മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം218

മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം 218

1 [വൈ]
     തസ്യാഭിവർഷതോ വാരി പാണ്ഡവഃ പ്രത്യവാരയത്
     ശരവർഷേണ ബീഭത്സുർ ഉത്തമാസ്ത്രാണി ദർശയൻ
2 ശരൈഃ സമന്തതഃ സർവം ഖാണ്ഡവം ചാപി പാണ്ഡവഃ
     ഛാദയാം ആസ തദ് വർഷം അപകൃഷ്യ തതോ വനാത്
3 ന ച സ്മ കിം ചിച് ഛക്നോതി ഭൂതം നിശ്ചരിതം തതഃ
     സഞ്ഛാദ്യമാനേ ഖഗമൈർ അസ്യതാ സവ്യസാചിനാ
4 തക്ഷകസ് തു ന തത്രാസീത് സർപരാജോ മഹാബലഃ
     ദഹ്യമാനേ വനേ തസ്മിൻ കുരുക്ഷേത്രേ ഽഭവത് തദാ
5 അശ്വസേനസ് തു തത്രാസീത് തക്ഷകസ്യ സുതോ ബലീ
     സ യത്നം അകരോത് തീവ്രം മോക്ഷാർഥം ഹവ്യവാഹനാത്
6 ന ശശാക വിനിർഗന്തും കൗന്തേയ ശരപീഡിതഃ
     മോക്ഷയാം ആസ തം മാതാ നിഗീര്യ ഭുജഗാത്മജാ
7 തസ്യ പൂർവം ശിരോ ഗ്രസ്തം പുച്ഛം അസ്യ നിഗീര്യതേ
     ഊർധ്വം ആചക്രമേ സാ തു പന്നഗീ പുത്രഗൃദ്ധിനീ
8 തസ്യാസ് തീക്ഷ്ണേന ഭല്ലേന പൃഥു ധാരേണ പാണ്ഡവഃ
     ശിരശ് ചിച്ഛേദ ഗച്ഛന്ത്യാസ് താം അപശ്യത് സുരേശ്വരഃ
9 തം മുമോചയിഷുർ വജ്രീ വാതവർഷേണ പാണ്ഡവം
     മോഹയാം ആസ തത് കാലം അശ്വസേനസ് ത്വം ഉച്യതേ
10 താം ച മായാം തദാ ദൃഷ്ട്വാ ഘോരാം നാഗേന വഞ്ചിതഃ
    ദ്വിധാ ത്രിധാ ച ചിച്ഛേദ ഖഗതാൻ ഏവ ഭാരത
11 ശശാപ തം ച സങ്ക്രുദ്ധോ ബീഭത്സുർ ജിഹ്മഗാമിനം
    പാവകോ വാസുദേവശ് ച അപ്രതിഷ്ഠോ ഭവേദ് ഇതി
12 തതോ ജിഷ്ണുഃ സഹസ്രാക്ഷം ഖം വിതത്യേഷുഭിഃ ശിതൈഃ
    യോധയാം ആസ സങ്ക്രുദ്ധോ വഞ്ചനാം താം അനുസ്മരൻ
13 ദേവരാഡ് അപി തം ദൃഷ്ട്വാ സംരബ്ധം ഇവ ഫൽഗുനം
    സ്വം അസ്ത്രം അസൃജദ് ദീപ്തം യത് തതാനാഖിലം നഭഃ
14 തതോ വായുർ മഹാഘോഷഃ ക്ഷോഭയൻ സർവസാഗരാൻ
    വിയത്സ്ഥോ ഽജനയൻ മേഘാഞ് ജലധാരാ മുച ആകുലാൻ
15 തദ് വിഘാതാർഥം അസൃജദ് അർജുനോ ഽപ്യ് അസ്ത്രം ഉത്തമം
    വായവ്യം ഏവാഭിമന്ത്ര്യ പ്രതിപത്തിവിശാരദഃ
16 തേനേന്ദ്രാശനി മേഘാനാം വീര്യൗജസ് തദ്വിനാശിതം
    ജലധാരാശ് ച താഃ ശേഷം ജഗ്മുർ നേശുശ് ച വിദ്യുതഃ
17 ക്ഷണേന ചാഭവദ് വ്യോമ സമ്പ്രശാന്ത രജസ് തമഃ
    സുഖശീതാനില ഗുണം പ്രകൃതിസ്ഥാർക മണ്ഡലം
18 നിഷ്പ്രതീകാര ഹൃഷ്ടശ് ച ഹുതഭുഗ് വിവിധാകൃതിഃ
    പ്രജജ്വാലാതുലാർചിഷ്മാൻ സ്വനാദൈഃ പൂരയഞ് ജഗത്
19 കൃഷ്ണാഭ്യാം രക്ഷിതം ദൃഷ്ട്വാ തം ച ദാവം അഹം കൃതാഃ
    സമുത്പേതുർ അഥാകാശം സുപർണാദ്യാഃ പതത്രിണഃ
20 ഗരുഡാ വജ്രസദൃശൈഃ പക്ഷതുണ്ഡ നഖൈസ് തഥാ
    പ്രഹർതുകാമാഃ സമ്പേതുർ ആകാശാത് കൃഷ്ണ പാണ്ഡവൗ
21 തഥൈവോരഗ സംഘാതാഃ പാണ്ഡവസ്യ സമീപതഃ
    ഉത്സൃജന്തോ വിഷം ഘോരം നിശ്ചേരുർ ജ്വലിതാനനാഃ
22 താംശ് ചകർത ശരൈഃ പാർഥഃ സരോഷാൻ ദൃശ്യഖേ ചരാൻ
    വിവശാശ് ചാപതൻ ദീപ്തം ദേഹാഭാവായ പാവകം
23 തതഃ സുരാഃ സഗന്ധർവാ യക്ഷരാക്ഷസ പന്നഗാഃ
    ഉത്പേതുർ നാദം അതുലം ഉത്സൃജന്തോ രണാർഥിണഃ
24 അയഃ കണപ ചക്രാശ്മ ഭുശുണ്ഡ്യ് ഉദ്യതബാഹവഃ
    കൃഷ്ണ പാർഥൗ ജിഘാംസന്തഃ ക്രോധസംമൂർച്ഛിതൗജസഃ
25 തേഷാം അഭിവ്യാഹരതാം ശസ്ത്രവർഷൺമ് ച മുഞ്ചതാം
    പ്രമമാഥോത്തമാംഗാനി ബീഭത്സുർ നിശിതൈഃ ശരൈഃ
26 കൃഷ്ണശ് ച സുമഹാതേജാശ് ചക്രേണാരി നിഹാ തദാ
    ദൈത്യദാനവ സംഘാനാം ചകാര കദനം മഹത്
27 അഥാപരേ ശരൈർ വിദ്ധാശ് ചക്രവേഗേരിതാസ് തദാ
    വേലാം ഇവ സമാസാദ്യ വ്യാതിഷ്ഠന്ത മഹൗജസഃ
28 തതഃ ശക്രോ ഽഭിസങ്ക്രുദ്ധസ് ത്രിദശാനാം മഹേശ്വരഃ
    പാണ്ഡുരം ഗജം ആസ്ഥായ താവ് ഉഭൗ സമഭിദ്രവത്
29 അശനിം ഗൃഹ്യ തരസാ വജ്രം അസ്ത്രം അവാസൃജത്
    ഹതാവ് ഏതാവ് ഇതി പ്രാഹ സുരാൻ അസുരസൂദനഃ
30 തതഃ സമുദ്യതാം ദൃഷ്ട്വാ ദേവേന്ദ്രേണ മഹാശനിം
    ജഗൃഹുഃ സർവശസ്ത്രാണി സ്വാനി സ്വാനി സുരാസ് തദാ
31 കാലദണ്ഡം യമോ രാജാ ശിബികാം ച ധനേശ്വരഃ
    പാശം ച വരുണസ് തത്ര വിചക്രം ച തഥാ ശിവഃ
32 ഓഷധീർ ദീപ്യമാനാശ് ച ജഗൃഹാതേ ഽശ്വിനാവ് അപി
    ജഗൃഹേ ച ധനുർ ധാതാ മുസലം ച ജയസ് തഥാ
33 പർവതം ചാപി ജഗ്രാഹ ക്രുദ്ധസ് ത്വഷ്ടാ മഹാബലഃ
    അംശസ് തു ശക്തിം ജഗ്രാഹ മൃത്യുർ ദേവഃ പരശ്വധം
34 പ്രഗൃഹ്യ പരിഘം ഘോരം വിചചാരാര്യമാ അപി
    മിത്രശ് ച ക്ഷുര പര്യന്തം ചക്രം ഗൃഹ്യ വ്യതിഷ്ഠത
35 പൂഷാ ഭഗശ് ച സങ്ക്രുദ്ധഃ സവിതാ ച വിശാം പതേ
    ആത്തകാർമുകനിസ്ത്രിംശാഃ കൃഷ്ണ പാർഥാവ് അഭിദ്രുതാഃ
36 രുദ്രാശ് ച വസവശ് ചൈവ മരുതശ് ച മഹാബലാഃ
    വിശ്വേ ദേവാസ് തഥാ സാധ്യാ ദീപ്യമാനാഃ സ്വതേജസാ
37 ഏതേ ചാന്യേ ച ബഹവോ ദേവാസ് തൗ പുരുഷോത്തമൗ
    കൃഷ്ണ പാർഥൗ ജിഘാംസന്തഃ പ്രതീയുർ വിവിധായുധാഃ
38 തത്രാദ്ഭുതാന്യ് അദൃശ്യന്ത നിമിത്താനി മഹാഹവേ
    യുഗാന്തസമരൂപാണി ഭൂതോത്സാദായ ഭാരത
39 തഥാ തു ദൃഷ്ട്വാ സംരബ്ധം ശക്രം ദേവൈഃ സഹാച്യുതൗ
    അഭീതൗ യുധി ദുർധർഷൗ തസ്ഥതുഃ സജ്ജകാർമുകൗ
40 ആഗതാംശ് ചൈവ താൻ ദൃഷ്ട്വാ ദേവാൻ ഏകൈകശസ് തതഃ
    ന്യവാരയേതാം സങ്ക്രുദ്ധൗ ബാണൈർ വർജോപമൈസ് തദാ
41 അസകൃദ് ഭഗ്നസങ്കൽപാഃ സുരാശ് ച ബഹുശഃ കൃതാഃ
    ഭയാദ് രണം പരിത്യജ്യ ശക്രം ഏവാഭിശിശ്രിയുഃ
42 ദൃഷ്ട്വാ നിവാരിതാൻ ദേവാൻ മാധവേനാർജുനേന ച
    ആശ്ചര്യം അഗമസ് തത്ര മുനയോ ദിവി വിഷ്ഠിതാഃ
43 ശക്രശ് ചാപി തയോർ വീര്യം ഉപലഭ്യാസകൃദ് രണേ
    ബഭൂവ പരമപ്രീതോ ഭൂയശ് ചൈതാവ് അയോധയത്
44 തതോ ഽശ്മവർഷം സുമഹദ് വ്യസൃജത് പാകശാസനഃ
    ഭൂയ ഏവ തദാ വീര്യം ജിജ്ഞാസുഃ സവ്യസാചിനഃ
    തച് ഛരൈർ അർജുനോ വർഷം പ്രതിജഘ്നേ ഽത്യമർഷണഃ
45 വിഫലം ക്രിയമാണം തത് സമ്പ്രേക്ഷ്യ ച ശതക്രതുഃ
    ഭൂയഃ സംവർധയാം ആസ തദ് വർഷം ദേവരാഡ് അഥ
46 സോ ഽശ്മവർഷം മഹാവേഗൈർ ഇഷുഭിഃ പാകശാസനിഃ
    വിലയം ഗമയാം ആസ ഹർഷയൻ പിതരം തദാ
47 സമുത്പാട്യ തു പാണിഭ്യാം മന്ദരാച് ഛിഖരം മഹത്
    സദ്രുമം വ്യസൃജച് ഛക്രോ ജിഘാംസുഃ പാണ്ഡുനന്ദനം
48 തതോ ഽർജുനോ വേഗവദ്ഭിർ ജ്വലിതാഗ്രൈർ അജിഹ്മഗൈഃ
    ബാണൈർ വിധ്വംസയാം ആസ ഗിരേഃ ശൃംഗം സഹസ്രധാ
49 ഗിരേർ വിശീര്യമാണസ്യ തസ്യ രൂപം തദാ ബഭൗ
    സാർകചന്ദ്ര ഗ്രഹസ്യേവ നഭസഃ പ്രവിശീര്യതഃ
50 തേനാവാക് പതതാ ദാവേ ശൈലേന മഹതാ ഭൃശം
    ഭൂയ ഏവ ഹതാസ് തത്ര പ്രാണിനഃ ഖാണ്ഡവാലയാഃ