മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം166
| ←അധ്യായം165 | മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം രചന: അധ്യായം 166 |
അധ്യായം167→ |
1 [ഗ്]
കൽമാഷപാദ ഇത്യ് അസ്മിംൽ ലോകേ രാജാ ബഭൂവ ഹ
ഇക്ഷ്വാകുവംശജഃ പാർഥ തേജസാസദൃശോ ഭുവി
2 സ കദാ ചിദ് വനം രാജാ മൃഗയാം നിര്യയൗ പുരാത്
മൃഗാൻ വിധ്യൻ വരാഹാംശ് ച ചചാര രിപുമർദനഃ
3 സ തു രാജാ മഹാത്മാനം വാസിഷ്ഠം ഋഷിസാത്തമം
തൃഷാർതശ് ച ക്ഷുധാർതശ് ച ഏകായനഗതഃ പഥി
4 അപശ്യദ് അജിതഃ സംഖ്യേ മുനിം പ്രതിമുഖാഗതം
ശക്തിം നാമ മഹാഭാഗം വസിഷ്ഠ കുലനന്ദനം
ജ്യേഷ്ഠം പുത്രശതാത് പുത്രം വസിഷ്ഠസ്യ മഹാത്മനഃ
5 അപഗച്ഛ പഥോ ഽസ്മാകം ഇത്യ് ഏവം പാർഥിവോ ഽബ്രവീത്
തഥാ ഋഷിർ ഉവാചൈനം സാന്ത്വയഞ് ശ്ലക്ഷ്ണയാ ഗിരാ
6 ഋഷിസ് തു നാപചക്രാമ തസ്മിൻ ദർമ പഥേ സ്ഥിതഃ
നാപി രാജാ മുനേർ മാനാത് ക്രോധാച്ച് ചാപി ജഗാമ ഹ
7 അമുഞ്ചന്തം തു പന്ഥാനം തം ഋഷിം നൃപസത്തമഃ
ജഘാന കശയാ മോഹാത് തദാ രാക്ഷസവൻ മുനിം
8 കശാ പ്രഹാരാഭിഹതസ് തതഃ സ മുനിസത്തമഃ
തം ശശാപ നൃപശ്രേഷ്ഠം വാസിഷ്ഠഃ ക്രോധമൂർച്ഛിതഃ
9 ഹംസി രാക്ഷസവദ് യസ്മാദ് രാജാപസദ താപസം
തസ്മാത് ത്വം അദ്യ പ്രഭൃതി പുരുഷാദോ ഭവിഷ്യസി
10 മനുഷ്യപിശിതേ സക്തശ് ചരിഷ്യസി മഹീം ഇമാം
ഗച്ഛ രാജാധമേത്യ് ഉക്തഃ ശക്തിനാ വീര്യശക്തിനാ
11 തതോ യാജ്യ നിമിത്തം തു വിശ്വാമിത്ര വസിഷ്ഠയോഃ
വൈരം ആസീത് തദാ തം തു വിശ്വാമിത്രോ ഽന്വപദ്യത
12 തയോർ വിവദതോർ ഏവം സമീപം ഉപചക്രമേ
ഋഷിർ ഉഗ്രതപാഃ പാർഥ വിശ്വാമിത്രഃ പ്രതാപവാൻ
13 തതഃ സ ബുബുധേ പശ്ചാത് തം ഋഷിം നൃപസത്തമഃ
ഋഷേഃ പുത്രം വസിഷ്ഠസ്യ വസിഷ്ഠം ഇവ തേജസാ
14 അന്തർധായ തദാത്മാനം വിശ്വാമിത്രോ ഽപി ഭാരത
താവ് ഉഭാവ് ഉപചക്രാമ ചികീർഷന്ന് ആത്മനഃ പ്രിയം
15 സ തു ശപ്തസ് തദാ തേന ശക്തിനാ വൈ നൃപോത്തമഃ
ജഗാമ ശരണം ശക്തിം പ്രസാദയിതും അർഹയൻ
16 തസ്യ ഭാവം വിദിത്വാ സ നൃപതേഃ കുരുനന്ദന
വിശ്വാമിത്രസ് തതോ രക്ഷ ആദിദേശ നൃപം പ്രതി
17 സ ശാപാത് തസ്യ വിപ്രർഷേർ വിശ്വാമിത്രസ്യ ചാജ്ഞയാ
രാക്ഷസാഃ കിങ്കരോ നാമ വിവേശ നൃപതിം തദാ
18 രക്ഷസാ തു ഗൃഹീതം തം വിദിത്വാ സാ മുനിസ് തദാ
വിശ്വാമിത്രോ ഽപ്യ് അപക്രാമത് തസ്മാദ് ദേശാദ് അരിന്ദമ
19 തതഃ സ നൃപതിർ വിദ്വാൻ രക്ഷന്ന് ആത്മാനം ആത്മനാ
ബലവത് പീഡ്യമാനോ ഽപി രക്ഷസാന്തർ ഗതേന ഹ
20 ദദർശ തം ദ്വിജഃ കശ് ചിദ് രാജാനം പ്രഥിതം പുനഃ
യയാചേ ക്ഷുധിതശ് ചൈനം സമാംസാം ഭോജനം തദാ
21 തം ഉവാചാഥ രാജർഷിർ ദ്വിജം മിത്രസഹസ് തദാ
ആസ്സ്വ ബ്രഹ്മംസ് ത്വം അത്രൈവ മുഹൂർതം ഇതി സാന്ത്വയൻ
22 നിവൃത്തഃ പ്രതിദാസ്യാമി ഭോജനം തേ യഥേപ്സിതം
ഇത്യ് ഉക്ത്വാ പ്രയയൗ രാജാ തസ്ഥൗ ച ദ്വിജസത്തമഃ
23 അന്തർഗതം തു തദ് രാജ്ഞസ് തദാ ബ്രാഹ്മണ ഭാഷിതം
സോ ഽന്തഃപുരം പ്രവിശ്യാഥ സംവിവേശ നരാധിപഃ
24 തതോ ഽർധരാത്ര ഉത്ഥായ സൂദം ആനായ്യ സത്വരം
ഉവാച രാജാ സംസ്മൃത്യ ബ്രാഹ്മണസ്യ പ്രതിശ്രുതം
25 ഗച്ഛാമുഷ്മിന്ന് അസൗ ദേശേ ബ്രാഹ്മണോ മാം പ്രതീക്ഷതേ
അന്നാർഥീ ത്വം തൻ അന്നേന സമാംസേനോപപാദയ
26 ഏവം ഉക്തസ് തദാ സൂദഃ സോ ഽനാസാദ്യാമിഷം ക്വ ചിത്
നിവേദയാം ആസ തദാ തസ്മൈ രാജ്ഞേ വ്യഥാന്വിതഃ
27 രാജാ തു രക്ഷസാവിഷ്ടഃ സൂദം ആഹ ഗതവ്യഥഃ
അപ്യ് ഏനം നരമാംസേന ഭോജയേതി പുനഃ പുനഃ
28 തഥേത്യ് ഉക്ത്വാ തതഃ സൂദഃ സംസ്ഥാനം വധ്യ ഘാതിനാം
ഗത്വാ ജഹാര ത്വരിതോ നരമാംസം അപേതഭീഃ
29 സ തത് സംസ്കൃത്യ വിധിവദ് അന്നോപഹിതം ആശു വൈ
തസ്മൈ പ്രാദാദ് ബ്രാഹ്മണായ ക്ഷുധിതായ തപസ്വിനേ
30 സ സിദ്ധചക്ഷുഷാ ദൃഷ്ട്വാ തദന്നം ദ്വിജസത്തമഃ
അഭോജ്യം ഇദം ഇത്യ് ആഹ ക്രോധപര്യാകുലേക്ഷണഃ
31 യസ്മാദ് അഭോജ്യം അന്നം മേ ദദാതി സ നരാധിപഃ
തസ്മാത് തസ്യൈവ മൂഢസ്യ ഭവിഷ്യത്യ് അത്ര ലോലുപാ
32 സക്തോ മാനുഷമാംസേഷു യഥോക്തഃ ശക്തിനാ പുരാ
ഉദ്വേജനീയോ ഭൂതാനാം ചരിഷ്യതി മഹീം ഇമാം
33 ദ്വിർ അനുവ്യാഹൃതേ രാജ്ഞഃ സ ശാപോ ബലവാൻ അഭൂത്
രക്ഷോബലസമാവിഷ്ടോ വിസഞ്ജ്ഞശ് ചാഭവത് തദാ
34 തതഃ സ നൃപതിശ്രേഷ്ഠോ രാക്ഷസോപഹതേന്ദ്രിയഃ
ഉവാച ശക്തിം തം ദൃഷ്ട്വാ നചിരാദ് ഇവ ഭാരത
35 യസ്മാദ് അസദൃശഃ ശാപഃ പ്രയുക്തോ ഽയം ത്വയാ മയി
തസ്മാത് ത്വത്തഃ പ്രവർതിഷ്യേ ഖാദിതും മാനുഷാൻ അഹം
36 ഏവം ഉക്ത്വാ തതഃ സദ്യസ് തം പ്രാണൈർ വിപ്രയുജ്യ സഃ
ശക്തിനം ഭക്ഷയാം ആസ വ്യാഘ്രഃ പശും ഇവേപ്സിതം
37 ശക്തിനം തു ഹതം ദൃഷ്ട്വാ വിശ്വാമിത്രസ് തതഃ പുനഃ
വസിഷ്ഠസ്യൈവ പുത്രേഷു തദ് രക്ഷഃ സന്ദിദേശ ഹ
38 സ താഞ് ശതാവരാൻ പുത്രാൻ വസിഷ്ഠസ്യ മഹാത്മനഃ
ഭക്ഷയാം ആസ സങ്ക്രുദ്ധഃ സിംഹഃ ക്ഷുദ്രമൃഗാൻ ഇവ
39 വസിഷ്ഠോ ഘാതിതാഞ് ശ്രുത്വാ വിശ്വാമിത്രേണ താൻ സുതാൻ
ധാരയാം ആസ തം ശോകം മഹാദ്രിർ ഇവ മേദിനീം
40 ചക്രേ ചാത്മവിനാശായ ബുദ്ധിം സ മുനിസത്തമഃ
ന ത്വ് ഏവ കുശികോച്ഛേദം മേനേ മതിമതാം വരഃ
41 സ മേരുകൂടാദ് ആത്മാനം മുമോച ഭഗവാൻ ഋഷിഃ
ശിരസ് തസ്യ ശിലായാം ച തൂലരാശാവ് ഇവാപതത്
42 ന മമാര ച പാതേന സ യദാ തേന പാണ്ഡവ
തദാഗ്നിം ഇദ്ധ്വാ ഭഗവാൻ സംവിവേശ മഹാവനേ
43 തം തദാ സുസമിദ്ധോ ഽപി ന ദദാഹ ഹുതാശനഃ
ദീപ്യമാനോ ഽപ്യ് അമിത്രഘ്ന ശീതോ ഽഗ്നിർ അഭവത് തതഃ
44 സ സമുദ്രം അഭിപ്രേത്യ ശോകാവിഷ്ടോ മഹാമുനിഃ
ബദ്ധ്വാ കണ്ഠേ ശിലാം ഗുർവീം നിപപാത തദ് അംഭസി
45 സ സമുദ്രോർമി വേഗേന സ്ഥലേ ന്യസ്തോ മഹാമുനിഃ
ജഗാമ സ തതഃ ഖിന്നഃ പുനർ ഏവാശ്രമം പ്രതി