ട്ടാക്കാതെ താൻ തന്റെ സ്ഥാനത്തെ വെച്ചേ ച്ചു ആലോചനസഭയിൽ കൂടി വന്ന 635 പേ രിൽനിന്നു 536 ദൂതന്മാർ ശിൽഗ്രേവി (Jules Grévry) എന്ന സഹാലോചനക്കാരനെ ഏഴാ ണ്ടേക്കു രക്ഷാപുരുഷനായി തെരിഞ്ഞെടുത്തു. മൂസുഗബെത്ത എന്നവന്നു ആലോചന സ ഭാഗ്രേസരസ്ഥാനം സാധിച്ചിരിക്കുന്നു.
ആസ്യ Asia.
അഫ്ഘാനസ്ഥാനം.— 1. കാബൂൽ സൈന്യം. കാമ എന്ന താഴ്വരയിൽ നിന്നിറങ്ങി കൊള്ളയിട്ട മഹൊന്ദ് എന്ന ജാതിയെ ശിക്ഷി ക്കേണ്ടതിന്നു അംഗ്ലപടകൾ എത്തിയപ്പോൾ അവർ ഊടറിഞ്ഞു രാക്കാലത്തിൽ തെറ്റിപ്പോ യി എന്നു കണ്ടു (ഫിബ്ര. ൮൹) ജക്കുഖയിൽ മാലിൿ എന്ന ജാതിക്കാർ വഴിപ്പെടേണ്ടതി ന്നു ജല്ലാലാബാദിൽ എത്തി. ലൂഘ് മാൻ താഴ്വ രയിൽ പാൎക്കുന്ന ഗോത്രങ്ങളെ ഇംഗ്ലിഷ്‌ക്കാ ൎക്കു വിരോധമായി ഇളക്കേണ്ടതിന്നു യാക്കൂബ് ഖാൻ അജിമുഖിലഖാൻ എന്നവനെ അയച്ചതു കൊണ്ടു ഒരു കൂട്ടം പലവിധ പടയാളികൾ അവനെ പിടിക്കേണ്ടതിന്നു യാത്രയായി ൩൦ നാഴിക നീണ്ട താഴ്വരയെ പരിശോധിച്ചു അ വിടെയുള്ള മിക്കഖാന്മാരെയും തലവന്മാരെയും കൂട്ടി കൊണ്ടുന്നു അമൎച്ച വരുത്തി പോന്നു (ഫിബ്ര, ൨൨-൨൫ ൹) ജല്ലാലാബാദിൽ ഉറ പ്പുള്ള വങ്കോട്ടയെ കോയ്മയുടെ കല്പനയാൽ എടുത്തു പോകുന്നു.
2. ഖോസ്ത താഴ്വരയിലേ സൈന്യം. പൈ വാട കോതൽ എന്ന കണ്ടിവാതിലിൽ ഉറെ ച്ച മഞ്ഞു കിടക്കുന്നു. പട്ടാളക്കാർ സുഖത്തോടു അവിടെ പാൎക്കുന്നു. ശതർ ഗൎദ്ദാർ എന്ന ചുര ത്തിൽ ഓരടിയോളം ഉറെച്ച മഞ്ഞുണ്ടെങ്കിലും പോക്കുവരവിന്നു യാതൊരു വിഘ്നവുമില്ല. രോബൎത്‌സ് സേനാപതിയുടെ തലനായ്മ (head quarters) ഫിബ്ര ൧൮ ൹യിലും വത്‌സൻ പട ത്തലവന്റെ സൈന്യം ൧൯ ൹ ലും ഥല്ലയിൽ (Thull) എത്തി. മാൎച്ച് ൩ ൹ ൮ നാഴിക ഥ ല്ലിന്റെ കിഴക്കുള്ള ഗാണ്ഡിചർ സാറയിലേ പടവകുപ്പിനെ മലവാസികർ ആക്രമിച്ചു തോറ്റുപോയി താനും.
3. കന്ദഹാർ സൈന്യം. ൧. സേനാപതി യായ സ്ത്യുവാൎത്തും സൈന്യവും ഫിബ്ര. ൧൫ കന്ദഹാരിൽ എത്തി. മാരൊഫ് താഴ്വരയോളം മുഞ്ചെന്ന പരിശോധന സൈന്യത്തിന്റെ പാളയത്തിൽ ഒരു കൂട്ടം ഗാസികർ ആക്രമി ച്ചു കയറുവാൻ ഭാവിച്ചു എങ്കിലും അവർ തോ റ്റു ചാടിപ്പോയി.
൨. ബിദ്ദുല്ഫ് സേനാപതിയുടെ പിൻപട കുഷി മകുന്ദ് എന്ന സ്ഥലത്തിൽ തങ്ങുമ്പോൾ ഫിബ്ര. ൨൬ ഏകദേശം ൨൦൦൦ അലിജേദ രാണി എന്ന ഗോത്രക്കാർ അതിനെ എതിൎത്തു എത്രയും പരാക്രമത്തോടെ പട വെട്ടി എങ്കി ലും ൧൫൦ ആൾ ചേതത്തോടെ തോറ്റുപോ യി താനും.
4. യാക്കൂബ് ഖാൻ. ജല്ലാലബാദേക്കു പോ യ സിൎദ്ദാരന്മാരുടെ മുതലിനെ യാക്കൂബ്‌ഖാൻ ലേലത്തിൽ വില്പിച്ചു കളഞ്ഞു. മിക്ക കോഹി സ്ഥാനക്കാരായ പടയാളികൾ കാബൂലിൽനി ന്നു പോയ്ക്കുളഞ്ഞു. യാക്കൂബ് ഖാൻ ജല്ലാലബാ ദേക്കു ഫിബ്ര ൧൦ ൹ എഴുതിയ കത്തു പ്രകാരം അംഗ്ലക്കോയ്മയോടു സന്ധിപ്പാൻ ആഗ്രഹിക്ക യും ൨൬ ൹ യിലേ കത്തിനാൽ അപ്പനായ ശേർ ആലിഖാൻ തിരുപ്പെട്ടു എന്നറിയിക്കയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു.
ബൎമ്മ.— മണ്ടലേ (Mandalay) എന്ന മൂ ല നഗരത്തിലുള്ള ബൎമ്മാവിലേ രാജാവായ തീബാ തന്റെ വാഴ്ചെക്കു സുഖം പോരാ എ ന്നു വിചാരിച്ചു കൈ കിട്ടിയ തിരുവപ്പാടന്മാ രേയും തമ്പാന്മാരേയും തമ്പാട്ടികളേയും തട വിൽ ആക്കി കൊല്ലിക്കയും ചെയ്തു. മരിച്ചു പോയ തമ്പുരാന്റെ കെട്ടിലമ്മമാരേയും ഒല്ലി യിൽ വെച്ച സ്ത്രീകളേയും കൂട വധിച്ചു കള ഞ്ഞു എന്നു ശങ്കിക്കുന്നു. മണ്ടലിയിലേ അംഗ്ലകാ ൎയ്യസ്ഥൻ ഈ ക്രൂരത നിമിത്തം രാജാവിനെ ശാസിച്ചെങ്കിലും ഇതു എന്റെ സ്വന്തകാൎയ്യം അതിൽ ആൎക്കും കൈവെപ്പാൻ ആവശ്യമില്ല എന്നു പറഞ്ഞു പോൽ. അതു കൂടാതെ നഗര ക്കാൎക്കു ലഹളഭാവം കാണുന്നതു കൊണ്ടു അം ഗ്ലക്കോയ്മ ൧-൨ യുദ്ധക്കപ്പലുകളെ ഒരുക്കിവെ ക്കയും ഭാരതത്തിൽനിന്നു പടകളെ അയക്കുക യും ചെയ്യുന്നു. ഫിബ്രവരി ൨൫൹ മണ്ടേല യിൽ തീ പിടിച്ചു ഏകദേശം ഒരു നാഴിക നീ ളത്തോളം പുരകൾ കത്തിപ്പോയി. തീ നിമി ത്തം ഏറിയ കത്തിക്കവൎച്ചയും ഏതാനും കുല കളും സംഭവിച്ചിരിക്കുന്നു.
തെൻ ആഫ്രിക്കാ South Afri ca.— മാൎച്ച ൩൹ എട്ടു പട്ടാളങ്ങളും രണ്ടു കാളന്തോക്കണികളും (Batteries) ഇംഗ്ലന്തിൽ നിന്നു നാതാലിന്ന്നാമ്മാറു പുറപ്പെട്ടുകയും ഓല ക്ക(രാജ്യാലോചന) സഭ അവിടെയുള്ള യുദ്ധ ത്തിന്നായി ഒന്നരകോടി ഫൌൺ നീക്കിക്കൊ ടുക്കുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു. ജൂലുക്കാപ്പിരികളു ടെ തലവനായ ചെതെവായോ നാതാൽ കൂറു പാട്ടിനെ ആക്രമിക്കുവാൻ ഭാവിക്കുന്നു.
