാർതിമന്തം ച സുനീഥം ചാപി യഃ സ്മരേത്
    ദിവാ വാ യദി വാ രാത്രൗ നാസ്യ സർപഭയം ഭവേത്
24 [സ്]
    മോക്ഷയിത്വാ സ ഭുജഗാൻ സർപസത്രാദ് ദ്വിജോത്തമഃ
    ജഗാമ കാലേ ധർമാത്മാ ദിഷ്ടാന്തം പുത്രപൗത്രവാൻ
25 ഇത്യ് ആഖ്യാനം മയാസ്തീകം യഥാവത് കീർതിതം തവ
    യത് കീർതയിത്വാ സർപേഭ്യോ ന ഭയം വിദ്യതേ ക്വ ചിത്
26 ശ്രുത്വാ ധർമിഷ്ഠം ആഖ്യാനം ആതീകം പുണ്യവർധനം
    ആസ്തീകസ്യ കവേർ വിപ്ര ശ്രീമച് ചരിതം ആദിതഃ
27 [ഷ്]
    ഭൃഗുവംശാത് പ്രഭൃത്യ് ഏവ ത്വയാ മേ കഥിതം മഹത്
    ആഖ്യാനം അഖിലം താത സൗതേ പ്രീതോ ഽസ്മി തേന തേ
28 പ്രക്ഷ്യാമി ചൈവ ഭൂയസ് ത്വാം യഥാവത് സൂതനന്ദന
    യാം കഥാം വ്യാസ സമ്പന്നാം താം ച ഭൂയഃ പ്രചക്ഷ്വ മേ
29 തസ്മിൻ പരമദുഷ്പ്രാപേ സർപസത്രേ മഹാത്മനാം
    കർമാന്തരേഷു വിധിവത് സദസ്യാനാം മഹാകവേ
30 യാ ബഭൂവുഃ കഥാശ് ചിത്രാ യേഷ്വ് അർഥേഷു യഥാതഥം
    ത്വത്ത ഇച്ഛാമഹേ ശ്രോതും സൗതേ ത്വം വൈ വിചക്ഷണഃ
31 [സ്]
    കർമാന്തരേഷ്വ് അകഥയൻ ദ്വിജാ വേദാശ്രയാഃ കഥാഃ
    വ്യാസസ് ത്വ് അകഥയൻ നിത്യം ആഖ്യാനം ഭാരതം മഹത്
32 [ഷ്]
    മഹാഭാരതം ആഖ്യാനം പാണ്ഡവാനാം യശഃ കരം
    ജനമേജയേന യത് പൃഷ്ടഃ കൃഷ്ണദ്വൈപായനസ് തദാ
33 ശ്രാവയാം ആസ വിധിവത് തദാ കർമാന്തരേഷു സഃ
    താം അഹം വിധിവത് പുണ്യാം ശ്രോതും ഇച്ഛാമി വൈ കഥാം
34 മനഃ സാഗരസംഭൂതാം മഹർഷേഃ പുണ്യകർമണഃ
    കഥയസ്വ സതാം ശ്രേഷ്ഠ ന ഹി തൃപ്യാമി സൂതജ
35 [സ്]
    ഹന്ത തേ കഥയിഷ്യാമി മഹദ് ആഖ്യാനം ഉത്തമം
    കൃഷ്ണദ്വൈപായന മതം മഹാഭാരതം ആദിതഃ
36 തജ് ജുഷസ്വോത്തമ മതേ കഥ്യമാനം മയാ ദ്വിജ
    ശംസിതും തൻ മനോ ഹർഷോ മമാപീഹ പ്രവർതതേ